Onderzoek naar
chaos bij WBL
Commissie moet wizz-kid voor blijven
urobsgame is kansspel
Zorgdrager ontkent te hebben
geweten van invoer partij coke
Binnenland
Optreden Lee Towers in
gevangenis was eenmalig'
'De hoop mag niet verloren gaan'
Groen Links: Voetinkomen als
'opkontje' naar betaald werk
(RIJDAG 10 NOVEMBER 1995
Vrouw probeert kinderen te doden
delft» F.en 44-jarige vrouw uit Delft heeft gistermiddag gepro
beerd haar drie kinderen van tien, twaalf en veertien jaar te do
den. Zij had ze slaaptabletten gegeven en geprobeerd hun pol
sen door te snijden. Daarna probeerde ze dat ook bij zichzelf. De
poging mislukte toen haar oudste kind plotseling wakker werd.
Het slaagde erin de buren te waarschuwen. De kinderen en de
vrouw zijn in het ziekenhuis opgenomen. Hun toestand is sta-
jbiel. Voor zover bekend was de vrouw tot haar daad gekomen
ranwege relatieproblemen.
Amerikanen onderzoeken pil nu ook
Amsterdam De Food and Drug Administration (FDA), een Ame
rikaanse overheidsinstantie op het gebied van de volksgezond
heid, doet onderzoek naar de nieuwste generatie anti-conceptie
pillen, waaronder die van AKZO's dochteronderneming Orga-
non. Deze week verboden de Duitsers het gebruik van onder an
dere Marvelon en Mercilon omdat ze een verhoogd risico op
trombose met zich mee zouden brengen. De FDA reguleert de
toelating v£n medicijnen in de VS.
Arafat komt naar Nederland
l(j pen haag De Palestijnse leider Yasser Arafat is op 23 en 24 no
vember te gast in Nederland. De PLO-voorman is de belangrijk
zei ste spreker tijdens het jaarlijkse Global Panel, een forum voor
□t j politici en industriëlen uit de hele wereld. Plaats van handeling
)t is het Circustheater in Den Haag. Met de komst van Arafat zijn
itti uitgebreide veiligheidsmaatregelen gemoeid. Ook George Bush,
vo voormalig president van de Verenigde Staten, staat op de lijst
)n; van sprekers, evenals de Hongaarse president Arpad Göncz en
kt( Europees commissaris Hans van den Broek,
is
TM an tikt ruiten Tweede Kamer in
)en haag Een 29-jarige Haagse man is de afgelopen nacht aan
gehouden nadat hij om onbekende reden met een hamer dertig
h° ruiten van het gebouw van de Tweede Kamer had vernield. De
ett man ging na zijn daad op de stoep voor het Kamergebouw zit-
,en waarna hij zich zonder problemen door de politie liet arres-
n' teren. Volgens de politie is de man niet dezelfde als de beruchte
'ruitentikker' die de afgelopen jaren in het nieuws omdat hij rui
ten van diverse ministeries insloeg.
Man wilde ex-vrouw terug krijgen
-pj Leeuwarden Het 2-jarige meisje dat gisteren door een 39-jarige
Leeuwarder uit Groningen werd ontvoerd, blijkt het dochtertje
van de man te zijn. De vrouw die door hem werd neergestoken,
ipvanghuis. De Leeuwarder wilde haar koste wat kost weer bij
lem terug hebben. Zij ligt nog in het ziekenhuis met verwondin-
jjjigen aan de borst en rug.
|P
ddelburc anp
kg et omstreden Eurobsgame is
^n kansspel en geen behendig
heidsspel. Gelegenheid geven
:0n het spel te spelen is straf-
aar. Dat heeft de rechtbank in
^j liddelburg gisteren bepaald in
zaak tegen de casinoclub
ulst. Het was de eerste keer
let optreden van Lee Towers in
Je Drentse gevangenis Norger-
aven was een „eenmalig ind
ent". Dat belooft minister
Drgdrager van justitie in ant
ioord op vragen van het CDA-
amerlid Soutendijk.
Aanleiding voor de vragen
,'j an Soutendijk was het initiatief
an een gevangene in Norger-
aven. Hij wilde zijn aanstaan-
e vrijlating vieren met een
ie oor hemzelf te betalen uit-
i; ebreid banket en een optreden
an Towers. Daartoe had hij
onder de gevangenisdirectie in
l( lichten zelf het manage-
D ioofdofficier en minister spreken elkaar tegen
in haag gpd
Het spel is een variant op het
eerdér verboden Golden Ten.
Een medewerker van het casino
gooit een balletje in een stil
staande roulette-schaal. De
deelnemers moeten raden in
welk vakje het balletje terecht
komt. Volgens sommigen gaat
het om een behendigheidsspel
omdat na veel oefening te zien
is in welk vakje het balletje zal
vallen.
mentbureau van de zanger be
naderd. Toen de directie lucht
kreeg van de geplande festivitei
ten, was het optreden niet meer
af te zeggen. De zaakwaarne
mers van Lee Towers dreigden
met een forse schadeclaim als
het bajesoptreden niet door
ging-
De directie vreesde boven
dien dat er grote onrust onder
de gedetineerden zou uitbreken
als de feestavond op het laatste
moment zou worden afgezegd.
Omdat de directie er tegen is
dat gevangenen zelf optredens
regelen, betaalde de directie het
optreden maar zelf. Kosten:
18.500 gulden.
Een bewogen premier Kok roemde de vermoorde Israëlische premier Rabin voor zijn streven naar vrede.
FOTO REUTER JASPER JUINEN
Herdenkingsbijeenkomst Rabin werd protest tegen extremisme
amsterdam gpd-anp
De herdenkingsbijeenkomst voor de vermoor
de Israëlische premier Rabin is gisteren in het
Amsterdamse Concertgebouw een protest te
gen extremisme geworden. „Wie God mis
bruikt, heeft niets van religie begrepen", zei een
verbitterde oud-voorzitter Wikler van de Ne-
derlands-lsraëlitischKerkgenootschap.
„Hoe is het mogelijk dat een jood een andere
jood doodschiet, dat een jood tot moordenaar
wordt van de democratisch gekozen premier?
Misschien wordt de moordenaar gek verklaard,
maar dan werd hij gek gemaakt door bepaalde
groeperingen van misdadige extremisten die
een sfeer van haat en gewelddadig verzet heb
ben gecreëerd". Fanatisme is geen Palestijnse
exclusiviteit. Mentaal gestoord zijn is niet et
nisch bepaald, hield Wikler zijn gehoor voor.
De groepen en leiders die zich legen Rabin
hebben verzet, moeten de moord afkeuren en
hun volgelingen voorhouden dat er slechts één
pad mag worden begaan: het pad van de de
mocratie. aldus Wikler, die enkele malen door
applaus werd onderbroken.
In het zwaar bewaakte Concertgebouw be
loofde premier Kok de tweeduizend aanwezi
gen dat Nederland het proces van vrede met
kracht zal blijven ondersteunen. „De hoop mag
niet verloren gaan", aldus een bewogen Kok.
ANP Algemeen Nederlands Persbureau GPD Geassocieerde Pers Diensten
Staatssecretaris Tommei 'staat voor zijn mensen
den haag anp
De Tweede Kamer stelt een parlementair onderzoek in
naar de financiële chaos bij de Limburgse woningcorpo
ratie WBL. De vaste kamercommissie voor de rijksuitga
ven en die voor de volkshuisvesting hebben dat gister
middag unaniem besloten. Staatssecretaris Tommei
(volkshuisvesting) pleitte tijdens kameroverleg eerder op
de dag zelf al voor een onderzoek. Het onderzoek zal
waarschijnlijk vier tot vijf maanden duren. De Kamer
moet er nog formeel mee instemmen.
doende toezicht door het Rijk
een tekort hebben van ongeveer
175 miljoen gulden. Tommei
bestreed overigens tijdens het
overleg dat het geldtekort bij
WBL zo hoog is als de Kamer
vreest. Hij krijgt maandag meer
inzicht in de financiële situatie
bij WBL. Daarna informeert hij
het parlement over het WBL-
rapport van interim-manager
Kempen.
Het waren vooral Hofstra en
Duivesteijn die zich sterk maak
ten voor een parlementair on
derzoek. Versnel (D66) en Bies-
PvdA-woordvoerder Duivesteijn
stelde eerder al dat het voor de
hand ligt dat WD'er Hofstra het
onderzoek gaat leiden. Een
voorzitter van D66 of CDA lijkt
hem onverstandig. Vooral om
dat de problemen bij WBL zijn
ontstaan in de periode van
Tommei (D66) en diens voor
ganger Fleerma (CDA). Duives
teijn zelf zegt geen interesse te
hebben in de voorzittershamer.
De Limburgse corporatie zou
door slecht bestuur en onvol-
heuvel (CDA) waren aanvanke
lijk tegen. Zij wilden eerst een
inhoudelijk debat met de staats
secretaris. Beiden staakten gis
teren hun verzet. Het ligt in de
reden dat het onderzoek ook de
gehele cultuur van het volks
huisvestingsbeleid in Limburg
meeneemt.
Tommei, die eerder tegen een
parlementair onderzoek was,
pleitte daar gisteren toch voor,
omdat de 'integriteit' van zijn
medewerkers in het geding is.
Volgens hem gaan de beschul
digende vingers van PvdA en
VVD en de media in de richting
van zijn ambtenaren. Die zou
den de staatssecretaris, en dus
de Kamer, onvoldoende hebben
geïnformeerd over de gang van
zaken bij WBL. De bewindsman
stelde in de Kamer dat hij volle
dig achter zijn mensen staat.
„Laat een parlementair onder
zoek nu de veenbrand rond
WBL maar doven."
den haag anp
Met een 'voetinkomen' van 500 a 600 gulden per
maand voor iedereen wil Groen Links de basis
leggen voor een nieuw stelsel van sociale zeker
heid. Mensen zonder werk zouden daar bovenop
een aanvulling tot het huidige bijstandsniveau
moeten krijgen. En voor iedereen die langdurig
op dat sociale minimum is aangewezen, ligt een
toeslag van 10 procent in het verschiet.
Deze kern voor een nieuw sociale-zeker-
heidstelsel ontvouwt het partijbestuur in een
bundel die het congres van de partij op 25 no
vember bespreekt. Het partijbestuur ziet het voet-
inkomen het liefst gegoten in de vorm van een
negatieve inkomstenbelasting. Iedereen, werkend
of niet-werkend, profiteert er dus van. Het voor
deel is dat de aanvulling tot bijstandsniveau aan
zienlijk lager is dan de huidige bijstandsuitkerin
gen. Dat maakt het voor werklozen aantrekkelijk
om ook part-timebanen te accepteren. Het voet-
inkomen blijft immers behouden. Het partijbe
stuur noemt die basis dan ook 'een opkontje naar
de arbeidsmarkt'.
Groen Links ziet het nieuwe systeem als een
drietrapsraket. De basis is het voetinkomen. Daar
komt voor werklozen een aanvulling tot bij
standsniveau bovenop. Daarvoor gelden een in
komenstoets en een sollicitatieplicht. langdurig
werklozen kunnen rekenen op vrijstelling van sol
licitatieplicht en op een bijverdienstenregeling.
Tot slot is er een bovenminimaal deel dat geldt
als verzekering in geval van werkloosheid, ziekte
en arbeidsongeschiktheid en ouderschaps-, zorg
en scholingsverlof.
In het teken van de armoedebestrijding kiest
het partijbestuur voor een 'koppeling-plus' voor
de minima. De inkomens van de betrokkenen
moeten méér stijgen dan de gemiddelde lonen.
Verder dient de regering de hypotheekaftrek te
beperken ten gunste van huursubsidie en sociale
woningbouw, liet bestuur pleit tevens voor een
basisverzekering voor de gezondheidszorg zonder
eigen bijdragen.
VANAVOND IS
/4TLÊV£ttJN6r V/IK 6tTI\DLN,
SLECHT TiyDCN.
\K M£ NU Ai OP
DC VOiérENDL DUIZCND
Brengt de gezondheid ernstige schade toe. k.h 4.10.1994 Stb.720.
i haag gpd-anp
antwoordelijk die met de opera
tie instemde, maar ook diens
opvolger Sorgdrager had even
tuele kennis later aan hem
moeten overbrengen.
Ook bleek gisteren dat procu
reur-generaal Sorgdrager in een
persoonlijke brief er vorig jaar
bij de zieke minister Hirsch Bal-
lin op aandrong de IRT-metho-
de niet 'ontoelaatbaar' te noe
men. Zij had geheime informa
tie gekregen van voorzitter Wie-
renga van de onderzoekscom
missie die de opheffing van het
IRT onderzocht. Zij wilde voor
komen dat Hirsch Ballin het ge
bruik van de methode verder
zou verbieden.
Sorgdrager maakte in dit ka
der gisteren een pijnlijke vergis
sing. Tijdens het verhoor meld
de ze door mr. C. Bleichrodt, lid
van de commissie-Wierenga, te
zijn geïnformeerd. In de auto op
de terugweg naar het ministerie
herinnerde Sorgdrager zich in
eens dat het Wierenga zelf was
geweest, die haar eind maart uit
eigen beweging had opgebeld.
Zij stuurde Van Traa onmiddel
lijk een briefje. Die maakte er
geen punt van en liet het steno
grafisch verslag van haar ver
hoor aanpassen.
Minister Dijkstal
(binnenlandse zaken) ontkende
gisteren bij de commissie dat
hij medio dit jaar tegen de Am
sterdamse burgemeester Patijn
heeft gezegd dat commissaris
Van Riessen nog steeds geen
enkele bemoeienis mag hebben
met een IRT. Eerder verklaarde
Van Riessen dat tijdens zijn ge
tuigenis. „Ik heb me niet be
moeid met Van Riessen", aldus
Dijkstal.
Gouden handdruk voor Dijkstal
den haag anp
Ongeveer vijftig actievoerende politiemensen hebben gistermid
dag geprobeerd toegang te krijgen tot de 'verhoorkamer' van de
commissie-Van Traa. Ze wilden de voorzitter een petitie aanbie
den, waarin het bod van minister Dijkstal voor een nieuwe poli-
tie-CAO wordt gehekeld. De commissie zou op dat moment juist
beginnen met het verhoor van de minister. Van Traa had geen
behoefte aan de petitie. Voor 'hun' minister hadden de politie
mensen een geknutselde gouden handdruk meegenomen.
Zo denk je aan het eind van de openbare
verhoren van de parlementaire enquête
commissie opsporingsmethoden alles te
hebben gehad en dan krijg je de laatste
dag. Die verschrikkelijke dag waarop de
hoogste gezagsdragers van dit land hun
verhaal vertellen. Verantwoording afleg
gen is nog niet aan de orde bij de vorige
(Hirsch Ballin) èn de huidige minister
van justitie (Sorgdrager). Dat komt pas
wanneer commissievoorzitter Van Traa
en zijn wakkere volgelingen over een
maand of twee hun conclusies hebben
gerapporteerd.
Die laatste dag vertoont veel gelijkenis
met de eerste paar dagen van de open
bare verhoren van de enquêtecommis
sie. Evenals toen is er ook nu een aantal
malen sprake van opvallende geheugen
verduistering, zowel bij minister Sorg
drager (justitie) als Dijkstal (binnenland
se zaken).
Hoe dan ook, de verhoren eindigen
met evenveel ongeloof, verbazing, ver
bijstering en ontsteltenis als waarmee ze
begonnen. Het parlementaire onderzoek
naar zware criminaliteit en opsporings
methoden van politie en justitie heeft de
Lage landen op hun grondvesten doen
trillen. Dat is een verdienste van de com
missie-Van Traa, die tegelijkertijd nogal
wat punten onaangeroerd heeft laten lig
gen. Maar we moeten ons daarin niet
vergissen. De commissie, inclusief de
Bende van Vier (criminologen) en de
voorbereidingsgroep De Jonge Honden,
hebben al die tijd veel meer geweten dan
gedurende de openbare gesprekken naar
buiten is gekomen. Tijdens de presenta
tie van het eindrapport zal dat ongetwij
feld blijken.
Dan ook komt de afrekening. De poli
tieke afrekening en mogelijk ook de per
soonlijke afrekening. Het kan niet zo zijn
dat het hele land op zijn kop wordt ge
zet, dat mensen hun plichten verzaken,
hun verantwoordelijkheden niet nemen
en dat er vervolgens niets gebeurt. Het
zal echter vooral van de conclusies van
Van Traa en de zijnen afhangen, welke
gevolgen- de IRT-affaire zal hebben.
Want het was deze affaire die Nederland
op het spoor bracht van ernstige gebre
ken in het rechtssysteem.
Zonder uitput
tend te willen
zijn, is het moge
lijk globaal enke
le oorzaken te
duiden van de el
lende, waarin
justitieel en poli
tieel Nederland
terecht zijn geko
men. De vanuit
het buitenland
aangewakkerde
wens tot het op
sporen van grote
boeven kreeg v
midden jaren
tachtig gehoor
bij topambtenaren en politici. De politie
kreeg opdracht de zware criminaliteit
aan te pakken. Maar er waren geen re
gels, er was geen geld, er was geen orga
nisatie en er was geen toezicht. De eerste
poging lot een gezamenlijke politiële
aanpak strandde op naijver lussen Am
sterdam en een deel van de Randstad.
Ten slotte waren er al te ondernemende
Haarlemse rechercheurs, die het heilige
doel van het boeven vangen tot hun cre
do hadden gemaakt en door God noch
gebod konden worden gestuit.
Het is duidelijk dat op al deze terrei
nen aanpassingen nodig zijn, wil de zwa
re criminaliteit effectief en verantwoord
bestreden kunnen worden. Tegelijkertijd
is bekend dat de opsporing van misdaad
steeds meer een kwestie wordt van infor
matie verzamelen. Met andere woorden:
Nieuwe methoden zijn nodig al was het
alleen maar om inzicht te krijgen in
nieuwe vormen van criminaliteit. De sa
menleving draait steeds meer om infor
matie. Dus zal de opsporing van crimi
naliteit zich ook steeds meer moeten
richten op het
verzamelen van
informatie. Zelfs
als de wet daar
nog geen reke
ning mee houdt.
Andere vormen
van criminaliteit
vormen andere
bedreigingen
voor de samenle
ving. De grens
tussen onderwe
reld en bovenwe
reld wordt vager.
Informatie-mis
drijven sijpelen
makkelijker door
naar allerlei verschillende sectoren van
de samenleving. In fraudezaken gaal
veel geld om. Bij drugsmokkel is het te
genwoordig belangrijker over de goede
papieren te beschikken dan ergens een
container te kunnen plaatsen.
Teneinde de Nieuwe Misdaad te kun
nen aanpakken zullen andere opspo
ringsmethoden nodig zijn. Dit vereist
een goede wettelijke regeling en een
nauwkeurig afgebakend toezicht, waarin
expliciet een rol is weggelegd voor de
mocratisch gekozen bestuurders. 'Wie
bewaakt de bewakers' geldt bij uitstek
voor deze totaal andere criminaliteits-
aanpak. Tegelijk zal meer aandacht
JAN KUYS
over
VAN TRAA
Verslaggever Jan Kuys is
3anwezig bij de openbare
verhoren van de parlementaire
onderzoekscommissie Van Traa,
die zich verdiept in de
opsporingsmethoden van de
politie en justitie
Onze Haagse redacteur
beschouwt en analyseert en geeft
de achtergronden.
moeten worden besteed aan het onder
zoek naar de financiële handel en wan
del van illegale transacties. Plus, uiter
aard, de mogelijkheden om het illegaal
verworvene onmiddellijk in beslag te ne
men.
De enquêtecommissie zal in haar aan
bevelingen rekening moeten houden
met vormen van criminaliteit, die tijdens
de openbare verhoren niet of nauwelijks
ter sprake zijn gekomen: milieucrimina
liteit, medische fraudezaken, bestuurlij
ke corruptie, computercriminaliteit, wa
pensmokkel, mensenhandel, subsi
diefraude, economische delicten. Tevens
zal de commissie zich moeten buigen
over een veel breder scala aan opspo
ringsmethoden dan tot nu toe aan de or
de zijn geweest. Methoden als infiltratie,
inkijkoperaties, het werken met verschil
lende soorten informanten, pseudo
koop, front-stores en observatie zijn al
weer bijna achterhaald. Een beetje ben
de weet dat de politie daar niet langer in
trapt.
Verbazingwekkend genoeg heeft de
enquêtecommissie geen aandacht be
steed aan het gebruik van computerpro
gramma's als opsporingsmethode. Het
met de computer verzamelen en
'scannen' van gegevens kan voor het on
derzoeken van de misdaad buitenge
woon bruikbaar en nuttig zijn. Maar hoe
doe je dat en wat mag wel en wat niet?
Om over kunstmatige intelligentie nog
maar niet te praten. Alstublieft, mijnheer
Van Traa, graag een antwoord, voordat
we over een jaar weer met allerlei ellen
de zitten, omdat een over enthousiaste
wizz-kid helpt bij de bestrijding van wat
onverklaarbare overboekingen.
