Stadsmeeuwen op daken
blijven problematisch
Natuur Milieu
Dubbeldeks observatiehut
WOENSDAG 1 NOVEMBER 1995
REDACTIE BERT DE JONG 072-5196276
Meeuwen lijken zich in Noord
en Zuid-I lolland definitief als
broedvogels op daken van flats
en bedrijven te hebben geves
tigd. De natuur komt onder
meer in Leiden, Velsen, Petten,
Alkmaar en I laarlem steeds
dichterbij de mensen. Eigenlijk
precies zoals hel hoort in het
Europees jaar van de natuurbe
scherming. Dat besteedt im
mers extra aandacht aan de na
tuur in en rond de stad.
Maar van een leien dakje gaat
het niet. De relatie tussen stads
mensen en meeuwen is nog
vaak een eenzijdige. Waarbij de
stedeling de door vossen uit de
duinen verdreven kustvogels
liever ziet gaan dan komen. Het
spelen van eigen rechter wordt
daarbij niet geschuwd. Natuur?
Heel mooi, maar wél ver weg in
reservaten, achter prikkeldraad.
Vogelwerkgroepen maken mel
ding van soms grootschalige il
legale nestvernielingen, afgelo
pen voorjaar. Onder meer in de
Ijmond is dat een aantal keren
geconstateerd. Meeuwen ma
ken te veel herrie, vindt men;
verdedigen soms wat al te en
thousiast hun broedsel. En ze
poepen. Bijvoorbeeld op de hei
lige koe: de auto. Leden van vo
gelwerkgroepen, provincie- en
gemeente-ambtenaren hebben
in een gezamenlijk overleg ge
poogd de problematiek van op
daken broedende zilver, storm
en kleine mantelmeeuwen in
Noord- en Zuid-Holland op een
rijtje te zetten.
De ernstigste problemen doen
zich voor op het bedrijventer
rein Oudorp (bij Alkmaar), in de
regio IJmuiden/Velsen (inmid-
dels-zo'n duizend paar op da
ken broedende zilver- en kleine
mantelmeeuwen!), en in de re
gio Petten (vooral het terrein
van het Energie Onderzoek
Centrum). In Oudorp presteer
de een boze bewoner het om
diverge keren in de officiële
meeuwengedoogzöne binnen te
dringen en tientallen meeuwen
nesten te vernielen.
Volgens meeuwendeskundige
Arie Spaans, werkzaam bij het
Instituut voor Bos- en Natuur
onderzoek (IBN), hebben zulke
verjaagacties meestal een ave
rechts effect. De meeuwen ver
spreiden zich over een groter
gebied, met dus ook overlast in
een groter gebied. Hij stelt dat
anti-meeuwenacties slechts zin
hebben als er een gedooggebied
is waar ze absoluut met rust
worden gelaten.
Gebleken is dat maatregelen als
het uitlaten van roofdieren op
daken, inschakelen van valke
niers, het gebruik van knalappa
raten en het plaatsen van
draadconstructies op daken
vrijwel nooit afdoende zijn. Er is
ook geëxperimenteerd met ver
jaging middels geluid.
Broedende meeuwen genieten
bescherming. Nestverstoring is
slechts toegestaan door dege
nen die daarvoor toestemming
hebben. Vergunningen om eie
ren te rapen worden verstrekt
door het provinciaal bestuur.
Het blijkt dat Noord- en Zuid-
Holland qua vergunningenbe
leid niet op één lijn zitten. In
3
Pa en ma zilvermeeuw met kuiken, op silodak in IJmuiden. In de Umond t
zilvermeeuwen op daken in het havengebied en bij Hoogovens.
Noord-Holland wordt mogelijke
'economische schade' meege
wogen (verstopte dakgoten,
poep op auto's, etcetera). In
Zuid-Holland tellen die econo
mische motieven veel minder
zwaar. Daar staat de vraag cen
traal: is de volksgezondheid in
het geding (bijvoorbeeld: niet
slapen door de meeuwenher-
rie).
Een uniform beleid hoe om te
gaan met het fenomeen van op
daken broedende meeuwen is
er nog niet. Wel zal gepoogd
worden dat déze winter te for
muleren. De meeuwen wachten
daar niet op. Kwartiermakers
hebben al broedpogingen ge
daan -en soms met succes- in
bollenvelden en weilanden.
Meeuwen als weidevogels: de
natuur laat je niet los.
Milieufederatie wil
lichten langs
snelweg uit hebben
De Milieufederatie Noord-Holland wil dat Rijkswa
terstaat in Noord-Holland 's avonds en 's nachts de
lichten langs snelwegen dooft. De nadelen van ver
lichte verkeersroutes wegen voor de milieufedera
tie veel zwaarder dan het telkens te berde gebrach
te voordeel van wat extra verkeersveiligheid.
Met name de plannen om de A9 tussen Alkmaar
en Uilgeest van licht te voorzien stuit de stichting
tegen de borst. „Ongewenst en onnodig." Er is al
het nodige gezegd en geschreven over de gevolgen
van al dat licht langs wegen voor de natuur. Wegen
zijn sowieso al levensgevaarlijke obstakels voor
trekkende dieren. Maar als ze worden verlicht blij
ken ze 's nachts onneembare barrières.
In een protestbrief aan minister Jorritsma van ver
keer en waterstaat vestigt de milieufederatie extra
aandacht op het energiebesparingsaspect. Neder
land heeft zich tot taak gesteld de uitstoot van
broeikasgassen vóór de eeuwwisseling te vermin
deren. Daarvoor is bijvoorbeeld energiebesparing
en aanzienlijke vermindering van het autoverkeer
noodzakelijk.
Verlichte snelwegen leveren aan dat beleid geen
enkele bijdrage, integendeel. Verlichte wegen no
digen juist uit lot meer en harder rijden in late
avond en nacht, hetgeen tot extra benzinegebruik
leidt en meer uitstoot van uitlaatgassen tot gevolg
heeft. Bo'vendien vergt het opwekken van de elek
triciteit voor het laten branden van al die lichten
de inzet van meer fossiele brandstoffen, wat even
eens tot extra uitstoot van het broeikasgas C02
leidt.
De milieufederatie vindt het plan om de aan te
brengen verlichting langs de A9 te gebruiken voor
onderzoek (wat zijn de effecten van die verlichting
op de natuur?) onzin. „Er zijn al genoeg verlichte
rijkswegen die door natuurgebieden lopen: daar
kunnen de proeven genomen worden", aldus di
recteur dr. I LP. Gallachter.
De dubbeldekse observatiehut met uitzicht op poelen en grasland.
FOTO MARTIJN DE JONGE
In de Ooslvaardersplassen (Flevoland) wordt een
nieuwe natuurobservatiehut gebouwd. Het bouw
werk, dat qua vormgeving associaties oproept met
verkeerstorens op luchthavens, krijgt twee verdiepin
gen. De hut, die nog geen naam heeft, geeft zicht op
een gebied met poelen en grasland, waar veel waad-
en roofvogels, ganzen en herten fourageren. Dit deel
van de Oostvaardersplassen was voorheen niet vrij
toegankelijk voor het publiek. Vanaf de Knardijk is
een nieuw voetpad richting de dubbeldeks observa
tiehut door de wildernis gebaand. De wandelroute en
de hut zullen van zonsopgang tot zonsondergang toe
gankelijk zijn.
De bouw van de nieuwe observatiehut staat in schril
contrast met de geblakerde restanten van twee ande-
HEINZ
re hutten (de Grauwe Gans en de Kluut) in het Oost-
vaardersplassengebied. Die vielen kortgeleden ten
prooi aan een pyromaan. In de Lepelaarsplassen, het
natuurgebied naast de Oostvaarderplassen, stak de
pyromaan nóg een vogelhut (de Lepelaar) in de fik,
die ook volledig in de as werd gelegd. De drie ver
brande hutten stonden in gebieden die dag en nacht
toegankelijk zijn. Dat maakte het risico van brand
stichting extra groot. Terreinbeheerder Rijkswater
staat dubt over herbouw van de hutten waarin de ro
de haan heeft gekraaid. De angst voor herhaling is
groot en reëel: enkele jaren geleden ging de Grauwe
Gans al eens in vlammen op. Wellicht zullen in plaats
van houten hutten brandbestendige stalen hutten
worden gebouwd.
Kunstwedstrijd
Noordhollands
Landschap
Stichting het Noordhollands Land
schap bestaat volgend jaar zestig
jaar. Ter gelegenheid daarvan
wordt een kunstwedstrijd gehou
den. Met als thema: het Noordhol
lands landschap in woord en
beeld. Men kan aan de wedstrijd
meedoen in de categorieën foto
grafie, video, tekenen, schilderen,
verhalen en gedichten. Inzendin
gen moeten voor 1 mei volgend
jaar binnen zijn bij de stichting. De
prijswinnaars worden een maand
later, tijdens de begunstigersdag
1996, bekend gemaakt.
Diverse sponsors hebben een forse
hoeveelheid prijzen beschikbaar
gesteld: camera's, tekendozen,
boeken, cadeaubonnen, enzo
voorts. Heel apart is de te winnen
dagexcursie naar zandplaat de Ra
zende Bol, tussen Den Helder en
Texel. De zandvlakte die alleen bij
zeer hoge vloeden kopje onder
gaat, is onder andere de thuisbasis
van een groeiende groep gewone
en grijze zeehonden. Ook rusten er
duizenden vogels. De Razende Bol
staat op de nominatie de status te
krijgen van staatsnatuurreservaat.
Alle wedstrijdvoorwaarden staan
in een folder die verkrijgbaar is in
bibliotheken, of aangevraagd kan
worden bij het Noordhollands
Landschap in Castricum: 02 51 -
65 96 96. Uit de prijswinnende in
zendingen wordt een speciaal jubi
leumnummer van het door de
stichting uitgegeven tijdschrift sa
mengesteld.
OPGAVE
OPLOSSING
KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaal:
1. bladgroente, deel v.e. huis; 2.
voorzetsel, bijwoord; 3. honing
bij, kachelschuif; 4. voegwoord;
5. aanwerver van soldaten; 6. na
schrift, laatstleden; 7. drinkge
rei; 8. man van adel; 9. Italiaan
se munt, levenslucht; 10. editie,
Japans bordspel; 11korte kous,
sporeplant.
Verticaal:
1 mannelijk dier, deel van
Groot-Brittanmë; 2. watering,
grootvader, kunsttaal; 3. ondier;
4, klipgeit, lusthof; 5. lidwoord,
muzieknoot; 6. onbehaard,
drinkgerei; 7. schouwburgrang;
8. vis, op de wijze van, ik (Lat.);
9. gereed, Griekse zoete wijn.
SLEUTELWOORD
Horizontaal:
1. entrepot; 2. roerloos; 3. een
hoorn; 4. ratjetoe; 5. onaardig;
6. nekschot; 7. dressoir; 8. elle-
De woorden op de eerste en der
de verticale regel zijn: ERER0N-
DE en TENTAKEL. Het sleutel
woord luidt: SCHENKBLAD.
MA &-f-£ M£-/-N-Z.' Z-A-L f-K
J-O-U L-/-P Ai-A-kr-£-N lV-AM
£-/.<5£-M MV-/& £-A/
Mf-VM/A v.\0 -
P-A-A-& &-A-A-T M-MVA-C>.0-/-£
T-W-/.A/-T-/-G-p.£.<5 £-
&-£-£-0-S-C-Ai'-ArFiS-S-E'T
TOMPOES
Heer Bommel en de toornviolen
Heer Bommel trok met de lege spuit
het woud in en dwaalde enige tijd te-
neergeslagen tussen de bonjen rond.
Zodoende geraakte hij steeds verder
van huis, maar zijn moeite werd be
loond toen hij op een open plek Pee
Pastinakel en Kwetal ontwaarde. De
mannetjes waren doende bij een
vreemd gevormde boom waarin zij
een buisje gestoken hadden. Zij vin
gen de druppels die daar uitkwamen
met grote zorg in een flesje op en zij
keken nauwelijks op toen heer Ollie
naderde.
„Dit is een laarboom", verklaarde
Kwetal desgevraagd. „Pee hier moet
wat laardrup hebben en ik help hem
een beetje. Hij heeft haast want de
maan is al erg oud."
„O", zei heer Bommel, „ja, ja. Heel
interessant. Ik eh... ik kom een nieu
we vulling voor de spuit halen. Hij is
leeg, als u begrijpt wat ik bedoel."
Nu staakten de ventjes hun arbeid en
Pastinakel prevelde verrast: „Een
nieuwe vulling voor de spuit? De in
houd was bedoeld voor het hele bos,
dit najaar! En ik ben nogal huiverig
om nu alweer nieuwe pippeling te
maken - dat zult u wel begrijpen."
„Nee", zei heer Ollie, „dat begrijp ik
niet. Waarom bent u daar huiverig
voor? Geef me het recept voor die
pippeling maar, dan maak ik het
zelf." De kereltjes wisselden een blik
waaruit grote eerbied sprak.
„Natuurlijk", riep Kwetal. „Voor ie
mand met zo'n groot denkraam is
het erg gemakkelijk om Pippeling te
maken. Voor ons is het een heel ge
tob." „Het recept is eenvoudig", ver
klaarde de ander. „Eén deel mir op
twee delen laardrup."
„Juist", zei heer Bommel tevreden.
„Dus ik neem mir..." Hij aarzelde en
zijn gelaat betrok. „Mir?" riep hij uit.
„Zei u mir???"
H
T
W
R
DOOR HANS VAN ES
De laatste.oktobernachten met plaatselijk lichte vorst hebben de ge
middelde temperatuur van de hele maand teruggebracht tot 12.5 gr*
den (normaal 10.5 graden). Daarmee heeft oktober 1995 het eeuwrt
cord van 1969 (13.0 graden) niet kunnen evenaren. We kunnen met
plezier terugkijken op een zonnige, droge, door hogedruk beheerste
herfstmaand. Na een wisselvallige start kon er op heel wat dagen var
prachtig nazomerweer worden genoten. Op twaalf dagen werd wel er
gens in ons land de 20-graden grens overschreden. Tijdens de warmt
ste periode - rond 9 oktober - haalde het kwik zelfs 26.6 graden te
Maastricht en ca. 23 graden in de westelijke provincies. In de kust
strook konden maar liefst zes zomers warme nachten worden geno
teerd met minima van 14 a 15 graden. Toch daalde het kwik landin
waarts op vijf nachten onder nul met als laagste minimum -2.3 gra
den te Soesterberg. Op tien dagen was het vrijwel wolkenloos en met
148 uren zon beleefden we de zonnigste oktobermaand sinds 1971
Het rustige hogedrukweer zorgde vooral rond het midden van de
maand op uitgebreide schaal mist, die soms ook overdag bleef han
gen. Depressies van enige importantie kregen geen voet aan de gron
en op de weinige dagen, dat er regen viel, waren de hoeveelheden ge
ring. Gemiddeld over nederland viel er slechts 20 millimeter tegen 7
mm normaal. Plaatselijk viel er in het oosten van het land maar 10
mm; de meeste regen - 47 mm - werd uit Limburg gemeld. In de re
gio's langs de westkust ving Voorhout slechts 14 mm op, gevolgd do
Haarlem en Leiderdorp met beide 19 mm; Het natst werd het te Sar
poort en Leiden-ZW met resp. 26 en 25 millimeter. Met de komst va
november schakelen we over op aanzienlijk ander weer. De hogedrul
die in oktober steeds boven het continent aanwezig was, heeft nu vo
een standplaats ten noorden van Schotland gekozen, zodat de zui
denwinden plaats gaan maken voor noordenwinden. Daarmee spoelt;
arctische lucht over Scandinavië en de Noordzee naar het zuiden. Alj
deze lucht in aanraking komt met het warme het warme zeewater,
treedt de buienmachine in werking. De lucht wordt opgewarmd tot 7\
10 graden, maar de prijs daarvoor is het ontstaan van flinke regen- e
hagelbuien. Door de aanvoer van zee liggen de nachttemperaturen tl
del ijk wat hoger, maar later in de week is weer wat lichte vorst moge
lijk. Boven Centraal-Europa is de koudegolf intenser; in het Alpenge)
bied en de Duitse Middelgebergten gaat sneeuw van betekenis vallei
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
donderdag.
Noorwegen:
Veel bewolking en van tijd
tot tijd regen of sneeuw.
Maxima in het noorden en
landinwaarts rond het
vriespunt; langs de kust in
het zuiden en westen eerst
nog rond 9 graden.
Zweden:
Overwegend bewolkt en in
het zuiden van tijd tot tijd
regen, elders kans op wat
sneeuw. In het midden
eerst ook flinke opklarin
gen. Maxima variërend
van min 8 graden in
Lapland tot plus 8 in het
zuiden.
Denemarken:
In het zuiden eerst nog
wat zon maar van het
noordwesten uit toene
mende bewolking, gevolgd
door regen. Morgen later
op de dag opklaringen af
gewisseld door buien, mogelijk met
sneeuw of hagel. Middagtemperatuur
ongeveer 9 graden.
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
In de nacht en ochtend kans op mist.
Verder zonnige perioden maar in Schot
land, en later ook in het oosten van En
geland, ook wolkenvelden en kans op
wat regen. Middagtemperatuur ongeveer
12 graden.
België en Luxemburg:
In de nacht en ochtend hier en daar
mist. Overdag zonnige perioden maar
morgen later van het noorden uit meer
bewolking gevolgd door regen, Middag
temperatuur ongeveer 10 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Vrij rustig weer met overdag geregeld
zon.In de nacht en ochtend plaatselijk
mist. Morgen later op de dag in het
noordoosten meer bewolking en moge
lijk wat regen. Geleidelijke daling van
temperatuur. Morgert maxima rond 12
graden.
Portugal:
Overwegend bewolkt en enkele fikse
buien, vooral in het zuiden, mogelijk
met onweer en hier en daar veel neer
slag. Middagtemperatuur ongeveer 20
graden.
Madeira:
Wolkenvelden en enkele buien, mogelijk
met onweer. Middagtemperatuur onge
veer 22 graden.
Spanje:
Wolkenvelden en enkele regen- of on
weersbuien, vooral in het zuidwesten. In
het noordoosten ook zonnige perioden,
Middagtemperatuur meest tussen 20 en
24 graden.
Canarische Eilanden:
Wolkenvelden en kans op een enkele re
gen- of onweersbui. Op de zuidstranden
meer zon. Maxima ongeveer 26 graden.
Marokko:
Westkust: naast zon ook wolkenvelden
en kans op een regen- of onweersbui
Middagtemperatuur in het noorden rond
23 graden; in het zuiden nog boven 25
graden,
Tunesië:
Perioden met zon maar morgen van het
westen uit ook enkele wolkenvelden
Droog. Middagtemperatuur ongeveer 26
graden.
Zuid-Frankrijk:
Flinke zonnige perioden maar in het
oosten eerst ook nog wolkenvelden. Vrij
wel overal droog maar in de nacht en
ochtend wel plaatselijk mist. Middag
temperatuur tussen de 15 en 20 gra-
Mallorca en Ibiza:
Naast zon ook stapelwolken en mogelijk
een regen- of onweersbui. Middagtem
peratuur ongeveer 25 graden.
Italië:
Af en toe zon maar ook wolkenvelden en
enkele buien, mogelijk met onweer en in
het zuiden plaatselijk veel neerslag
Maxima uiteenlopend van 14 graden in
het noorden tot 23 op Sicilië.
Corsica en Sardinië:
Flinke zonnige perioden en droog. Mid
dagtemperatuur ongeveer 22 graden.
Malta:
Perioden met zon en droog. Middagtem
peratuur ongeveer 24 graden.
Griekenland en Kreta:
Flinke zonnige perioden maar in het
westen toenemende bewolking en een
enkele regen- of onweersbui. Middag
temperatuur tussen 17 en 21 graden.
Turkije en Cyprus:
Flinke zonnige perioden. Later in het
zuidoosten en op Cyprus ook stapelwol
ken en mogelijk een onweersbui. Mid
dagtemperatuur aan de kust van 17 gra
den op de Dardanellen tot 22 in het
zuidoosten en op Cyprus.
Duitsland:
Vandaag eerst plaatselijk mist; verder
zonnige perioden en vrijwel overal
droog. Morgen van het noorden uit toe
nemende bewolking, gevolgd door re
gen. Middagtemperatuur ongeveer 11
graden.
Zwitserland:
Aan de zuidflank van het Alpenmassief
zonnige perioden en droog. Aan de
noordkant wolkenvelden en mogelijk wat
regen of motregen.In de dalen kans op
mist. Maxima uiteenlopend van lig
den in het noorden tot 15 in het zuide
Oostenrijk:
Wolkenvelden en plaatselijk wat reg
Aan de zuidflank van het Alpenmas:
vrijwel overal droog en meer zon.
kans op mist. Middagtemperatuur on
veer 11 graden.
Polen:
Wolkenvelden en van tijd tot tijd reg
vandaag eerst nog in het zuidoost
morgen opnieuw van het noordwes
uit. 's Nachts hier en daar mist. Midd
temperatuur van 6 graden plaatselijl
het oosten tot 9 in het westen.
Tsjechië en Slowakije:
Wolkenvelden en hier en daar wat re'
of motregen. In de nacht en ochb
kans op mist. Middagtemperatuur ge
delijk dalend; op morgen ongevee
graden.
Hongarije:
Vandaag naar het zuidoosten wegti
kende regen. Verder bijna overal dr
maar wel kans op mist- Vooral mor
ook zonnige perioden. Daling van ti
peratuur; morgenmiddag ongeveer
DONDERDAG 2 NOVEMBER 1995
Zon- en maanstanden
Zon op 07.36 Zon onder 17
Maan op 14.36 MaanonderOO
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 10.15 22.44 23.48 22
Laag 05.40 17.55 05.21 17
Weerrapporten 1 november 07 uur:
Aberdeen
Athene
Barcelona
Boedapest
Bordeaux
Brussel
Cyprus
Klagenfurt
Kopenhagen
Las Palmas
licht bew.
grondmist
mistbanken nnw3 12 10
Bangkok
Buenos Aires
Casablanca
Los Angeles
New Orleans
New York
