Jihad zweert wraak na moord
t
9
Twee rivalen Jeltsin van
verkiezingen uitgesloten
GOED
KOOP
Arrestatiebevelen schokken rechtse Afrikaners
Buitenland
Vlado is weer thuis
KNIP WIT
OF TARWE
B3)
Verkiezingen Kroatië:
grote zege Tudjman
Stembusgang Tanzania
opgeschort wegens chaos
ANDAG 30 OKTOBER 1995
e Noc
Jeurw n
83); n
VAN!
2 OP
AT; 3
n; KE
:n,k<
aten;
m er vergissing testikels weggehaald
hen» Bij een patiënt in een Oostenrijks ziekenhuis zijn twee
ken geleden zijn testikels per ongeluk verwijderd, zo heeft de
it Kurier zaterdag gemeld. Het betrokken ziekenhuis in We-
heeft dit bevestigd. De gecastreerde man was opgenomen
ar en besnijdenis. De vergissing werd mede veroorzaakt
irdat twee patiënten met dezelfde naam onder het mes gin-
De andere man leed aan teelbalkanker en bij hem moesten
testikels worden verwijderd.
Joorse olietanker bedreigt Britse kust
forn haven Een voor de kust van Zuid-Wales gestrande
tall.;
\gnwj;',
agmai
RANS
YDEK
DCE
/ENT^'i
ivanÜD
van Oi
3 66
>20-61
kV.
ixateil
S>°3™
ild
Hmis
irse olietanker dreigt bij eb op de rotsen te lopen. De 67.000
metende Borga is geladen met 112.000 ton ruwe olie. Het
lip heeft een gat onder de waterlijn, maar daaruit was van-
'ttend nog geen olie gestroomd. De Borga liep gisteren aan de
ind. Sindsdien pompen andere schepen zo veel mogelijk olie
de Borga.
ieuw Portugees kabinet geïnstalleerd
iBON In Portugal is zaterdag een nieuwe regering geïnstal-
rd, die onder leiding staat van de socialist Antonio Guterres,
premier legde samen met zeventien ministers de ambtseed
iij president Mario Soares. In zijn toespraak riep Guterres op
ir steun aan zijn voornemen Portugal economisch concurre-
d te maken op de Europese en wereldmarkt. Zijn kabinet be
at uit socialisten en onafhankelijke deskundigen.
x-communisten winnen in Bulgarije
De socialistische partij BSP. de opvolger van de vroegere
imunisten, heeft gisteren een belangrijke overwinning be
id bij de plaatselijke verkiezingen in Bulgarije. Volgens prog-
|ses van vier verschillende opiniebureaus hebben de ex-com
nisten tussen de 40 en 41 procent behaald. De belangrijkste
(positiepartij, de Unie van Democratische Krachten (UDF),
igt tussen de 23 en 25 procent.
usland, VS stellen CFE-akkoord bij
pskouDe VS en Rusland zijn het eens geworden over bijstel-
|g van het CFE-verdrag dat voorziet in inkrimping van de con-
htionele strijdkrachten in Europa. Die bijstelling had Rusland
eist na het begin van het Tsjetsjenië-conflict. Het CFE-ver-
fig, dat in november 1990 werd getekend, was een van de
ktste ontwapeningsverdragen tussen het Westen en de Sovjet-
nie. Volgens Gratsjov vinden de Amerikanen het nu goed dat
[Russen het akkoord niet toepassen in de zuidelijke regio's
Jasnodar, Stavropol, Volgograd en Rostov, pal ten noorden van
jetsjenië.
inplantaat lekt: schadevergoeding
po» Dow Chemical moet een Amerikaanse vrouw 3.9 miljoen
llar schadevergoeding betalen. De 46-jarige Charlotte Ma-
bm ondervindt door lekkage van haar dooj een dochter van
concern, Dow Corning, vervaardigd borstimplantaat chroni-
he gezondheidsklachten. De vrouw was in 1993 een rechts-
|ak begonnen. De jury oordeelde dat Dow Chemical 'op frau-
leuze wijze verborgen heeft gehouden' dat er gevaren kleven
n het laten inbrengen van de silicone-implantaten.
'oden door orkaan op Filipijnen
inila» Het dodental bij de orkaan op de Filipijnen is vandaag
gelopen tot 110. De meeste slachtoffers vielen op het eiland
(gros. Regeringsfunctionarissen zijn bang dat het aantal
ichtoffers hier en in de provincie Iloilo nog verder zal oplopen.
!t veel dorpen die door de tropische storm Zack zijn getroffen
'een contact mogelijk. Het.water staat daar tot aan de daken
n de huizen.
leest gezochte Argentijn gearresteerd
[enos aires Argentijnse en Mexicaanse politie-agenten heb-
;n zaterdag in Mexico de meeste gezochte man van Argentinië
larresteerd, zo is in Buenos Aires meegedeeld. De man, Enri-
pe Gorriaran Merlo, is een voormalig lid van het Revolutionaire
ilksleger (ERP), een trQtskistische guerrillabeweging die in
175 werd geëlimineerd. De beweging vermoordde onder meer
voorzitter van de autofabriek Fiat in Argentinië.
Iandela geëerd als kerstman
bpENHAGENDe Zuidafrikaanse president, Nelson Mandela, is
terdag in Groenland onderscheiden als Kerstman van het Jaar.
de onderscheiding is een bedrag van 100.000 dollar verbon-
in, dat de Groenlandse premier Lars-Emil Johansen overhan-
jde aan de Zuidafrikaanse ambassadeur in Denemarken, Con-
cl Sidego. Johansen reist volgende maand naar Johannesburg
Ti Mandela de onderscheiding persoonlijk te doen toekomen.
'x toekennen van de onderscheiding was het sluitstuk van de
irstman Spelen in het 4.200 zielen tellende dorpje Illulissat.
Khartum meldt offensief Uganda
iartum Ongeveer 1.500 Ugandese soldaten zijn met tanks en
intservoertuigen Sudan binnengedrongen. Sinds woensdag
Tl n ze daar in gevecht met Sudanese regeringssoldaten, heeft
I 't Sudanese leger zondag meegedeeld. Volgens de verklaring
tkoo :eft 'iet Ugandese leger medewerking van de opstandelingen
in het SPLA, het Sudanese Volksbevrijdingsleger. Dat voert
nds 1983 in het overwegend christelijke en animistische zui-
:n van het land een guerrilla tegen het centrale islamitische be-
ind in Khartum.
lienstmeisje krijgt 100 zweepslagen
-aini let 16-jarige Filipijnse dienstmeisje Sarah Balabagan is
indaag in de Verenigde Arabische Emiraten tot honderd
reepslagen veroordeeld wegens de moord op haar 85-jarige
erkgever. Ze moet ook 64.000 gulden betalen aan de familie
in Almas Mohammed al-Baloushi, de man voor wie ze werkte,
e Filipijnse zou al-Baloushi hebben vermoord toen hij haar vo-
g jaar in zijn huis in Al-Ain probeerde te verkrachten. Het
leisje was aanvankelijk ter dood veroordeeld, maar de familie
in al-Baloushi zag eerder deze maand van de executie-eis af,
aarop de rechtbank een nieuwe uitspraak moest doen.
Islamieten verdenken Mossad van aanslag, Israël zegt van niets te weten
Leger en politie in Israël hebben hun waakzaamheid op
gevoerd en joodse instituten in het buitenland zijn extra
beveiligd na de moord op Fathi Shkaki, de leider van de
Islamitische Jihad. Alleen Palestijnen van böVen de 35
jaar mogen vanuit de Gazastrook Israël binnen en bewo
ners van de Westelijke Jordaanoever mogen niet naar
Gaza reizen. De Islamitische Jihad heeft zelfmoordacties
tegen Israëlische doelen aangekondigd omdat ze de Is
raëlische buitenlandse inlichtingendienst Mossad ver
denkt van de aanslag op Shkaki.
AMMAN AD BLOEMENDAAL
CORRESPONDENT
op een motor. De Jihad-leider,
die sinds zijn verbanning in
1988 uil de Gazastrook in de Sy-
Fathi Shkaki werd afgelopen rische hoofdstad Damascus
donderdag bij zijn hotel op woonde, reisde onder een ande-
Malta met vijf schoten omge- re naam op een Libisch pas-
bracht door twee onbekenden poort.
Shkaki is de afgelopen maan
den negen maal op Malta ge
weest en verbleef gewoonlijk in
het hotel waar hij nu is ver
moord. Omdat hij onder een
valse naam reisde, heeft het een
paar dagen geduurd voor defi
nitief vaststond dat het stoffelijk
overschot het zijne is. Volgens
de regering van Malta is er gean
bewijs voor Israëlische betrok
kenheid bij de moord.
Een persagentschap in Jeru
zalem ontving gisteren een
boodschap waarin Jihad aan
kondigt dat ze „de grond onder
de voeten van de misdadige zio
nisten in brand zal steken'' en
zelfmoordmissies zal uitvoeren.
In Gaza-Stad schilderden acti
visten leuzen op de muren als:
'We zullen Israëlisch bloed laten
exploderen en erop ten hemel
varen'.
In een pamflet dat demon
stranten in Gaza-Stad ver
spreidden. stond dat de 44-jari-
ge Ramadan Abdullah de opvol
ger van Shkaki is. Abdullah is
een voormalig hoogleraar die in
Damascus woont.
Israëls minister van buiten
landse zaken, Peres, zei gisteren
dat hij zich 'niet bewust' is van
enige Israëlische bemoeienis
met de moord op Malta. Hij
voegde er cynisch aan toe dat
de dood van Shkaki het vredes
proces waarschijnlijk geen
schade zal berokkenen. „Moord
was zijn handelsmerk en ik zie
niet in hoe de dood van een
moordenaar het vredesproces
kan bedreigen.Over de dreige
menten van activisten in de Ga
zastrook zei hij: „Ach. ze doen
dat voortdurend. Dal is niets
nieuws".
In een eerder jaar via de Is
raëlische televisie uitgezonden
telefonisch vraaggesprek ver
klaarde Shkaki dat hij niets te
gen joden heeft. „Maar ik wil
echte vrede en die is alleen mo
gelijk als Israël niet meer be
staat."
Een vertegenwoordiger van
de Palestijnse beweging Pl.C)
heeft de Islamitische Jihad ge
vraagd zich te onthouden van
wraakacties tegen Israël omdat
die de uitbreiding van het Pa
lestijnse bestuur op de Westelij
ke Jordaanoever in gevaar zou
den brengen. Een hoge Pales
tijnse politiefunctionaris zei te
verwachten dat de Jihad een
aanslag zal uitvoeren in het bui
tenland. Volgens hem hebben
de radicale islamitische organi
saties op dit moment geen be
lang bij een confrontatie met
het Palestijnse gezag.
Buiten de Gazastrook leek de
dood van Shkaki de Palestijnen
niet te beroeren. Er was slechts
een korte winkelstaking in He-
bron de stad met de meeste
radicale islamieten en enkele
scholen sloten hun deuren.
Sarajevo» Ratko Santic verwelkomt zijn zoon Vlado in de Bosnische hoofdstad Sarajevo. Vlado diende in het Bosnische regeringsleger en werd door de Serviërs gevangen geno
men. Na vier maanden gevangenschap kwam hij gisteren vrij. Vlado en acht van zijn makkers werden geruild tegen tien Servische krijgsgevangenen. foto era ffhim dfmir
Piepers doen het
goed in de ruimte
CAPE CANAVERAL Rtr
Aardappelen lijken in de ruimte
goed te groeien. Dat hebben de
astronauten van het Ameri
kaanse ruimteveer Columbia
gisteren gemeld op de tiende
dag van hun vlucht.
De Columbia heeft aardap
pelplanten aan boord omdat er
aanwijzingen zijn dat de ge
wichtloosheid de plantengroei
kan belemmeren. Het ruimte
vaartagentschap NASA wil de
mogelijkheden voor planten
groei in de ruimte onderzoeken
omdat planten een goede voed
selbron kunnen zijn op verre
vluchten en omdat ze kunnen
bijdragen aan de zuivering van
de lucht binnen het ruimteveer.
De jonge aardappelplantjes
zien er zeer gezond uit, aldus
NASA-functionarissen.
Ook Senaat VS
steunt snoeiplan
WASHINGTON Rtr-AFP
Ook de Amerikaanse Senaat
heeft zaterdag ingestemd met
forse bezuinigingen en belas
tingverlagingen. liet Huis van
Afgevaardigden was een dag
eerder al akkoord gegaan met
de wetsvoorstellen.
Het door de Senaat aangeno
men ontwerp wijkt iets af van
dat vati het Huis. Onderbande
lingen moeten leiden tot een
compromis. Wat het eindresul
taat ook wordt, president Clin
ton zal er zijn veto over uitsprc
ken. Volgens het Witte Huis zijn
de plannen rampzalig voor on
derwijs, gezondheidszorg,
milieubeleid en sociale dien
sten.
Toestand Russische president is stabiel
moskou Rtr-AFP-DPA
Twee belangrijke tegenstanders
van president Jeltsin mogen op
17 december niet meedoen aan
de Russische parlementsverkie
zingen. Hel gaat om de liberale
beweging Jabloko van econoom
Grigory Javlinsky en om de Der-
zjava-partij van voormalig vice-
president Aleksandr Roetskoj.
Dat heeft de centrale kiescom
missie in het weekeinde beslo
ten.
De liberale partij Ruslands
Keuze van ex-premier Gaidar
dreigt de verkiezingen te boy
cotten als Jabloko definitief
wordt uitgesloten. „De verkie
zingen zullen een politieke
schijnvertoning worden als Ja
bloko, een van de invloedrijkste
bewegingen van het land. wordt
uitgesloten. Wij zullen niet aan
een schijnvertoning deelne
men", aldus Gaidar. Jabloko
kan nog proberen het besluit
van de kiescommissie door de
rechter ongedaan te laten ma
ken.
De commissie vindt dat Ja
bloko de kieswet heeft geschon
den door zeker zes kandidaten
tegen hun wil van de kandida
tenlijst te schrappen. Jabloko is
in recente opiniepeilingen de
op een na grootste liberale
groepering en een van de weini
ge met een kans de kiesdrempel
van 5 procent te halen. Javlinsky
is een van Ruslands populairste
politici.
Derzjava (Macht) mag niet
meedoen omdat 86 van de 270
kandidaten van de lijst-Roetskoj
zich hebben teruggetrokken.
Roetskoj was in 1993 een van de
leiders van een mislukte staats
greep tegen president Jeltsin.
Sindsdien geldt hij als een aarts
vijand van het staatshoofd.
Derzjava was erin geslaagd
meer dan 200.000 steunverkla
ringen te vergaren, het aantal
dat is vereist voor deelname aan
de verkiezingen. Maar volgens
voorzitter Riabov van de kies
commissie is de handtekenin
genlijst ongeldig omdat zo veel
kandidaten hebben afgehaakt.
Veel mensen zouden hun hand
tekening onder de lijst hebben
gezet als steun aan kandidaten
die zich nu hebben teruggetrok
ken.
Roetskoj kondigde onmiddel
lijk aan dat hij bij het Hoogge
rechtshof zal vragen om vernie
tiging van de beslissing. Hij be
schuldigde de kiescommissie
van partijdigheid.
De toestand van president
Jpltsin was gisteren overigens
stabiel. Dat heeft persbureau
ITAR-TASS gemeld op grond
van bronnen in het ziekenhuis
waar Jeltsin wegens hartklach
ten is opgenomen. Zaterdag
werd bekend dat voorlopig al
leen familieleden het staats
hoofd mogen bezoeken.
heel
van T.
li»
a&P Service* b V tel 035-5483333
ELKE DAG GOED NIEUWS
Geen snelle regeling Oost-Slavonië
ZAGREB» Rtr-AFP-DPA
De regerende Kroatische Demo
cratische Unie (HDZ) van presi
dent Tudjman heeft volgens
voorlopige uitslagen een' grote
meerderheid behaald bij de
parlementsverkiezingen. I lij
haalt echter waarschijnlijk niet
de tweederde meerderheid die
nodig is om de grondwet te
kunnen veranderen. Vier mil
joen Kroaten konden gisteren
hun stem uitbrengen voor de
verkiezing van 127 leden van de
Sabor, het huis van afgevaardig
den.
Volgens de nationale kies
commissie komt de HDZ uit op
48,4 procent. Een coalitie van
gematigde oppositiepartijen
onder leiding van de Boeren
partij staat tweede met 17,6
procent. De oppositionele soci
aal-liberalen (HSLS) zouden
10,8 procent van de stemmen
krijgen. De sociaal democraten
zijn met 8 procent ook in het
parlement vertegenwoordigd,
pstad rüna hellinga
«(respondent
arrestatiebevel tegen de voormalige
idafrikaanse minister van defensie ge-
aal Magnus Malan en tien gepensio-
(rde topofficieren heeft conservatieve
ikaners diep geschokt. De leider van
Afrikaner Vrijheidsfront. Constand
ioen, noemde het bevel gisteren „bij
een nationale crisis". De Nationale
tij van vice-president F.W. de Klerk
ide zich 'boos en verontrust'.
n q let aanhoudingsbevel tegen de elf
eit voort uit gerechtelijk onderzoek
ar het politieke geweld in KwaZulu-
tal en naar zogenoemde 'derde-
^Bcht activiteiten, waarbij leger en po-
^He in het verleden buitenstaanders
^B)ben bewapend en getraind om de
Hprie bevrijdingsbeweging ANC te be-
fijden. De verdachten zouden betrok
ken zijn geweest bij de moord op dertien
mensen in KwaMakutha in 1987.
Tot de beschuldigden behoren onder
andere twee oud-bevelhebbers van de
landmacht en een voormalige marinebe
velhebber. Daarnaast wordt een aantal
oud-officieren van de militaire inlichtin
gendienst met arrestatie bedreigd. On
der hen is generaal Tienie Groenewald,
nu parlementariër voor het Vrijheids
front.
Groenewald zegt overigens geen idee
te hebben waarom hij precies wordt
aangeklaagd. Hij ontkent iedere betrok
kenheid bij de moorden in KwaMakutha
en noemt de kwestie vooral een politieke
zet. „Dat dit net nu, een paar dagen voor
de lokale verkiezingen, naar buiten
komt, kan geen toeval zijn meent hij.
Voor conservatieve Afrikaners is dit de
tweede schok in een week. Donderdag
zei president Mandela dat hij niet bereid
is de amnestiedatum voor politieke mis
daden te verschuiven van 5 december
1994 naar 10 mei 1995 (de dag waarop
hij als president werd beëdigd). Viljoen
had daarom gevraagd in een poging am
nestie te bewerkstelligen voor Afrikaner
extremisten die vorig jaar aprjl probeer
den met bomaanslagen de parlements
verkiezingen te verstoren.
Bij het Vrijheidsfront leefde de hoop
dat Mandela met een nieuwe amnestie
datum zou instemmen, temeer omdat
de partij zich het afgelopen jaar zeer co
öperatief heeft opgesteld ten opzichte
van de nieuwe regering. De verhouding
tussen Viljoen en Mandela geldt over het
algemeen als uitstekend.
Maar het arrestatiebevel tegen de offi
cieren maakt volgens Groenewald duide
lijk dat het ANC ondanks alle medewer
king van de Arikaners uit is op wraak.
Onduidelijk is overigens, wat de bedoe
ling van de gerechtelijke actie is. Zelfs als
de elf schuldig zijn, komen ze gezien de
datum van de moorden in ieder geval in
aanmerking voor amnestie. Bovendien
werd enige tijd geleden de Commissie
van de Waarheid opgericht, juist met het
doel dit soort duistere zaken uit het ver
leden boven tafel te brengen. De bedoe
ling was dat mensen van strafvervolging
zouden worden ontslagen in ruil voor
een getuigenis voor de waarheidscom
missie.
Het Vrijheidsfront heeft zich niet tegen
zo n onderzoek naar het verleden verzet,
maar wel aangedrongen op opschorting
van strafrechtelijke onderzoeken zolang
de commissie met haar werk bezig was.
„Dit arrestatiebevel maakt duidelijk dat
zo n moratorium echt noodzakelijk is",
aldus Groenewald.
dar-es-salaam ap
De eerste vrije presidents- en
parlementsverkiezingen in Tan
zania zijn gisteren opgeschort.
Vanmorgen was nog onduide
lijk of ze vandaag worden voort
gezet.
Veel kiezers konden gisteren
niet stemmen door het ontbre
ken van stembiljetten of door
dat stembureaus veel te laat
open gingen. Naar schatting ne
gen miljoen kiezers hadden een
keus moeten maken uit vier
presidentskandidaten en 1.311
kandidaten van dertien partijen
voor 230 zetels in hel parle
ment.
Functionarissen van de rege
rende Chama Cha Mapinduzi
(CCM), die het dertig jaar voor
het zeggen heeft gehad, zeiden
dat de verkiezingen vandaag
zouden moeten worden hervat.
NCCR Mageuzi en andere op
positiepartijen zeiden dat het
oponthoud en de logistieke pro
blemen onderdeel vormden van
pogingen van de CCM om de
uitslag te beïnvloeden.
De belangrijkste presidents
kandidaten zijn Benjamin Mka-
pa van CCM en Augustine Mre-
ma van NCCR-Mageuzi. Mkapa,
vertrouweling van oud-presi
dent Nyerere, wordt als grote
kanshebber beschouwd.
evenals de reehtsexlremistische
Partij van het Recht. Deze
laatste kreeg net genoeg stem
men om de kiesdrempel van 5
procent te halen. Van drie re
gioVwaar de oppositie sterk is
Split, Rijeka en Istrië wa
ren vanochtend nog geen uit
slagen voorhanden.
Volgens Tudjman heeft zijn
partij volgens verwachting „een
overtuigende overwinning" be
haald. En volgens hem zal de
einduitslag „nog overtuigender"
zijn.
Na een rustig begin werden
de verkiezingen gisteren ver
stoord door beschietingen. De
Bosnische Serviërs bestookten
het historische centrum van de
kustplaats Dubrovnik met gra
naten. Na een korte tegenaan
val van de Kroatische troepen
keerde de rust weer.
De Kroatische regering ver
vroegde de verkiezingen met
negen maanden om maximaal
te profiteren van een golf van
nationalisme die door net land
ging doordat Kroatische troe
pen de afgelopen maanden
West-Slavonië en Krajina her
overden op de Serviërs. Tudj
man doorspekte zijn campagne
met nationalistische uitspraken
en beloofde zijn landgenoten
ook de herovering van Oost-Sla
vonië. Dit is het enige deel van
Kroatië dat nog in handen is
van de Serviërs.
Het aanvankelijk optimisme
over een snelle vredesregeling
voor Oost-Slavonië werd in het
weekeinde echter de kop inge
drukt toen de Serviërs bekend
maakten dat ze de overeen
komst die nu ter tafel ligt niet
zullen tekenen. Het principe-
akkoord voorziet in een geleide
lijke teruggave van Oost-Slavo
nië aan Kroatië. De hoofdon
derhandelaar namens de Ser
viërs, Milanovic, zei zaterdag
echter dat de regeling van een
te snelle teruggave uitgaat.
