Hypericine tegen depressieve klachten
Gezondheid
Artsen falen bij stellen diagnose
MAANDAG 30 OKTOBER 1995
REDACTlP SASKIASTOEUNCA 023-5150228
SPREEKUUR
Hartzaken
De rubriek die ik enige weken geleden schreef over hartrit
mestoornissen en pacemakers, heeft bij veel lezers vragen
losgemaakt, zoals ik mocht merken aan de post die ik ont
vangen heb. Üe vragen vallen in twee categorieën uiteen.
Hen groep lezers en lezeressen klaagt over een af en toe snel
ler of zwaarder slaand hart, en de andere groep heeft ooit
een hartfilmpje (ECG) laten maken waarop een afwijking te
zien was. Zij lopen al enige tijd, soms jaren, rond met de
vraag wat die afwijking nou betekent. Ik zal proberen deze
vragen te beantwoorden, deze keer over hartbonzen, vol
gende keer over het afwijkende ECG.
Het normale ritme van het hart is een regelmatig ritme, va
riërend tussen ongeveer 55 en 95 slagen per minuut. Het rit
me wordt gegenereerd in speciale cellen die bij elkaar zitten
in cle recliterboezem: de sinusknoop, en wordt daarom si
nusritme genoemd. De sinusknoop maakt elektrische im
pulsen die via geleidingsvezels naar de kamers worden ge
leid en daar de hartspiervezels prikkelen tot samentrekken.
Soms gaat er iets mis in deze 'elektrische bedrading' en dan
kan een van de vele ritmestoornissen
van het hart optreden. Het hart slaat
dan veel te snel, of te langzaam, of on
regelmatig, of laat een combinatie van
ritmen zien.
Nu is het belangrijk onderscheid te ma
ken tussen min of meer normale varia
ties in frequentie van de hartslag, de
eveneens min of meer normale extra
MARISKA KOSTER slagen die ieder hart wel eens maakt, en
arts een potentieel hinderlijke of zelfs ge
vaarlijke ritmestoornis. Grofweg geldt
deze regel: als u alleen maar het hart voelt bonzen zonder
begeleidende verschijnselen zoals abnormale vermoeidheid,
duizeligheid, kortademigheid of zelfs bewustzijnsverlies,
dan is er meestal niets aan de hand. Hebt u wel deze bege
leidende verschijnselen, dan is het verstandig naar uw huis
dokter te gaan. Hij of zij is vaak in staat uit te maken of het
om een hartprobleem gaat of om iets heel anders, zoals bij
voorbeeld hyperventilatie. Eventueel kan hij of zij gericht
Hebt u vaak last van hartbonzen en maakt u zich daarover
zorgen, dan is enig zelfonderzoek op z'n plaats. Opeen mo
ment dat u last hebt van hartbonzen voelt u uw eigen pols.
Slaat deze regelmatig en niet sneller dan zo'n 100-110 keer
per minuut, dan kunt u zichzelf geruststellen. Af en toe een
extra hartslag is ook niet erg. Maakt u zich erge zorgen over
uw hart of staat u onder grote psychische druk, dan kan
hartbonzen een uiting zijn van innerlijke spanning. Het is
dan eerder een waarschuwing dat u onder druk staat dan
een afwijking die per se door een cardioloog moet worden
onderzocht.
Sommige mensen - vaak staan zij onder grote druk - gaan
lijden aan wat je nog het beste zou kunnen noemen 'het
zich verhoogd bewust zijn van normale lichaamsfuncties'.
Als je voortdurend op je eigen lichaam let -een heel onge
zonde bezigheid - bemerk je enorm veel onregelmatigheden.
Je ademt af en toe even niet en af en toe slaak je een zucht,
je hart slaat niet als een klok, maar dé~hartslag kan vari
eren over de dag, je maag en darmen maken geluiden en als
je goed oplet voel je de darmen soms bewegen. Is iemand
wat onrustig van aanleg, dan kan hij deze volstrekt norma
le verschijnselen gaan interpreteren als signalen van ziekte.
Van de weeromstuit gaat hij nog scherper opletten en wordt
geleidelijk steeds banger. Deze toestand is moeilijk te her
kennen - vaak heeft de lijder al vele onderzoeken achter de
rug - en helaas ook moeilijk te doorbreken.
Als uw huisdokter u verwijst onder verdenking van rit
mestoornis (of ter geruststelling) dan heeft de cardioloog in
eerste instantie een paar onderzoeksmogelijkheden. Bent u
echt omgevallen tijdens een aanval van hartbonzen, dan
zal vaak besloten worden tijdens een ziekenhuisopname te
achterhalen wat de ritmestoornis was. Stelt u zich voordat
u zo'n aanval nog eens zou krijgen terwijl u In de spits op
de AI rijdt.
Als opname niet nodig is, kan een 24-uurs registratie van de
hartslag gemaakt worden. U wordt dan aangesloten opeen
soort cassetterecordertje dat gedurende 24 uur een opname
van uw hartslag maakt. U moet clan tegelijkertijd bijhou
den wat u doet (TV-kijken, boodschappen doen) en of u last
hebt van hartkloppingen. Aan de hand van de uitslag van
dit onderzoek kan de cardioloog verder zijn beleid bepalen.
Samengevat is het hart dat u in de keel bonkt meestal geen
reden tot ongerustheid, tenzij u er verschijnselen bij hebt.
Aarzel dan niet om naar uw huisarts te stappen en ga daar
vooral ook naartoe als u zich heel veel zorgen maakt over
uw hart.
SANTÉ BRUN GPD
Bij depressieve patiënten schrijven artsen nog
vaak louter kalmeringsmiddelen voor. terwijl
inmiddels genoegzaam bekend is dat deze
niet tegen een depressie helpen. Dit is geble
ken uit een onderzoek onder bijna 80.000 in
woners van Nederland, België, Frankrijk,
Spanje, Duitsland en Groot-Brittannië.
Mensen die last hebben van een depressie ver
zuimen viermaal zoveel dagen per jaar hun
werk als mensen die geen depressies hebben
en gaan ook veel vaker naar de dokter, ook
voor andere klachten. De cijfers werden on
langs gepresenteerd op het congres van het
Europees College van Neuropsvcho-farmaco-
logen in Venetië. De onderzoeksresultaten ge
ven een ernstiger beeld van de situatie dan tol
nu toe op grond van Amerikaanse cijfers werd
aangenomen.
Ondanks de ernst van de symptomen gaat een
belangrijk deel van de lijders aan een depres
sie, gemiddeld bijna veertig procent, niet naar
de dokter; dat geldt voor mannen sterker dan
voor vrouwen. In Nederland ging bijna zeven
tig procent van de depressie-patiënten wèl
naar de dokter, het hoogste percentage in de
zes landen. In Spanje en Duitsland ging iets
minder dan de helft. Duitsland is ook het land
waar depressie het minste voorkomt: bij man
nen bijna 3 procent en bij vrouwen 4,5 pro
cent. In Nederland zijn die cijfers resp. bijna 5
procent en iets meer dan 9 procent.
Gebleken is dat artsen (en met name huisart
sen) vaak falen bij het stellen van de juiste dia
gnose. Van de ruim veertig procent die na be
zoek aan de arts een medicament kreeg, ont
ving slechts de helft anti-depressiva.
Nieuw natuurlijk produkt op Nederlandse markt
HAARLEM MARGOT KLOMPMAKER
Iedereen kent ze, iedereen heeft ze. Een dag
dat je het even niet ziet zitten, moe bent en
verdrietig. Meestal drijft de bui weer over. 'Ik
had even een dip', denk je. Om vervolgens
weer over te gaan tot de orde van de dag.
Soms blijft de bui echter hangen, weken of
maanden. Dan is er geen sprake meer van een
dip, maar ben je ziek: depressief.
Wie het woord depressie noemt, kan steevast
rekenen op verkramping bij zijn toehoorders.
„I let is wonderlijk hoe mensen omgaan met
depressie", stelt drs. Willem Noordanus, als
psychiater verbonden aan het centrum Zon en
Schild. „Depressie komt net zo vaak voor als
griep. Een op de zes mensen heeft er last van.
Als we over depressie net zo normaal zouden
doen als over griep zou veel leed voorkomen
kunnen worden."
Volgens Noordanus wordt een depressie vaak
niet herkend. Maar onbehandeld kan een lich
te depressie al gauw uitgroeien tot een zware,
ernstige aandoening. Wie depressief is, is ziek
en de symptomen zijn niet misselijk. De ge
troffene verliest interesse in de dingen om
hem heen, slaapt slecht, heeft weinig zin in
eten en seks, is vermoeid en lusteloos. Hij
sleept zich vaak letterlijk voort. Alles - lees: het
leven - is hem te veel.
Een zware depressie kan door niemand mis
worden verstaan. Maar de lichte vormen van
depressie laten zich veel moeilijker opsporen.
Iemand die met klachten over vermoeidheid
en slapeloosheid naar de dokter stapt, zal door
de arts niet gauw depressief worden genoemd.
Dat ligt niet alleen aajr de arts, maar ook aan
de patiënt. Soms schamen mensen zich voor
hun ziekte of weten zelf niet wat er aan de
hand is.
Volgens psychiater Noordanus vloeit depressie
voort uit een samenspel van biologische, psy
chische en sociologische factoren. „Biologisch
is er sprake van een zekere kwetsbaarheid,
psychologisch en sociologisch van een zekere
belastbaarheid. De behandeling zal dan ook
op die drie factoren gericht moeten zijn."
Dat betekent therapie en soms pillen slikken
(anti-depressiva). 1 lelaas hebben pillen vaak
vervelende bijwerkingen. Maar zijn er alterna
tieven mogelijk? De Duitse producent Licht-
wer Pharma beweert van wel. Met haar pro
dukt Kira zegt de producent een natuurlijk
middel ontwikkeld te hebben dat lichte tot
matige depressies even effectief kan bestrijden
als een regulier geneesmiddel, maar zonder
bijwerkingen. De werking van Kira berust op
het bestanddeel hypericine, afkomstig uit het
Sint Janskruid. Een plantje, officieel Hyperi
cum perforatum geheten, dat al eeuwenlang
bekend staat om z'n positieve werking bij de
pressieve gemoedstoestanden, angsten en
nervositeit.
Lichtwer Pharma heeft twaalf miljoen gulden
gestoken in de ontwikkeling en het onderzoe-
De bloemblaadjes van het St. Janskruid bevatten veel hypericine, dat wordt gebruikt bij klachten van
depressieve aard. foto indros pfluger
keti van de effectiviteit van hypericine. Uit ver
schillende onderzoeken blijkt dat hypericine
onder meer werkzaam is op de neurotransmit
ter serotonine, In dat opzicht is het middel
vergelijkbaar met moderne anti-depressiva.
Bijwerkingen kent het middel niet, ook ont
staat geen lichamelijke afhankelijkheid
(verslaving). Een Duitse huisarts en psycho
therapeute heeft Kira getest onder meer dan
honderd mensen uit haar praktijk die depres
sieve klachten hadden. Alle deelnemers slikten
zes weken lang het preparaat. Na vijf weken
was driekwart van de patiënten opgeknapt.
Eenderde had geen enkele klacht meer.
Kira is bedoeld voor mensen met lichte fot
matige depressieve klachten en zonder recept
verkrijgbaar bij drogist en apotheek. Dat klinkt
heel aantrekkelijk. De producent benadrukt in
een folder ook het gemak van zelfmedicatie.
„Door een vroegtijdige zelfmedicatie van lich
te depressieve klachten kan de mogelijke ont
wikkeling van een echte depressie worden
voorkomen. In ernstige of twijfelachtige geval
len moet uiteraard een arts worden geconsul
teerd."
Wie depressief is, hoe licht ook. doet er altijd
verstandig aan om met een deskundige te pra
ten over het hoe en waarom van zijn Wachten.
Alleen een pil slikken als oplossing voor je pro
blemen lijkt wat al te simpel.
Voor meer Informalle: Importeur Indros Pfluger uit Almere,
036 - 53 70 87 I. Een Kira-verpakkine met 100 pillen, de dose
ring voor een maand, kost 39,65 gulden.
P
U
Z
Z
E
L
R
T
D
L
E
P
S
R
O
O
H
H
K
T
A
A
N
H
O
P
E
L
O
O
S
E
S
S
A
V
O
A
L
E
G
N
E
H
O
A
N
IJ
G
R
H
N
E
D
1
E
H
D
A
E
H
L
N
A
S
D
M
A
V
G
D
H
G
H
O
T
O
A
R
M
M
N
E
F
N
A
R
1
O
1
H
H
E
1
O
N
O
A
D
T
E
N
G
H
A
L
D
X
H
O
A
S
S
H
G
K
G
L
M
E
R
E
H
B
D
G
A
V
R
E
L
E
S
M
E
R
E
N
N
M
A
T
U
L
A
z
T
E
H
D
O
E
E
S
K
s
B
E
N
R
E
H
N
H
H
R
E
L
E
H
M
N
S
O
R
O
C
E
H
H
A
A
R
L
A
K
O
H
H
H
R
A
A
L
E
D
N
A
H
O
L
A
M
L
A
H
O
O
1
W
A
G
E
N
Haarlak
Heler
Hondebaan
Haarvat
Hemel
Hondsdagen
Haast
Hengel
Hongaar
Halma
Hengst
Hoofddoek
Hamburger
Herdershond
Hoogglans
Hamer
Herstelling
Hooiwagen
Hamster
Hinkelen
Hoorspel
Handelaar
Hitlijst
Hopeloos
Handmixer
Hommel
Horzel
Heiden
OPGAVE
OPLOSSING
WOORDZOEKER
In deze mengelmoes van letters
zijn al de genoemde woorden ver
stopt. Ze zijn te lezen van links
naar rechts, van rechts naar
links, van boven naar beneden of
omgekeerd of schuin. Sommige
letters worden dubbel gebruikt.
Streep alle woorden door. De res
terende letters vormen dan regel
voor regel van boven naar bene
den nog een woord.
CRYPTOGRAM
klimop
a-k-e-e-ï
balie-n-a
e-i-öeels
links-e-j
kbrie
weetal
a-ro
lesbak
HEINZ
POKT£G, !/<\>0£t-/H£ C£LAATST£
T/Jt> M£T JOASi-, /CVMT V
£V£fS av£>£££O^K£SS
ËD
CS ZSCS-/ MAAK t//r,
ACStt/S UFV
/UAS CS AAA/ASOC/C>£AS
TOM POES
Heer feommel en de toornviolen
Heer Bommel reed opgewekt naar
het tentoonstellingsgebouw. Het be
sef,'dat hij nu echte muziekbloemen
had, hielp hem over de schroom
heen die hem sinds zijn slechte beurt
bevangen had. Toen hij dan ook de
directeur van het festival zag lopen
trad hij op hem toe en tikte hem on
bevangen op de schouder.
„Daar ben ik weer", sprak hij met
een gulle lach. De ander keek verrast
op. „Dat is te sterk", mompelde hij.
„U bent toch de figuur die gistermor
gen wanorde trachtte te zaaien met
het nabootsen van plofgeluiden? Hoe
hebt u de moed u hier te vertonen?"
„Ach", zei heer Ollie, „het was alle
maal een misverstand. Ik ben er in
geslaagd geluidgevende bloemen te
kweken, echt waar: op mijn woord
van heer. Als u even met mij meegaat
naar Bommelstein zal ik ze u laten
zien." De directeur verkeerde in
tweestrijd. Wanneer het waar was
zouden die musicerende planten een
omwenteling in de bloemenkweek
betekenen. De heer Bommel keek zo
oprecht uit de ogen, dat hij hem be
gon te geloven. „Goed dan", sprak
hij. „Ik kan een half uurtje missen.
Maar ik hoop voor u, dat het waar is
wat u zegt. Want anders zal ik u zó
zwaar van de deelnemerslijst schrap
pen dat uw naam voorgoed uit de
bloemenwereld verdwijnt."
Heer Ollie glimlachte slechts. Hij
voelde zich zeker van zijn zaak en
daarom kwam de schok dan ook des
te sterker aan. Op Bommelstein
heerste een diepe stilte! Nergens was
meer een triller van Bertha Valdiba-
ri's heerlijke sopraan te horen - en de
bloesems stonden uitgeblust te ver
welken.
H
W
R
00
DOOR HANS VAN ES
Oktober laat zich ook in zijn laatste dagen niet van de wijs brengen.
Het zoveelste hogedrukgebied van deze briljante herfstmaand geef
de grote herfstdepressies geen enkele kans. Tijdens het voorbije
weekeinde vestigde zich een nieuwe kern van hogedruk dichtbij on
land. De luchdrukverschillen bleven hierdoor zeer gering en er ston
maar weinig wind De zon liet zich veelvuldig zien; alleen op zater
werd ze wat beperkt door overdrijvende hoge bewolking. D;
overigens wel fraaie optische verschijnselen - halo met bijzonnt
veroorzaakt door breking van zonlicht in de ijskristalletjes van de ci
rusbewolking.
De wolkenvelden hingen samen met een actieve storing boven Frar
rijk. Daar was nog warme, vochtige lucht aanwezig en op de grens
de droge, polaire lucht bij ons viel veel neerslag uit flinke onweerst
In de nacht van zaterdag op zondag koelde het onder open hemel
sterk af, resulterend in de laagste minima van deze maand met -2.
graden te Soesterberg. In onze regio bleef het kwik nog juist boven
nul met 1.1 te Valkenburg (ZH) en +2.5 in Bloemendaal. Overdag
werd onder stralende omstandigheden weer 12 tot 14 graden bere
Ook vandaag en morgen ondergaan we de rustgevende invloed van
West-Europese hogedrukgebied met koude nachten, plaatselijk mi
en overdag mooi, verkwikkend herfstweer met weinig wind en veel
zon.
Tegen het midden van de week doen zich belangrijke verschuiving!
voor op de Europese weerkaart. Het zwaartepunt van de hogedruk
plaatst zich naar Schotland en IJsland, zodat geleidelijk een noord n
lijke stroming op gang komt. Vooral in Noord-en Oosteuropa heeft
verstrekkende gevolgen.
Koude poolllucht krijgt vanaf woensdag vrij baan; Vooral ten oostei
van de fijn Oslo-Berlijn wordt de winter serieus met 's nachts lichte
tot matige vorst en plaatselijk sneeuwval. De noordenwinden dring
ook tot ons land door, maar het nog warme Noordzeewater houdt h
kwik hierop peil.
Voorlopig blijft het bij een kleine temperatuurval van 12 naar 9 gra
den. Ook 's nachts wordt het voorlopig niet veel kouder. Het droge,
stabiele weer van de laatste weken houdt nog aan. Wolkenvelden I;
ten zich afwisselen door brede opklaringen. Later in de week neem
de kans op een bui wat toe.
E U
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
dinsdag.
Noorwegen:
Veel bewolking en perio
den met regen of sneeuw.
In het zuidoosten eerst
nog opklaringen. Maxima
van enkele graden onder
nul in het noorden tot on
geveer 9 langs de zuid-
Zweden:
Toenemende bewolking en
vooral morgen plaatselijk
sneeuw, in het zuiden ook
regen. Maxima,van min 8
in Lapland tot plus 8 in
het zuiden.
Denemarken:
Droog. Vooral in de mid
dag af en toe zon, in de
nacht en ochtend mist.
Middagtempëratuur onge
veer 9 graden.
Engeland, Schotland.
Wales en Ierland:
Van tijd tot tijd zon en op
de meeste plaatsen droog. In Ierland en
Schotland eerst nog bewolkt en hiér en
daar regen. Maxima ongeveer 12 gra
den, in het westen van Ierland tegen de
15 graden.
België en Luxemburg:
Geleidelijk perioden met zon en-droog
In de nacht en ochtend kans op mist.
Middagtemperatuur ongeveer 11 gra-
Noord- en Midden-Frankrijk:
Geleidelijk steeds meer opklaringen en
vooral morgen geregeld zon. In de Jura
en Vogezen vandaag nog kans op regen,
verder droog. In de nacht en ochtend
plaatselijk mist. Maxima ongeveer 14
Portugal:
Wolkenvelden en met name morgen en
kele fikse buien, mogelijk ook onweer en
grote regenhoeveelheden. In het zuiden
eerst ook van tijd tot tijd zon. Middag-
temperatuur morgen ongeveer 20 gra-
Madeira:
Wolkenvelden, ook nu en dan zon en
toenemende kans op enkele buien. Mid
dagtemperatuur ongeveer 23 graden.
Spanje:
Nogal wat wolkenvelden en vooral in het
zuiden en westen een enkele regen- of
onweersbyi. In het oosten en noorden
ook flink wat zon. Maxima in het noor
den 20, in het zuiden plaatselijk 25 gra-
Canarische Eilanden:
Vooral in het noorden wolken en enkele
buien, mogelijk met onweer. Aan de
zuidstranden meest droog en van tijd tot
tijd zon. Maxima ongeveer 29 graden,
morgen iets lager.
Marokko:
Westkust: eerst overwegend zonnig en
droog. Later op de vandaag meer wolken
en vooral morgen een enkele bui Mid
dagtemperatuur nog ongeveer 30 gra-
Zonnig en droog. Vandaag in het noor
den kans op enkele wolkenvelden. Mid
dagtemperatuur ongeveer 28 graden.
Zuid-Frankrijk:
Vandaag geleidelijk meer zon en droog,
maar in het oosten nog wel hier en daar
buiige regen met kans op onweer. Mor
gen zonnige perioden en droog, 's
Nachts wel kans op mist. Middagtempe
ratuur tussen de 15 en 20 graden.
Mallorca en Ibiza:
Droog en veelal zonnig. Maximumtem
peratuur ongeveer 24 graden.
Italië:
In het noorden en midden tot aan Rome
nogal bewolkt en een enkele bui, moge
lijk met onweer. In het zuiden droger en
meer zon. Maxima van 14 graden in het
noorden tot ongeveer 24 op Sicilië.
Corsica en Sardinië:
Flinke zonnige perioden en vooral op
Corsica een verspreide bui. met kans op
onweer. Middagtemperatuur ongeveer
21 graden.
Malta:
Overwegend zonnig, ook wel eens een
wolkenveld. Middagtemperatuur onge
veer 23 graden.
Griekenland en Kreta:
Flinke zonnige perioden en morgen in
het noorden een enkele bui. Middag
temperatuur tussen 16 bij Tessaloniki
en 20 graden op Corfu.
Turkije en Cyprus:
Aan de stranden flink wat zon, in het
binnenland ook stapelwolken. Bijna
overal droog. Middagtemperatuur aan
de kusten van 17 langs de noordwest
kust tot 22 in het zuidoosten en op Cy
prus.
Duitsland:
In het noorden perioden met zon en
droog. In het midden en zuiden wolken
velden en af en toe regen, ook kans op
onweer. Overal kans op mistbanken.
Middagtemperatuur' in het noorden on
geveer 9, in het zuiden rond 12 graden.
Zwitserland:
Vandaag meest bewolkt en hier en daar
regen. Morgen meer opklaringen en op
de meeste plaatsen droog, wel plaatse
lijk mist. Middagtemperatuur tussen 11
in het noorden en 14 in het zuiden.
Oostenrijk:
Aan de bewolkte kant en plaatselijf
regen. Ook kans op mist. Middagter
ratuur ongeveer 13 graden.
In het noorden opklaringen en droo
de nacht en ochtend enkele mistV
ken. In het zuiden veel wolkenvelde
mogelijk nog wat regen. Middagter
ratuur ongeveer 9 graden.
Tsjechië en Slowakije:
Wolkenvelden of mist en verder
mende kans op regen. Middagtem(jrER
tuur ongeveer 11 graden.
Hongarije:
Vooral in het noorden wolkenvelde
hier en daar regen. In de nacht e
ge ochtend ook plaatselijk mist.
dagtemperatuur ongeveer 13gradema
DINSDAG 31 OKTOBER 1995
Zon- en maanstanden
Zon op 07.33 Zon onder 1
Maan op 14.10 MaanonderO
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 09.05 «21.35 08.38 -
Laag 04.15» 16.35 03.56
Weerrapporten 30 oktober 07 u
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen.
Barcelona
nno3 12 7
23 13
14 10
13 11
15 11
28 23
21 13
14 10
Wenen mist
Zurich half bew
Bangkok half bew.
Buenos Aires onbew.
Casablanca zwaar bew
Johannesburg zwaar bew
New Orleans regenbui
TelAviv o-.tH'
Vancouver onbew
-- ak
