'Gitaristen
in de war'
Nederlands Dans Theater
in financiële problemen
Hemelse sfeer bij Mozarts Requiem
Cultuur Kunst
Hallo Venray: minder
haar, meer herrie,
meer volwassen
Kiki Heessels: rijk instrumentarium, weinig verrassing
Hollen of stilstaan bij Jacqueline Knoops
MAANDAG 30 OKTOBER 1995
Jeanne Oostingprijs Mariëtte Linders
Dordrecht Mariëtte Linders krijgt voor haar recente aquarellen
de Jeanne Oostingprijs 1995. Daaraan is een bedrag van 10.000
gulden verbonden. De prijs wordt jaarlijks toegekend voor schil
derkunst en voor aquareltechniek aan figuratief werkende kun
stenaars. Mariëtte Linders (1952) beweegt zich overigens op de
grens van abstractie en figuratie. Jeanne Bieruma Oosting (1898-
1994), zelf figuratief kunstenares, heeft de prijs in 1970 uit haar
vermogen ingesteld.
Compositieprijs voor Robin de RaafT
den haag Robin de Raaff heeft met de compositie De vlucht van
de magiër (1995) de compositieprijs van de Koninklijke Neder
landse Toonkunstenaars-Vereniging (KNTV) gewonnen. De ver
eniging kent de prijs toe ter gelegenheid van haar 120-jarig be
staan. Het winnende werk is geschreven voor sopraan, fluit,
mandoline, gitaar en harp voor het Amsterdams Kwintet. De ju
ry koos het stuk uit achttien inzendingen.
RECENSIE HANS KEUZERS
Hallo Venray Henk Koorn, zang, Dim
Velthuisen, drums. Peter Konings, bas,
Henk Koorn, zanger van Hallo
Venray, opende een paar jaar
geleden Pinkpop met netkou
sen aan. De opgelegde truttige
presentatie van Koorn leek bij
na essentieel voor de band.
Hallo Venray lijkt met het uit
brengen van de nieuwe CD
'Merry go round' langzaam aan
volwassen te worden. Het venij
nige eerste uurtje van het optre
den zaterdag in het LVC liet een
band horen die duidelijk in is
voor de Amerikaanse markt.
Met 'Not so long', opener
'Won't get you' en het oude 'Lo
ve and romance' was de bancj
rauwer dan rauw en leefde gita
rist Toon Moerland met zijn
heavy distortion zich lekker uit
tijdens zijn scherpe soli. De
band miste tijdens dat eerste
uur vooral de subtiliteit in de
uitvoering. Alleen het prachtig
opgebouwde 'Tuck the man'
werd met de broodnodige span
ning opgevoerd. Daarnaast kiest
Hallo Venray te vaak voor voor
spelbare langdradige outro's.
Tijdens het tweede deel
switcht de groep naar het pun-
kie 'Japanese cars' en het frea-
kerige 'Ain't it soul'. Dan slaat
ook onmiddellijk de pogovlam
over bij de bakvissen dicht bij
het podium en de evenoude
mannelijke leeftijdgenoten er
vlak achter.
,,Hij had toch altijd een trom
pet bij dit nummer?" Een oude
re jongere, ook die categorie
was zaterdag flink vertegen
woordigd, kent het kunstje van
Henk Koorn bij het country-
nummer Eugene nog van de vo
rige keer. Koorn is bij dit bele
gen niemendalletje een ijzer-
sterke poseur.
Hallo Venray lijkt zijn wilde
haren een beetje kwijt te zijn en
besluit een puik optreden met
een waanzinnig riff gedreven
'Hot Pants'. De groep heeft zon
der meer aan kracht en niveau
gewonnen, maar het onbevan
gen subtiele bandje van weleer
Drummer Vrenegoor op open dag LVP
Bonkende drums, roffelende
kens. De Leidse Vereniging
begon de open dag zaterdag
drummer Jaap Vrenegoor. F
voormalig drummer van de
Zijn optreden trok vooral LVF
123 aan de Middelstegracht.
leiden carolien croeneveld
Zittend achter een enorm
drumstel, vertelt Vrenegoor op
welke manieren je kan drum
men en doet daarna gelijk voor
wat hij bedoelt. Terwijl hij bezig
is, ligt er een brede grijns om
zijn mond die hij tot aan het
einde toe volhoudt. Hij legt uit
dat je behalve het gewone
drummen, waar je altijd wel
succes mee hebt, ook op een
andere manier kan spelen.
„Maar dan moet i«- wel zekèi
weten dat je vanavond nog bij
de band weg wil", vertelt hij er
bij. Om goed te drummen moet
je zorgen voor contrast, vindt
hij. Een demonstratie volgt,
waarbij hij hard afwisselt met
zacht en snel met langzaam.
Zijn razendsnelle acties worden
door iedereen nauwlettend ge
volgd. Hoewel het soms moei
lijk bij te benen is.
Met veel humor laat Vreneg-
trommels en trillende hek-
van Popmuzikanten (LVP)
met een demonstratie van
lij is vooral bekend als de
Nederlandse band SJAKO!,
-leden naar het Muziekhuis
haar en mouwloze t-shirts,
spreekt duidelijk herkenning,
n Bordewijk (24) i
de
die
de
Hij
open dag is gekomen on
Vrenegoor te zien spele
drumt zelf ook al een paar jaar
in een band. „Er zijn er maar
enkelen in Nederland die zo
goed drummen als Jaap Vreneg
oor. Hij is technisch gewoon
heel goed. Daar zou ik nog wel
wat van kunnen leren. Ik heb
een paar jaar les gehad. I'ocn ik
dacht dat ik de basis wel onder
de knie had, ben ik in een band-
je gegaan. We spelen veel eigen
taar doen ook af en
toec
Sinds twee jaar oefent d
band van Bordewijk in het LVF
„Het is heel moeilijk om eet
goede ruimte te vinden om t<
Het LVP
dat i
dru
de
De LVP vroeg drummer Jaap Vrenegoor voor de open dag wat c
spil vormt van een band. „Ik
heb vaak meegemaakt dat gita
risten volledig in de war raakten
als ik elke eerste tel niet duide
lijk met een harde knal op mijn
bekken aangaf. Het is heel grap
pig om te zien hoe dat gaat. De
gitarist speelt dan op een non
chalante manier zijn nummer.
Hij kijkt daarbij als een kat die
op het kattebakje zit. Opeens
hoort ie dat de drummer achter
hem iets geks doet. Meestal
raakt hij dan helemaal de weg
kwijt", vertelt Vrenegoor. Uit
het gelach van de toehoorders,
voornamelijk jongens met lang
weinige plaatsen in Leiden waar
dat kan. 1 loewel Bordewijk vaak
in het LVP te vinden is, vindt hij
niet alles even goed geregeld.
„Er zijn vaak dingen stuk als je
hier wilt oefenen. Maar verder is
het hier best gezellig. Vooral op
vrijdag als er een LVP-bandje
speelt." Inmiddels is Jaap Vre
negoor alweer van het toneel
verdwenen en heef) de Cliff Da
niels Band, een LVP bandje, zijn
plaats ingenomen. Maar een
handje vol mensen is over ge-
bleven. De band speelt bekende
nummers van de Dire Straits en
van REM „Het is best een goed
bandje", zegt Jeroen Bordewijk.
„Alleen ik zou nu niet graag die
drummer willen zijn."
Ruim ton op
veiling voor
instrumenten
amsterdam cpd
Het Nationaal Muziekinstru
meuten Fonds (NME) is
sinds gisteren 137.510 gulden
rijker dank/ij de kopers op
een druk bezochte veiling
van moderne kunst in de
Amsterdamse Olofskapel. De
53 schilderijen, tekeningen,
beelden en objecten wven
bijeengebracht door violist
rheo Olof, die In 1988 het
initiatief nam voor het fonds
en nog steeds bestuursvoor
zitter is. Het NME heeft in
middels 300 instrumenten in
eigendom of bruikleen ver
ruim zeven miljoen gulden.
Talentvolle musici mogen de
instrumenten gebruiken tot
ze met openbare optredens
stoppen.
Het NME' voorziet in een
grote behoefte omdat jonge
talenten, maar ook oudere
musici meestal niet kapitaal
krachtig genoeg zijn om een
goed instrument aan te
schaffen. Ze spelen daardoor
onder het niveau dat ze an
ders zouden kunnen berei
ken. Een van de voorbeelden
is de jonge violist Marijn Si
mons (1982), die vooraf
gaand aan de veiling liet ho
ren waartoe hij in staat is op
een Bouman-viool die werd
bekostigd door het NME
Violiste Liza Ferschtman
(1979) heeft Theo Olofs in
1797 gebouwde 'Piqué' in
bruikleen en liet het publiek
haar vorderingen horen met
I sjaikovski's 'Meditation'.
Dankzij Olofs lobbywerk
onder bevriende kunstenaars
omvatte de veiling werken
van onder meer Karei Appel.
Armando, lierman Berserik,
i)ick Bnina, tonstant, "in
eille, Mariene Dumas, Char
lotte van Pallandt. Marte Kol
ing, Peter van Straaten en
Kees Verkade. De richtprij
zen liepen uiteen van bon
deril gulden voor vijf toke
ningen van Peter van Straat
en tot 20.000 gulden voor
een werk van Armando.
l.t'j
Het Nederlands Dans Theater
(NDT) verkeert in financiële
moeilijkheden. Het gezelschap
uit Den Haag kampt met een
tekort van 1,5 miljoen gulden.
Zakelijk directeur Michael de
Roo heeft vrijdag het gehele
personeel van het NDT bijeen
geroepen om de sombere bood
schap mee te delen.
Daarbij heeft De Roo de
schuld voor de financiële pro
blemen volledig op zich geno
men, zo heeft een NDT-woord-
voerster bevestigd. Hij verweet
zichzelf zich teveel met andere
zaken te hebben beziggehou
den dan de het zakelijk leider
schap van het NDT.
Tegenover het personeel
heeft de Roo verklaard dat het
gezelschap de komende tijd zo
zuinig mogelijk zal moeten ope
reren. Hij wil geen gedwongen
ontslagen. Ook heeft hij gezegd
dat de bezuinigingen niet ten
koste mogen gaan van het artis
tieke produkt van het NDT.
Hoe hij de tekorten wil inlo
pen heeft de Roo niet aangege
ven. De gemeente Den Haag
subsidieert het NDT met drie
miljoen en het ministerie van
ocw met tien miljoen gulden.
Daarnaast verdient het wereld
beroemde gezelschap sinds jaar
en dag geld met buitenlandse
toernees.
De financiële problemen zijn
aan de dag gekomen, nadat me
dewerkers zich over de organi
satorische en financiële gang
van zaken hadden beklaagd.
Omdat zij daarvoor bij De Roo
onvoldoende gehoor kregen,
hebben zij zich tot het NDT-be-
stuur gewend. Behalve een on
voldoende strak financieel be
heer worden als oorzaken van
de problemen onder meer ge
noemd de teruglopende bezoe
kersaantallen en het deelnemen
aan risicovolle produkties. De
Roo heeft in dit verband tegen
over het personeel de program
mering van de Kirov Opera ge
noemd. Dit beroemde gezel
schap uit het Russische St. Pe
tersburg treedt volgend jaar
maart in Den Haag op.
De Roo (46) is van huis uit
musicus. Voordat hij in 1992 bij
het NDT kwam was hij docent
slagwerk aan het Utrechts Con
servatorium. Thans is hij ook
muzikaal directeur van het NDT
en treedt hij nog op als slagwer
ker. Daarnaast is De Roo direc
teur van het AT&T Danstheater,
de thuisbasis van het NDT dat
dit jaar zijn 35-jarig bestaan
heeft gevierd.
Van den Ende uit kosten metVictor Victoria
Theaterproducent Joop van den Ende is ingeno
men met de start die de musical 'Victor Victoria'
afgelopen week in New York heeft gemaakt. De
produktie, waarin Endemol deelneemt, zal zoals
het er nu naar uitziet zeker quitte spelen en 'we
hopen nog wat te verdienen', aldus Van den En-
de.
Op dit
dollar aan kaartje
Julie Andrews in
is er al voor twintig miljoen
s verkocht voor de musical met
de hoofdrol van de vrouw die
een man speelt die een vrouw speelt. In de voor
verkoop was de omzet dertien miljoen dollar. Bij
Van den Endes mislukte Broadway-avontuur met
Cyrano twee jaar geleden werd in de voorverkoop
slechts voor 800.000 dollar verkocht.
'Victor Victoria' is een produktie van Bldke
Edwards/Tony Adams Theatricals, Metropolitan
Theatrical Entertainment, Polygram en Endemol.
Na het financiële debacle met Cyrano heeft Van
den Ende zijn kantoor in New York open gehou
den, maar heeft hij ervoor gewaakt alléén een
produktie te brengen.
recensie wunand zeilstra
'Kiek uut', soloprogramma van en door
Kiki Heessels. Gezien: 28/10, Kapelzaal.
Zoals veel beginnende schrij
vers willen ook aankomende ca
baretiers nogal eens autobio
grafisch te werk gaan. De eigen
jeugdervaringen vormen in dat
geval een eerste bron van inspi
ratie. En cabaretière Kiki Hees
sels is van de Achterhoek naar
Amsterdam gekomen. Dus zo n
overstap van kind in de veilige
provincie naar puber in de
grootsteedse jungle levert de
nodige verhalen op.
Hoewel de tweede solo van
Kiki Heessels onder de titel
'Kiek uut' daarom inhoudelijk
verre van verrassend te noemen
is, is de invalshoek van waaruit
ze vertelt menigmaal origineel
en de overgangen in haar ver
haal zijn alleszins vindingrijk.
Omdat ze al op jonge leeftijd
haar mondje weet te roeren,
krijgt ze al gauw te horen: 'zeg,
jij kleine schreeuwlelijk'. Die
kleine schreeuwlelijk is af en toe
ook wel eens beschouwelijk van
aard, waardoor ze op een keer
te laat op school komt. Het ge
sprek met de rector speelt ze
treffend na. Als strafwerk geeft
de rector haar de regels: 'Een
nieuwe lente, een nieuw geluid,
ik ben op tijd en daarmee uit'.
Dat alles passeert in hoog
tempo de revue. Kiki Heessels
kan daarbij ter ondersteuning
Kiki Heessels, talentvolle cabaretière.
dansen, zingen typeren en pia
no spelen. Ze wil kortom in dit
programma etaleren wat ze zo
al kan. Geen mens zal betwisten
dat ze heel talentvol is. Alleen
■r en evenwichtiger niet of ra
inzetten. Het pu-
slechts ademloos Kiki ve
)m te lachen of an- doet als
r kunsten en
e opvallend
"einig met haa
lat verandert,
cht goed wete
lanwinst Kiki I
abaretwereldjt
LOCK lUYDSlSHJi
publiek. Als i
recensie li dy van der spek
Requiem van Mozart en Cantate BWV 21
van Bach door het Leiderdorps Kamer
koor, dirigent Wim van Meeuwen, en het
Randstedelijk Begeleidingsorkest, m m.v
Renate Arends. sopraan, Franciska Dukel,
alt. Otto Bouwknegt. tenor, Donald Bent-
velsen. bas. Margnet den Hartog. orgel
Gehoord 28/10, Pieterskerk. Leiden
„Mozarts missen mogen bij ge
lovigen innige religieuze gevoe
lens te voorschijn roepen, ech
ter niet door geloof ingegeven,
maar door de wil om het uit te
beelden. Mozart was musicus
en dramaticus, zijn muziek be
antwoordt niet de vraag van zijn
gelovigheid." Even verder lijkt
Hildesheimer, de grote Mozart -
biograaf, zichzelf toch tegen te
spreken: „We kunnen Mozart
nauwelijks anders zien dan ten
diepste geïnspireerd door het
thema van zijn tekst. De bele
ving van dergelijke momenten
zijn voor mij bijvoorbeeld de
adembenemende passages in
het zachte Ostinato van het
dubbelkoor 'Salve me' van het
'Rex tremendae', en zijn onvol
tooide 'Lacrymosa', waarschijn
lijk de laatste noten die Mozart
neerschreef, waarin zijn ziel
wellicht boven het liturgische
uit, getroffen is. Mozart, een on
verdiend geschenk aan de
mensheid, met wie de natuur
een uniek, waarschijnlijk onher
haalbaar kunstwerk heeft voort
gebracht."
In de uitvoering van het Lei
derdorps Kamerkoor o.l.v. Wim
van Meeuwen worden Hil-
desheimers bekentenissen na
drukkelijk onderstreept, maar
dat niet alleen; dit hele Requi
em zaterdagavond in de Pieter
skerk ontsteeg alle gemeen
plaatsen, bleef eigenlijk ver bo
ven lof verheven. Onder van
Meeuwens adequate, gedreven
directie wordt het aardse bo
venaards, worden klankkleuren
genuanceerde weelde van ont
roerende. klagende, licht
gescandeerde toetsen in het
'lacrymosa' tot huiveringwek
kende fel gekleurde vegen in het
'Rex trëmendae'. Overal zorg
vuldig gedetailleerde opbouw
van crescendi, gevarieerde in
tense expressie, verrassende ti
ming.
Markante contouren en emo
tionaliteit zijn ook maximaal
aanwezig bij het Randstedelijk
Begeleidingsorkest. Naast ragfij
ne violen, rotsvaste heldere
continuopartijen, hoopvolle ho-
Afwisseling en spanningsopbouw ontbreken
De meest spectaculaire stem
heeft de sopraan Renate
Arends, bewegelijk, licht en ly
risch, met iets te veel vibrato, in
de kwartetten was zij dan ook
prettig overheersend. Minstens
zo indrukwekkend, maar juist
doorzijn betrouwbare muzikale
eenvoud is de bas Donald Bent-
velsen, met een voortreffelijke
articulatie en een subtiele inle
ving.
'Bach is van God en Mozart
van de Engelen'. Dit citaat was
voor zaterdag omkeerbaar.
Want de cantate 'Ich halte viel
Bekommernis' werd net iets te
langzaam gezongen en haalde
niet die hemelse sfeer die Mo
zarts Requiem glansrijk opriep.
recensie maarten baanders
Voorstelling 'The Three-legged Hor
door Jacqueline Knoops Dansers C
zien 28/10 LAKtheater, Leiden
Jacqueline Knoops was vanaf
1979 astistiek leider van de-
Nieuwe Dansgroep. Hoewel
veel voorstellingen van dit ge
zelschap goed aansloegen bij
het publiek, werd de 'subsidie
stopgezet en verdween de Nieu
we Dansgroep van het Neder
landse èn buitenlandse toneel.
Gelukkig zette Knoops haar ac
tiviteiten op eigen kracht voort
met haar groep Jacqueline
Knoops Dansers.
De nieuwste voorstelling van
dit gezelschap, 'The Three-leg
ged Horse', is puur een compo
sitie van bewegingen, zonder
verwijzingen naar het dagelijkse
leven. Ook is het geen emotio
nele dans. Knoops laat hem on-
staan uit impulsen die hun uit
weg zoeken naar alle uithoeken
van het lichaam. De gebaren
zijn heftig en energiek. De dan
sers werpen hun hele lichaam
erin. Het meest extreem komt
deze stijl voor in het eerste deel
van 'The Three-legged Horse'.
Dit deel hee^ 'Monologues' en,
hoewel het een groepsaans voor
zes personen is. bestaat het ei
genlijk uit een grote hoeveel
heid simultane solo's. De bewe
gingen zijn wijd, krachtig en
spannend. De dansers gaan er
volledig in op. Kenmerkend is
dat zij zich nogal eens op de
grond laten vallen, waarna ze
hun bewegingen energiek her
vatten. Hoewel het bewegings
materiaal boeiend is, miste ik
toch afwisseling. Alle gebaren
w.ircn even beng. Er m geen
spanningsopbouw. Zodra een
bewegingsreeks begon, was de
spanning op volle sterkte aan
wezig om aan het eind van de
reeks abrupt weg te vallen. Het
was hollen of stilstaan en dit
maakte dit deel op den duur
wat vermoeiend.
Ook het tweede deel, 'Touch',
wordt gekenmerkt door wijde
bewegingen, maar, steunend op
de pianomuziek van Bach, krij
gen ze nu meer lichtheid. De
bewegingen komen niet als uit
barstingen, zoal:
deel en de dans
'eruit het boeiendst vond ik
derdedeel, Quasi una Fan
eld t
De felle bewegingen
l rustige duetten al
gew
kracht doordat er meer sprake
is van een totale compositie
voor de hele groep. De duetten
zijn vol fraaie houdingen die op
een spannende manier in elkaar
overgaan. In de groepsdanscn
worden de bewegingen vaak in
wisselende formaties en in ver
schillende richtingen uitgevoerd
en door combinaties werken ze
sterk ten opzichte van elkaar.
