Russen in Israël zijn
vooroordelen meer dan zat
Feiten &Meningen
De meest
geschifte
bisschop
Kemwapenstaten willen wapens gewoon niet kwij;
ZATERDAG 28 OKTOBER 1995
Bij de vorige paus zijn, zoals David Yallop
aantoonde in zijn boek In God's name,
diens druppels tegen lage bloeddruk stie
kem vervangen door een zwaar vergif. De
paus heeft nietsvermoedend voor het sla
pen gaan, naar hij dacht, zijn druppels te
gen de lage bloeddruk ingenomen, en was
een paar uur later dood. Het boek van
Yallop werd in het Nederlands vertaald on
der de titel God's wil of de Mafia. Ik heb het
onlangs ademloos gelezen. Ik wist niet dat
de bewijzen voor de vergiftiging zo overwel
digend waren, noch ook dat na de dood van
die paus geen lijkschouwing is verricht, of is
onderzocht of hij wel op een natuurlijke
manier aan zijn einde is gekomen.
Enfin, we hebben er nu deze Poolse paus
voor in de plaats ge
kregen. Die vorige
paus beviel me
enorm, maar ook
voor deze heb ik een
zwak. Bij zijn be
zoek aan ons land,
sprak hij al een aar
dig mondje Neder
lands. Hij had het in
't begin steeds over
'de geilige maagd'.
Alfrink heeft toen na
een dag tegen hem
gefluisterd: 'Sorry,
heilige vader, u kunt
maar beter niet over
de heilige maagd
spreken, want ja, ziet u...'
Na één dag kwam het woord heilig niet
meer over zijn lippen. Maar wel zei hij
hij had toen net een nieuwe bisschop be
noemd dat hij voor die functie 'de meest
geschifte' had uitgekozen. Dat zo'n man,
die meest geschikte wou zeggen, met zo'n
klein foutje in de uitspraak zo bikkelhard de
spijker op z'n kop weet te slaan! Sindsdien
heeft hij her en der nog vele geschifte bis
schoppen benoemd. Ik geloof zelfs dat we
in Nederland geen gewone bisschoppen
meer over hebben: al onze bisschoppen zijn
geschifte bisschoppen.
Nog verbazingwekkender is dat hij één
onzer meest geliefde bisschoppen, de heer
Gijsen uit Roermond, afgezet heeft als bis
schop. Maar nu is Gijsen dan toch weer
herbenoemd tot bisschop, en wel te IJsland.
Hoe zou de paus daar nu toch toe gekomen
zijn? Is dit 'de meest geschifte' voor IJsland?
Maar voor ons land was hij blijkbaar te ge
schift, ofschoon hij onze taal toch redelijk
sprak. Wel dacht hij dat na het woord 'mag'
alleen het woord 'niet' kan volgen, en hij
vervoegde het woord bidden als volgt: bid
den, bad, verboden.
Maar misschien valt het wel mee, mis
schien is Gijsen wel de meest geschifte voor
IJsland. Dat hij de taal niet verstaat, hoeft
geen bezwaar te zijn. Mét de IJslandse
wóórden voor 'tegen' en 'niet' komt zo'n
man als Gijsen al een heel eind. En hij heeft
maar 2500 parochianen. Zelfs als die, wat
na deze benoeming te verwachten is, bin
nen nu en het jaar tweeduizend allemaal
van het geloof afvallen, is dat maar een mi
nimaal verlies voor de Roomse kerk. Dat
heeft de kerk wel over vóór de verbanning
van een man die zelfs voor Nederland te ge
schift bleek te zijn.
Russische immigranten in Israël zijn het zat te worden afgeschilderd als luiaards, dronkelappen, hoeren,
oplichters, maffialieden, deserteurs en parasieten. „In Rusland werden we met de nek aangekeken omdat
we joden waren, hier hebben we een crimineel en asociaal stigma gekregen", formuleert Nathan Sharans-
ki het Russische ongenoegen. Sharanski, die in de Sovjetunie jarenlang gevangen zat wegens zionistische
activiteiten, is in Israël voorzitter van de Russische belangengroep Zionistisch Forum. Hij is van plan vol
gend jaar met een immigrantenpartij deel te nemen aan de parlementsverkiezingen.
Een Russische immigrant is op het vliegveld Ben Goerion op zoek naar zijn bagage.
Het Zionistisch Forum organiseerde
deze week in Jeruzalem een bijeen
komst om de Israëlische pers te wijzen
op haar speciale verantwoordelijkheid.
,,Het is tijd dat de media in Israël naar
Amerikaans voorbeeld 'politiek cor
rect' worden", meent Sharanski, die in
Rusland Anatoli Sjtsjaranski heette. „Is
het echt nodig te schrijven dat de ver
dachte van een aanranding een Russi
sche immigrant is? Er staat toch ook
nooit dat de dader in Israël is geboren?
Vreemdelingenhaat in Israël is niet be
gonnen met de komst van de 600.000
immigranten uit de voormalige Sov
jetunie. Hoewel de zionistische ideolo
gie nieuwkomers ziet als joden die te
rugkeren naar hun land van herkomst,
zijn immigratiegolven steeds met wan
trouwen ontvangen. Telkens voelden
gevestigde groepen zich in hun positie
bedreigd.
„Er heerste in Israël een juichstem
ming als ergens de poorten voor de
emigratie van joden opengingen. Maar
die werd altijd gevolgd door wrok en
stigmatisering", zegt socioloog Moshe
Lisak van de Hebreeuwse Universiteit.
Hij is minder optimistisch dan
Sharanski over de mogelijkheid de
houding van het Israëlische publiek te
veranderen, 'zeker als die houding een
produkt is van werkelijk bestaande
wrijving tussen de twee groepen'.
De oplossing is volgens "Lisak een
kwestie van tijd. De manier waarop de
Russen in Israël zijn verwelkomd,
steekt trouwens gunstig af bij de op
vang van de Noordafrikaanse immi
granten in de jaren vijftig. „Er was een
hele reeks vrijwilligersorganisaties die
de Russen heeft geholpen bij hun eer
ste stappen in Israël. Tegenover de
Noordafrikanen is de houding van het
begin af aan kritisch geweest. Geves
tigde Israëli's twijfelden eraan of ie
mand uit Marokko ook 'de nieuwe
mens' zou kunnen worden die de zio
nistische revolutie hier wilde creëren."
In een rapport probeert het Zionistisch
Forum het negatieve imago van de
Russische immigrant met feiten te
weerleggen. Voor iedere duizend im
migranten opent de Israëlische politie
9,5 criminele dossiers, tegen 11,8 per
duizend voor de bevolking als geheel.
De immigranten leveren het leger rela
tief gezien evenveel recruten als de ge
vestigde Israëli's en ook het percenta
ge dat dient in elite-eenheden is gelijk.
Van de vele Russische artsen haalt 71
procent het examen dat het Israëlische
ministerie van volksgezondheid heeft
ingesteld als eis voor een praktijk-ver-
gunning. Artsen uit de voormalige Sov
jetunie zijn dus niet de 'schoenmakers'
waarvoor gevestigde Israëli's hen graag
verslijten.
Het rapport citeert ook een aantal kop
pen uit met name regionale Israëlische
kranten die bijdragen aan de negatieve
beeldvorming. 'Drie immigranten ver
dacht van lidmaatschap in Satahs-sek-
te', 'Misdaad, prostitutie, alcohol en
vandalisme. Dat hebben immigranten
Be'er Sheba bezorgd' (Sheba), 'Alle
Russische vrouwelijke immigranten
zijn prostituées, veroorzaken echt
scheidingen: immigranten dienen niet
in het leger en zijn dieven'.
Volgens het Zionistisch Forum zijn de
gevolgen van het negatieve imago
overal te zien, 'vooral in het aantal
ARCHIEFFOTO
vrouwelijke immigranten dat wordt
lastig gevallen, omdat ze er automa
tisch van worden verdacht het oudste
beroep ter wereld uit te oefenen'. Kin
deren van Russische immigranten
hebben het zwaar te verduren op
school omdat Israëlische kinderen de
vooroordelen van hun ouders overne
men.
De vernederingen die de immigranten
dagelijks ondergaan, helpen hen niet
bij hun aanpassing, stelt het rapport
vast. „Het maakt hen in hun nieuwe
thuisland tot vervreemde, verbitterde
en ontwortelde burgers."
JERUZALEM AD BLOEMENDAAL
Beste wensen
Het is half oktober, een
prachtige herfstdag. Om
een uur of drie 's middags
l wordt er aan de deur ge
beld. Via de 'hallofoon' hoor
ik: „Police, pompiers."
Tjeempie, de politie én de
brandweer! Ik hol naar de voordeur en doe
open. Een vriendelijk ogende heer in burger
roept mij stralend toe: „Les meilleurs voeux
pour l'année nonante six!"
„U bedoelt", stamel ik, „het is half oktober,
een prachtige herfstdag en u komt me de
beste wensen voor het jaar 1996 brengen?"
Inderdaad, dat deed hij.
„Maar bent u niet wat vroeg voor de tijd
van het jaar?" wil ik weten.
Daar kon ik wel eens gelijk aan hebben,
maar hoe dacht ik dat ze anders al die
adressen in Brussel konden aflopen?
De man trad op namens het 'sociaal fonds'
van de politie, de brandweer, de gevange
niscipiers, de havenpolitie en de reddings
ploegen die uitrukken als ergens een spe
leoloog klem is komen te zitten. Of ik mis
schien iets overhad voor dit fonds, dat een
eigen blad uitgeeft, zorgt voor een extraatje
als een collega ziek is en wel eens een feest
avond belegt?
Maar natuurlijk. Ook al had ik het gevoel
niet veel keuze te hebben. Stel dat ik niet
zou dokken? Zou ik dan nog wel op boven
vermelde diensten mogen rekenen, als het
eens nodig zou zijn? Voor de somma van
tweehonderd franken minimaal, iets meer
dan een tientje, was ik binnen en ik kreeg
een mooie sticker, waarmee ik tot 'sympa
thisant' van het fonds werd benoemd.
Het is in België heel gewoon, dat ook over
heidsdiensten een nieuwjaarsbijdrage bij de
burger innen, zoals de krantenjongen dat
doet in Nederland. In de komende tijd
staan mij nog de vuilnisophalers te wach
ten, de 'straatkeerders', het personeel van
de telefoonmaatschappij Belgacom, dat ons
ten dienste staat in de gebouwen van de
Europese Unie, en niet te vergeten de 'post
mannen' ofwel de 'fakteurs'.
Ik schenk ze allemaal wat en zeker de post
bodes, want die hebben een zwaar bestaan.
De Belgische PTT is er anno 1995 nog niet
in geslaagd de postbodes van karretjes te
voorzien om hun vaak enorme last te dra
gen. Ze moeten 's morgens voor dag en
dauw uit de veren en in Brussel zie je ze aan
het begin van de middag afgepeigerd bijeen
staan in de metro, want voor hun verplaat
sing zijn ze op het openbaar vervoer aange
wezen. Mét hun schoudertassen.
Ik ken een vrouwelijke postbode, die voor
enig comfort heeft proberen te zorgen door
een 'stootband' te haken om het hengsel
van haar tas. Het is een ontroerend gezicht.
De postbodes hebben slechts één mooie
dag per maand. Dat is wanneer ze vaak
nog in contanten de 'pensioentjes' rond
brengen, de Belgische AOW. Dan wil hun
route nog wel eens wat langer duren, omdat
de dankbare oudjes hen stuk voor stuk op
een klein glaasje noden. Gek genoeg hoor je
zelden of nooit dat postbodes vanwege die
'pensioentjes' worden overvallen, maar dat
kan te maken hebben met het feit dat zij
natuurlijk op hun beun weer 'sympathi
sant' zijh van politie en brandweer.
Rest de vraag wat nu de werkelijke reden
was van de vroege komst van de politionele
wensen dit jaar. Ik vermoed stiekem, dat de
pot eerder dan andere jaren is leeggeraakt.
Als ze in dit tempo doorgaan, staan ze vol
gend jaar in augustus op de stoep.
ALY KNOL CORRESPONDENT
De internationale vredesbewegingen hebben
het voor elkaar: het Internationale Gerechtshof
behandelt de vraag of kernwapens misdadig
zijn of niet. De initiatiefnemers hopen dat in
navolging van chemische en biologische wa
pens ook kernwapens worden verboden.
Het is maandag een grote dag
voor de vredesbeweging in de
hele wereld. Dan buigt het In
ternationaal Gerechtshof van de
Verenigde Naties in Den Haag
zich over de vraag of kernwa
pens misdadig zijn of niet. Dat
de kwestie aan de orde komt,
mag een wonder heten. Want
de Verenigde Staten en hun
westerse bondgenoten hebben
een felle tegencampagne ge
voerd.
Kernwapens en alles wat daar
mee samenhangt, stuiten in de
publieke opinie nog steeds op
veel weerstand. Ook politiek
vormen zij een voortdurende en
blijvende bron van fricties.
Vooral de westerse kernmo-
gendheden houden met argus
ogen in de gaten of er geen
nieuwe staten zijn die ook de
nucleaire drempel willen over
schrijden. In feite vormen kern
wapens permanent de belang
rijkste bron van potentiële con
flicten. En dan hebben we het
nog niet eens over het eventuele
kernwapengebruik zelf en de
onvermijdelijke gevolgen daar
van.
De westerse mogendheden
hebben ingestemd met een to
taal verbod van chemische en
biologische wapens. Maar te
genover de derde categorie
massavernietigingswapens, de
kernwapens, wordt een andere
opstelling gekozen. Een alge
meen en expliciet verbod hier
van wordt van de hand gewe
zen. Vaak wordt hiervan als re
den gegeven dat het bestaan
van kernwapens nu eenmaal
een feit is. Waarom deze rede
nering niet opgaat voor chemi
sche en biologische wapens
blijft in nevelen gehuld.
Met betrekking tot chemische
en biologische wapens denkt
men op den duur een sluitend
verificatiesysteem te kunnen
opzetten, gepaard gaande met
een eventueel optreden van de
Veiligheidsraad tegen overtre
ders. Een dergelijk systeem voor
kernwapens wordt op voorhand
onmogelijk geacht. Zodat dui
delijk is dat hier wat anders
achter zit. En dat is dat de kem
wapenstaten geen verbod van
deze massavernietigingswapens
willen. Zij willen juist deze wa
pens behouden, en wel vanuit
een monopoliepositie.
De officiële kemwapenstaten
zouden recht hebben op hun
kernwapens. Dat recht ontlenen
zij aan het Non Proliferatie Ver
drag (NPV), dat onlangs voor
onbepaalde tijd werd verlengd.
Dat verdrag zou bevestigen dat
er op de wereld twee soorten
staten zijn: landen die als kem
wapenstaten zijn aanvaard en
alle overige landen, waarvoor
een verbod op kernwapens zou
gelden.
In werkelijkheid is er natuurlijk
geen sprake van dat het NPV
bestaande kernwapenmonopo
lies legitimeert. Integendeel, het
NPV verplicht alle staten om tot
een totale (kem)ontwapening te
komen. Het hanteert daarbij het
stand sri//-beginsel: er mogen in
elk geval geen nieuwe kemwa
penstaten bij komen. Het NPV
erkent het feit dat er nu een
maal landen zijn die al beschik
ken over kernwapens. Maar dat
is wat anders dan dat kemvva-
penbezit daarmee legitiem zou
zijn.
De laatste vijftien jaar is een be
weging op gang gekomen die de
kernwapens op juridische gron
den bestrijdt. Haar bevinding
luidt dat kernwapens in strijd
zijn met het geldende interna
tionale recht, althans het drei
gen daarmee en het eventuele
gebruik daarvan. Deze juridi
sche beweging heeft samen met
de traditionele anti-kernwapen
beweging de krachten gebun
deld en heeft enkele jaren gele
den het plan opgevat het Inter
nationaal Gerechtshof een uit
spraak te laten doen over de
rechtmatigheid van kernwa
pens.
Een vermetel plan, want gewo
ne burgers of burgerorganisa
ties hebben geen toegang tot
het Internationaal Gerechtshof.
Dat is voorbehouden aan staten
en aan organen van de VN. In
de praktijk betekent dit dat lan
den ertoe zouden moeten wor
den gebracht om deze kwestie
voor te leggen aan het Interna
tionaal Gerechtshof.
Door een aantal internationale
organisaties voor vredesvraag
stukken, waarvan de Vereniging
van Juristen voor de Vrede en
de Nederlandse Vereniging voor
Medische Polemologie (NVMP)
de Nederlandse vertegenwoor
digers zijn, is dan ook flink ge
lobbyd. En met succes. On
danks een heftige tegencam
pagne van de Verenigde Staten
en hun westerse bondgenotd
nam de Wereldgezondheidsd'
ganisatie (WHO) in mei 1993eif
een resolutie aan waarin het^
ternationaal Gerechtshof on v
een uitspraak wordt gevraag<|j
In december 1994 besloot oa
de Algemene Vergadering vaj
de Verenigde Naties een derd
lijke uitspraak van het Hof te]
vragen, nog aangevuld met cl
vraag naar de rechtmatigheid
van het dreigen met kernwa-t Jj
pens. u
En nu is het zover. Het Interif
tionaal Gerechtshof begint L"r
maandag aan de mondelinga^
behandeling van deze rechtsL
kwestie. Na een aanloopperifc
de, waarin 41 landen gebruikt
hebben gemaakt van de moa
lijkheid hun schriftelijke visii^,
geven, beginnen dan in het \tn(
despaleis de hoorzittingen. DTza
kunnen alle landen nogmaalLs
hun mening geven over dezeL
kwestie. Naar verwachting zu,
len deze twee weken duren. L
Volgend voorjaar zal het hof
dan een uitspraak doen.
ZEIST N. STEUNEN
De schrijver is secretaris van
Vereniging van Juristen va
Vrede.
