Rust, ruimte en
lange afdalingen
j
Toerisme
Wereld kijkt mee naar bouw toekomsthotel
\TERDAG 27 OKTOBER 1995
2
Poepgoed
H
EI
EISBERICHT
n het Museum Jannink aan de
laaksbergerstraat 147 in En-
chede is tot en met zondag 28
ril een expositie te zien onder
titel 'Poepgoed'. Zoals de
ïaam al ongeveer aangeeft,
I jiedt de tentoonstelling een
overzicht van alles wat met
loep te maken heeft. Zo wordt
beeld gegeven van het
tgebruik in de landbouw
vroeger en nu, maar ook
worden de ontwikkelingen ge-
oond op het gebied van sani
es hygiëne. Voor het poe-
jencle kind is een apart hoekje
eerd.
nfo: Museum Jannink, 053-
13 19 09 3.
69
flessenscheepjes
14,2
het Flessenscheepjes Muse-
n aan het Zuiderspui, niet ver
n de Drommedaris in Enk-
lizen, is deze herfst een ten-
istelling te zien van flessen-
heepjes en scheepsmodellen,
die zijn gemaakt door Enid Li-
ian Smith. De op Terschelling
wonende Engelse gebruikte
haar werkstukken een spe-
iale techniek, waarbij zij onder
de zee van balsahout
;need. Wie zelf flessenscheepjes
il gaan maken, kan eveneens
het museum terecht. Vanaf 6
ovember verzorgt Fridtjof van
der Harst op vijf maandagavon-
den een cursus.
Ljlnfo: Flessenscheepjes Muse-
i, 02 28 - 31 85 83.
/B-uitgaven
5, Af
ij de ANWB verscheen dezer
agen een aantal herziene
'warsstap Fietsmappen. Ze be-
ichrijven op uitgebreide wijze
ietsroutes in een gedeelte van
loord-Holland (van Texel tot
Beemster) en de Veluwe.
_>ok kwamen er nieuwe fiets-
pdsen uit van de regio Zuid-
.imburg, Veluwe, Utrecht,
Zuid-Holland/noord en Zuid-
-lolland/zuid. Nieuw zijn even-
de ANWB/WV Recreatie-
Gelderland en Gronin-
jen; geactualiseerd werden de
oeristenkaarten van Friesland
Zeeland.
Skiën voor
moeder en kind
A In Hinterstoder, een klein maar gezellig
i wintersportdorp in Oberösterreich, zijn
speciale wintersportarrangemen ten ontwik
keld voor moeders met kroost. Tu
worden drie 'moeder-en-kind-w
ken' georganiseerd. Voor een zevendaags
erblijf (halfpension, 6-daagse skipas e
dagen skiles] wordt afhankelijk v
lerkomen 1065 tot 1445 gulden gevraagd.
)m in aanmerking te*komen voor dit arrar
jement, mogen kinderen niet ouder zijn
Idan 6 jaar.
jlnfo: Tourlsmusverband Hinterstoder,
00 43 - 75 64 56 23.
Wild eten
In de Achterhoek serveren circa
dertig restaurants ook dit jaar
speciale wildmenu's. De aan
biedingen gelden tot eind de
cember en er kan worden geko
zen voor zowel een driegangen-
als voor een viergangendiner.
Alle benodigde informatie staat
in een brochure die kan worden
aangevraagd bij de Streek-VW
Achterhoek, Postbus 4106,
7200 BC Zutphen, 05 75 -
51 93 55.
De reuzenvork in het Meer van Genève, niet ver van de plaats
waar ook het beeld van Vevey's beroemdste inwoner Charly
Chaplin staat. foto pr
Museum voor voeding
In Vevey, aan het Meer van Genève, heeft Nestlé sinds tien jaar
een Museum voor de Voeding waarin op 6 december een spe
ciale kinderafdeling wordt geopend. Het museum laat zich
makkelijk vinden. Honderd meter van het gebouw staat in het
water van het meer een acht meter hoge vork.
Nieuw veer
naar Ibiza
Tussen Denia (Costa Blanca) en het eiland Ibiza is een
nieuwe veerdienst geopend. De duur van de overtocht be-
draagt ruim zes uur en wordt voorlopig dagelijks vice versa
uitgevoerd. Het ligt in de bedoeling komende zomer vier
keer per dag te gaan varen.
Skiën voor senioren
lil Hasliberg (niet ver van Interlaken in
Zwitserland) worden van 14 tot en met 20
januari en van 10 tot en met 23 maart ski-
weken gehouden onder het motto: 'Pisten
frei för Senioren'. Voor prijzen die
(afhankelijk \>an de te kiezen accommoda
tie) variëren van 767 tot 977 Zwitserse Fran
cs per week kunnen 60-plussers in die pe
rioden deelnemen aan speciale all-in-pro-
gramma's (hotel, eten, skiles en skipas).
Info: Tourist Information Hasliberg,
(vanuit Nederland) 00 41 - 36 71 32 22.
Sinterklaas in
Amsterdam
Een dag na de intocht van Sinterklaas in de
hoofdstad begint op 19 november in het
Amsterdams Historisch Museum (Kalver-
straat 92) in Amsterdam een tentoonstelling
die de Goedheiligman als onderwerp heeft.
De expositie 'O kom er eens kijken' biedt
aan de hand van onder meer kunst- en ge
bruiksvoorwerpen een beeld van de ge
schiedenis van de Heilige Nicolaas. Ook is
er een collectie koekplanken en chocolade-
vormen te zien benevens een serie foto's
van de intocht van Sinterklaas in de jaren
na 1945.
Wild eten
inde
chterhoek0
Grote Belttunnel
Op 12 september is in Dene
marken de eerste trein door
de Grote Belttunnel gereden.
Het betrof een proefrit. De
verbinding tussen Funen en
Seeland zal volgend najaar of
ficieel in gebruik worden ge
nomen; de eerste personen
treinen zullen waarschijnlijk
voorjaar 1997 van de ene naar
de andere oever rijden.
>ki-Watch
i«
li-;;
ei
zo, u'
Honderd jaar Coca-Cola
De Beürs van Berlage in Amsterdam staat tot 28 januari in het teken van de geschie
denis van Coca-Cola. Onder de titel 'Have a nice day!' krijgt de bezoeker aan de hand
van historisch reclamemateriaal, objecten en uiteraard foto's een induik van een van
de succesrijkste ondernemingen ter wereld. Ook zullen uit Amerika de originele olie
verfschilderijen worden overgevlogen die tussen 1920 en 1960 voor reclamecampag
nes werden geschilderd.
Laax/Flims (Zwitserland, Graubünden) wordt op
december de Ski-Watch geïntroduceerd. Het
ieuwtje wordt gezien als de opvolger van de Key-
ratch, een speciaal geprogrammeerd horloge dat
ebruikers toegang verleende tot de ski-liften van
aantal geselecteerde wintersport-gebieden. De
iducent van dit speciale pass-horloge. SkiData uit
stenrijk, heeft in samenwerking met het Zwitser-
Swatch een sterk verbeterde versie ontwikkeld,
•ebruikers kunnen het uurwerk (prijs circa 80 gul
len) in het uitverkoren skigebied tegen betaling zo-
lanig laten programmeren, dat hij bijvoorbeeld een
eek lang toegang verschaft op alle liften. Is het
ibonnement' afgelopen dan kan de in de Ski-Watch
irborgen microchip in een ander gebied opnieuw
lorden 'geladen'. Overigens wordt verwacht dat het
ïog jaren zal duren voordat de Ski-Watch overal in-
ang zal hebben gevonden. Niet alleen zijn de intro-
ictiekosten voor het skigebied vrij hoog; ook is
en op diverse plaatsen al geruime tijd bezig met
'lijksoortige systemen die niettemin zo anders wer-
ten dat de Ski-Watch er onbruikbaar is.
N DOBBELSTEEN
In Nauders krijg je waar voor je dure geld
fc
Het dalstation van de Bergkastelgondelbaan.
INFO NAUDERS
Afstand Amsterdam-Nau
ders: 1.000 km.
Hoogte: 1.400 tot 2.700 me
Aantal bedden: 3.800.
lift installaties: 12 sleep- en
3 stoeltjealiften (waarvan 10
boven de 2.000 meter) en
een gondel.
Pisten: 60 km pisten.
Moeilijkheidsgraad: 25 km
blauw, 28 km rood en 2 km
Wachttijden: Niet of nauwe
lijks.
Kosten ski pas voor zes da
gen: 290 gulden (Kinderen
160).
I^inglaufniogelijkheden: Vijf
Loipen: een lichte van 6 kilo
meter, drie middelzware van
in totaal 20 kilometer en
twee zware van samen 14 ki
lometer. Aansluiting op loi
pennet in Zwitserland en Ita
lië (40 kilometer).
Prijspeil: Maaltijden redelijk.
Drankjes duur.
Après-ski: Diverse mogelijk
heden. De bekendste zijn de
'Tennisstüberl' en 'Almhof
Restaurant'.
Verdere sportieve ontspan
ning: Er zijn drie Rodelba
nen: De mooiste is de (veili
ge) 7 km lange Berkastel
bahn.
Informatie: Tourismusver-
band Nauders A-6543
Nauders am Reschenpass.
Telefoon 00 43 - 54 73 20 5 of
Oostenrijks Toeristenbureau,
Stadhouderskade 2, 1054 ES
Amsterdam, 020 - 61 29 68 2.
In het uiterste puntje van Tirol, bovenop de Reschen-
pas, ligt het dorpje Nauders. Twee stappen naar links
en je zit in Zwitserland; twee stapjes naar rechts en je
bent in Italië. Het drielandenpunt is - zoals dat vroeger
heette - met krantenpapier dichtgeplakt - en is in Ne
derland nauwelijks bekend. Zeker als je 't vergelijkt met
het nabijgelegen Serfaus. Toen in Nauders nog nauwe
lijks werd geskied, had Serfaus al zoveel verkeersproble
men dat er een metro werd aangelegd om de duizen
den auto's buiten het dorp te houden. Nu brengt deze
'Dorfbahn' tweeduizend skiërs per uur in acht minuten
naar de liften. En ook daar is het dan weer dringen, du
wen en wachten.
Geskied wordt er in Nauders pas sinds 1978. In dat
jaar werden de eerste liften in gebruik genomen. Het
plaatsje richtte zich nadrukkelijk op het duurdere seg
ment van de wintersportmarkt. Er werden luxe-hotels
gebouwd; oudere werden gemoderniseerd. Van de ze
ventien herbergen hebben er slechts twee de kwalifica
tie 'driesterren'; de andere hebben er vier of vijf. Dat
betekent dat de hotelprijzen relatief hoog zijn: mini
maal tweehonderd gulden per persoon per dag voor
half pension. Omdat ook de prijzen voor een drankje of
kopje koffie fors zijn, dient voor een verblijf in Nauders
een flink bedrag te worden gereserveerd. Ook de Gast-
höfe zitten vrijwel allemaal in de hogere prijsklasse (ge
middeld 125 gulden per persoon per dag). Maar - en
dat moet gezegd - je krijgt er heel wat voor terug.
Stamgasten
Het percentage 'stamgasten' is daarom hoog, vertelt di
recteur Rudi Mutterer van het Tourimusverband. Dat
de bezettingsgraad van de hotels niettemin twintig pro
cent lager ligt dan in 1992, ligt Vn aan het feit dat de
wintersporters korter blijven. Mutterer: „Vroeger lo
geerden ze hier gemiddeld een dag of tien, maar dat is
sterk teruggelopen. Waar dat precies aan ligt, zou ik
niet vleten. Het is in Oostenrijk een algemene trend."
Nauders ligt op 1.400 meter; sneeuwgebrek is er een
onbekend begrip. Het gevolg is dat het skiseizoen hier
tot in april duurt, ook al omdat er bij pistes die vol in de
zon liggen, sneeuwkanonnen zijn geplaatst. Van de zes
tien liften liggen er tien op een 'sneeuwzekere' hoogte
van 2.000 meter of meer; de Tscheyecklift en de lift naar
de Gueser Kopf gaan zelfs tot 2.8Ö0 meter. Bijkomend
voordeel: veel afdalingen zijn.vijf kilometer of langer.
Wie denkt niet genoeg te hebben aan de zestig kilo
meter aan afdalingen in Nauders of graag eens in ande
re gebieden wil skiën, kan de 'Regionalskipass' kopen.
Voor veertig gulden meer (zesdaags abonnement) geeft
deze toegang tot de liften in Serfaus, Fiss-Ladis, Zams
en het Kaunertal en Fendels. Daarvoor moet dan wel in
de auto worden gestapt.
Een auto die in Nauders niet nodig is om bij het dal
station van de Bergkastelgondelbaan te komen. Vanaf
half negen 's morgens cirkelen pendelbusjes gratis door
het dorp. Niemand hoeft meer dan 200 meter te lopen
of langer dan vijf minuten te wachten om in de zeer fre
quent rijdende bus te kunnen stappen.
Nauders heeft ook een uitstekend langlaufgebied. De
landschappelijk bijzonder mooi gelegen routes liggen
allemaal in een sneeuwzeker gebied tussen de 1.400 en
1.750 meter. Dat Nauders in het drielandenpunt ligt,
valt vooral op in het gebied Nauders/Reschenpas/Eng-
adin. Je kunt de ene dag dicht bij huis blijven, de vol
gende dag een uitstapje maken naar Zwitserland en de
dag daarop een prachtige tocht uitzetten naar en door
het natuurgebied 'SchwarzerSee'.
Bezoekers die de voorkeur geven aan wandelen of
eens een cfagje de aplineski's de alpineski's willen laten,
kunnen in dit gebied eveneens uitstekend uit de voe
ten. Nauders biedt zeker vijftig kilometer goed onder
houden winterwandelwegen. Het bijzondere daarvan is
dat de gebruikers niet hoeven te beschikken over de
conditie van een paard: alle paden zijn overwegend
vlak en vertonen nauwelijks sterke dalingen of stijgin
gen. Waarbij de krachtsinspanning die wandelen in de
sneeuw kost, natuurlijk niet moet worden onderschat.
Erg mooi is de route die begint bij het dalstation van
de Mutzkopflift. I let traject voert naar de Schwarzer See
een meertje midden in het bos. Ook kan eerst de lift
worden genomen, waarna vanaf Gastshof Mutzkopf
naar de Schwarzer See en de Grüner See kan worden
gelopen. Via een breed bospad gaat het daarna bergaf
waarts terug naar het beginpunt. Kijk wel af en toe even
achterom, want de route gaat deels over de Rodelbahn.
Een kaart met daarop alle 'Winterwanderwege' kan bij
de VW worden afgehaald.
1 lou op de terugreis rekening met aanzienlijke vertra
gingen. Na alle rust en ruimte in het autovrije Nauders
Begint onze zaterdagse terugreis door het Inn-dal bij
voorbeeld heel vervelend. De eerste paar kilometers
op de Reschenpas (met sneeuwkettingen!) - is er nog
niets aan de hand. Na een paar kilometer kunnen de
kettingen al af. Maar vanaf dat moment wordt de smal
le tweebaansweg steeds drukker. Alle vertrekkende win
tersporters uit de grote vakantieoorden Serfaus/Fiss en
later Prutz en Ried moeten via dezelfde weg naar de
'Autobahn*. Gevolg: de boel zh tol voorbij Landed
langdurig verstopt. Over een stukje van pakweg veertig
kilometer deden we op een zaterdag in januari ruim 2,5
uur. Advies daarom: heel vroeg vertrokken; liever om
zes uur 's ochtends dan om acht uur.
Ook wandelend kan r
Nauders uitstekend uit de voeten.
Skigebieden op
ANWB-floppy
Dezer dagen verschijnt een door de ANWB
samengestelde 'SkiSelect' diskette met daar
op gegevens van 204 Europese wintersport
gebieden. De floppy (alleen onder Windows
vanaf 3.1) ge'eft de gebruiker informatie over
onder meer hoogte, sneeuwzekerheid, kin
deropvang, prijsniveau, gemiddelde sneeuw
hoogte en het adres plus telefoonnummer
van de plaatselijke dan wel regionale WV.
Het schijfje gaat 24,95 gulden kosten en is
verkrijgbaar bij de ANWB/WV-kantoren.
boekhandel en computerzaken. 'SkiSelect'
zal de komende jaren verder worden uitge
breid.
HANS-PAUL ANDRIESSEN
De bouwvakkers van het Hotel
van de Toekomst in Houten
weten straks de ogen van de
hele wereld op zich gericht.
Nieuwsgierigen kunnen via In
ternet contact krijgen met een
boven de bouwput geplaatste
camera. Die geeft continu live-
beelden door. Het tijdsverschil
levert geen probleem op, want
een pottekijker in bijvoorbeeld
Mexico kan achter de compu
ter het licht 'aanklikken' op de
Meidoornkade in Houten. Dit
technische grapje presenteer
den de initiatiefnemers van het
Toekomsthotel tijdens een
persconferentie in het Houten -
se gemeentehuis. Ook werd bij
die gelegenheid de bouwver
gunning voor het miljoenen
project officieel overhandigd.
Het idee voor het hotel komt
van Houtens bekendste inwo
ner: Chriet Titulaer. De bouw
kosten bedragen ongeveer 25
miljoen gulden. Dit geld komt
van de initiatiefnemers, banken
en aandeelhouders. Daarnaast
leveren meer dan honderd be
drijven gratis technische hoog
standjes en goederen voor de
inrichting. De bouw gaat eind
november officieel van start.
De initiatiefnemers verwachten
op 1 april 1997 de eerste gasten
in de 55 logeerkamers te ont
vangen. Het hotel telt daar
naast restaurants, een vip-
room op 46 meter hoogte en
enkele congreszalen.
De kamers, die ongeveer 200
gulden per nacht gaan kosten,
worden uitgerust met tal van
technische snufjes: beeldtele
foon, fax en een personal com
puter die toegang geeft tot de
elektronische snelweg. De ho
telgast kan via het beeldscherm
kookt moet worden
film hij op televisie wil. Andere
technische vindingen zijn een
digitale leestafel en een volledig
geautomatiseerde garderobe.
In totaal telt het hotel 250 tech
nische innovaties.
Het allernieuwste snufje is
voorlopig een badkamerkraan
tje waaruit 12 verschillende
vloeistoffen stromen. Afhanke
lijk van de toets die de gast in
drukt, komt er shampoo, zeep,
lotion of nachtcrème uit. De
initiatiefnemers: „Nu ligt op ie
dere badkamer een stukje zeep
en een flesje shampoo. Dat is
zeer bewerkelijk en kost veel
verpakkingsmateriaal. Wij ma
ken in de kelder een reservoir
waarvandaan leidingen lopen
naar de kamers."
Naast de gasten verwacht het
Toekpmsthotel zowel geïnte
resseerden uit de horecawereld
als dagjes mensen. Er wordt
gehoopt op 300.000 bezoekers
per jaar. Het hotel zal waar
schijnlijk slechts 7 jaar als 'Het
Hotel van de Toekomst' door
het leven gaan. Daarna verliest
het geleidelijk zijn futuristische
karakter en wordt het als een
normaal hotel geëxploiteerd.
