'Mijn liedjes helpen
mensen er weer bovenop'
Plattèl ontbreekt
het aan 'soul'
oop van den En de
erug op Broadway
met 'Victor/Victoria'
Schilderen in een oud
)egstgeester pompstation
Cultuur&Kunst
Reclame op station
voor Leidse musea
Levenslang voor
moord op zangeres
Mauritshuis krijgt
schilderij Honthorst
Exposities verlengd
.andré voegt niets toe aan gemeen stuk
Vermeer verhuist naar de VS
i/RIJDAG 27 OKTOBER 1995
'Iran trekt fatwa tegen Rushdie in'
1 Stockholm* Iran zou van plan zijn de 'fatwa' in te trekken vvaar-
I in alle moslims worden opgeroepen om de Britse schrijver Sal-
Iman Rushdie om het leven te brengen. Dat heeft de Zweedse
I minister van ontwikkelingshulp Pierre Schori gisteren gezegd.
I Rushdie zelf, die op bezoek is in Zweden, reageerde gelaten op
Ide mededeling. Volgens Schori hebben Iraanse gezagsdragers
I hem vorige week verteld dat ze een oplossing willen van de zaak
iu al bijna zeven jaar duurt. De Iraanse minister van buiten-
I landse zaken, Ali Akhbar Velayati, heeft tegen Schori herhaald
Idat Iran niemand op Rushdie af zal sturen om hem i
■den.
Onderzoek fusie maritieme musea
rotterdam De beoogde fusie tussen het Maritiem Museum
Prins Hendrik in Rotterdam en het Scheepvaartmuseum in Am
sterdam, waarmee een nieuw nationaal maritiem cultuurcen
trum zou moeten onstaan, is een stap naderbij gekomen. De ge
meente Rotterdam en het ministerie van onderwijs, cultuur en
wetenschappen laten onderzoeken of de gewenste samenwer
king haalbaar is. Daartoe zal een bureau worden ingeschakeld,
zo heeft een woordvoerder van de gemeente Rotterdam donder
dag bekendgemaakt.
Pionier ontwerper postzegels overleden
den haag Simon Lodewijk Hartz, de eerste postzegelontwerper
van Nederland, is gisteren op 83-jarige leeftijd in Haarlem over
leden. Hartz ontwierp honderden postzegels van de koningin
nen Wilhelmina, Juliana en Beatrix, van president Sukarno van
Indonesië en van onder anderen de groothertog van Luxemburg.
Hij liet iedereen voor zich poseren, omdat hij geen genoegen
nam met werken van foto's. Naast ontwerper van postzegels was
hij actief als boek-illustrator, maakte hij ex-librissen en ontwierp
hij bankbiljetten.
verli
ook
wyork gpd
5. Co,
ij na twee jaar nadat hij met de
biet ïheel Nederlandse musical
.yrano' vergeefs probeerde
bezomer'ka te veroveren, is Joop
cht oin den Ende terug op Broad-
ay. Deze week ging de nieuwe,
jiaar tegelijk oude en bekende
ïusical 'Victor/Victoria' in pre-
Als de eerste recensies in
e pers een maatstaf zijn, dan
il dit Endemol-project
v\ :r lot beschoren zijn dan 'Cyra-
o', die het na minder dan
alf jaar voor gezien moest hou-
Dat is dan volgens de critici
jheel te danken aan superster
die Andrews, die 'Victor/Victo-
a' letterlijk en figuurlijk op het
jf is geschreven. De musical is
amelijk de eerste theaterop-
Dering van de gelijknamige
lm, waarmee Andrews in 1982
irore maakte. Zowel het ver-
Niaal als de regie van film en
ïusical zijn van de hand van
lake Edwards, niet alleen be
an komische films als de
'ink Panther'- serie, maar ook
Andrews' echtgenoot.
'Victor/Victoria' is een geza-
ïenlijke produktie van
dwards, Tony Adams, het Ne-
rlandse Endemol Theater
:oductions en Polygram, de
itertainment-tak van Philips,
n produktie dus met een Ne-
rlandse inbreng, al is dat
Njechts op zakelijk gebied. Crea-
ef gaat het om een zeer Ameri-
produkt, maar ook de
Amerikaanse critici hebben er
de nodige moeite mee. Volgens
de recensenten van The New
York Times, The Washington
Post en New "York Newsday
blijft 'Victor/Victoria' immers
alleen dankzij Andrews over
eind.
Het verhaal is hetzelfde als
dat van de film: over een meisje
dat zich verkleedt als jongen die
op zijn beurt weer een meisje
speelt. Maar dan verliefd wordt
op een man, die juist weer al
leen geïnteresseerd is in de jon
gen. De liedjes, van Henri Man-
cini en Leslie Bricusse, worden
door de recensent van The New
York Times 'druilerig' genoemd
en de teksten banaal. Het is een
algemene klacht van de critici.
„Zonde van het talent van Julie
Andrews", schrijft The Was
hington Post, die zelfs vindt dat
zij af en toe 'lachwekkend' is.
Maar over de amusements
waarde van de musical zijn alle
critici het eens.
'Victor/Victoria' is dan ook al
een half jaar lang uitgeprobeerd
in Minneapolis en Chicago, zeg
maar de Amerikaanse provin
cie. En daar liep de show zo
goed dat er in de voorverkoop al
voor 15 miljoen dollar aan
kaartjes zou zijn verkocht. Aan
het commerciële Broadway-
succes van de musical waar
in totaal 8,5 miljoen dollar is ge
stoken hoeven Joop van den
Ende en John de Mol dan ook
niet te twijfelen.
!gstgeest monica wesseling
ijk nd,
kenen, schilderen en kunst-
schiedenis bestuderen in een
id pompstation. Dat kan sinds
Oegstgeest. De Nieuwe
unstschool, onderafdeling van
Vrije Academie Kennemer-
heeft onlangs de steven
Voorhout naar Oegstgeest
:wend. Het atelier in Voorhout
te duur en dus is voor een
het voormalige Texaco-sta-
aan de Terweeweg ge-
lurd.
,Een prima locatie. Een lichte
mte die nog vierkant is ook.
aardoor kunnen we in een
ng werken en dat is heel pret-
Het model middenin, de te-
naars er omheen. Bovendien
parkeren geen enkel pro-
John Denver geeft concert in Rotterdam
Onder de kroonluchters
ligt in een baal hooi een
paardezadel: het decor
voor de komende perscon
ferentie. Hier zal hij dade
lijk plaatsnemen: John
Denver. De man van on
dermeer 'Thank God, I'm a
countryboy'. Denver is te
rug van weggeweest op de
internationale podia. Op 4
november zal hij 'Ahoy' in
Rotterdam zal aandoen.
De persconferentie en de inter
views blijkt hij te beschouwen
als iets waar 't in het leven niet
om gaat. Niettemin kan hij het
niet laten een paar van zijn,
kennelijk hem parten spelende,
frustraties verder uit de doeken
te doen. Zoals over de platen
maatschappij waarvoor hij
sinds jaar en dag platen en cd's
maakte en die hem in de steek
heeft gelaten.
„Want hoe gaat dat? Er ko
men jonge mensen bij je pla
tenmaatschappij. Van de oude
ren neemt niemand de moeite
de fakkel over te dragen. En die
jongeren zijn niet meer geïnte
resseerd in mensen die iets
hebben opgebouwd en die wil
len voortbouwen op het funda
ment dat ze hebben gelegd."
John Denver zou het zich
overigens kunnen permitteren
geen dag meer voor zijn brood
te hoeven werken. Zijn hits 'An
nie's Song', 'Calypso', Leaving
on a jetplane' moeten hem vol
doende geld opleveren. Maar
waarom gaat hij zo'n tournee
nog aan?
Het antwoord is simpel: „Ge
zien mijn werk voor het behoud
van het milieu en de functies
die ik in diverse organisaties
heb, heb ik ja gezegd tegen het
maken van een dubbel-cd,
waarvan een deel van de op
brengst ten goede komt aan de
New York Zoological Society,
die nauwe banden heeft met de
Conservatory Society, die, hoe
wel sommige instanties anders
beweren de enige zijn die de
aandacht hebben gevestigd op
het behoud van de panda."
„Het is de platenmaatschap
pij Sony geweest, die het heeft
aangedurfd de weergave van
dat concert wereldwijd uit te
brengen. De tournee die ik nu
doe, is ter ondersteuning van
dit project. Tevens, omdat ik
dus zonder platenmaatschappij
riëren van funk tot ja// en bal
lads. Aan de band ligt het even
min, want die beschikt inet Alex
Buiting en Tom Barlage over
ruimekwaliteiten.
Het is die zo ondefinieerbare
'soul' die je mist in het geluid
van Plattèl. Ze zingt over vei
driet en liefde, maar slaagt er
niet in die gevoelens op het pu
bliek over te brengen. De zan
geres doet enorm haar best,
maar blijft op afstand.
Haar beste momenten zijn
die waarop ze alleen achter de
piano haar liedjes zingt. Maar
ook dan klinken de ballads nog
te weinig 'naturel', te weinig 'ei
gen'. Ze blijft een vreemde op
het podium, die danst met hou
terige pasjes en er tussen de
nummers door ook niet in
slaagt contact te maken met het
publiek.
recensie erna straatsma
'Crazy like a fox' door Plattèl (zang. pia
no) Muzikanten Paddy van Rijswijk (bas).
Kim Weemhoff (drums), Alex Butting (gi
taar). Tom Barlage (toetsen, saxofoon)
Gezien 26/10schouwburg, Leiden
I let basismateriaal is er. Plattèl
heeft een krachtige, heldere
stem met een groot bereik, zo
wel laag als hoog. Zo eentje
waarmee je de sterren van de
hemel kunt zingen.
Maar toch ontbreekt er iets
aan het nieuwe programma van
Plattèl. Het ligt niet aan de
nummers die ze schreef voor
haar theatertournee 'Crazy like
a fox', want die hebben vol
doende potentie. Achttien af
wisselende songs, waarvan een
cover van Tracy Chapman: 'Wo
man's work'. Nummers die va-
A koevoet
Dat in Leidse musea meer dan
de helft van de Nederlandse
collecties is te zien, moet al bij
de entree van de stad worden
duidelijk gemaakt. Het ver
nieuwde station Leiden Cen
traal is de entree van de stad.
Vandaar dat het stedelijk muse
um De lakenhal, Leidse rijks
musea, de gemeente en de NS
plannen maken om op en bij
het station bekendheid te geven
aan de aanwezigheid van de ve
le musea in de Sleutelstad.
Volgens lakenhal-directeur
H. Bolten-Rempt zal dat 'op
drie niveaus' gebeuren: aan de
gevelzijde van net station, in de
hal en op de perrons. Voor de
buitenkant worden nog nader te
bepalen kunstopdrachten ver
leend. „Ik kan nu absoluut nog
niet zeggen hoe die kunstwei
ken eruit gaan zien."
Op de perrons komen repli
ca's te staan van in Leiden ten
toongestelde cultuurschatten
in de stationshal komen mupi
affiches te hangen.
John Denver: „Alles wat er bij die tournee's hoort komt me de strot uit.
ben, ne
baat or
wereld,
em ik de gelegenheid te
me weer overal op de
waar al die fans van me
zitten, te laten horen."
Koude rillingen
Later, tijdens het concert 's
avonds in de Hoechsthalle, zal
Denver geheel op zijn gemak
zijn. Hij zal er z'n prachtige
songs zingen, omgeven door
rasmuzikanten in een show die
koude rillingen en tranen af
dwingt en het besef: dit moet
een aardig mens zijn, anders
schrijf je zulke liedjes niet en
kan je ze niet zo vertolken.
„Ik krijg nog steeds brieven
Ze schrijven me
dat ze dankzij mijn liedjes crises
in hun leven te boven zijn geko
men. Voor die mensen doe ik
het. Het zijn er miljoenen over
de hele wereld. Wat weten die
jonge mensen bij de platen
maatschappijen daarvan? Ik
heb besloten te bewijzen dat
mijn muziek nog steeds een
functie heeft."
„Buiten dat: zelfs platenmaat
schappijen kunnen een mens
niet verplichten te veranderen.
Natuurlijk componeer ik nog
steeds. Ik heb de laatste jaren
vier of vijf cd's in eigen beheer
uitgebracht. Het nadeel echter
foto GPD
van het uitbrengen in eigen be
heer is, dat de distributie je op
breekt. Mensen in Europa heb
ben m'n laatste albums niet
kunnen horen. En dan is 't voor
hen net of je niks meer doet.
Maar ik durf te zeggen dat een
paar van de beste nummers die
ik ooit heb geschreven op die
albums staan."
„Het is niet dat ik geen plezier
heb in het maken van muziek,
de concerten", zegt hij, „maar
alles wat erbij hoort, komt me
meer dan de strot uit: de hotels,
het reizen, de interviews. Ik ben
moe en ik heb last van mijn
bleem. Er kunnen heel wat au
to's onder de luifel staan", zegt
een woordvoerder van de
kunstschool.
De kunstopleiding richt zich
op de serieuzere studenten.
„Mensen die zich echt willen
verdiepen in de kunst. Geen ge
zellige naaikransjes dus."
Oegstgeest bevalt beter dan
Voorhout omdat de locatie veel
centraler is. Het Kunstcentrum
heeft nog niet bij de gemeente
geïnformeerd naar mogelijkhe
den om in het dorp te blijven,
maar gaat dit op korte termijn
wel doen. Er volgen nu zo'n
tachtig leerlingen dag- of
avondcursussen in de school en
naar verwachting wordt dit in
januari flink meer.
de hele collectie in beslag. De
schilderijen verdwenen naar
Parijs. Een deel keerde na de
slag bij Waterloo terug, maar de
drie Honthorsts bleven achter.
Museumdirecteur drs. F. Du-
parc is enthousiast over de aan
winst. „Een uiterst welkome
voorziening in een lang als pijn
lijk ervaren leemte in de collec
tie." De Vioolspeelster noemde
hij heel charmant. „De Luit- en
Gitaarspeelster zijn niet zo aan
trekkelijk als de 'onze'."
Honthorst beeldde de dame af
met licht geopende lippen. Met
haar lichtblozende wangen, ge
waagde jurk en wiegende plui
men op het hoofd, kijkt ze ons
vrolijk aan.
amsterdam
Het Mauritshuis in Den Haag
heeft een nieuw schilderij. De
Vioolspeelster'van de 17e eeuw-
se schilder Gerrit van Honthorst
is een schenking van De Onder
linge Levensverzekering-Maat
schappij "s Gravenhage' ter ge
legenheid van haar 100-jarig be-
Gisterene droeg het bedrijf
het werk over aan staatssecreta
ris Nuis van cultuur. Als voor
waarde stelt de maatschappij
dat de Staat het schilderij niet
mag verkopen. Het moet per
manent te zien zijn in het Mau
ritshuis.
Het Haagse museum bezit vijf
staatsieportretten van
Honthorst. Een genrestuk zoals
de Vioolspeelster uit 1626, ont
brak. Tweehonderd jaar geleden
was dat nog niet het geval. De
voorloper van het Mauritshuis -
het kabinet van stadhouder Wil
lem V - had drie schilderijen,
waaronder de Luitspeelster en
de Gitaarspeelster. Na de Fran
se inval in 1795 nam Napoleon
Het Stedelijk Museum in Amsterdam verlengt twee tentoonstellin
gen in het kader van het 100-jarig bestaan. Wild Walls, de expositie
met werk van jonge Europese kunstenaars, is nog tot en met 5 no
vember te zien. Dat geldt ook voor de presentatie 100 jaar, die aan
de hand van het drukwerk de geschiedenis van het museum illu
streert. Aanvankelijk zou het werk voor het laatst te zien zijn op 29
oktober. De derde eeuwfeest-tentoonstelling Goed modern werk
wordt niet verlengd. Ook Moving Out, de fototentoonstelling van
de Amerikaan Robert Frank, is voor het laatst te zien op 29 oktober.
Een jury in Houston heeft giste
ren de 35-jarige Yolanda Saldi-
var tot levenslang veroordeeld
wegens de moord op de Ameri
kaans-Mexicaanse zangeres Se
lena, de „koningin van de teja-
no-muziek". De straf is de
hoogste die onder de Texaanse
wet mogelijk is. Saldivar zal ze
ker dertig jaar achter slot en
grendel blijven. De jury, die in
twee dagen tijd in totaal tien
uur nodig had om tot een straf
maat te komen, had haar vorige
week al schuldig bevonden. De
jury bestond uit zeven blanken,
vier latino's en een neger.
Saldivar en haar ouders hoor
den het opleggen van de straf
huilend aan. Op de vraag van de
rechter of ze nog iets wilde zeg
gen, schudde ze met maar
hoofd „nee".
Aanklagers beschuldigden
Saldivar. voormalig voorzitter
van de fanclub van Selena, er
van dat zij de 23-jarige Selana
erge
QuintaniJla Perez op il
in koelen bloede had i
schoten. De twee haddj
enigheid gekregen ovet een i
kelijke kwestie. Enkele uren i
de dood van de zangeres vc
klaarde Saldivar in tranen t
genover de politie dat zij ni
Selana, maar zichzelf had will,
doden. De twee ontmoetten i
Christi in de
dediging be
aat Texas. De vei
eerde dat Selena
htoffer van een ongeluk was
en had om een voorwaardelijke
Mnil gMMgd.
Selena ontving in 1994 een
Grammy voor Selena live, waai
in invloeden van Amerikaanse
pop en Mexicaanse volksmu
ziek te vinden zijn. Na haar
dood groeide haar ster alleen
nog maar, zowel bij liet
Spaanstalige als Engelstalige
publiek. Sinds 1991 verkocht
Selena 2,7 miljoen platen, waar
van alleen dit jaar al 2,2 miljoen
exemplaren.
Gerrit van Honthorst (1590-
1656) was tussen 1637 en 1652
hofschilder in Den Haag. Voor
hij de Vioolspeelster schilderde
verbleef hij in Italië waar hij on
der de indruk raakte van Cara-
vaggio en zijn navolgers. Zijn
spel met licht en donker leverde
hem de naam op van Gherardo
delle Notti.
SM
os
recensie susanne lammers
stelling 'Gezelschap' van Samuel
ckett Spel: Lou Landré Regie Peter
tburgt Gezien: 24/10. Schouwburg.
Leiden (première).
toneel
kadaver van een rat, on-
tabbare jeuk. „Wat een gezel-
hap zou dat zijn", observeert
acteur die helemaal alleen
ïzelschap' van Samuel Bec^
!tt speelt. Lou Landré speelt de
an die in een slapeloze nacht
in stem over zijn leven hoort
Ttellen. De korte, soms dier-
meestal wrange, herinne
ringen zijn intermezzi. Deze
lange nacht, die 's mans laatste
lijkt te zijn, gaat heen met zin
geving van het zinloze, het dui
den van een bestaan, dat uit het
niets kwam en nergens heen
ging. Een heel zwak geluidje dat
al snel wegstierf.
Landré speelt eigenlijk niet.
Hij leest voor. In een prettig
versleten leren rookfauteuil op
het randje van het podium zegt
hij de tekst over eenzaamheid,
isolement, onmacht en leegte.
Twee lichtstralen vangen hem
en voor de rest is er grote leegte.
Het is een akelig kil stuk en
het beeld dat op het toneel op
geroepen wordt, is bepaald toe
passelijk. Landré en regisseur
Peter Verburgt kozen de enige
manier om dit stuk op te voe
ren, maar boeien blijft het niet.
Met geweld moet je je concen
treren op wat er op het podium
gezegd wordt, op de tekst die.
afgezien van de concrete herin
neringen, niets heeft uit te staan
met een gewone-mensen-wer
kelijkheid. Ingewikkelde zins
constructies die je twee keer
zou moeten lezen, willen na een
keer terloops gezegd te zijn, niet
altijd hun betekenis prijsgeven.
De vele herhalingen werken al
snel als magische formules: ze
laten zogezegd je geest vrij zwe
ven. Bovendien verminderen ze
de waarde van de andere mede
delingen, die daardoor ook gaan
rondzingen.
Beckett schreef in zijn nada
gen een gemeen stuk. Een léés-
stuk, waarin alleen plaats is
voor tekst en verder helemaal
niets. Als acteur kun je er weinig
tot niets aan toe voegen. Dat
doet Landré dus ook niet. Het
gevolg is dat de eenzaamheid
vanaf het podium de zaal in
kruipt en je volledig omkapselt.
den haag Medewerkers van het Mauritshuis in Den Haag pakken het schilderij 'Diana en haar nimfen' van Johannes Vermeer in
doek wordt, evenals andere schilderijen van Hollandse meesters, vervoerd naar Washington. Daar opent koningin Beatrix begin n
speciale tentoonstelling gewijd aan de Nederlandse schilderskunst
