Kans op akkoord gering
Verkiezingen in Berlijn fiasco voor
sociaal-democraten; coalitie blijft
GOED
KOOP
Castro en Arafat niet welkom op partijtje Clinton
rif
Na verkiezingen meer
leven in de brouwerij
Slassaal protest tegen
Maten VS in Japan
Buitenland
oorkust houdt
resident Bédié
7
j atshoofd Henri Konan Bédié
■"ft bij de presidentsverkiezin-
gisteren in het Westafri-
^nse Ivoorkust de macht be-
fjl uden. Hij kreeg ruim negen-
procent van de stemmen,
fiaarde minister van binnen-
J| idse zaken Emile Constant
nbet vanochtend.
n )e opkomst lag rond 62 pro-
it. De oppositie had opgeroe-
i de verkiezingen te boycot -
en te saboteren, omdat zij
kieswet als onrechtvaardig
ichouwt.
n de noordelijke stad Mben-
vielen gewapende mannen
stembureau aan. De bewa-
van het leger schoten twee
fsonen dood. Ook in enkele
dere plaatsen was sprake van
"iregeldheden, zodat stem-
to onmogelijk was. In de be-
„ijkste stad van Ivoorkust,
y 'idjan, was het opmerkelijk
tög. Het noorden met zijn
osümbevolking is het bolwerk
ex-premier Alassane Ouat-
a. een belangrijk rivaal van
dié. Maar een nieuwe kieswet
'hinderde dat hij zich kandi-
kon stellen. Enige tegen-
^didaat gisteren was de on-
kende linkse jurist Francis
CORRESPONDENT
De deelstaatverkiezingen in de Duitse
hoofdstad Berlijn zijn gisteren op een de
bacle uitgelopen voor de sociaal-demo
cratische SPD. Zij leden in hun voormalige
bolwerk, waar ze ooit meer dan 60 procent
van de kiezers voor zich wisten te winnen,
de ernstigste verkiezingsnederlaag in hun
geschiedenis. Slechts 23,6 procent van de
kiezers bracht, volgens de voorlopige uit
slag, zijn stem uit op de SPD. Vergeleken
met de verkiezingen van vijf jaar geleden
een verlies van 6,8 procent.
Ook de coalitiepartner van de sociaal
democraten in Berlijn, de CDU, moest een
forse veer laten. De christen-democraten
van burgemeester Diepgen bleven welis
waar de grootste partij, maar leverden 3
procent in (van 40,4 naar 37,4). Hoewel
beide partijen verloren, gaat men er van
uit dat de 'grote coalitie' van CDU en SPD,
die de stad sinds 1990 bestuurt, wordt
voortgezet.
De grote winnaars in Berlijn waren de
Groenen en vooral de 'post-communisti-
sche' PDS. De Groenen zetten ook in de
hoofdstad hun opmars voort. De ooit als
een protestbeweging begonnen partij
kreeg 13,2 procent, een winst van 3,9. De
PDS deed het nog beter en won 5,2 pro
cent en kwam op 14,6 procent van de
stemmen.
Maar het leeuwendeel van de winst
werd behaald in het oosten van de stad,
waar de PDS, die tijdens de DDR-jaren als
SED de stalinistische lakens uitdeelde,
met ruim 36 procent de sterkste partij
was. In het westen scoorde de post-com-
munistische protestpartij slechts 2,1 pro
cent.
Opmerkelijk was het goede resultaat
van de CDU in oost-Berlijn. Met 25,9 pro
cent werden de christen-democraten de
tweede partij in dit voormalige goddeloze
stadsdeel.
Voor de liberale FDP werden de verkie
zingen zoals verwacht weer een fiasco. Vijf
jaar geleden haalden de liberalen nog 7,1
procent van de stemmen, nu zakten ze ver
onder de drie. ruim twee procent te wei
nig om over de kiesdrempel van vijf pro
cent te komen. De liberalen die de afgelo
pen twee jaar alle verkiezingen verloren,
'zijn in nog maar vier van de 16 deelstaten
vertegenwoordigd. Maar de liberalen'
haastten zich te bezweren dat de nieuwste
afgang geen gevolgen zal hebben voor de
regering in Bonn. waar de FDP de kleine
partner van de CDU is.
De 2,5 miljoen kiezers in Berlijn rukten
gisteren niet massaal uit. Slechts 68,5 pro
cent vond het de moeite waard om naar
het stemlokaal te gaan. ruim 12 procent
minder dan in 1990. Toen kozen ze echter
tegelijk voor de eerste Bondsdag sinds de
hereniging.
Het drama van de SPD wordt vooral
toegeschreven aan de leiderschapscrisis
die de landelijke partij sinds de zomer
teistert. De partijtop was verwikkeld in een
blamerende machtsstrijd, die de positie
van partijleider Scharping ondermijnde en
het aanzien van de partij zware schade
toebracht. Die conflicten en de verdeeld
heid in de Bonner partij-leiding hebben
een desastreuze uitwerking gehad op het
werk van de partijgenoten in Berlijn.
Lijsttrekker Ingrid Stahmer weet haar
'zware' nederlaag dan ook voor een be
langrijk deel aan de heibel in Bonn. Maar
ook de 'smerige' campagne van coalitie
partner CDU, die de SPD ervan beschul
digde desnoods met steun van de com
munisten te willen regeren, had de partij
stemmen gekost, aldus Stahmer, die gis
teravond weigerde te zeggen of ze de coa
litie met de CDU wil voortzetten.
Of de afstraffing in Berlijn nu al conse
quenties heeft voor de stuntelende Schar
ping is niet waarschijnlijk. 'Scharping niet
ter discussie stellen', adviseerde vice-voor-
zitter Thierse gisteravond met klem. Vol
gende maand komen de sociaal-democra
ten in Mannheim bijeen voor hun partij
congres. Scharping zal zich opnieuw kan
didaat stellen voor het voorzitterschap en
dus het leiderschap van de partij. Dan
blijkt hoeveel steun hij nog onder de mor
rende achterban heeft.
Morgen kiest de fractie in de Bondsdag
een nieuwe leiding, maar daar wordt niet
gerekend op een paleisrevolutie tegen de
aangeslagen partijleider.
Zwitserse sociaal-democraten winnen
BRABANT
KNAK
WORSTJES
pot 8 stuks
.van JB&
CORRESPONDENT
De pro-Europese sociaal-demo
craten (SP) zijn bij de Zwitserse
parlementsverkiezingen als de
grote overwinnaars uit de bus
gekomen. Maar ook de nationa
listische Volkspartij (SVP) heeft
stemmenwinst geboekt. De
twee andere coalitiepartners,
Freisinnigen (FDP) en Christen
democraten (CVP) bleven nage
noeg gelijk.
Deze tegenstellingen hebben
voor het eerst het gezapige
beeld verstoord van de cen
trum-links regeringscoalitie die
praktisch de hele na oorlogse
periode de Zwitserse politiek
heeft beheerst. De coalitie be
houdt weliswaar een comforta
bele meerderheid in de 200 ze
tels tellende Nationale Raad, de
Zwitserse Tweede Kamer, maar
de 'splijtzwam Europa' brengt
in ieder geval meer leven in de
brouwerij.
De stembusuitslag onder
streept ook de groeiende kloof
tussen het F rans-sprekende
deel van het land dat in meer
derheid voor aansluiting bij Eu
ropa en lidmaatschap van de
VN is en het 'Heidivolk', de oer
conservatieve Duits Zwitsers
die met hand en tand vasthou-
den aan neutraliteit en 'Allcin-
gang'. De Socialisten hebben
met een stemmenwinst van
minstens 12 kamerzetels ook
geprofiteerd van de werkloos
heid, een voor Zwitserland tot
voor kort onbekend probleem.
Weliswaar steekt het rijke Al
penland met een werkloos
heidspercentage van 4% nog ui
terst gunstig af bij de rest van
Europa, maar vier jaar geleden
waren en in Zwitserland maar
20.000 werklozen, nauwelijks
een tiende van het huidige aan
tal werkzoekenden.
De Schweizerische Volkspar
tei van de anti-Europa activist
Christoph Blocher, een schatrijk
zakenman en behendig volks
menner, heeft vooral in de klei
nere 'oerkantons' van Duits-
Zwitserland aan invloed gewon
nen en krijgt er vermoedelijk 5
kamerzetels bij.
De winst van de Socialisten
en de nationalistische Volkspar
tei ging ten koste van kleinere
groeperingen zoals de Groenen,
die duidelijk verloren. De op
komst bedroeg ongeveer 44%,
nog minder dan de 46,5% van
vier jaar geleden.
iANDAG 23 OKTOBER 1995
an J.
rder
oktob
k vai
5 egertoestel stort neer op Azoren
tBON» Een transporttoestel van de Duitse luchtmacht is gis-
f r bij de Portugese Azoren-eilanden in zee gestort. De au-
J iteiten vrezen dat alle zeven inzittenden om het leven zijn ge-
Va men. Het vliegtuig, een Transall, was na een tussenlanding
wna ;stegen om naar Canada te vliegen. Volgens ooggetuigen
te het toestel met een vleugel de landingsbaan en een elek-
van'l citeitsmast, vloog tegen een rots en stortte in
te
nnta zet Suu Kyi de voet dwars
y,QQNHet militaire regime van Myanmar (Burma) heeft de
'^r rbenoeming van Aung San Suu Kyi tot oppositieleidster onge-
r 211 g611133^- Suu Kyi mocht zich in juli weer vrij bewegen, i
n tzij zes jaar onder huisarrest had gestaan. Zij werd herbe-
lemd tot secretaris-generaal van de mede door haar opgerich-
n Nationale Liga voor de Democratie. De junta gebruikt nu een
ïrska glement van de verkiezingscommissie uit 1991 om Suu Kyi op-
ardy >uw de voet dwars te zetten,
jk 45,
alestijnen mogen toch naar Syrië
iCA» Voor zo'n zeshonderd Libië uitgezette Palestijnen is
neren een negendaagse zwerftocht geëindigd met hun defini-
ire vertrek naar Syrië. De Palestijnen, onder wie talrijke vrou-
en kinderen, waren op 13 oktober Libië uitgezet met ach-
iting van hun bezittingen. Ze zouden naar Syrië reizen, maar
:hten dat land niet in. Het schip voer toen naar Cyprus. Uit-
lelijk gaven de Syrische autoriteiten toch toestemming.
itse politie arresteert skinheads
Bij schermutselingen tussen de Duitse politie en ul-
•rechtse skinheads zijn zaterdagavond in Northeim (Ne-
rsaksen) acht gewonden gevallen. De politie arresteerde 65
'its-radicale jongeren en nam een grote hoeveelheid wapens
beslag. Tussen de 800 en 1.000 skinheads hadden zich in Ade-
'fonisd lsen bij Göttingen verzameld om een rockconcert bij te wo-
I. Het concert was echter door de autoriteiten verboden.
uizenden schapen door Madrid
iDRip» Een kudde van tweeduizend schapen onder begelei-
ig van herders, honden, paarden en politie heeft gisteren alle
rkeer in het centrum van Madrid volledig stilgelegd. Een
ilieugroepering wilde met de actie interesse wekken voor de
de, in onbruik geraakte traditie van de schapentrek. Spanje
ut zo'n 125.000 kilometer veeroutes.
(996 all
L
1ESPONDENT
85.000 mensen hebben af-
ipen zaterdag in Okinawa,
f. ins zuidelijke eilandenpro-
1 :ie, geprotesteerd tegen de
wezigheid van Amerikaanse
tairen. De aanleiding vorm
de verkrachting van een
meisje door drie
:rikaanse militairen begin
ember,
demonstranten eisten een
nindering van Amerikaanse
pen op de eilanden. Verder
igen ze om onmiddellijke
n ipensatie voor het slachtof-
Het was de grootste protest-
s tegen de aanwezigheid
Amerikaanse militairen ooit
apan gehouden. Alle politie-
partijen ondersteunden het
demonstratie was echter
gericht tegen de regering in
\aö yo die, volgens de inwoners
Okinawa, naar het pijpen
de Amerikanen danst. De
ïachtingskwestie bezorgt de
inse regering inmiddels de
Dtste kopzorgen. In maart
o moeten huurcontracten
r het gebruik van land voor
Amerikaanse leger worden
engd.
laar een groep woedende
leigenaren weigert nog lan-
hun grond ter beschikking
Amerikaanse bases te stel-
En de gouverneur van Oki-
ra, Masahide Ota, schaart
i achter zijn burgers. Hij
gert gebruik te maken van
vetorecht om opstandige
maren te dwingen tot ontei-
ing. „Okinawa heeft genoeg
ïden onder de bases", aldus
Hij doelt hiermee op de
te criminaliteit die de Ameri-
nse militairen op de eilan
den veroorzaken, de milieuver
vuiling afkomstig van de bases
en het grote oppervlakte aan
land (20 procent van de eilan
den) dat vanwege het militaire
gebruik voor economische ont
wikkeling aan het eiland wordt
onttrokken.
Zowel de Amerikaanse als de
Japanse regering geven de voor
keur aan een oplossing via dia
loog. Ze zijn overeengekomen
het aantal bases op Oldnawa te
verminderen. Of die bases dan
geheel verdwijnen of naar el
ders in Japan verplaatst worden,
is nog in discussie.
De Amerikaanse staat Hawaii
heeft - in een open brief en zon
der eerst regering in Washing
ton in te lichten - graag baange-
boden de troepen op haar ei
landen te willen onderbrengen.
Dat zou echter de Amerikaanse
aanwezigheid in Azië drastisch
terugbrengen. Op het moment
ziet niemand in Azië dat als een
goede ontwikkeling. Het zou de
deur open zetten voor een as-
sertiever Japans leger. Dat roept
te veel slechte herinneringen op
bij de Aziaten.
Wereldpolitiek zal de inwo
ners van Okinawa echter een
worst wezen. „Voor de Ameri
kanen is het gewoon goedkoper
om hun troepen in Japan te sta
tioneren dan in eigen land", be
weert Seishin Uehara, leider van
een groep grondeigenaren die
\yeigert het huurcontract voor
de Amerikaanse bases te verlen
gen. Uehara ziet niet in waarom
met Japans belastinggeld „de
ongewenste ellende in stand
moet worden gehouden". Dit
jaar betaalt de Japanse regering
625,7 miljard yen (zo'n tien mil
jard gulden) voor het onder
houd van 40.000 man Ameri
kaanse troepen in Japan.
Duizenden demonstranten schouder aan schouder voor VN-hoofdkwartier
NEW YORK HANS DE BRUUN
CORRESPONDENT
Binnen luisterden staatshoofden en re
geringsleiders naar eikaars bevlogen
toespraken over de toestand in de we
reld, maar buiten voor de deur van het
VN-hoofdkwartier was het ook een
soort 'algemene vergadering' van de
Verenigde Naties. Een afgezet stuk van
de Newyorkse 48e straat bood immers
het unieke schouwspel van enkele dui
zenden demonstranten uit alle hoeken
van de wereld, die tegelijk en op de
zelfde plek voor de meest uiteenlopen
de politieke doeleinden aan het beto
gen waren.
De viering van het vijftigjarig bestaan
van de Verenigde Naties had een nog
nooit vertoond gezelschap aan rege
ringsleiders en staatshoofden naar
New York gebracht. Maar liefst 94 pre
sidenten en koningen en bijna zeventig
premiers en ministers van meer dan
160 landen. En daaronder zitten er na
tuurlijk nogal wat van landen, die geen
democratie kennen of waar de demo
cratie met voeten wordt getreden. Een
uitgelezen gelegenheid, zeker in de et
nische smeltkroes die New York is,
voor politieke tegenstanders om zich
luidruchtig te laten horen.
Daarom stonden tegenstanders van
Cuba's Fidel Castro zij-aan-zij met Ta
mil Tijgers uit Sri Lanka, vechters voor
de onafhankelijkheid van Tibet of le
den van de oppositie tegen de Zaïrese
dictator Moboetoe. Keurig door de Ne
wyorkse politie in uit dranghekken be
staande vakken gestopt, hieven zij
spreekkoren aan, hielden spandoeken
in de lucht of stonden wat wezenloos
voor zich uit te staren. Een ware volke
renbond van demonstranten.
Er waren Japanners die betoogden
dat hun land schuld moet bekennen
voor de Tweede Wereldoorlog. Een Ja
panse vrouw hield een bord met een
foto van keizer Hirohito omhoog, met
daaronder 'Oorlogsmisdadiger num
mer 1Naast haar stond een groep Ti-
betanen die riepen „dat Tibet geen
deel van China is". En weer daarnaast
Vietnamezen die opriepen politieke
gevangenen vrij te laten. Er stond een
vrouw met een bord 'Bevrijd Pruissen'
en een andere vrouw die pleitte voor
de onafhankelijkheid van Baskenland.
Er waren Oezbeken en Witrussen en
vooral veel Cubanen.
De aanwezigheid van Fidel Castro bij
de VN-viering was zonder twijfel de
meest omstreden. In Amerika wonen
honderdduizenden Cubanen die voor
het communistische bewind gevlucht
zijn en die vinden dat Castro zo snel
mogelijk dient te verdwijnen. De de
monstranten protesteerden dan ook
tegen het besluit van de Amerikanen
om Castro een visum te geven voor
zijn VN-bezoek.
Geen wonder dat Castro 'persona
non grata' was op de feestjes die afge
lopen weekeinde voor de wereldleiders
werden aangericht. Hij mocht - net als
overigens PLO-leider Jasser Arafat
niet komen op de party van de Ne
wyorkse burgemeester Rudy Giuliani.
Daarom gaf hij maar een eigen recep
tie. Castro hoeft over belangstelling
ook niet te klagen. Zeker tweehonderd
Amerikaanse topzakenmensen maken
de komende dagen bij hem zijn op
wachting om te praten over investerin
gen in Cuba voor wanneer de Ameri
kaanse economische boycot voorbij is.
Castro en Arafat waren ook niet wel
kom op de receptie die president Bill
Clinton gisteravond gaf in de Newyork
se openbare bibliotheek. Maar voor
feestjes zijn de leiders ook niet naar
New York gekomen. (Jok niet voor hun
toespraakjes die niet langer dan vijf
minuten mogen duren (waar Clinton
als eerste met 13 minuten al meteen
fors overheen ging).
Het belangrijkst zijn de 'bilateraal-
tjes', de ontmoetingen met andere
staatshoofden of premiers, waarin za
ken gedaan kunnen worden, oude
banden aangehaald of beschadigde re
laties hersteld.
Volgens een opgave van de VN zul
len deze dagen vijfhonderd van dat
soort ontmoetingen plaatsvinden. Be
langrijke, zoals dié tussen Clinton en
Jeltsin en Clinton en de Chinese leider
Jiang Zemin, maar ook die tussen min
der hooggeplaatste leiders als die van
San Marino, Liechtenstein of de Fïji-ei-
landen.
Jeltsin waarschuwt tegen NAVO-rol in Bosnië Geen ontmoeting
De Russische deelname aan de nieuwe NAVO-vredes-
macht voor Bosnië staat nog steeds niet vast. President
Boris Jeltsin zei gisteren nog eens dat Rusland geen troe
pen zal leveren als die onder NAVO-bevel zouden moe
ten komen. In zijn rede tot de 50-jarige Verenigde Naties
verweet Jeltsin de NAVO de VN-Veiligheidsraad buiten
spel te willen zetten. Ook zette hij zich af tegen de plan
nen van de NAVO om Oosteuropese landen te laten toe
treden.
Rusland wil volgens Jeltsin
aan de vredesmacht meedoen,
maar alleen als die een duidelijk
mandaat van de Veiligheidsraad
heeft. Daarin heeft Rusland im
mers een stem en in de NAVO
niet. Jeltsin zei dat Rusland be
zorgd is dat de Veiligheidsraad
niet meer dan een rol aan de
zijlijn kan spelen. Hij hekelde
de uitbreidingsplannen van de
NAVO naar Oost-Europa, die
volgens hem „een obstakel vor-
NEW YORK HANS DE BRUUN
CORRESPONDENT
Vandaag ontmoet Jeltsin de
Amerikaanse president Bill
Clinton maar in New York werd
de kans op een akkoord over de
Russische deelname aan de vre
desmacht uiterst gering geacht.
De Amerikaanse minister van
defensie Perry zei gisteren dat
er in het overleg tussen beide
grootmachten weinig schot zit.
vorming en nieuwe spannin
gen".
Jeltsin was een van de tiental
len staatshoofden en regerings
leiders die het woord voerden
op de eerste dag van de viering
van het gouden VN-jubileum.
De spits werd afgebeten door
Bill Clinton, die opriep tot geza
menlijke actie tegen het inter
nationale terrorisme, grensover
schrijdende criminaliteit en de
drugshandel. Hij kondigde
maatregelen aan, zoals het
blokkeren van alle tegoeden van
het Colombiaanse Cali-drugs-
kartel en tegen landen die mee
werken aan het witwassen van
drugsgelden.
Hij vroeg alle landen deze cri
minelen geen onderdak te bie
den, „zodat zij nergens naar toe
kunnen en zich nergens kunnen
verbergen". Hij wil dat de VN
een verklaring tegen de interna
tionale misdaad opstellen,
waarin alle landen beloven de
Amerikaanse stappen te zullen
navolgen. Clinton zei dat het in
ternationale terrorisme „de vij
and van de vrede is". Samen
werking in de strijd daartegen is
volgens hem daarbij essentieel.
Hij beloofde alles te zullen
doen om de betalingsachter
stand van de VS aan de VN weg
te werken. De VS zijn de volke
renorganisatie nog 1,3 miljard
dollar schuldig.
VN-secretaris-generaal Bout
ros Ghali zei dat de VN steeds
meer taken krijgen, maar steeds
minder geld. Ook de Neder
landse premier Wim Kok riep in
een korte toespraak - niemand
mocht meer dan vijf minuten
spreken - de wanbetalers op
hun schulden te voldoen. Kok
zei dat het voortbestaan van de
VN op het spel staat. Maar net
als Clinton drong Kok aan op
hervorming van de VN, waarbij
de organisatie zich meer op een
aantal hoofdtaken moet richten.
De Cubaanse president F'idel
Castro - voor het eerst weer bij
de VN sinds 1979 - haalde voor
al uit naar de VS, zonder de VS
overigens te noemen. Hij zette
zich af tegen landen „die zich
mengen in de binnenlandse
aangelegenheden van hun bu
ren" en tegen landen „die ge
wetenloze blokkades uitvoeren,
die tot de dood van mensen lei
den". De VS voeren al meer dan
dertig jaar een economische
boycot tegen Cuba.
Zéroual-Chirac
NEW YORK-ALGIERS AFP-AP
De Algerijnse president Iiamine
Zéroual zegde gisteren in New
York een onderhoud met presi
dent Chirac van Frankrijk af.
Het omstreden onderhoud zou
in Algerijnse ogen zinloos zijn
geworden. De felle kritiek in
Frankrijk op de voorgenomen
ontmoeting, ziet Algerije als een
de aantasting van de nationale
waardigheid.
Chirac zei dat de Algerijnse
leiding er een media-gebeuren
van wilde maken tegen de ach
tergrond van de verkiezingen.
Hij kon daarom niet akkoord
gaan met het houden van de
dialoog.
Acht mensen hebben gisteren
de dood gevonden door een
bomexplosie in de Algerijnse
stad Ghilizane. De bom zat ver
stopt in een auto. Volgens de
politie raakten 82 mensen ge
wond. Gisteren begon in Alge
rije de campagne voor de presi
dentsverkiezingen, die op 16
november worden gehouden.
Ook de leiders van San Marino, Liechtenstein en de Fiji-eilanden kunnen zeggen bij de historische VN-bijeenkomst in New York te zijn geweest en als bewijs daarvan later deze unieke groepsfoto van een nooit eerder zo
vertoond gezelschap tonen. foto ap john isaac
