Franse politie faalt in
bestrijding terrorisme
Ook rijbewijs is in Moskou gewoon te koop
Ruk naar rechts
misser van Britse
Conservatieven
Feiten Meningen
Ongehuwd zwanger geen probleem voor Fransen
MAANDAG 23 OKTOBER 1995
NIEUWSANALYSE
Premier Major is bereid Britse deelname
aan de invoering van de Europese munt
voor 2002 af te zweren. Volgens de Britse
zakenkrant Financial Times staat Major op
het punt een dergelijke verkiezingsbelofte
van de Conservatieve Partij goed te keuren.
In hun programma voor de verkiezingen
van 1997 willen de Conservatieven vastleg
gen dat Groot-Brittannië in de maximaal
vijfjaar dat het nieuwe parlement zit, ofwel
voor 2002, niet toetreedt tot de Economi
sche en Monetaire Unie (EMU).
Volgens de krant zit vooral minister Dor-
rell (volksgezondheid) de premier achter
zijn broek om zich aan te sluiten bij zo'n
verkiezingsmanifest. Volgens Dorrell zal de
EMU, die in 1999 van start moet gaan, in
werkelijkheid niet eerder dan in 2002 begin
nen. De voorgestelde verkiezingsbelofte is
dan ook voor binnenlands gebruik, om de
kiezers gunstig te stemmen, en zal weinig
schade in het buitenland berokkenen.
Het is hard nodig de kiezers te paaien,
want uit een recente peiling blijkt dat de
Britse kiezers de Labour-oppositie nu be
schouwen als de partij van het midden en
gematigder dan de naar rechts opgescho
ven Conservatieven. Vooraanstaande verte
genwoordigers van de linkervleugel van de
Conservatieven waarschuwen dan ook dat
de partij bij de volgende algemene verkie
zingen dreigt te worden weggevaagd.
De peiling in opdracht van de Sunday Ti
mes maakte gisteren een einde aan de hoop
van Major en zijn regering dat na het partij
congres, waar de partij een ferme ruk naar
rechts maakte, de kansen van de partij zou
den keren. Het tegendeel gebeurde: labour
breidde zijn reeds aanzienlijke voorsprong
uit tot dertig procent. De populariteit van
de Conservatieven daalde met één procent
tot 26 procent.
De nieuwe peiling geeft aan dat Labour-
leider Tony Blair, die de partij heeft ont
daan van zijn oude, socialistische bagage,
zich meester heeft gemaakt van het politie
ke midden. Slechts 23 procent van de Brit
ten beschouwt Labour nog als links en 50
procent noemt het een gematigde partij.
Blair is erin geslaagd Labour een gezicht te
geven dat steeds meer Britten aanspreekt:
zeven van de tien zien zichzelf als gema-
tigd.
Een Conservatief kabinetslid klaagde za
terdag: ,,Wij spelen Blair behoorlijk in de
kaart door naar rechts op te schuiven. Wij
zullen zo zeer weinig stemmen krijgen bij
de parlementsverkiezingen." De regering
moet voor medio 1997 verkiezingen uit
schrijven, maar deskundigen houden reke
ning met verkiezingen in juni of oktober
1996.
LONDENANP
En de minister trekt maar weer eens een blik soldaten open
led
Gisteren was het weer bijna raak. Een
splinternieuwe Mercedes 500 SE haalde
midden in de stad rechts in met een
snelheid van pakweg 120 kilometer per
uur, scheurde naar links, schepte bijna
een motorrijder en schoot toen rechtsaf
vanaf de verkeerde kant een straat in
waar eenrichtingverkeer geldt. Het dage
lijks verkeer in de Russische hoofdstad
Moskou is een ramp.
De jonge Mercedes-bestuurder was vrij
wel zeker niet verzekerd. Dat zijn alleen
buitenlanders. En de kans dat hij ooit
een rij-examen heeft afgelegd is uiterst
gering. De nieuwe jonge rijke Russen
vinden dat niet nodig. Het is toch veel
simpeler om je rijbewijs te kopen bij cor
rupte verkeersagenten van de GAI, de
verkeerspolitie. De prijs bedraagt vol
gens insiders op dit moment omgere
kend zevenhonderd gulden. Een behoor
lijk bedrag in een land waar het gemid
delde loon ongeveer tachtig gulden per
maand bedraagt, maar je voorkomt wel
een heleboel rompslomp.
Een andere mogelijkheid is lesnemen bij
particuliere rijscholen. Gemiddeld moet
de aspirant-automobilist bij deze instel
lingen vierhonderd gulden uittrekken
om aan het fel begeerde document te
komen. Maar een onderzoek van de libe
rale krant Izvestia leverde totaal andere
bedragen op. De theorielessen zijn gratis
maar het schriftelijk examen dat de rij
school zelf organiseert, kost een tientje.
Wie zakt kan voor tachtig gulden toch
een voldoende krijgen. Helaas wordt dit
papiertje niet door de staat erkend.
De malafide rijschoolhouders brengen
hun klanten nog eens driehonderd gul
den in rekening voor een erkend theore
tisch examen en eenzelfde bedrag voor
het praktijk-examen. Ze zeggen dat deze
bedragen nodig zijn om de staatsinspec-
teurs om te kopen.
Bij de GAI reageerde men verbaasd op
de resultaten van het onderzoek van
Izvestia. Het staatstarief bedraagt offi
cieel ongeveer 150 gulden maar elke Rus
wefet dat daar minstens nog eenzelfde
bedrag bovenop komt, omdat in Rusland
nu eenmaal niets lukt zonder steekpen
ningen.
Wie toch eerlijk aan zijn rijbewijs wil
proberen te komen, kan zich aanmelden
bij de Externe Rijschool in Moskou, vroe
ger een marine-opleidingsinstituut. De
theorielessen van vier sessies van elk vier
uur kosten omgerekend zestig gulden.
Kosteloos kunnen die net zo lang wor
den herhaald tot de vereiste tweehon
derd verkeersborden en zevenhonderd
verkeerssituaties er muurvast inzitten.
Op het theoretisch examen wordt één
fout getolereerd. Wie slaagt voor zijn
theorie mag de weg op met een officiële
instructeur of met een familielid of
vriend die de rijkunst min of meer
machtig is. En dan volgt het rij-examen,
afgenomen door de politie. Maar je kunt
nóg zo goed rijden; zonder steekpennin
gen is het vrijwel onmogelijk om het rij
bewijs te bemachtigen.
Zelfs dan is het nog allesbehalve zeker
dat je officieel in het chaotische verkeer
wordt losgelaten. De Russische autoritei
ten gaan namelijk niet over één nacht ijs.
Een Russische chauffeur moet gezond
zijn, is de stelregel. En dus moet een me
disch certificaat worden overlegd; Volko
men juist, maar het lijkt ietwat overdre
ven dat ook een psychiater moet bevesti
gen dat de kandidaat-chauffeur geeste
lijk in orde is.
Voor veel jonge Russen is deze gezond
heidsverklaring een fikse hindernis, die
niet zonder omkoping valt te nemen. Ve
le tienduizenden hebben zich namelijk
aan de dienstplicht onttrokken door een
corrupte arts te laten verklaren dat ze
geestelijk niet geheel stabiel zijn. En hoe
draai je dat zonder een nieuwe geldin
jectie weer terug?
Wat ligt dan meer voor de hand dan
tig te sparen tot je genoeg geld bij elka
hebt om je rijbewijs te kopen? Want d<
de GAI corrupt is, weet iedereen. Een
snelheidsovertredingofalcoholcontrol
koop je'af, net als een ongeluk.
Recentelijk werd de auto van een Ned(
landse kennis in Moskou in elkaar gert
den door een Rus. Omdat de kennis ze
gebrekkig Russisch spreekt, haalde hij
zijn secretaresse op. Toen ze terug kwt
men op de plaats des onheils verklaard
de agent zonder blikken of blozen: ,,Ik
ben hier niet geweest. Tot ziens." En
wandelde doodgemoedereerd weg.
Russische chauffeur, die schuld had ai
het ongeluk, had het met hem op een
akkoordje gegooid.
Sprookjes? Welnee, de nieuwe Russisi
minister van binnenlandse zaken liet
langs een vrachtwagen met een ladingl
wodka door zijn land rijden. De wagei
werd 24 keer door de GAI aangehoudt
22 keer eiste de verkeerspolitie steek)
ningen. Het commentaar van de mini
ter: ,,De politie vormt een redelijke af
spiegeling van onze maatschappij.
MOSKOU HANS HOOGENDUK
CORRESPONDENT
Toen de Franse president Chirac vorige week het partij
congres van zijn partij bijwoonde, was het sommigen al
opgevallen. Zijn gewoonlijk slanke dochter Claude was
gekleed in een wijde trui die iets leek te verhullen. Het
weekblad Paris Match durfde onlangs te publiceren
waar tont Paris over roddelde: het gerucht dat de onge
huwde dochter van de president, die ook zijn naaste
politieke adviseur is, een kind verwacht.
Hoewel het Elysée-paleis, waar zij hoofd communicatie
is, commentaar weigerde, wijst alles erop dat het be
richt niet alleen juist is, maar mogelijk met haar in
stemming is geschreven. Krachtens de Franse privacy-
haar toestemming niet worden gepubliceerd. Dus mo
gelijk was dit haar manier om het bericht naar buiten te
brengen.
Paris Match maakte er een complimenteus verhaal van.
.Claude Chirac is een moderne heldin", aldus het blad.
„Zoals veel jonge carrière-vrouwen tegenwoordig, heeft
Claude besloten alleen een kind te hebben" en zij zou
er nog twee willen.
In de VS of Groot-Brittannië zou dit tot fronsende
wenkbrauwen leiden. Maar de Fransen maken er geen
probleem van. Een van de geliefste TV-presentatrices,
Claude Chazal, kreeg eerder dit jaar een kind zonder
van belangstelling. Prinses Stephanie van Monaca
kreeg twee kinderen van haar lijfwacht voor zij trout
den en de actrices Sophie Marceau en Isabel Adjani
hebben kinderen zonder te zijn getrouwd, dus het is i
duidelijk chic.
Een deskundige verwacht dan ook geen politieke gev fj
gen voor haar vader. „Dit soort privé-zaken zal zijn
loopbaan niet raken. Alleen financiële onregelmatig!
den of een echtscheiding. Daar houden wij niet van.'
Vorig jaar presenteerde ex-president Mitterrand trots
zijn buitenechtelijke dochter Mazarine.
De toerist die niet met de trein
maar met de auto naar Frankrijk
komt, heeft niet op het Gard du
Nord maar aan de Belgisch-Fran
se grens al het gevoel een oorlogs
gebied binnen te komen. Contro
les door zwaarbewapende doua
niers, die vooral jagen op drugs,
leiden tot wachttijden van bijna
een uur. Maar wat is het resultaat?
In het kleine Nederland, waar de
politie haar pijlen richt op de gro
te misdaadsyndicaten, werd vorig
jaar drie keer zoveel cocaïne in
beslaggenomen als in Frankrijk.
Het op de been brengen van een
grote politie- en troepenmacht is
niet alleen zinloos, het heeft ook
een nadeel. Vrijwel de enigen die
worden aangehouden zijn men
sen met een Arabisch uiterlijk. De
Algerijnse gemeenschap klaagde
al over racisme bij de politie,
voordat het land in een halve po
litiestaat werd veranderd. Die
klachten een jonge Algerijn
wordt in Parijs al gauw drie of vier
keer per dag aangehouden zijn
alleen nog maar ernstiger gewor
den.
Het is duidelijk dat de negen aan
slagen die sinds 11 juli zijn ge
pleegd, het werk zijn geweest van
Algerijnse extremisten. Mensen in
de omgeving van deze terroristen
moeten op zijn minst verdenkin
gen jegens hen koesteren. Maar
hoe kan de politie op informatie
uit de Algerijnse gemeenschap re
kenen, als zij die gemeenschap en
bloc tegen zich in heeft genomen?
Bij toeval kwam de politie vorige
maand op het spoor van Khaled
Kelkal, een jonge Algerijn uit de
buurt van Lyon. Kelkal was een
kleine crimineel, wiens vingeraf
drukken in het politiearchief za
ten. En die afdrukken waren ge
vonden op de plaats aan de TGV-
spoorlijn Parijs-Lyon waar een
bom was geplaatst.
De jacht werd geopend op Kelkal
en enkele weken later had de po
litie beet. Kélkal was gezien bij
een bushalte in Maison-Blanche,
een plaats bij Lyon. Zes zwaarbe
wapende gendarmes gingen erop
af, maar helaas, zij slaagden er
niet in de verdachte levend te
vangen. Kelkal had met een
pistool het vuur geopend op de
patrouille, waarna een gendarme
'maak 'm af!' had geschreeuwd.
En aldus geschiedde. Maar daar
mee verdween tevens een moge
lijkerwijs goede getuige onder de
grond.
Een tevreden Jean-Louis Debré
verscheen desondanks op televi
sie. Kelkal, zo deelde de minister
van binnenlandse zaken tot ver
bijstering van de politie mede,
was een hele grote vis geweest.
Niet alleen had hij de bom ge
plaatst bij de TGV-lijn, hij had ook
De argeloze toerist die op het Parijse
Gare du Nord uit de trein stapt, moet
wel denken in een scène voor een oor
logsfilm verzeild te zijn geraakt. Grim
mige douanemannen, met mitrailleurs
uitgeruste soldaten, bewakers met ge
muilkorfde honden, onvervaard ogen
de gendarmes, politie in vechtpak
slechts Sylvester Stallone ontbreekt.
Maar de toerist komt in een werkelijke
oorlogszone aan. In de hoofdstad al
leen al heeft de Franse regering 32.000
geüniformeerden op de been gebracht
voor een oorlog tegen ja tegen wie
eigenlijk?
De geüniformeerden patrouille
ren, houden aan, ondervagen,
doorzoeken. Hun missie: het vin
den van terroristen en/of het
voorkomen van aanslagen. Maar
hoe indrukwekkend de troepen
macht ook is, de vraag rijst: is dit
de manier om terrorisme te be
strijden? Met elke nieuwe bom
aanslag groeit het koor van critici
dat 'nee' antwoordt.
Vrijwel alle deskundigen zijn van
mening dat terrorisme alleen kan
worden bestreden door spionage.
Een vliegtuig beveiligen is mis
schien nog mogelijk, maar hoe
voorkom je dat iemand met een
bom in zijn tas een metrotunnel
binnenwandelt?
In Londen, waar de IRA jarenlang
actief was, had de politie een in
telligent antwoord. In alle gangen
van de ondergrondse hingen vi
deocamera's en IRA-terroristen
moesten er rekening mee houden
dat hun gezichten werden vereeu
wigd.
In Parijs is nu twee keer een bom
ontploft in een ondergrondse
RER-trein (een kruising tussen de
metro en een gewone trein), maar
beide keren moest de politie voor
een signalement vertrouwen op
getuigenverklaringen. Voorzover
de daders al voor het oog van een
camera hadden gelopen, waren
daar geen opnamebanden van
de camera's in de Parijse RER en
metro zijn geen videocamera's.
Maar het allergrootste verschil
tussen de Britse en Franse aanpak
heet 'spionage'. Tijdens de IRA-
terreurcampagne van '91 en '92
was in Londen alleen de gebrui
kelijke bobby op straat te zien,
ongewapend. Geen honden, geen
soldaten, geen oproeruitrusting,
niets.
Maar de politie was hoogst effec
tief in haar strijd tegen het terro
risme, zoals Richard Clutterbuck,
een Britse generaal buiten dienst
en een expert op terrorismege-
Hoewel op de sta
tions het leger
groen overheerst,
heeft de Franse re
gering nog geen
adequate manier
gevonden om het
terrorisme te be
strijden. FOTO AP
bied, vorige week onthulde. De
Londense metro kreeg in die twee
jaren vierduizend bommeldingen.
Maar slechts in 72 gevallea waren
de genoemde stations ontruimd.
De meeste van de 25 geplaatste
bommen konden onschadelijk
worden gemaakt. En slechts één
persoon werd gedood.
De reden, zoals Clutterbuck uit
legde, was eenvoudig: de Britse
politie had informanten bij de
IRA. En dankzij die informanten
kon zij vaak makkelijk vaststellen
of een bommelding, ook als die
van de IRA kwam, serieus moest
worden genomen.
Het instinct van de Franse autori
teiten is een groot aantal geüni
formeerden op de been te bren
gen, zodra er gevaar dreigt. Die
benadering wordt gekozen in zo
wel de strijd tegen terreur als
bijvoorbeeld verdovende mid
delen.
achter alle vorige aanslagen gez tz\
ten. :m
Debré zei nog net niet dat de Pai' 1
rijzenaars weer rustig konden 6 i
gaan slapen, nu Kelkal was geli- ij
quideerd. Maar zijn verklaring 1 'F
kon wel zo worden uitgelegd. Ti ke
dat vorige week natuurlijk een
nieuwe bom ontplofte in een ate
RER-trein (de balans: 25 gewon- AC
den, van wie vijf ernstig). vei
De minister verscheen weer op in
televisie. Hij zweeg over zijn eer in
dere flater, en trok nog maar eei ia'
een blik soldaten open. Binnen 'at
enkele dagen, zei hij, zouden
2.500 extra militairen worden in T
gezet. En de enigen die rustig sl« «I
pen, zijn de terroristen. Zl
