Gaddafi wil miljoen
gastarbeiders kwijt
Terroristen stellen Frankrijk eisen
Buitenland
Nieuwe bezems
Sekslawine in de Alpen
evechten houden aan
Noordwest-Bosnië
China stuurt in jaar 2000
astronauten de ruimte in
l'li"l",iar"kT'1
Haven van Dover beducht voor Franse 'invasie'
IDERDAG 19 OKTOBER 1995
dhaka Honderden vrouwen gingen vanochtend in de Bengaalse hoofdstad Dhaka de straat op om aan te dringen op het vertrek van de regering van premier Begum Khaleda Zia.
Nieuwe bezems vegen schoon en de wens dat dat in Bangladesh ook op politiek gebied snel gebeurt, brachten de demonstranten treffend naar vorén.
FOTO REUTER MOHAMMAD SHAHIDULLAH
De Spaanse senaat heeft zich
gisteravond met 128 tegen 127
stemmen uitgesproken voor
een parlementaire enquête naar
de betrokkenheid van de rege
ring bij een 'vuile oorlog' tegen
ETA-rebellen. De beslissing
wordt gezien als een zware klap
voor premier Felipe Gonzalez.
Die wordt ervan beschuldigd
geweten te hebben van moor
den door doodseskaders op
Baskische rebellen.
In nazikampen
ook gedwongen
prostitutie
Syrië laat alsnog Palestijnen toe
Een miljoen Afrikaanse gastarbeiders wil de Libische lei
der Gaddafi het land uitzetten. Het gaat voornamelijk om
Sudanezen an mensen uit de Sahellanden. Eerder trof in
Libië werkende Palestijnen datzelfde lot.
gekregen. De vluchtelingen be
staan uit twee groepen. Er zijn
de 'ellendigen', die zonder toi
letten en bijna zonder water in
de woestijn zijn blootgesteld
aan zandstormen. Voor hen
wordt getracht inreisvergunnin-
gen voor Jordanië en Gaza los te
krijgen. „Maar er zit daar ook
een groep gelegenheidsvluchte
lingen, meestal goed geklede
jongemannen met modieuze
zonnebrillen, die in blakende
welstand verkeren en blijkbaar
elders overnachten", aldus Col-
ville. Zij zijn fel pro-Gaddafi en
ageren tegen het Israëlisch-Pa-
lestijnse vredesoverleg.
Uit protest tegen dit vredes
proces heeft Gaddafi ook ge
dreigd de naar schatting 20.000
Palestijnen uit te zetten die
sinds jaar en dag in Libië wer-
GENEVE-NICOSIA GPD-Rtr-AFP
De VN-hulporganisaties in Ge-
nève hebben Gaddafi's voorne
men voorlopig voor kennisge
ving aangenomen. Het Hoge
Commissariaat voor de Vluch
telingen (UNHCR) zegt er 'geen
boodschap' aan te hebben om
dat „gastarbeiders geen vluch
telingen zijn en dus niet onder
ons mandaat vallen".
Een andere zaak is het lot van
de ruim duizend Palestijnen die
sinds begin deze maand bivak
keren in een smerig tenten
kamp in 'niemandsland' op 300
meter van de Egyptische grens.
Rupert Colville, Libië-specialist
van de UNHCR, zegt dat dit een
van de ingewikkeldste gevallen
is waarmee de vluchtelingenor
ganisatie ooit te maken heeft
ken als onderwijzers, artsen en
administratieve krachten.
Gaddafi's argument dat er geen
werk meer voor hen is, wordt
door de feiten gelogenstraft. De
VN beschikken over bewijzen
dat ontslagen Palestijnse artsen
en juristen door Irakezen zijn
vervangen, en niet door I.ibiërs.
De meeste van de 660 Pales
tijnen die met een schip uit Li
bië waren gezet, mogen alsnog
naar Syrië. Dat heeft de Syrische
zaakgelastigde in Cyprus, laten
weten. Het schip was dinsdag
voor Cyprus voor anker gegaan,
nadat de Syrische autoriteiten
hadden geweigerd de vluchte
lingen toe te laten.
De Syrische zaakgelastigde
maakte bekend dat iedereen die
in het bezit is van Syrische do
cumenten alsnog wordt toege
laten. Volgens een Cyprische di
plomaat gaat het om 590 van de
660 opvarenden. Onder de
vluchtelingen zijn 330 kinderen.
CORRESPONDENT
's Werelds oudste beroep
doet het goed in 's werelds
oudste democratie. Volgens
het financiële weekblad
Cash heeft de omzet van de
Zwitserse seksindustrie dit
jaar in keiharde Zwitserse
franken al de 4,2 miljard
overschreden. Dat komt
neer op bijna 6 miljard gul
den. Daarmee zou het tekort
op de Zwitserse staatsbegro
ting voor 1995 volledig kun
nen worden gedekt.
Meer dan 65 procent van
de omzet, oftewel 2,7 mil
jard franken, komt op reke
ning van de traditionele
'fast-sex' in bordelen. Strip
tease staat op de tweede
plaats met 820 miljoen fran
ken, gevolgd door de homo
scene met 200 miljoen, seks-
advertenties met 216 mil
joen, seks-shops met 60 mil
joen, sekslijnen met 45 mil
joen en 'diversen' als porno
films, massagesalons en
sekstoerisme met 200 mil
joen.
Volgens de Cash-enquête
verdient een aantrekkelijke
en 'arbeitsame' prostituée
een jaarinkomen van
170.000 franken. Dr.
Friedrich Schneider, docent
in de economische crimino
logie aan de Zürichse uni
versiteit, noemt de seks-in
dustrie een 'solide pijler'
voor de economie vooral in
grote steden en toeristen
centra.
„Als we als toeristenland
geen seks op het repertoire
hadden, bleef een groot deel
van de gasten weg", consta
teert de wetenschapper
nuchter.
De exploitatie van illegale
buitenlandse meisjes door
even gewetenloze als goed
georganiseerde uitbaters
baart de regering in Bern
steeds groter zorg. „Het lot
van deze onbeschermde
vrouwen neemt een drama
tische wending", zegt een
woordvoerder van het de
partement van justitie en
politie. „We doen eraan wat
we kunnen, maar het leger
van gefrustreerde mannen
groeit nog steeds en daar
mee ook de dienstverle
ning."
Hoogstens 100
ton olieresidu
in Brent Spar
londen ap
De afgedankte olie-installatie
Brent Spar van Shell bevat nog
75 tot 100 ton olie. dus meer
dan de 53 ton die de oliemaat
schappij had opgegeven. Maar
het residu is veel minder dan de
5.000 ton die Greenpeace had
gemeld.
Dat meldt het Noorse onder-
zoeks- en classificeringsbedrijf
Det Norske Veritas (DNV), dat
het stalen gevaarte heeft onder
zocht. Shell had in advertenties
in kranten gezegd dat het afzin
ken van de Brent Spar geen risi
co voor het milieu zou opleve
ren, omdat er weinig gevaarlijke
stoffen in de tanks zouden zit
ten. In de strijd tegen de dum
ping zei Greenpeace aanvanke
lijk dat er mogelijk 5.000 ton
resten in de Brent Spar zaten,
maar de milieuorganisatie er
kende later dat dat cijfer op on
deugdelijke testmethodes geba
seerd was.
DNV was alleen ingehuurd
om een inventarisatie van de
Brent Spar te maken. I let is nog
steeds niet bekend of het ge
vaarte, dat ooit dienst deed als
opslagtank, ook echt gesloopt
zal worden. Shell zal voor de
kosten moeten opdraaien, die
veel hoger liggen dan bij het af
zinken van een afgedankte in
stallatie.
Onderzoek naar
'vuile oorlog'
madrid afp
its radioactief afval in Kanaal
i» Groot-Brittannië heeft tussen 1950 en 1963 bijna 17.000
idioactief afval in Het Kanaal gedumpt, vlak voor de Franse
Het Franse dagblad Ouest-France meldde gisteren dat de
en het afval dumpten op slechts vijftien kilometer van Cap -
uLLl Hague, de noordwestpunt van Normandië. In Londen is
stigd dat destijds vergunningen zijn verstrekt voor de dum-
"J" en, maar dat die praktijken in 1963 werden gestaakt.
ida McCartney's burgers te vet
'ar, Linda McCartney's vegetarische burgers, zogenaamd
31 aantrekkelijk en vetarm alternatief voor echte vleesproduk-
3i zijn volgens de Britse Onafhankelijke Televisie (ITV) twee
lzo vet als op de verpakking wordt aangegeven. Fabrikant
Young, die de 'biefloze burgers' op de markt brengt met
ia - de vrouw van ex-Beatle Paul McCartney - prominent op
erpakking, besloot gisteren de burgers uit de winkels te ha-
1! lan de vooravond van een uitzending die ITV aan de zaak
0,i pan in angst voor golf die niet kwam
2 o. Zuidelijk Japan was vandaag in rep en roer door waar-
13 iwingen dat er een tsunami, een grote vloedgolf, in aantocht
De hoogste golf kwam echter niet verder dan elf centimeter
ladrie uur werd het alarm ingetrokken. De waarschuwing
i de nadat een zware aardbeving de zuidelijke Amami-eilan-
s; had getroffen.
nse piloten zouden zijn ontvoerd
gton-banja lu ka dpa-afp dat de twee landen diplomatie
ke betrekkingen aangaan. Sinds
Bosnië zich in 1992 losmaakte
van Joegoslavië weigert Belgra
do het land te erkennen.
In Washington maakte de
Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken, Warren
Christopher, gisteren bekend
dat de vredesonderhandelingen
op 31 oktober beginnen in de
Amerikaanse staat Ohio. Beslo
ten is dat de leiders van Bosnië,
Kroatië en de Federale Repu
bliek Joegoslavië om de tafel
gaan zitten op de luchtmacht
basis Wright Patterson, vlak bij
de plaats Dayton.
Een onbekende groep heeft
de twee Franse piloten ontvoerd
die eind augustus boven Bosnië
zijn neergeschoten. De
Bosnisch-Servische leider Rado
van Karadzic heeft dat gisteren
gezegd. De twee vliegers waren
onder medische behandeling
toen ze uit een ziekenhuis wer
den ontvoerd, aldus Karadzic
tijdens een persconferentie.
peking yvonne van der heupen
CORRESPONDENT
China zal over vijf jaar zijn eigen astronau
ten de ruimte in sturen. De voorbereidingen
voor bemande ruimtevluchten in het jaar
2000 zijn in volfe gang in een ruimtevaart-
centrum in de hoofdstad Peking. Deze ver
gevorderde plannen werden onthuld in het
meest recente nummer van het officiële tijd
schrift China Digest.
het artikel
wordt voor het eerst
gewag gemaakt van
een onderzoekscen
trum dat al in 1968
werd opgezet. Er
zijn sindsdien groe
pen ruimtevaarders
getraind en getest.
De resultaten daar
van vormen de basis
voor het ambitieuze
voornemen zelf
in te sturen. China
lanceerde volgens
de China Digest
voor het eerst een
satelliet met levende
wezens op 19 juli
1964. Toen werden
acht muizen zeven
tig kilometer de
dampkring in ge
bracht. Sinds 1975
zouden zestien sa
tellieten zijn gelan-
Nog altijd acht slachtoffers van bomaanslag in ziekenhuis
"Yens,mi iruimte f. r.l .in- i,l>
de zijn teruggekeerd
en opnieuw ge
bruikt konden wor
den. Slechts een
daarvan is verloren
gegaan.
De conclusie in
het artikel - dat is
gebaseerd op gezag
hebbende bronnen
in ruimtevaartkrin
gen - is dat de tech
nologische ontwik
keling inmiddels
een dusdanig stadi
um heeft bereikt dat
nu na proeven in
een laboratorium,
toepassing in de
praktijk kan plaats
vinden. Die volgen
de stap bestaat uit
het de ruimte in
sturen van mensen,
parus cees van zweeden
correspondent
De Groupe Islamique Armée
(GIA), die een aantal bloedige
aanslagen in Parijs heeft ge
pleegd, zou een viertal eisen
aan de Franse regering hebben
gesteld. Een in Londen uitgege
ven Arabisch-talige krant, Aj-
harq al Awsal, publiceerde gis
teren een verklaring die van de
GIA afkomstig zou zijn.
De publicatie kwam een dag
na een nieuwe aanslag op een
ondergrondse trein, waarbij 29
mensen gewond raakten. Acht
slachtoffers lagen gisteravond
nog altijd in het ziekenhuis, van
wie vijf met ernstige verwondin
gen.
Volgens Asharq al Awsat eist
de GIA dat Frankrijk alle ban
den met Algerije doorsnijdt. Pa
rijs moet de economische hulp
stopzetten, de diplomatieke be
trekkingen verbreken en de
voor 16 november aangekon
digde Algerijnse verkiezingen
veroordelen. Voorts moet de
Franse president Chirac zijn
ontmoeting met de Algerijnse
leider Zéroual annuleren. Die
ontmoeting heeft zondag of
maandag plaats.
De Franse regering heeft niet
gereageerd op de eisen van de
GIA. Maar een dag daarvoor
had premier Juppé de Assem-
blée Nationale, de 'Tweede Ka
mer', meegedeeld: „Frankrijk
heeft de intentie de dialoog met
Algerije voort te zetten, en ter
roristische aanvallen zullen ons
dat niet beletten".
De president zelf gaf via zijn
woordvoerder, Francois Baroin,
gisteren een iets mildere verkla
ring uit. „De president wil nie
mand steunen", zo zei hij. „Hij
wil zich niet mengen in de bin
nenlandse aangelegenheden
van een ander land". Chirac
pleitte echter voor 'een dialoog
tussen alle partijen die het ge
weld afzweren'.
De aanslag op de RER-trein in
het hart van Parijs was dinsdag
de negende terroristische actie
in vier maanden tijds. Bij die
aanslagen kwamen acht men
sen om het leven, terwijl bijna
200 mensen gewond raakten.
De krant Ij? Parisien somde de
stemming in de Franse hoofd
stad gisteren samen in vetge
drukte woorden: 'Parijs is bang'.
Het persbureau Reuter meldt
dat de Franse regering gisteren
alle Fransen wier aanwezigheid
in Algerije niet dringend nood
zakelijk is, opnieuw heeft opge
roepen het Noordafrikaanse
land te verlaten. „Alle Fransen
die niet onmisbaar zijn, moeten
naar Frankrijk terugkeren", al
dus woordvoerder Jacques
Rummelhardt van het ministe
rie van buitenlandse zaken.
Volgens diplomaten in Parijs
is Franse journalisten aangera
den om veiligheidsredenen niet
naar Algerije te reizen om daar
volgende maand de presidents
verkiezingen te verslaan. Het
geweld in het Noordafrikaanse
land heeft sinds begin 1992 aan
tienduizenden mensen het le
ven gekost, onder wie tientallen
buitenlanders.
londen hans Geleijnse
correspondent
De havenautoriteiten van Dover hebben
de hulp van de bejaarde Britse koningin
moeder ingeroepen om privatisering van
de haven en een dreigende overname
door zakenlieden uit Calais te voorko
men. En de befaamde zangeres Vera*
Lynn waarschuwde dat het wapperen
van de Franse vlag op de al éven be
faamde 'white cliffs of Dover' een reden
is om een nieuwe oorlog te beginnen.
Die uitlating in de Daily Telegraph van
gisteren was waarschijnlijk ironisch be
doeld, maar geeft wel aan dat de emoties
over een mogelijke verkoop van de ha
ven hoog zijn opgelopen. James Hood,
burgemeester van Dover en tevens ver
antwoordelijk voor de 'Cinque Ports', de
vijf Engelse Kanaalhavens, voorspelt in
zijn brief aan de moeder van koningin
Elisabeth dat de privatisering tot massa
werkloosheid zal leiden.
De 95-jarige koningin-moeder is in
stelling gebracht omdat zij de bescherm
vrouwe is van de Cinque Ports. De rege
ring lijkt echter niet van plan de privati
sering af te blazen. „We onderzoeken de
mogelijkheden en zullen een besluit ne
men als de tijd rijp is", aldus de woord
voerder van het ministerie van transport
gisteren.
Het verzet tegen de privatisering drijft
op gekwetst nationaal zelfbewustzijn en
economische angst. Dover moet Brits
blijven, punt uit, meent Vera Lynn. Bur
gemeester Hood schrijft de koningin
moeder dat er een onverbrekelijke band
is tussen de plaats en de haven Dover.
Volgens hem komt de privatisering op
het verkeerde moment. De veerboot-
maatschappijen zijn in een strijd op le
ven en dood verwikkeld met de Euro
tunnel. Het gevolg zal zijn dat aandelen
in de haven voor een habbekrats van de
hand gaan. Op de lange termijn bedreigt
de tunnel de werkgelegenheid van meer
dan tienduizend mensen, aldus Hood.
Maar ook de Franse havenstad Calais
handelt uit zelfbehoud. „Onze economie
is voor ruim een derde afhankelijk van
de vaart op Dover", aldus Gerard Barron,
woordvoerder van de Kamer van Koop
handel in Calais. „Als de haven van
Dover in de verkeerde handen valt kan
dat dramatische gevolgen voor ons heb
ben".
In de koningin-moeder lijken de actie
voerders een betrouwbare bondgenote
te hebben. De Daily Telegraph herinnert
eraan dat zij twee jaar geleden een pro
test liet uitgaan toen Folkestone van de
belangrijkste richtingwijzers werd ver
wijderd en vervangen door 'Eurotunnel'.
Maar volgens Barron moeten de Engel
sen niet al te dramatisch doen. „De Brit
ten maakten tweehonderd jaar lang in
Calais de dienst uit", zegt hij.
Nel als de Japanners hebben
ook de Duitsers duizenden
vrouwen in de oorlog tot prosti
tutie gedwongen, zo hebben
twee onderzoeksters gisteren
openbaar gemaakt. In de nazi
concentratiekampen trof dat lot
naar schatting 33.000 vrouwen,
zo blijkt uit de ARD-televisiedo
cumentaire Das grosse Schivel-
gen (I let grote zwijgen) van Ma
ren Niemeyer en Caroline von
der Tann, die 9 november om
23.00 uur uitgezonden zal wor
den.
Voor hel eerst komen in de
documentaire twee slachtoffers
van de praktijken aan het
woord. In het programma wordt
uit documenten geciteerd waar
uit blijkt dat in concentratie
kampen systematisch bordelen
werden opgericht om homo
seksualiteit tegen te gaan en de
arbeidsprestaties van de gevan
genen te verhogen.
'Klanten' van de vrouwen wa
ren naast gevangenen die als
voorman werkten (kapo's), vrij
willige arbeiders en SS-perso
neel. De gedwongen prostituees
werden volgens meldingen van
andere gevangenen uit de kam
pen vooral in net vrouwenkamp
Ravensbrück uitgezocht en met
hoogtezonbestralingen en extra
voedsel 'presentabel' gemaakt.
Wie weigerde in de bordelen te
gaan werken werd met de dood
in de gaskamer gedreigd.
De maaksters stelden tijdens
de voorvertoning van de film,
dat het thema dwangprostitutie
tot nu toe is verzwegen.
iden door ongeluk met luchtballon
ijnesburg De Zuidafrikaanse politie heeft een man neerge-
iten en gearresteerd die ervan wordt verdacht een serie-
irdenaar te zijn. De man, Moses Sithole, zou de afgelopen
ien maanden veertig vrouwen hebben vermoord in het Cle-
district van Johannesburg. Toen de politie hem gister-
id wilde aanhouden, viel hij de agenten met een bijl aan.
>hl lijdt nederlaag op congres
sruhe» De Duitse bondskanselier Kohl heeft gisteren op het
;res van zijn Christen-Democratische Unie (CDU) een ne-
tag moeten incasseren. Een voorstel voor positieve discrimi-
evan vrouwen binnen de partij, waarvoor Kohl zich per-
ien| ilijk had ingezet, kwam vijf stemmen te kort. Het voorstel
et jgde eenderde van alle posten binnen de partij te reserveren
P133 vrouwen. Het CDU heeft weinig aanhang onder jonge
ivelijke stemmers.
n W
lel Castro krijgt visum VS
iiNGTONDe Verenigde Staten hebben besloten de Cu-
;e president Fidel Catro een visum te verlenen om de festi-
ien bij te wonen ter gelegenheid van de 50ste verjaardag van
erenigde Naties in New York. Het visum is uitdrukkelijk al-
bedoeld voor het bezoek aan de VN. Het is de eerste keer
1979 dat Castro de VN in New York bezoekt. Hij zal er een
houden voor de Algemene Vergadering.
ptale
ou» Een Europese Ariane-raket heeft in de afgelopen nacht
irste digitale Astra IE televisie-satelliet in een baan om de
e gebracht. De lancering van het ruimtevaartcentrum in
rou (Frans-Guyana) verliep voorpoedig. Hiermee breekt in
ipa het digitale televisie-tijdperk aan. De nieuwe manier van
smissie opent mogelijkheden voor datatransmissie en het
geven van radioprogramma's op CD-kwaliteit. De satelliet
jvijfde van de Luxemburgse maatschappij SES.
TV-satelliet in baan
leilijkheden met lezen en schrijven
ion» Meer dan de helft van de Portugezen tussen 15 en 64
leeft grote moeite met lezen en schrijven. Dat blijkt uit een
e beui srzoek van het Instituut voor Sociale Wetenschappen in Lis-
n. Volgens het instituut hebben 5,7 miljoen Portugezen
ite met de verwerking van schriftelijk materiaal en lezen
velen nooit kranten of tijdschriften. Ruim 17 procent van de
■rvraagden was analfabeet of hati minder dan vier jaar in de
latjgezeten.
wo
nisbr lngton Door een ongeluk mei een luchtballon in Nieuw-
j de and zijn vandaag drie mensen om het leven gekomen. Zes
;t H( ere inzittenden wisten maar tenauwernood te overleven,
inmide hete-luchtballon niet ver van Christchurch in zee stortte,
d ten is de politie. Als gevolg van zware windstoten kwam de bal-
:chtsl in de ijskoude zee terecht, op slechts honderd meter van de
Ra
litie pakt seriemoordenaar
