VDE MOLEN
vormen spiegel van elke cultuur
Jk
iy\MEKUENT
IVilLL IUlIQ
Dé schaatsspeciaalzaak
voor de regio Leiden!
rik a
'Bagage': Oude
reisboeken in
bananenkistj es
Zelfs de laatste reis ontbreekt
niet in de verzameling réisboe-
ken van Geert Bovenhuis: een
kast vol boeken verschaft infor
matie omtrent een enkeltje naar
het dodenrijk. Wie onvoorbe
reid Geerts unieke reisboeken-
antiquariaat 'Bagage', aan de
Van Sijpesteijnkade in Utrecht
betreedt, staat even paf van wat
daar op reisgebied staat samen
geperst in wat eens zijn woon
ruimte was. Van een partij door
het leven geteisterde bananen-
kisten zijn boekenkasten gecon
strueerd, waarin tienduizend
reisgidsen, reisboeken, kaarten,
atlassen, prenten en naslagwer
ken gerubriceerd een plek heb
ben gekregen. Ook oude koffers,
globes, spelletjes en accessoires
op reisgebied duiken her en der
óp tussen de kasten.
Bovenhuis - slanke verschij
ning, blote voeten in sandalen -
gidst de bezoeker animerend
door het nostalgische landschap
van zijn collectie. Hij haalt een
zwarte, metalen doos uit een vi
trine. Daarop staat in zilveren
letters: 'Toeristenbureau voor
Nederland - Atlas van Neder
land'. In de uit 1909-1910 date
rende doos van de ANWB zit
een serie kaartjes: handig voor
de reiziger. Prijs nu: 600 gulden.
Dan vestigt hij de aandacht op
een kast vol oude boekwerken
over wandelen, fietsen en kam
peren. Pikt er het ANWB-boekje
'Te voet van Amsterdam naar
Arnhem uit' en slaat het open.
Foto's tonen al lang niet meer
bestaande situaties in steden en
landschappen. ..Ik probeer met
mijn handeltje de betovering en
het avontuur van het reizen
weer tot leven te brengen."
0
NETTE BAAN
Tot eind 1993 was Geert Boven
huis werkzaam als bureauchef
bij de Utrechtse GG en GD.
„Toen ik vijftig werd stelde ik
mezelf de vraag: heb ik nog wel
het enthousiasme om in een
nette baan te functioneren. Ik
voelde dat dat niet meer het ge
val was en besloot te proberen
een bestaantje op te bouwen in
de antiquarische reisboeken-
handel - voordien een hobby
van me. Mijn vrouw Rita ging
volledig akkoord. Zij heeft een
goede baan en samen moesten
we het kunnen redden. Nou, tot
nu toe ben ik niet ontevreden,
al is het zeker geen vetpot. En
het is ook een bijzonder druk
bestaan, veel drukker dan ik
had verwacht, 's Ochtends
\Toeg al met karrevrachten boe
ken op pad om naar beurzen,
veilingen en manifestaties op
reisgebied te gaan. Vrijdags en
i ik
i elf t
Vlking-schMten
blijven langer
scherp en
glijden lichter
VIKING SCHAATSEN: Nieuws van Raps: De Alpha
bijna aüe types uit voorraad leverbaar Het gepatenteerde Raps monocoque frame is enorm
torsie-stijf. Doordat de schaats niet wegbuigt treedt
^JRAJCHAATSEN:^
65+ (6!fHRC). Dit staal is spanningsvrij in het alumini
um frame bevestigd. Door toepassing van de modern
ste lijmtechniek blijft de schaats kaarsrecht Dit
resulteert in: beter ijscontactgevoel, perfect stuurver-
mogen, optimale bochteigenschappen.
Er is al een octz
Raps Megamax voor ïfOO,~
Alle reeds bestaande modellen uit voorraad leverbaar
Schaatsslijpblokken
Alle soorten schaatsbeschermers en veters
Hockeyschaatsen, kunstschaatsen en
houten schaatsen en kinderschaatsen
Skeelers: Bauer al vanaf f169,-
de nylon schaats
De gehele serie Comfort Noren.
Speciale aanbiedingen:
GEËPOXEERDE
SLIJPTAFEL
Een juweeltje.. ƒ199,-
SCHAATSKLEDING
Flitsende kleding in vele kleuren,
alles aërodynamisch
"CRAFT'-sporlonóertdeóing
FALKO ZANDSTRA: Hete, bestut n*r
"BRYNJE"-sporthermal
ondertledlng
Beide merken bij uitstek geschikt voor
trimmers, fietsers e
Raps: diverse types schoenen en rollers
Viking: de carbon rollers voor de marathon-
PROFIL-^
DE FIETS- EN SCHAATSSPECIALIST
uur in de winkel, maar op af
spraak kunnen de mensen die
iets bepaalds zoeken ook bij me
terefcht."
Er zijn meer gespecialiseerde
reisboekenwiiikels in Neder
land, maar geen antiquariaten
die alleen in reisgidsen en -boe
ken handelen. „Ik heb me voor
het eerst gepresenteerd op de
Vakantiebeurs 1994. Mijn sala
ris van de twee jaren die daar
aan vooraf gingen, was hele
maal op gegaan aan het inko
pen van boeken. Gelukkig kreeg
ik dank zij die beurs direct al
wat bekendheid. Hoewel het
mij in de eerste plaats is begon
nen om de antiquarische en
tweedehands reisboeken, ver
koop ik ook nieuwe of nagenoeg
nieuwe gidsen. Gemiddeld kos
ten tweedehands gidsen bij mij
een derde van de nieuwprijs."
AFVALCONTAINER
Hij loopt ook regelmatig naar
reisboeken te struinen bij colle
ga's. „Dat zoeken zit me in het
bloed. Zo kan ik nooit een afval
container voorbij lopen zonder
er even in te kijken. Op een keer
vond ik daarin zo'n bananen-
kistje, bijbeen groentewinkel. Ik
ging eens informeren en kocht
een hele partij van die afge
dankte kistjes. Zeven op elkaar
en je hebt een aardige boeken
kast. Honderdtwintig kistjes lig
gen voor mij gereserveerd. Ik
verkoop ze intussen ook."
Geert Bovenhuis staat met
zijn boeken en koffers in de zo
mermaanden op de Dam en
langs de Amstel in Amsterdam
en in november staat hij daar in
de Beurs van Berlage. Verder
bezoekt hij allerlei beurzen, ook
op gebieden die niets met boe
ken te maken hebben, maar in
de verte wel met reizen, zoals
Oldtimer-manifestaties.
Bovenhuis heeft de hele we
reld bereisd. Dat had mede te
maken met zijn organisatori
sche en bestuurlijke activiteiten
op het gebied van het naturis
me. Hij was jarenlang bestuurs
lid van de vereniging 'Zon en
Leven' en van de internationale
federatie van naturistenvereni-
gingen. Zijn reizen hadden
vooral te maken met de samen
stelling van de tweejaarlijkse
Wereldgids voor Naturisme (ho
tels, campings, vrije stranden
enzovoort) waarvoor hij een
nieuw concept bedacht.
FASCINEREND
Hij is langzamerhand steeds
meer in de ban geraakt van ou
de reisgidsen. „Het werd me
duidelijk dat reisgidsen de spie
gel vormen van elke cultuur.
Van reisgidsen verschijnen elk
jaar nieuwe edities. De oude
worden weggegooid. Maar die
bieden nou juist zo'n fascine
rende terugblik, bijvoorbeeld op
het toerisme in de jaren voor de
oorlog. Ie ziet ook dat de ont
wikkeling op reisgebied aardig
parallel loopt met die van de
verkeersmiddelen."
Bovenhuis heeft een waarde
volle collectie Baedekers in huis.
Hij neemt zo'n boekwerkje in
rode band uit de kast. Gids yoor
de Rivièra. vijfde van de in to
taal tien drukken. Uitgegeven in
1913. Mooie, kleurrijke kaartjes
op vergeelde bladzijden. De
prijs: 125 gulden. „Ie hebt men
sen die niet rusten voordat ze
Baedeker compleet hebben. Er
zijn 100 titels over even zoveel
gebieden. Laast bezocht ik een
veiling in Duitsland waar bijna
alle duizend nummers van de
Baedeker werden aangeboden.
Geert Bovenhuis: „Als ik de mannen met hun attaché-koffertjes
haastig naar hun werk zie lopen, moet ik echt een gevoel van me
delijden onderdrukken." foto ei
De collectie ging weg voor
80.000 gulden en dat was mij te
bar. De fanatieke verzamelaar
heeft een vermogen over voor
een Carl Baedeker eerste druk
uit 1828."
Bovenhuis heeft in zijn collec
tie de befaamde en nogal zeld
zame Cook's gidsen en ook be
kende uitgevers als Bennett,
Hachette, Hartleben, Meyer,
Stauffacher en Wagner ontbre
ken niet in zijn 'Bagage'. In bak
ken is een verzameling antiqua
rische of gewoon oude land
kaarten ondergebracht. Er zijn
verder kasten vol reispoëzie en
reisliteratuur, met werken van
Bertus Aafjes tot Gerrit Jan
Zwier. Er zijn zelfs enkele plan
ken vol kinder-reisboeken.
DOODGAAN
Een paar stappen opzij en je
staat oog in oog met de 'laatste
reis'. „Die boeken mochten
hier, vond ik, niet ontbreken.
Ook doodgaan is aan een reis
beginnen, met onbekende be
stemming." Het fenomeen be
devaart. militaire expedities,
zeereizen, woordenboeken,
schoolkaarten, puzzels - alles
wat maar in de verte met reizen
te maken heeft wordt in de ver
zameling opgenomen. Het
voorste gedeelte van de winkel,
aan de straatkant, is geheel in
gericht met eigentijdse gidsen,
die ongeveer de helft van collec
tie vormen.
Ex-ambtenaar Geert Boven
huis is tevreden met zijn nieu
we nering. „Mijn ideaal, verder
te leven in zelfstandigheid, is al
bereikt. Als ik de mannen met
hun attaché-koffertjes haastig
naar hun werk zie lopen, moet
ik echt een gevoel van medelij
den onderdrukken."
Antiquariaat-reisboekhandel
'Bagage', Van Sijpesteijnkade
33, 3521 AJ Utrecht, 030-
29 62 85 7.
1 li\u
h'dt'iv
maandag:
t\gmrrrn
'Afrika in het klein', luidt de
pretentieuze bijnaam van Ka
meroen. Toch is dat niet eens te
veel gezegd over de republiek in
de oksel van West-Afrika. Tus
sen de Atlantische oceaankust
in het zuidwesten en de droge
savanne in het noorden, ligt
zo'n beetje alles wat de natuur
het hele continent te bieden
heeft. Diep donker regenwoud,
hoge puisterige bergen en uit
gestrekte vlakten. Olifanten,
apen, giraffen, gieren en alle
denkbare insecten. Een paradijs
voor de toerist, maar alleen voor
degene die niet al te zeer ge
hecht is aan luxe. Benidorm-
gangers die louter een exotische
naam aan hun 'ben-ik-geweest-
lijst' willen toevoegen, moeten
wegblijven. Al was het alleen
maar uit respect voor het land
en haar gemêleerde bevolking.
Alsof Onze Lieve Heer contai
ners vol rotsachtig puin uit zijn
tuin omlaag heeft gegooid. Zo
zien de bergen eruit langs de
weg van Maroua in Noord-Ka
meroen naar het wildpark Waza
(nog noordelijker). Toch is het
gewoon Moeder Natuur ge
weest die ze zo heeft gevormd.
Schuivende aardschollen en
vulkanen veroorzaakten ooit de
glooiingen, tropische regenbui
en sloegen het zand er tussenuit
en grote temperatuurverschillen
overdag en 's nachts deden de
rotsen scheuren en brokkelen.
Het resultaat: spookachtige
bulten, uitgestrooid over savan
nen en steppen zover het oog
reikt. Links tot in Nigeria, rechts
tot in Tsjaad. Het park Waza is
volgens kenners 'het mooiste
wildpark van West-Afrika'. Er
wonen leeuwen, giraffen, olifan
ten, antilopen, apen en heel
veel verschillende soorten vo
gels. Evenals de rest van Noord-
Kameroen, heeft Waza te kam
pen met droogte en de daarmee
gepaard gaande oprukkende
woestijn. Bovendien blokkeerde
tot voor kort een dijk in de na
bijgelegen Logone-rivier de wa
tertoevoer tot het park. Met na
me de olifanten namen daar
geen genoegen mee. Niet ge
hinderd door de grenzen van
het park, trokken zij naar voch
tiger oorden. Met alle gevolgen
vandien voor de boerenbevol
king. De kolossen stapten rustig
over de landbouwgrond en de
den zich tegoed aan de oogst.
Tegenwoordig worden de die
ren daarom bijgelaafd door de
beheerders van het park. De
dijk werd onlangs doorgesto
ken.
Een bezoek aan Waza gebeurt
altijd met een gids en uiteraard
in een afgesloten wagen. Houdt
rekening met grote hitte (veertig
graden) en veel al dan niet
stekende insecten. En ga
vooral niet met bussen tegelijk
naar binnen want dan laat geen
dier zich zien.
Het is overigens twijfelachtig
of zo'n invasie van toeristen te
vermijden is met de plannen
die reisbureau Olympia voor
Kameroen heeft. Vanaf 7 no
vember vliegt Transavia Airlines
wekelijks een Boeing 757 met
218 passagiers naar de zuidelij
ke havenstad Douala. Van daar
uit worden de toeristen met
bussen naar hotels aan de kust
gebracht voor een strandvakan-
tie. Of stappen ze op een bin
nenlandse vlucht naar het noor
den waar de safari centraal
staat. De hotels vormen de basis
voor allerhande groepsexcur-
Zo behoort voor degenen die
aan de Kameroense kust blijven
een bezoek aan de pygmeeën-
bevolking van de zuidelijke re
genwouden tot de mogelijkhe
den. 'Elke maandag: pygmee-
en', meldt de reisgids van
Olympia alsof het om een aan
bieding van de supermarkt gaat.
Per piroque (een kano gemaakt
van een uitgeholde boomstam)
kan de toerist op zoek naar pyg
meeën. Uitgezwaaid door kin
deren en vergezeld van een
aantal gidsen zakken de boten
een eindje de Lobérivier af om
op een strandje vlakbij een
dorpje aan te leggen.
GIFTIGE SPEREN
De pygmeeën behoren tot de
oudste van de ongeveer twee
honderd bevolkingsgroepen die
Kameroen rijk is. Ze wonen
diep in het regenwoud en jagen
met giftige speren. De buit is
voor eigen gebruik of voor de
handel. In het pygmeeëndorp
dat de gemiddelde toerist zal te
genkomen, gaat het er wat an
ders aan toe. De behuizing is
authentiek of doet in ieder geval
zo aan. Eenvoudige rieten hut
ten met wat huisraad, een vuur
plaats en een handgemaakt
bed. Tegen betaling roert de
dorpsoudste de trom en worden
de bezoekers getrakteerd op
verhalen over de jacht en tradi
tionele dans. Dat levert mooie
foto's en gemengde gevoelens
op.
Natuurlijk is niemand ver
plicht deze excursie te maken.
Noch die naar een palmolie-,
bananen- of theeplantage. Maar
waar landen als Kenya en Se
negal al lang geleden het toeris
me ontdekten, staat het in Ka
meroen nog in de kinderschoe
nen. De Kameroense regering
heeft lange tijd geen been ge
zien in buitenlandse invloed
van welke aard dan ook. Na de
onafhankelijkheid in 1960 was
de behoefte om het zelf te doen
groot.
En nog altijd investeert de re
gering van de huidige president
Biya niet veel in toerisme. Goe
de hotels zijn vrij dun gezaaid
en vaak duur. Een degelijke in
frastructuur ontbreekt nage
noeg. Daardoor kan het lastig
zijn om het prachtige land op
eigen houtje te gaan ontdekken.
Hoewel een beetje reiziger na
tuurlijk niet terugdeinst voor
een stuiterende hobbelweg of
een kamer waar wel eens een
insect rondkruipt.
ZON EN SNEEUW
Wie niet kan kiezen tussen zon en sneeuw heeft de
komende winter ook diverse mogelijkheden.
Griekenland-specialist Polyplan Reizen (020-6575657)
aan de Aalsmeerderdijk in Oude Meer blijft redelijk
dicht bij huis. Eerst een paar dagen zeilen in de Griekse
wateren en vervolgens nog even naar de op drie uur
rijden van Athene liggende Parnassos waarop een klein
(twintig afdalingen met een gezamenlijke lengte van
veertien kilometer), maar aardig skigebiedje ligt.
Amerika-specialist Jan Doets (072-5753333) zoekt het
verderop. De Snow and Fun Connection: eerst een week
naar de Rocky Mounties in Colorado en vervolgens nog
zeven dagen uitblazen onder de zon van Florida.
Omgekeerd kan natuurlijk ook.
