Bestand in Bosnië
opnieuw uitgesteld
Buitenland
Hoe bevalt Nederland
Kampcommandant Nikolic: 'Ik ben Godde knuppel en de wet'
SBS
Israël draagt gebouwen
in Salfit over aan PLO
iQ.vy/^iWia
imBMOnTVTrHl
r
Maximiliaan van Baden houdt grote uitverkoop
Hof schiet zes gaten
in verklaringen Claes
WOENSDAG 11 OKTOBER 1995
Vanavond om 22.40 uur de veelbekeken serie De Bevalling, direct
Hart van Nederland. Maar ook vanavond de hartverwarmende
speelfilm 'Stand by me', met River Phoenix en Kiefer Sutherland.
En... niet te vergeten Dierenziekenhuis om 19.00
Dit en nog veel meer op...
Nu bijna overal op de kabel
Castro vraagt Amerikaans visum aan
Washington De Cubaanse dictator Fidel Castro heeft een Ame
rikaans visum aangevraagd om de feestelijkheden ter gelegen
heid van het 50-jarig bestaan van de Verenigde Naties bij te kun
nen wonen. De aanvraag is maandag ingediend en zal waar
schijnlijk gehonoreerd worden. In de geschiedenis van de VN is
nog nooit iemand de toegang tot de VS geweigerd om de VN te
bezoeken, zo meldde de VN.
Chileens hof: 'Contreras moet cel in'
Santiago Het Chileense Hooggerechtshof heeft gisteren be
paald dat generaal Manuel Contreras, voormalig hoofd van de
geheime politie Dina, vanaf 23 oktober zijn gevangenisstraf
moet uitzitten. Tot die datum kan hij in het legerziekenhuis blij
ven, waar hij herstelt van een herniaoperatie. Het hof veroor
deelde de generaal tot zeven jaar cel wegens de moord op Orlan
do Letelier, ambassadeur in Washington van de vermoorde pre
sident Salvador Allende en zijn latere minister van buitenlandse
zaken.
Ciller: democratiseringsmaatregelen
ankara» De Turkse premier Tansu (filler heeft gisteren het pro
gramma van haar nieuwe minderheidsregering ontvouwd en
aandacht gevraagd voor de democratiseringsmaatregelen die
daarin zijn opgenomen. De maatregelen hebben ten dele tot
doel een douane-unie tussen Turkije en de Europese Unie mo
gelijk te maken, (giller maakte met name melding van de ophef
fing van artikel 8, waardoor de vrijheid van meningsuiting wordt
beperkt. Op grond van dit artikel worden ruim honderd schrij
vers, journalisten en andere intellectuelen gevangen gehouden.
Gevechten aan grens Egypte en Libië
saloum Aan de grens tussen Egypte en Libië is het gisteren tot
gevechten gekomen tussen uit Lihië uitgewezen Palestijnen en
de Egyptische politie. In het kamp waar de Palestijnen bivakke
ren brak brand uit in zeker tien tenten. Ook een Egyptische poli
tieauto vatte vlam en brandde uit. Volgens Egyptische veilig
heidsbronnen zijn er geen slachtoffers gevallen. De Egyptische
grenspolitie gebruikte knuppels en traangas om te voorkomen
dat de Palestijnen de grens overstaken.
Chemische explosie in Nieuw-Zeeland
wellington Een ontploffing en brand in een agro^chemische
fabriek in de Nieuwzeelandse stad Auckland heeft de brandweer
doen besluiten de bevolking in het gebied te evacuerer». Volgens
de televisie zijn 25 mensen naar het ziekenhuis gebracht met
verstikkingsverschijnselen. Een directielid van de Femz Corpo
ration fabriek zei dat de brand onder controle was en dat de
schade nog moet worden vastgesteld.
Taliban begint aanval op Kabul
Islamabad De islamitische Taliban-militie in Afghanistan is de
langverwachte aanval op de hoofdstad Kabul begonnen. Een
woordvoerder van de Taliban, een beweging van studenten van
koranscholen, zei in de Pakistaanse stad Islamabad dat de stad
van drie kanten - vanuit het westen, zuiden en zuidwesten -
wordt aangevallen. Een VN-woordvoerder bevestigde dat Kabul
onder vuur ligt.
den haag anp
,,Ik ben God, de knuppel en de wet", kregen mos
lim-gevangenen te horen van de Servische kamp
commandant Dragan Nikolic bij aankomst in het
kamp Susica, in Noordoost-Bosnië. Dat verklaar
den Bosnische getuigen gisteren voor het Joego-
slavië-Tribunaal in Den Haag. Vier getuigen ver
telden hoe kampcommandant Nikolic hen mis
handelde en deelnam aan de moord op twee ge
vangenen, Durmo Handzic en Asim Zeldzic.
„Het waren nachten van gruwel en angst", al
dus getuige Ibro Osmanovic. 's Nachts werden
gevangenen afgeranseld, vaak tot de dood er op
Luchtvervuiling
door staking
breekt records
volgde. De andere gevangenen konden dan het
geschreeuw en gekreun horen.
Alle vier getuigen vertelden uitvoerig hoe de
medegevangenen Handzic en Zeldzic 's nachts
op bevel van Nikolic zo werden afgetuigd dat ze
kort daarop stierven. Nadat Zeldzic in de hangar
waar de gevangenen verbleven aan zijn verwon
dingen was overleden, smeekte de ook zwaar toe
getakelde Handzic de kampcommandant hem
dood te schieten. „Een kogel kost één D-mark. Je
bent minder dan een sigarettenpeuk waard", ant
woordde Nikolic en begon de 60-jarige man te
treiteren. Die trachtte weg te kruipen, maar viel
neer. Binnen een uur was hij dood.
Osmanovic zag hoe Nikolic een bajonet in de
mond van een gevangene stak en dat er bloed
aan de punt zat toen hij die eruit haalde. Zelf
werd hij niet geslagen, omdat een van de bewa
kers hem nog kende van school.
De drie andere getuigen, Redjo Cakisic, Amir
Berbic en Sead Ainbeskovic. werden wel veelvul
dig geslagen. Cakisic (38) zat als een gebroken
man op de getuigenbank. Hij heeft nog steeds
pijn aan zijn rug, nieren en in zijn kruis als gevolg
van de martelingen. I lij vertelde dat zijn vader in
juni 1992 ook in Susica werd opgesloten, maar
dat van hem nu elk spoor ontbreekt.
Nikolic bracht Cakisic, met wie hij ooit samen
op school zat, op een dag naar twee bewakers.
.Jongens, hier is jullie avondmaal", riep hij hen
toe, waarna de twee Cakisic langdurig mishandel
den
r de gevange
eken
enkele
tar het kamp
e bleven tot ze op 7 juli
het Rode Kruis werden
Na Susic:
opgesloten
Batkovic gebracht, w<
1993 na bemiddeling
vrijgelaten.
Nikolic bevindt zie
Servisch gebied. /Ms de rechters van het tribunaal
zijn schuld voldoende bewezen achten, kan een
internationaal arrestatiebevel tegen hem worden
uitgevaardigd.
enteel i
correspondent
De staking van miljoenen amb
tenaren heeft Frankrijk gisteren
in chaos gedompeld. In Parijs
sloeg de luchtvervuiling alle re
cords doordat honderdduizen
den pendelaars per auto hun
werk poogden te bereiken. Pa
rijs bood tegelijkertijd op som
mige plaatsen een onwerkelijk
lege aanblik omdat evenzovelen
niet eens probeerden de stad in
te komen.
Vanuit de voorsteden reed
slechts één op de vier forenzen-
treinen. In de stad zelf was het
openbaar vervoer nog proble
matischer. Negen van de vijftien
metrolijnen waren helemaal ge
sloten, op de overige reed
slechts een kwart van de trei
nen. De chaos werd nog ver
groot door een grote betoging
van stakers die van de Place de
la Bastille naar de Place Augus-
tin trokken. In vijftig andere ste
den marcheerden stakers even
eens door het centrum.
Tegen de verwachting in werd
ook het luchtverkeer ernstig
ontregeld. Vijf luchthavens
moesten zelfs geheel worden
gesloten. Passagiers die zich
over grote afstanden wilden
verplaatsen, waren bijna ver
oordeeld tot de auto; ook van de
hoge-snelheidstreinen viel drie
kwart uit.
Omstreden VN-bemiddelaar Akoshi legt functie neer
De wapenstilstand in Bosnië is opnieuw met 24 uur uit
gesteld. Een half uur voordat het bestand vannacht zou
ingaan, meldde de Bosnische regering dat nog steeds niet
aan alle voorwaarden was voldaan. Weliswaar kreeg de
Bosnische hoofdstad Sarajevo sinds gisteren weer gas en
stroom, maar dat was 'slechts mondjesmaat', aldus een
officiële verklaring.
terwijl Servische bronnen zeg
gen dat dat nog niet helemaal
het geval is. Eerder werd gemeld
dat het Kroatische troepen is
gelukt de strategisch belangrijke
stad Mrkonjic Grad te verove-
Demonstranten in Bordeaux dragen een kartonnen premier Juppé n
tijdens hun protest tegen de plannen hun salarissen te bevriezen.
boedapest-den haag»
Het is de tweede keer dat het
bestand werd uitgesteld. Verte
genwoordigers van de Verenig
de Naties vermoedden dat de
ware reden van het uitstel mili
tair-strategisch is. Het Bosni
sche regeringsleger is, gesteund
door Kroatische troepen, bezig
aan een offensief tegen Servi
sche troepen in Noordwest-
Bosnië. Doel lijkt om voor het
ingaan van het bestand zo veel
mogelijk terrein te veroveren
om daarna aan de onderhande
lingstafel sterker te staan.
Volgens nog onbevestigde be
richten hebben de Bosnische
Serviërs enkele gevoelige klap
pen gekregen. Het Bosnische
regeringsleger zou de stad Sans-
ki Most hebben ingenomen,
Het Amerikaanse
van buitenlandse zaken maakte
gisteren bekend dat de bespre
kingen over de toekomst van
Bosnië op 31 oktober in de Ver
enigde Staten zullen beginnen.
Die gesprekken moeten uit
monden in een internationale
vredesconferentie in Parijs.
De Verenigde Naties maakten
gisteren opnieuw melding van
grootschalige etnische zuiverin
gen in door Serviërs beheerste
gebieden in West-Bosnië. Onge
veer 3.500 moslims zouden "op
bijzonder brute wijze' zijn ver
dreven. Volgens de Bosnische
autoriteiten hebben de Serviërs
sinds augustus zeker 20.000
moslims en Kroatcn uit die re-
gio verjaagd.
De Japanner Yasushi Akashi,
de speciale VN-gezant voor het
voormalige Joegoslavië, legt zijn
functie per 1 november neer.
VN-secretaris-generaal Boutros
Ghali liet dat gisteren weten.
Akashi wordt opgevolgd door de
Ghanees Kofi Annan, plaatsver
vanger van Boutros Ghali en co
ordinator van de VN-vredes-
operaties. I let vertrek van Akas
hi zal door weinigen worden
betreurd. De Japanse diplo
maat, die zich lang tegen
NAVO-luchtaanvallen op Servi
sche doelen verzette, was in ve
ler ogen te verzoeningsgezind
tegenover de Serviërs.
Sinds de val van de moslim
enclave Srebrenica in juli stond
Akashi in feite al aan de kant.
De Bosnische president Izetbe-
govic weigerde hem nog te ont
moeten. Akashi's rol werd vanaf
dat moment overgenomen door
de Noorse diplomaat Thorvald
Stoltenberg.
René Froger Friends: Marco Borsato,
Ruth Jacott, The Frogettes Clouseau
Van Dik Hout Laura Fygi
2 Unlimited Dejazzpolitie
Gordon Sugar Lee Hooper Nits
Frank Boeijen Robby Valentine
Lois Lane André Rieu
DE MOOISTE KADO'S EN DE GROOTSTE STERREN VIND JE IN DE PLATENZAAK
Israël is gisteren begonnen met
de terugtrekking van zjjn leger
van de Westelijke Jordaanoever.
Zonder al te veel ophef droegen
de Israëliërs een bestuursge
bouw over aan de Palestijnse
Autoriteit, het Palestijns bestuur
onder leiding van PLO-voorzit-
ter Yasser Arafat. Dat gebeurde
in Salfit op 50 kilometer ten
noorden van Jeruzalem.
Na 28 jaar van bezetting wap
perde de Israëlische vlag voor
het laatst in Salfit. Israëlische
soldaten verwijderden materieel
uit een gebouw waarin hun ba
rakken en een gevangenis voor
Palestijnen waren onderge
bracht. Terwijl in het bestuurs
gebouw handtekeningen wer
den gezet, zwaaiden honderden
Palestijnen buiten met hun vlag
en scandeerden leuzen tegen Is
raël. „In acht jaar van intifada
hebben we op de dag gewacht
dat we van de Israëlische solda
ten af zouden zijn", aldus een
dorpsbewoner die samen met
de menigte feest vierde. De te
rugtrekking uit Salfit is de eerste
van een reeks van 450 militaire
aftochten uit dorpen die in Pa
lestijnse handen overgaan. Ook
krijgen de Palestijnen het be
stuur in handen over zes ste
den, een deel van Hebron en
over de vluchtelingenkampen.
De Israëlische regering gaf
gisteren met de vrijlating van
960 Palestijnse gevangenen ver
der gehoor aan de afspraken uit
het eind vorige maand gesloten
autonomio^akkoord met de
PLO. Veel Palestijnen weigerden
overigens hun cel te verlaten uit 4
solidariteit met een aantal vrou
welijke gevangenen.
Een Israëlische legercom-
mandant weigerde drie vrou-
wen vrij te laten omdat er 'joods
bloed aan hun handen kleeft'
wegens hun betrokkenheid bij
de dood van Israëliërs. De Israë
lische president Weizmann ont
hield om diezelfde reden zijn
toestemming voor de vrijlating
van twee Palestijr
Een vrouw wacht, tever
geefs, op haar zoon die
gisteren niet bij de eerste
groep van 300 door de Is
raëliërs vrijgelaten Pales
tijnen bleekte zitten.
FOTO REUTER
Woede in VS over
TV-gesprek
met O.J. Simpson
correspondent
De Amerikaanse omroep NBC
is gisteren overspoeld met tele
foontjes van Amerikanen die
woedend zijn dat de TV-zender
vanavond een uur lang inter
view uitzendt met O.J. Simp
son. Vrouwenorganisaties heb
ben al een grote demonstratie
tegen Simpson aangekondigd
bij de TV-studio's in Holly
wood, waar het gesprek plaats
vindt. Zij beschouwen de ex-
sportheld zo niet als een moor
denaar dan toch als iemand
die vrouwen mishandelt.
Maar NBC is niet van plan
het interview dat morgen
avond in Nederland te zien is
via NBC/Super Channel te
laten vallen. Alle omroepen
hebben de afgelopen week ge
probeerd Simpson, die vorige
week werd vrijgesproken van
de dubbele moord op zijn ex-
vrouw en haar vriend, vast te
leggen voor een interview.
Maar hij koos voor zijn oude
baas.
In een verklaring zei Simpson
zo te hopen de mensen te be
reiken die het niet eens zijn
■oet zijn vrijspraak. Simpson
krijgt geen geld voor het inter-
Reusachtige veiling van familiebezittingen moet schulden verkleinen
baden-baden»
vi nuijsenburg
correspondent
De schulden van Zijne Koninklijke
Hoogheid Maximiliaan Andreas
Friedrich Gustav Ernst-August Bern-
hard, markgraaf van Baden, waren tot
zo'n astronomische hoogte opgelopen,
dat de gebruikelijke saneringsmetho
den zoden aan de dijk zouden zetten.
De groothertog zou volgens onbevestig
de berichten voor 200 miljoen mark
(225 miljoen gulden) in het rood staan.
En dus besloot hij tot een stap, die
waarschijnlijk als de laatste historische
daad van een telg uit dit geslacht de an
nalen in zal gaan. Hij verkoopt de in
boedel die zijn voorvaderen in eeuwen
hebben verzameld.
Von Baden (62) bood zijn schatten eerst
aan de regering van Baden-Württem-
berg aan. Voor 80 miljoen mocht de
deelstaatregering de hele handel heb
ben. Von Baden verklaarde zich tevens
bereid afstand te doen van het verwaar
loosde voorvaderlijke Neue Schloss.
Toen de regering niet toehapte, restte
de groothertog weinig anders dan de
particuliere verkoop van zijn meubilair,
serviesgoed en kunst.
De organisatie gaf hij in handen van het
Londense veilinghuis Sotheby's. Twee
jaar geleden regelde Sotheby's voor de
gravin Von Thurn-und-Taxis al een vei
ling. Die duurde negen dagen en bracht
31,4 miljoen mark op. Het heette de
veiling van de eeuw te zijn. Maar de uit
verkoop bij de familie Von Baden is nog
wel iets anders. De orgaqistie van het
spektakel nam zes maanden in beslag.
En gedurende de ruim twee weken (tot
en met 21 oktober) die de veiling duurt,
is 230 man, inclusief een nachtploeg,
actief. Het publiek kan aan de hand van
de zevendelige, zes kilo zware catalogus
uit 25.000 voorwerpen iets van zijn ga
ding uitzoeken.
De veiling is eigenlijk de vertraagde epi
loog van een tijdperk dat in de loopgra
ven van de Eerste Wereldoorlog zijn
roemloze einde vond. Na die oorlog
speelde de adel in de Europese politiek
geen rol van betekenis meer. Het is in
dit verband wel aardig om te weten dat
de overgrootvader van de huidige vorst,
ook een Max, als laatste keizerlijke kan
selier in 1918 het Reich van Wilhelm II
naar de ondergang mocht begeleiden.
Het zal de meeste bezoekers van de vei
ling waarschijnlijk weinig kunnen sche
len. Ze komen in hun BMW's en Merce-
dessen naar het Neue Schloss om, zoals
een van hen het uitdrukt, 'toe te slaan'.
-De dames, vaak te bruin, te blond en te
oud voor de te korte rokken, hebben
vaak te veel parfum op. De heren, die
gewild of ongewild de indruk wekken
dat ze de golfclubs net hebben opge
borgen, zijn vaak uitgeschoten met de
after shave flacon.
Wat een verschil met vroeger, mijmert
een verslaggever van de Siiddeutsche
Zeitung. Toen kwamen helden van de
geest als de schrijvers Balzac en Doste-
jevski, de vioolvirtuoos Paganini en de
onmetelijk rijke Rothschilds op bezoek
in het destijds zeer mondaine kuuroord
Baden-Baden.
De te veilen voorwerpen staan uitge
stald in de 105 zalen en kamers van het
kasteel. De rondgang stemt tot melan
cholie. Een kenner zal ongetwijfeld
pronkstukken weten te vinden, maar er
valt onmogelijk te ontkomen aan de
toch teleurstellende constatering dat
adel in elke geval qua smaak niet ver
plichtte.
Vooral de tweede en de zolderverdie
ping roepen met de soms zwaar be
schadigde kasten en dressoirs, de.ein-
deloze rijen gammele stoelen met ge
scheurde bekleding en vooral de depri
merend lelijke schilderijen (heel vaak
kopieën) herinneringen op aan de bin
nenplaats van de firma Stiefbeen, een
in de jaren zestig vermaarde TV-serie
over de handel in lompen en oude me
talen. „Al Jcreeg ik het cadeau", zegt een
oudere mevrouw in Platduits tegen
haar man, „dan nog zou ik niks willen
hebben".
In de veilingtent wordt Hoogduits, Ox-
bridge-Engels, Frans, Italiaans en soms
Wassenaars gesproken. Onder leiding
van de veilingmeesters wordt in hoog
tempo geboden. De kooplust wordt nog
gestimuleerd door de 'telefoonduels',
waarbij afwezige kopers in een blinde
wedren de prijzen opjagen. Tot intense
tevredenheid van Sotheby's, dat vast
stelt dat al na twee dagen loven en bie
den het streefbedrag van de hele, 15 da
gen durende, veiling is gehaald: 30 mil
joen mark.
Een markttafereel van porcelein, waar
van de waarde volgens de catalogus
wordt geschat op 300.000 tot 500.000
mark brengt 1.380.000 mark op. Zo veel
is nog nooit voor 18de-eeuws porcelein
betaald. Een 'zeer belangrijke en unie
ke' theetafel, in 1780 gemaakt voorde
Zweedse koning Gustav III, geschatte
waarde 200.000 a 300.000 mark, gaat
weg voor 1.495.000 mark.
Voor een porceleinen koffie- en thee
servies, 'fraai beschilderd is met insec
ten, vlinders en fruit', legt een koper
1.265.000 mark neer, terwijl het voor
80.000 tot 120.000 mark in de catalogus
staat. „Een record voor Meissen-porce-
lein!", juicht opperveilingmeester Si
mon de Pury.
Veel van de betere stukken komen in
handen van musea in Baden-Württem-
berg, en ook buitenlandse kopers ver
trekken met een rijke buit. Zo zouden
ook de Belgische en Zweedse konings
huizen warme belangstelling hebben
getoond voor de inboedel van de be
rooide familie in Baden-Baden.
Stamhouder prins Bernard (25) loopt
regelmatig rond op de binnenplaats van
het slot en maakt een praatje met mo
gelijke kopers. De verkoop van het fa
miliebezit gaat hem niet aan het hart,
zegt hij. „Ik hecht niet zo aan oude din
gen."
brussel aly knol
correspondent
Willy Claes heeft op zes punten
tegenstrijdige uitspraken ge
daan of ronduit gelogen. Dat
staat in het dossier van het Bel
gische Hof van Cassatie over de
Agusta-smeergeklaffaire. Giste
ren lekte dat in Brussel uit in
kringen rond de parlements
commissie die moet beoordelen
of de oud-minister van econo
mische zaken en huidig NAVO-
topman voor het Hof móet ver
schijnen wegens corruptie en
valsheid in geschrifte.
Ten eerste beweerde Claes
dat de vroegere functionaris van
de Vlaamse Socialistische Partij
Mangé nooit aan de partijtop
heeft gemeld dat de Italiaanse
helikopterfabrikant Agusta
smeergeld wilde betalen als het
Belgische leger 46 Agusta-heli-
kopters zou kopen. Fout, zegt
het Hof. Mangé sprak daarover
op 19 januari 1989 wel degelijk
met de SP-kopstukken Claes,
Tobback en Vandenbroucke.
Ten tweede heeft Claes steeds
ontkend dat hij ooit met de ver
moorde Waalse socialistische
leider André Cools sprak over
de Agusta-aankoop. Onjuist,
meent het Ilof. Dat gebeurde
op 7 december 1988, een dag
voordat het contract werd afge
sloten. Cools meldde zich bij
Claes want hij vreesde dat een
compensatie-order van Agusta
naar Charleroi zou gaan en niet
naar Cools' kieskring Luik.
Ook Claes' bewering dat hij
advocaat Puelinckx een be
middelaar voor het smeergeld
tussen Agusta en de SP nooit
heeft gekend, snijdt volgens het
I lof geen hout. In 1990 werd het
bureau van Puelinckx door het
ministerie van Claes benaderd
om in een bepaalde zaak op te
treden.
Ten vierde gelooft het Hof
niet, dat Claes Agusta-directeur
Teti nooit heeft ontmoet. Vol
gens het dossier troffen zij el
kaar op 8 januari 1989. Evenmin
gelooft het Hof dat Claes pas
kort voor de ondertekening van
het contract hoorde, dat Agusta
ook een compensatie-order zou
gunnen aan de Limburgse ge
meente Lummen. Claes, zelf
Limburger, wist dat al veel eer
der, aldus een van zijn vroegere
ambtenaren.
Ten slotte heeft het Hof twij
fels aan een uitspraak van
Claes' voormalige kabinetschef
Delanghe, dat zijn baas destijds
niet van alle details van de
Agusta-affaire op de hoogte
