Inde van
militaire
keuring
Links houden
Kitst kwam er een met een grote knuffelbeer'
de kantine van Indelingsraad Roer
bond heerst een overweldigende stil-
Tweeëntwintig jongens in de pu-
1 hangen onderuit in het nep-leer
n zwijgend in de verte. Pas wanneer
Istdoende burger-ambtenaar nog-
eeft benadrukt dat de lunch gratis is,
e meest vermetele de aanval op een
grèar geleden nog gingen in Roermond
wel honderd 18-jarigen 'door de
Nu is dat nog maar de helft en na 1
Noorti >aat het licht helemaal uit. Het einde
choffé [jjdperk nadert.
2e t0' enk maar niet dat je dit zomaar weer
lit", waarschuwt J. Reyners, hoofd
ndelingsraad Roermond. „Je laat een
bertise weglopen. We hebben ervoor
fe keuringen in stand te houden. Dat
:ig geweest voor de volksgezondheid
%>u van pas kunnen komen bij de
voor een beroepsleger. Maar het kos-
nent heeft de doorslag gegeven."
Uitstel is afstel
in de kantine de vaat is opgehaald,
gezelschap een voorlichtingsfilm te
de keuring en wat daarop volgt,
lelicht en begeleid door strakke syn-
itiziek ziet een slagveld er niet eens
|dt. Zelfs .de sectie militaire admini-
ft op de video wel iets opwindends,
ipje moet bevorderen dat zoveel
jongeren zich bij de selectie-officier
verklaren om te dienen. Als be
iogen ze dan zelf aangeven naar welk
;toonde onderdelen hun voorkeur
welk tijdstip voor de oproep het
:omt. Daar zal dan 'zeer sterk reke-
sistr/ut worden gehouden', verzekert de in-
Vie daarentegen aangeeft niet in
in e willen, loopt het risico toch opge-
'd^epe e worc^en' maar dan waar en wan-
arvoof defensie het beste uitkomt.
sfeerv el recruten eieren voor hun geld kie-
mod( liet zo vreemd. De groep die deze
partuur.1 bij de indelingsraad verschijnt, be-
tgerusti T een groot deel uit 18-jarigen die
rte was iloma's hebben en geen opleiding
he. wast Igen. Een studie is namelijk reden
maken stel, en uitstel betekent op dit mo
de 2e Vi wel zeker afstel. Wie over een bewijs
Op 1 januari 1997 houdt de
dienstplicht op te bestaan. April
volgend jaar wordt de laatste
lichting van zo'n 1200
dienstplich tigen opgeroepen.
Wie geen studie volgt en ook
geen andere reden heeft om
uitstel te vragen, wordt dit
najaar gekeurd bij een van de
vijf overgebleven
indelingsraden.
De conditie van de 'patat-
generatie' blijkt niet minder,
maar over discipline en
incasseringsvermogen heeft de
keuringsartsz'n twijfels.
van inschrijving beschikt en z'n formulier op
tijd terugstuurt, wordt niet eens meer opge
roepen voor de keuring. De lichting die wèl
verschijnt scoort dan Wel wat lager op de
taaltest, maar met de motivatie van de jon
gens is niets mis, verzekert Reyners. „De jon
gens die we nu hier krijgen zijn zeer positief.
We hadden zelf eigenlijk meer problemen
verwacht."
De keuringsartsen hoeven dus ook niet
meer zo alert te zijn op wat de op één na
oudste sport ter wereld moet zijn: het ontdui
ken van de dienstplicht. Reyners neemt de
ZATERDAG 7 OKTOBER 1995
Onze Taal
„Een tijdje terug hadden we hier iemand die de hele dag met een grote knuffelbeer liep te zeulen. Hij had wel z'n VWO afgemaakt. Die jongen is
afgekeurd, maar ik was het daar niet mee eens." foto cpd marc van der kort
sterke verhalen hierover met een pak zout.
„Indianenverhalen", zo kwalificeert hij het
merendeel van de successtory's. „Buiten
heeft de één een nog grotere mond dan de
ander. Maar zitten ze aan je bureau dan zijn
ze zó klein. Ik denk dat nog geen procent van
degenen die beweren dat ze wel even S5
(geestelijk ongeschikt voor dienst, red.) gaan
voorwenden het ook werkelijk doet. Èn daar
van prik je er in 99 procent van de gevallen
doorheen. Ik blijf beweren dat het nauwelijks
iemand lukt. En als het wel lukt, weten wij
het niet."
Keuringsarts Paul Kwee heeft tegenwoor
dig dan ook meer te stellen met vrijwilligers
voor het beroepsleger, die juist alles doen om
eventuele mankementen te verbergen. „Maar
het komt nog steeds voor, lieden die allerlei
blessures simuleren of erger voordoen. Som
mige jongens hebben op hun anamnese-for
mulier zoveel kwalen aangekruist, dat we
weieens zeggen: die is zeker met de ambu
lance gekomen."
Soms zijn er twijfelgevallen. „Daar overleg
gen we dan over. Een tijdje terug hadden we
hier iemand die de hele dag met een grote
knuffelbeer liep te zeulen. Hij had wel z'n
VWO afgemaakt. De vraag is dan of je zulk
gedrag moet belonen. In dit geval is die jon
gen afgekeurd, maar ik was het daar niet mee
eens."
Struikelblok
Ook Reyners is niet geneigd tot mededogen
met de laatste lichting dienstplichtigen. „Er
gens was 'n begin en ergens is ook weer een
eind. Je kunt wel drie maanden eerder stop
pen, maar dan is er weer een andere groep de
klos. Alleen in echt schrijnende gevallen be
kijken we de zaak, maar in principe passen
we gewoon de wet toe."
Hoe Neerlands hoop ervoor staat, wordt
vastgesteld aan de hand van de ABOHZIS-
formule, wat staat voor Algemene indruk, Bo
venste en Onderste ledematen, Horen, Zien,
Intelligentie en Stabiliteit Die onderdelen
worden gewaardeerd met een cijfer van 1
(goed) tot 5 (waardeloos).
De veronderstelde fysieke malaise bij de
huidige patatgeneratie lijkt zich in de statis
tieken van Defensie te stabiliseren. Het af
keuringspercentage is in ruim tien jaar tijd
opgelopen van ruim 20 tot 35 procent. Een
kwestie van betere meettechnieken, maar
ook van een algeheel verminderde conditie.
In Roermond, waar tegenwoordig ook veel
jongeren uit Midden-Nederland worden ge
keurd, merkt men daar niet zoveel van. „Het
afkeuringspercentage is wel lager geweest,
maar het loopt niet meer op", weet Reyners.
„Praat je over beroeps dan wordt het een an
der verhaal. Een extra centimeter vet tikt dan
flinkaan."
Ook Kwee, al bijna dertien jaar keurmees
ter van dienstplichtigen, kan niet zeggen dat
de conditie van de jongeren van nu minder
is. „Wel heb ik m'n twijfels over de discipline
en het incasseringsvermogen."
Het grote struikelblok is tegenwoordig de
gehoortest. De fluisterende arts heeft inmid
dels plaatsgemaakt voor een computer, die
feilloos de staat van het gehoor vastlegt. In
steeds meer gevallen is het beeld niet erg
hoopgevend. Frequent disco-bezoek en de
walkman op tien, dat zijn de belangrijkste
veroorzakers van wat in Roermond de Disco
Dip wordt genoemd: het wegvallen van be
paalde frequentie-gebieden, als voorteken
van algehele doofheid. „Het is zelfs zo dat op
maandag beduidend slechter wordt gescoord
op de gehoortest dan op de andere dagen.
Dan hebben ze nog tutende oren als ze hier
komen", weet Reyners.
Van I en S wordt standaard weinig werk
meer gemaakt. De algemene intelligentietest
is een jaar geleden vervangen door een taal
test, vooral bedoeld om analfabetisme op te
sporen. „Dat komt nog verbazend veel voor",
merkt Reyners. Mochten er in het gesprek
met de selectie-officier twijfels rijzen over ie
mands verstandelijke vermogens, motivatie
of anderzins, dan wordt de kandidaat door
verwezen naar de psycholoog die zo een sta
pel met specifieke tests uit de kast kan trek
ken.
Toekomst
Na een half uurtje zitten de eerste zes jon
gens alweer beneden. Wat ze daaruit moeten
concluderen weten ze ook niet precies. Eén is
er in elk geval door de mand gevallen bij de
gehoortest. „Dat was wel even flippen. Nou
ja, ook weer niet zo erg. Ik hoef toch niet in
dienst, want ik zit nog twee jaar op school."
Remco Gritters uit Vianen moet straks nog
wel naar de selectie-officier. Die krijgt van
hem niet te horen dat hij bereidwillig is. „Ik
hoef er niet in. Ik heb wel betere dingen te
doen." In zijn geval is de gok verantwoord,
want zijn horeca-opleiding duurt nog zeker
twee jaar.
De ambtenaren die nu nog de vijf inde
lingsraden bevolken, hebben nog geen idee
wie volgend jaar het loonzakje gaat vullen.
Vooruitlopend op de sluiting is het perso
neelsbestand in Roermond al meer dan ge
halveerd. Wie erin slaagt zelf elders emplooi
te vinden, wordt van harte uitgezwaaid. De
blijvers vestigen hun hoop op Defensie, dat
ook voor de honderden personeelsleden van
Directie Dienstplichtzaken in Kerkrade op
zoek is naar werk. Met het oog op een com
pensatie-order voor de Apache-helikopters
die mogelijk richting Limburg komt, kunnen
de .burgerambtenaren van Roermond alvast
een cursus Engels volgen.
foto archief
Ik heb een paar boeken van Dic
kens. Een ervan is 'Martin Chuzzle-
wit'. Of eigenlijk voluit: 'The life and
adventures of Martin Chuzzlewit'.
Dickens schreef het boek in 1843,
maar ik heb een reprint uit 1994. Op
het omslag staat een mooi plaatje.
Je ziet een drukke straat, veel men
sen, veel verkeer. Op de achter
grond zie je de St. Paul. Het is een
ets van Louis lules Arnout, voorstel
lende 'St. Paul's from Fleet Street'.
Een 19de-eeuwse ets. Wat me op
valt, is dat het verkeer er rechts
houdt.
Zoalsu weet, houdt in Engeland het ver
keer links. Heel Europa houdt rechts,
maar Engeland houdt links. Ik weet niet hoe
dat zo gekomen is. Ik weet ook niet sinds
wanneer wij rechts houden, al interesseert
het me wel. Waarom zou men in Engeland
gekozen hebben voor links? En reed men er
vroeger misschien rechts? Zo nee, hoe komt
het dan dat op die ets van Arnout uit de vo
rige eeuw althans in Fleet Street rechts ge
houden wordt? Raadsel.
Op het moment dat wij in Nederland ie
dereen een ander telefoonnummer ge
ven, is er in Engeland ook iets gaande. En
geland is bezig een achterstand van bijna
200 jaar in te halen. Eindelijk gaat men er
toe over de geheel afwijkende maten af te
schaffen, en te vervangen door kilo's, me
ters en liters. Engelsen plachten namelijk
tot nu toe niet te rekenen zoals wij. Men
had er miles, yards, feet, inches, stones,
pounds, ounces, gallons en pinten. Een
inch is 2,54 centimeter, een foot is 30,48
centimeteren een Engelse mijl is 1,61 kilo
meter. dat lijkt ingewikkelder dan het is. Zo
lang je niet over centimeters praat, en al
leen in veelvouden van 2,54 centimeter
denkt, voldoen inches heel aardig. Hetzelf
de geldt voor ounces (28,349 gram) en
pounds (453,6 gram). Het probleem is al
leen dat 10 ounces geen pound zijn. En
evenzo kom je met 10. 100 of 1000 inches
nooit op een mijl uit. Met andere woorden:
Engeland hanteerde niet het tientallige stel
sel. In de rest van Europa kom je via 100
gram op een ons, en via 10 ons op een kilo.
Honderd centimeter maken een meter, en
1000 meter maken een kilometer. Dat re
kent beslist makkelijker dan het Engelse
systeem.
Daar zijn de Engelsen nu ook achter geko
men. Niet vlug, want de rest van Europa
hanteert het tientallig stelsel al sedert de
Franse tijd, oftewel al sedert het begin van
de 19de eeuw. Alleen het Engelse geld is al
een jaar of twintig geleden tientallig ge
maakt.
Dat tientallige stelsel hebben we nog aan
Napoleon te danken. In feite wilde men
toen nog verder gaan. Het was de bedoeling
dat ook het jaar voortaan in 10 maanden
verdeeld zou worden. Maar daar is niet van
gekomen.
In ieder geval stammen onze woorden
meter, kilometer, liter, gram en kilogram al
lemaal uit het Frans, allemaal overgenomen
met de nieuwe maatverdeling. Voor die tijd
bestond er in Nederland namelijk ook een
oerwoud van niet-tientallige maten, zoals
kop, kan, el, voet, duim, lood, pint, enz. In
de landen die Napoleon in zijn macht had,
werd dat allemaal van hogerhand veran
derd. Maar Engeland is toen vrij gebleven.
Met als gevolg dat daar de oude maten en
gewichten bleven bestaan. Tot 1 oktober
jongstleden dus.
Er wordt uiteraard hevig tegen geprotes
teerd en gemopperd. Men noemt het
Brusselse bureaucratie, continentale regel-
neverij, een voetval voor Europa. Onzin na
tuurlijk, want niemand dwingt ze ertoe. Het
zijn de Britten zelf die het doen. Naar ik
aanneem uit welbegrepen eigenbelang.
Een nadeel vind ik, dat de wereld er weer
een stapje eenvormiger door wordt. Voor 1
oktober hoefde je slechts met de boot naar
Harwich over te steken om je in de 19de
eeuw te wanen. Sinds 1 oktober moet je
daarvoor aanzienlijk verder reizen. Het zou
me niet verbazen als de Britten nu met
dubbele hardnekkigheid gaan vasthouden
aan hun links rijden. Want wat anders is,
heet al gauw cultuur.
Nee, niet het linksrijden zelf is Britse cul
tuur, maar het met redeloze koppigheid
vasthouden aan een rariteit. Dat heeft wel
iets met de Britse cultuur te maken. Wie me
niet gelooft, moet er maar eens een Engelse
schrijver op nalezen. Dickens hijvoorbeeld.
Terwijl toch al in de oudheid bekend was
dat links onhandig is.
