Tuinders: Noodwet
en saneringsfonds
n der Ploeg is door Wallage teruggefloten'
Spion kon hechte band Nederland-Israël niet verbreken
Op jacht naar gratis kamer
Binnenland
ïitz erkent kritiek
ekkenhuis' bij IND
Nabestaandenwet niet soepeler
Politie negeert ultimatum NVJ
Klaar voor de winter
y
utrecht» Alle bezoekers van de Studiebeurs '95 in de Utrechtse Jaarbeurs ontvangen een sleutel. Voor
het Academiegebouw op het Domplein staat een deur. De sleutel die past, geeft de eigenaar recht op
een jaar lang een kamer gratis. foto cpd jaap de boer
)KTOBER 1995
ïgen wapenleverantie Botswana
PvdA-fractie wil van de ministers Voorhoeve (de-
inMierlo (buitenlandse zaken) weten of Nederland
-v/~v-|ehands Leopard-tanks, vijftig wapens en tweehon-
vAlyagens gaat verkopen aan het Afrikaanse Botswana.
vdA is zo'n levering in strijd met afspraken die zijn
r wapenleveranties aan ontwikkelingslanden.
v,jes gesloopt voor Tatjana
■iet fon!u'm vierhonderd bushokjes zijn de afgelopen week
plaats (eggehaald om posters te bemachtigen van een uit-
ir bestr^e Tatjana. De zangeres/actrice maakt reclame
ebben f'een heten van modewinkels. Die ging pas over tot
3 het c(P' nadat tijdens een proefin Amersfoort slechts één
hiPest0'en u't bushokjes. In steden als Amsterdam,
oofdiijrtreeht, Eindhoven, Breda, Tilburg, Haarlem, Gouda
of het® echter een kwart van de bushokjes leeggehaald.
wind! lacht helpt bij klopjacht
iÉ|0Pjiiulp van een helikopter van de luchtmacht zijn gis-
ü^eiemeense mannen aangehouden, die op de vlucht
1 3r D^e P°htie- De drie kwamen bij Bergh de grens over
m' net Duits kenteken. Nadat zij een stopteken van de
Mse hadden genegeerd, zetten ze de auto aan de kant
j een veld in. De auto bleek in Duitsland te zijn ge-
rdat he
Ibouw^g^tbgnkpresident Mendlik heeft gisteren beslist
i. Naturcjams Dagblad een politieke prent over oud-minis-
er memoes njet hoeft te rectificeren. De gewraakte car-
weini^es zjen ais een WL1ft geklede vrouw, die op haar dij-
mei beeft waaruit blijkt dat ze van geld en van Tankcle-
dam (TCR) houdt. ,,De rechter moet terughoudend
rnbosi bet gaat om een politieke tekening, waarvan de la-
Ljnitie uiterst subjectief en opiniërend is", aldus
ei|
.engulf reij^t 'bevrijdingsborden' uit
boere j
)os vreis Bernhard heeft gisteren in Doorn handbeschilder-
1 totaalgsborden' uitgereikt aan veertien veteranenorgani-
>egrotiieze borden wil het Comité Gratitude iedereen be-
r is vooen bijdrage leverde aan de bevrijding.
inleidi
sn pot-
i. Vooi
Iing is geen doel op zichzelf'
het is geen prestigegevecht om
te laten zien hoe stoer Justitie is.
snel met staatsse- Versnelling van de procedure
jj\ er\itz van justitie in moet niet het enige doel zijn.
1t asielbeleid na de Wij proberen rechtvaardig te
'nfanvan de Algemene zijn en dat is soms al moeilijk
=e eubp de trage afhan- genoeg".
n ^ielaan vragen. Dui- Groen Links gaat in zijn reac-
vee Slzoekers worden tie op het rapport van de Re-
enkamer te jang kenkamer het verst. Volgens ka-
°n d gehouden. merlid Sipkes overweegt de par-
O0i gisteren in NRC tij een parlementair onderzoek
open.jdat ze <je kritiek aan te zwengelen 'om helder-
.onderschrijft. Het heid te brengen in de puinhoop
an Areau Berenschot die in de praktijk van dit beleid
r(gratie- en Natura- is gemaakt'.
s pptIND) momenteel Dé overige partijen zijn wèi-
Hr?s?l eind deze maand nig verrast door het rapport,
^ei^Pport. Aan de hand maar benadrukken dat de af-
ies Pfport wil Schmitz handeling van aanvragen bin-
vergU|et be Kamer, maar nen de daarvoor gestelde zeven
ie nArt al dat ze „zeker maanden moet gebeuren. Nu
heeft om de duurt het bijna een jaar voordat
R1 <1 trein te laten lo- een asielzoeker hoort of hij mag
!J,ve blijven. PvdA'er Van Oven stak
ehmitz zijn de enor- de hand ook in eigen boezem:
V0S het aantal asiel- „De Kamer heeft in het verleden
00!e mede als gevolg al veel gesleuteld aan dit beleid,
j6%ds veranderende dat is een van de redenen waar-
a langrijke oorzaken om het zo slecht inzichtelijk is.
t>eschrijft als het Ik denk dat we de staatssecreta-
??.rihuis met veel hec- ris even de tijd moeten geven
'n 'aenten' dat ze bij om het Berenschot-rapport te
jerl esn aantrof. presenteren."
3e k0|cretaris zegt ver- Vluchtelingenwerk Neder-
ids dit voorjaar via land ziet in het rapport een be-
a8 projecten wordt vestiging „dat het asielbeleid
j aPf i kwaliteitsverbete- gebaseerd is op afschrikking in
ervai-voorzitster van de plaats van het bieden van be-
§e^edesbeweging Pax scherming. Zolang dat zo is, zal
K<1rukt daarbij dat ze het asielbeleid in Nederland een
;beleid wil. „Maar chaos blijven".
dA 'er trok steun voor Melkert-banen in onderwijs in na overleg met fractie
den haag «anp
De Algemene Nabestaandenwet
(ANW) wordt niet verder ver
soepeld. Als de plannen voor
beperking van de uitkeringen
aan weduwen, weduwnaars en
(halDwezen meer opleveren
dan nu wordt geraamd, dan is
dat geld hard nodig om tegen
vallers elders in de sociale ze
kerheid op te vangen. Dat heeft
staatssecretaris Linschoten van
sociale zaken gisteren gezegd in
de Tweede Kamer.
De bewindsman kwam eerder
met PvdA, WD en D66 al enige
versoepelingen overeen: alleen
staande nabestaanden tussen
45 en 50 jaar krijgen toch een
ANW-uitkering en de mogelijk
heden om bij te verdienen zon
der korting op de uitkering wor
den aanzienlijk verruimd. Ver
der krijgen halfwezen een onaf
hankelijk uitkeringsrecht en
wordt de inkomensachteruit
gang van nabestaanden van 55
jaar en ouder verzacht. Maar
dat is dan ook het maximum,
hield Linschoten de Kamer
voor. Hij wees de wens van
Groen Links van de hand om
ook nabestaanden met een
WW- of WAÜ-uitkering te ont
zien. Die uitkering wordt straks
gekort op een eventuele ANW-
uitkering.
.Onbegrijpelijk'meldt Yossi
Meiman, een Israëlische des
kundige op het gebied van ge
heime diensten telefonisch
vanuit Tel Aviv. „Onbegrijpelijk
dat Israëlische inlichtingen
diensten het risico namen en
nemen om burgers, militairen
en zelfs geheim agenten in een
bevriende natie te werven als
spion. Onvoorstelbaar ook dat
uw voormalige "premier Lubbers
en ex-minister Van den Broek
(buitenlandse zaken) de affaire
rond majoor X in de doofpot
hebben gestopt."
Het dagblad Ha'aretzpubliceer
de gisteren een artikel van Mel-
man waarin wordt gesteld dat
een Nederlandse militair begin
jaren tachtig als VN-waarnemer
in Syrië heeft gespioneerd voor
de Israëlische inlichtingen
dienst. Hij zou inlichtingen over
Syrische raketinstallaties en mi
litaire posities bij de Golan-
hoogte aan de Israëli's hebben
doorgegeven.
De activiteiten van de oud-
luchtmachtofficier liggen nog
steeds erg gevoelig. „Ik heb nog
geprobeerd Lubbers of Van den
Broek aan de telefoon te krij
gen", zegt Meiman, „maar dat
is me niet gelukt. Ook hier in Is
raël wordt in alle toonaarden
gezwegen over de affaire."
Het incident had de innige be
trekkingen tussen Nederland en
Israël destijds aanzienlijk kun
nen bekoelen. Maar de banden
tussen de Israëlische en Neder
landse geheime diensten bleken
hecht. Zo zijn er nog steeds
nauwe contacten tussen de Ne
derlandse BVD en de Militaire
Inlichtingen Dienst (MID) en de
Israëlische geheime diensten.
De inlichtingendienstLekem,
waarvoor majoor X werkte, was
destijds vooral uit op technische
informatie zoals blauwdrukken
van vliegtuigen, nucleaire infor
matie, radarsystemen of nacht
kijkers. In 1985 is de Lekem offi
cieel opgeheven, maar volgens
diverse bronnen bestaat de
dienst nog altijd.
In het verleden hebben Neder
land en Israël nu en dan inten
sief samengewerkt op inlichtin-
gengebied, zoals onder meer
blijkt uit een geheim project in
1971. De Amerikanen hadden
toen 450 M -113 amfibievoertui
gen aan Israël geleverd. De Is
raëli's wilden deze voertuigen
gebruiken voor de verovering
van de Sinaï-woestijn en de
oversteek van het Suez-kanaal.
De VS stonden echter niet toe
dat de oversteek op Amerikaan
se grondgebied zou worden ge
oefend. Nederland bood toen
de helpende hand. In 1971 kre
gen tientallen Israëlische
(onder)officieren onderricht op
de School voor Techniek van de
C-compagnie in Soesterberg.
De manschappen werden inge
kwartierd in de Kromhout Ka
zerne in Utrecht.
In datzelfde jaar is de oversteek
een aantal keren in het holst
van de nacht getraind. Niet in
de VS, niet in Israël, maar op de
Waal bij Zaltbommel. De actie
geschiedde met toestemming
van toenmalig defensieminister
De Koster.
Ook nu nog voorzien Nederland
en Israël elkaar van waardevolle
inlichtingen. Zo worden alle vi
sum-aanvragen voor Nederland
van Palestijnen en Arabieren
nog altijd doorgegeven aan de
inlichtingendienst Mossad. „In
een aantal gevallen", vervolgt
een deskundige, „heeft de Mos
sad bewust zaken over Palestij
nen en Arabieren verzwegen.
Met de bedoeling om deze
mensen later in Nederland door
katsa's, ronselaars van de Mos
sad, te recru teren."
Majoor X werd al na enkele ja
ren ontmaskerd en in 1983, in
het geheim, door de militaire
rechtbank veroordeeld lot een
lange gevangenisstraf. Volgens
hoogleraar militair strafrecht
Coolen is het mogelijk dat een
dergelijke gevoelige zaak achter
gesloten deuren is afgehandeld.
Wel waagt hij zich af of er echt
een rechtszaak heeft gediend.
Coolen was indertijd lid van het
Hoog Militair Gerechtshof en
zegt niets van deze zaak te we
ten.
De toenmalige Israëlische pre
mier Shamir heeft er vervolgens
met succes bij premier Lubbers
op aangedrongen de man wij te
laten. Majoor X vertrok naar Is
raël waar hij nu onder een an
dere naam leeft.
Veel glastuinders komende vijfjaar in problemen
Een speciale noodwet en een saneringfonds om kwakke
lende tuinders uit te kopen en andere te laten groeien.
Dat is de kern van een herstructureringsplan dat de agra
rische belangenorganisatie LTO-Nederland vanmorgen
heeft ontvouwd in haar rapport Nederland Tuinbouw-
land.
Ongeveer dertig tot veertig pro
cent van de Nederlandse glas
tuinders raakt de komende vijf
jaar in financiële problemen.
Oorzaak is een samenloop van
lage produktprijzen, verplichte
hoge (milieu)investeringen en
een minder efficiënte bedrijfs
structuur, zo verwacht LTO-Ne-
derland.
Veel van die telers rest woeg
of laat geen andere keus dan het
bedrijf te sluiten. Om die tuin
ders 'netjes' te laten afvloeien
en tegelijkertijd de achterblij
vers de ruimte te geven hun be
drijf optimaal te ontwikkelen,
pleit LTO-Nederland voor het
instellen van een grondbank.
Een speciaal, niet nader be
noemd, bestuursorgaan zou op
basis van een nieuwe Wet Her
structurering Glastuinbouw de
macht moeten krijgen om tuin-
bouwpercelen als eerste op te
kopen en die daarna in die
grondbank te stoppen. Eventu
eel zouden ook grondeigenaren
moeten kunnen worden ontei
gend. Omgekeerd zouden tuin
ders moeten worden verplicht
om aan de grondbank te verko
pen.
De grondbank, die de perce
len vervolgens doorverkoopt
aan achterblijvende tuinders,
moet een startkapitaal krijgen
van tweehonderd miljoen gul
den. LTO-Nederland zegt niet
waar dat geld vandaan moet ko
men, maar waarschijnlijk wil de
organisatie dat de overheid be
taalt.
Daarnaast waagt ze om een
Sociaal Plan voor tuinders die
stoppen. Daarin is onder andere
vervangende huisvesting en
omscholing voorzien. Voor be
geleiding van vertrekkende
tuinders is zo'n vijftien miljoen
gulden nodig, verwacht de be
langenorganisatie.
LTO-Nederland weest een
verpaupering van tuinbouw
centra zoals het Westland als de
achterblijvende bedrijven zich
niet optimaal verder kunnen
ontwikkelen. Om die ontwikke
ling en schaalvergroting moge
lijk te maken, voorziet LTO-Ne
derland in haar rapport een ver
dere spreiding van tuinbouwbe
drijven over het land. De orga
nisatie wil echter wel dat in het
huidige centrumgebied in
West-Nederland een tuinbouw-
areaal van minimaal tweedui
zend hectare overblijft.
haarlem arthur maandag
jan kuys vervolg voorpagina
In Haarlem is dat intussen nog niet gebeurd: Poli
tie en justitie hebben geen gevolg gegeven aan
een ultimatum van de NVJ dat deze week verliep.
De bond had keiharde bewijzen verlangd naar
aanleiding van uitlatingen van officier van justitie
mewouw mr. I. Gonzales en politie-teamleider
mr. O. Dros vorige week bij de commissie-Van
Traa.
Beiden meldden dat er aanwijzingen zijn dat
journalisten zich door criminele organisaties la
ten gebruiken. Gonzales onthulde ook de belas
tingdossiers van enkele journalisten te hebben la
ten napluizen op mogelijke onregelmatigheden.
De officier noemde geen namen, maar alles wees
er op dat ze het over J. van den Heuvel en J. de
Haas van De Telegraaf had. Deze krant trok ook
zelf deze conclusie en beraadt zich nog over ge
rechtelijke stappen.
De Haarlemse politie heeft de NVJ schriftelijk
aangeraden nog eens goed de exacte inhoud van
het verhoor van teamleider Dros te bestuderen.
Daarbij wordt met name gewezen op de 'zorgvul
dige formuleringen en nuances die in deze door
de heer Dros zijn gebezigd'. Dros wil wel op ter
mijn praten over de rol van de media bij mis
daadbestrijding.
Het openbaar ministerie in Haarlem heeft de
NVJ laten weten nog geen reactie te willen geven.
Het OM wijst er op dat er een gesprek is gepland
tussen procureur-generaal Docters van Leeuwen
en de hoofdredactie van 'een persorgaan' (De Te
legraaf, red.). Justitie in Haarlem wil de uilkom
sten van dit gesprek afwachten.
gens Ybema een van de geeste
lijke vaders is, als 'schandelijk
en onfatsoenlijk'. PvdA-fractie-
leider Wallage vroeg zelfs zijn
collega's Bolkestein en
Wolffensperger het voorstel in
te trekken omdat het in strijd
zou zijn met het regeerakkoord.
WD en D66 zijn echter niet
van plan aan dit verzoek gevolg
te geven, zeggen Ybema en
Hoogervorst. De hele Kamer
vindt immers dat er extra geld
voor het basisonderwijs dient te
komen. En een andere dekking
dan via de Melkert-gelden lijkt
onmogelijk. Een eerdere sug
gestie van Ybema en Van der
Ploeg om voor volgend jaar een
eenmalige meevaller in te zet
ten, is gestuit op een veto van
minister Zalm van financiën.
Ybema is zeer verbaasd dat
Van der Ploeg zijn aanvankelij
ke steun voor de motie heeft in
getrokken. Nog verbaasder is hij
over Van der Ploegs ontkenning
het voorstel ooit mede-onderte
kend te hebben. Volgens de
D66'er zijn Hoogervorst, Van
der Ploeg en hijzelf het tijdens
een overleg woensdagmiddag
eens geworden over het schrap
pen van Melkert-banen ten
gunste van het basisonderwijs.
Als bewijs van zijn'stelling toont
hij de aantekeningen die hij bij
dit gesprek heeft gemaakt. Wel
maakte Van der Ploeg nog een
voorbehoud, aldus Ybema, Hij
moest nog even met zijn fractie
overlegggen. Ybema conclu
deert dat Van der Ploeg daar
door fractieleider Wallage is te
ruggefloten.
De PvdA hoopt dat het kabi
net een uitweg zal vinden. Zo
niet, dan staat de sociaal-demo
craten pijnlijk gezichtsverlies te
wachten. Extra vervelend is dat
twee PvdA-bewindslieden ten
nauwste bij de zaak betrokken
zijn: minister Melkert van socia
le zaken en staatssecretaris Ne
telenbos van onderwijs.
Zou het kabinet besluiten de
motie niet uit te voeren, dan
mag Netelenbos in onderwijs
land gaan uitleggen waarom het
bedrag van 100 miljoen niet op
tafel komt. Dat zal haar bijzon
der moeilijk vallen, omdat ze er
voor de TV-camera's al goede
sier mee heeft gemaakt. Voert
het kabinet de motie wel uit,
dan bijt Melkert in het stof. De'
bewindsman hecht groot be
lang aan de naar hem genoem
de banen, die een paradepaard
je van zijn werkgelegenheidsbe
leid vormen.
Ybema begrijpt overigens niet
waarom de PvdA zo onverzette
lijk doet over de Melkert-banen.
Liet is volgens hem onmogelijk
om de 40.000 arbeidsplaatsen
voor langdurig werklozen die in
het regeerakkoord zijn beloofd,
allemaal te realiseren. Terwijl
verlaging van het Melkert-bud-
get met 100 miljoen slechts
2500 banen kost. Een verlies dat
ook nog eens gecompenseerd
wordt doordat circa 1500 klas
se-assistenten in het basison
derwijs aan de slag kunnen.
„Die Melkert-banen zijn blijk
baar heilig voor de PvdA, daar
mag niemand een vinger naar
uitsteken", verzucht Ybema.
Kamerlid ruziet
via advertenties
den haag gpd
Het PvdA-Kamerlid A. Duives-
teijn, de Nationale Woningraad
(NWR) en de overkoepelende
organisatie voor woningbouw
verenigingen NCIV voeren een
polemiek via advertenties in
kranten. Duivesteijn spuide on
langs forse kritiek aan het adres
van NWR en NCIV. Hij stelt dat
de corporaties 71 miljard gul
den aan stille reserves hebben.
De PvdA'er vindt dat dat bedrag
actief gemaakt moet worden
ten behoeve van sociale wo
ningbouw.
Gisteren verschenen in de
Volkskrant en Trouw als 'open
brief paginagrote advertenties
van NWR en NCIV, bedoeld om
de kritiek van het Kamerlid te
weerleggen. Duivesteijn vindt
dat NWR en NCIV aan de kern
van zijn kritiek zijn voorbijge
gaan en plaatst morgen een
kleine advertentie in Volkskrant
Trouwen Parool.
Brengt de gezondheid ernstige schade toe. k.b. 4.10.1994 Stb.720.
Amsterdam Zwervers zijn inmiddels in Amsterdam een vertrouwd
straatbeeld geworden. Deze dakloze man is helemaal klaar voor de
winter. Hij heeft zijn winkelwagentje volgeladen met dekens en
warme kleding. foto anp marcel antonisse
IplaL
id Van der Ploeg
ste instantie volle
yt plan om 100 mil-
,v -iet basisonderwijs
°rrki ten koste van
at§ein. Zijn naam
[een ontwerpmotie
1S erking die de specia-
eniSjA, WD en D66 tij-
con!iciële beschouwin-
preseT
igddj
gen hadden voorbereid. Na
overleg met zijn fractie trok Van
der Ploeg zijn steun echter
schielijk in.
Dat zegt D66-kamerlid Ybe
ma. Zijn lezing wordt bevestigd
door WD'er Hoogervorst. Die
tekent daar wel bij aan dat er
van een 'echte deal' nog geen
sprake was, omdat er nog frac-
tieberaad moest plaatsvinden.
Van der Ploeg ontkent echter
zijn aanvankelijke steun voor de
motie. Hij beschuldigt Ybema
ervan zijn naam buiten zijn me
deweten onder de ontwerpmo
tie te hebben gezet.
Uiteindelijk werd de motie
iets gewijzigd ingediend door
Ybema-en Hoogervorst. Ze kan
op brede steun in de Kamer re
kenen, zo bleek tijdens de fi
nanciële beschouwingen. De
PvdA is er echter mordicus te
gen. Van der Ploeg betitelde het
voorstel, waarvan hij dus vol-
ze!
W&TAfimAL VAP^£N*5
j
netv
Mid
ingei
stem
bedrj
sinn
rebec
-proc
it ooi
rote'
HET ló TE HOPEN DAT DE TOEPEH
EEN
€£W-I)fc£ SHACi- VOOR
'N €£RU)K£ PRJ)S.
