Leidsch Dagblad | 1995 | 6 oktober 1995 | pagina 2

Mestbeleid gaat pas
na 2000 pijn doen

Voor 1.300.000.000.000 gulden aan handel"

Technocraat Dini

mogelijk de
nieuwe Andreotti

Feiten &Meningen

Boeren zetten actief"

voort na mestakkooEaga™,':

ek

VRIJDAG 6 OKTOBER 1995

152

NIEUWSANALYSE

De politiek is dood; leve de politiek, leve
Lamberto Dini. De Italiaanse premier, die
sinds januari een zakenkabinet leidt, houdt
vol dat hij een neutrale technocraat is, een
overgangsfiguur. Maar dezer dagen is dui
delijk geworden dat hij de enige geschikte
persoon is om zichzelf op te volgen.

Dini is de glorieuze winnaar van het de
bat dat woensdag in de Senaat werd afge
sloten. Aanleiding was de presentatie van
de begroting, waaraan een bezuinigingsma-
noeuvre is gekoppeld ter grootte van 32,5
miljard gulden. In werkelijkheid ging het
om de vraag of Dini nog een technocraat te
noemen is en hoe lang hij nog het land mag
leiden.

Dini heeft het spel magistraal gespeeld.
Hij presenteerde zich als de man die boven
alle partijen staat en zich houdt aan de taak
die hij van president Scalfaro heeft gekre
gen: Italië op de rails houden na het weinig
gelukkige 'intermezzo-Berlusconi' en een
oplossing vinden voor 's lands financieel-
eeonomische problemen. Hij somde de
alom erkende successen op van zijn ka
binet en stelde tevreden vast dat Italië weer
kan aanhaken bij Europa. Hij voegde eraan
toe dat snel weer het woord aan de 'echte'
politiek kan worden gegeven.

Maar is de politiek klaar om haar taak
weer te vervullen? Zowel de centrum-linkse
coalitie, die Dini tot nu toe heeft gesteund,
als de centrum-rechtse vrijheidsalliantie
toonde zich tevreden met Dini's woorden.
Beide lieten weten de begroting, door Dini
een absolute voorwaarde genoemd voor
overleving, te zullen
steunen.

Een blijk van ver
antwoordelijkheid,
zo heette het, maar
in werkelijkheid is
het een blijk van
zwakte. En van die
zwakte profiteert
Dini op een elegan
te, maar meedogen
loze wijze.

De Vrijheidsalli
antie is intern ver
deeld. Haar leiders,
ex-premier Silvio
Berlusconi en de
'post-fascist' Gian-
franco Fini, blijven
om verkiezingen
vragen, maar weten
ook dat die verkiezingen eigenlijk niet wel
kom zijn. De positie van Berlusconi is, ook
in zijn coalitie, omstreden. Er is nog steeds
geen oplossing voor zijn belangenconflicten
en bovendien hangt hem, zoals woensdag
in Milaan werd bevestigd, een proces we
gens corruptie boven het hoofd.

Beter dus nog maar even Dini. Zo zeggen
de kleine (ex-christen-democratische) cen
trumpartijen, maar ook de gematigde leden
van Berlusconi's Forza Italia.

Ter linker zijde is de situatie niet veel an
ders. De alliantie is meer dan broos en de
positie van kandidaat-premier Romano
Prodi op zijn zachtst gezegd omstreden. De
corruptieschandalen waarbij de top van de
PDS, de grootste partij van het land, mo
menteel betrokken is, maken een gang naar
de stembus niet wenselijk. Ook binnen deze
coalitie zijn de grootste fans van Dini de
voormalige (links georiënteerde) christen
democraten.

Door te hameren op zijn strikte neutrali
teit en het algemeen belang is het Dini ge
lukt de steun van zowel het linkse als het
rechtse kamp te krijgen. Velen vrezen ech
ter, niet onterecht, dat Dini de leider aan
het worden is van een nieuwe alliantie van
centrumpartijen, die verdacht veel weg
heeft van de oude christen-democratische
DC. Deze partij bestond ook uit verschillen
de politieke 'zielen', maar wist wel, en in
naam van het algemeen belang, 40 jaar aan
de macht te blijven.

Dini werd woensdag de 'tweede Andreot
ti' genoemd, een vergelijking die hijzelf als
volstrekt misplaatst afdeed. „Ik ben een
technocraat, de schipper van een veerboot.
Hoe kan men mij vergelijken met een groot
staatsman die Italië bijna een halve eeuw
heeft geleid", aldus Dini.

De premier weet echter dat beide coali
ties in een crisis verkeren, geen vuist weten
te maken en dat er een sterke hang bestaat
naar een nieuw centrum, of een soort su
per-coalitie waarin alle partijen zitting heb
ben. Andreotti regeerde met steun van de
communistische oppositie om het terroris
me te verslaan; Dini zou hetzelfde kunnen
doen met het oog op de economische situa
tie en de politieke patstelling.

Hoe lang Dini aanblijft, is nog onzeker.
Hij heeft gezegd na aanname van de begro
ting en een wet die moet voorkomen dat de
politieke partijen de media misbruiken, zijn
mandaat in handen te zullen leggen van
president Scalfaro. Omgerekend betekent
dit begin januari van het volgend jaar.

Vanaf januari zal Italië echter voorzitter
zijn van de Europese Unie en in dat licht
bezien zou een regeringscrisis funest zijn.
Bovendien kan Italië met de in Europa al
om gewaardeerde Dini juist een goed figuur
slaan.

Juni 1996 dus als eindpunt van de rege-
ring-Dini? De centrum-linkse partijen lijken
er vrede mee te hebben. Woensdag werd in
de Senaat een 'resolutie' van links aangeno
men, die de goedkeuring van de begroting
bevatte, maar ook een aantal nieuwe taken
voor Dini. Men zou onder andere willen dat
onder zijn leiding een begin wordt gemaakt
met de hervorming van de staat, een thema
dat ook de centrumpartijen van het rechtse
blok na aan het hart ligt. Berlusconi, Fini en
ook de PDS-secretaris Massimo D'Alema
knarsetanden, maar Dini zou echt nog wel
eens de nieuwe Andreotti kunnen worden.

ROME EELCO VAN DER LINDEN

CORRESPONDENT

ste ii

De privatisering heeft de 'gouden' te-
lecommunicatiesectorwerëldwijd
volslagen op drift gejaagd. Koortsach
tig wordt gezocht naar bondgenoten
met de slagkracht om te overleven in
het gedrang rond de miljardenmark-
ten aan het eind van de horizon. Het
goud ligt er in elk geval niet voor de
traditioneletelefoonmaatschappijen,
weet V. Vucins, topman van Unisour-
ce, het verbond van vier Europese te-
lecombedrijven rond PTT Telecom.
„Voor wie wel? Dat is de vraag".

Telecommunicatie is een van de snelst
groeiende industrieën ter wereld, met
een omzet van 1,3 biljoen
(1.300.000.000.000) gulden vorig jaar.
Bedrijven worden steeds groter en
handelen steeds meer van hun com
municatie af via de telefoonlijn. Tege
lijkertijd maakt de techniek het moge
lijk steeds meer via de telefoonlijn af te
handelen. Ook de consumenten bellen
steeds meer en zullen in de nabije toe
komst nog veel meer gaan bellen wan
neer allerlei technische snufjes als vi-
deo-op-verzoek, computerspelletjes,
winkelen ter telefoon en informatie
banken voorhanden komen.

Philips toonde deze week op Telecom
'95 in Genève, de grootste beurs op dit
gebied ter wereld, digitale decoders
waarmee video's eenvoudig vanuit een
centrale computer in het huiskamerge
heugen kunnen worden geladen. Op

elk moment beschikbaar en te onder
breken. Telefoongesprekken worden
door de beeldentransmissie niet ge
stoord. Veel beter dan wat Casema en
Philips in Amsterdam, Den Haag en
Utrecht aanbieden, maar voorlopig al
leen nog maar weggelegd voor vier
honderd uitverkoren Zwitserse abon
nees en een handvol KPN-technici.
De schijnbaar oneindige technische
mogelijkheden hebben op hun beurt
weerde softwarebedrijven (Microsoft),
informatiseerders (Oracle, Sun), com
puterproducenten (Hewlett Packard,
IBM, NEC) en zelfs televisiemakers als
CNN binnen de telecommunicatiesec
tor gelokt. Ze hebben imposante
stands betrokken op het weelderige,
voor honderden miljoenen guldens
aangeklede Telecom '95. Alleen al de
stand van Unisource kostte twintig
miljoen.

Volgens een rapport van de Internatio
nal Telecommunication Union (ITU),
dat op Telecom '95 is gepresenteerd,
wordt de totale omzet van de oor
spronkelijke verschillende industrieën
(telecom, computers en audiovisuele
industrie) vastgesteld op 2,3 biljoen
gulden, 5,9 procent van het gezamen
lijke wereld-inkomen. En dan te be
denken dat „tweederde van de wereld
bevolking nog nooit een telefoonge
sprek heeft gevoerd", zoals P. Tarjan-
ne, secretaris generaal van de ITU zegt.
Allemaal markten kortom, in de Derde

Wereld, die de telecomindustrie de ko
mende jaren wil openleggen.

EEN KLEINTJE

Onder druk van de lobby van multina
tionals bij de nationale politiek wordt
de wereldmarkt voor telecommunica
tie momenteel geleidelijkaan openge
broken. In Europa moeten de traditio
nele nationale PTT's uiterlijk 1 januari
1998 concurrentie hebben gekregen. In
de aanloop daar naar toe heeft vorige
maand het consortium Libertel in Ne
derland de eerste vergunning gekregen
voor een tweede (mobiel) net naast dat
van PTT Telecom.

Maar de Koninklijke PIT Nederland
(KPN) mag dan voor Nederland een
groot bedrijf zijn met 90.000 werkne
mers, internationaal is het maar een
kleintje. Met vooruitziende blik is de
geprivatiseerde PTT vier jaar geleden
begonnen met het Europese consor
tium Unisource, waarin inmiddels de
Zwitserse, Zweedse en Spaanse tele
foonmaatschappijen zitten. Via Uni-
world/World Partners Association is
een nog omvangrijker verbond geslo
ten met de Amerikaanse reus AT&T, de
Japanse evenknie Kokusai Denshin
Denwa, Singapore Telecom en nog een
reeks Aziatische en Australische part
ners.

Maar ook Europese concurrenten als
Deutsche Telekom en France Telekom
hebben de handen ineengeslagen in
het Atlas-consortium en azen op een
belang in het Amerikaanse Sprint
Corp. British Telecom werkt samen
met de Amerikaanse telecomgigant
MCI in Concert. De overheden, die de
massale verschuivingen op gang heb
ben gebracht, houden een oogje in het
zeil om erop toe te zien dat niet op
nieuw conglomeraten ontstaan die
monopolie-achtige posities innemen.
PTT Telecom wacht dan ook nog op
toestemming van de Europese Com
missie voor zowel Unisource als Uni-
world.

VERWARRING

De verwarring wordt groter, door de
vorming van alle mogelijke verbanden
op onderdelen van telecommunicatie
die soms dwars door de grotere ver
banden heenlopen. Zo zijn PTT Tele
coms aartsconcurrenten Deutsche Te
lekom en British Telecom via Unisour
ce weer juist een partner in het geza
menlijk aanbieden van diensten die
zijn gebaseerd op Lotus-software van
IBM en Intel. Alle strategische bewe
gingen en schijnbewegingen gaan ge
bukt onder de knellende zekerheid,
uitgerangeerd te zijn, wanneer men

niet op zijn minst een global playLj?
een onderneming van wereldforn>n t
is, zoals MCI-topman Taylor afge^n
week zei. feen

Unisource-president Vucins is ci j^
op dat zijn consortium „het enigtj^ y
dat ver genoeg is om zich als con< cj»j
tium ook naar buiten toe te presef
ren". Vucins is ervan overtuigd ds

Hollandse, Zweedse, Zwitserse er

Spaanse partners het niet redden,
oude manier.

„Tot de jaren zeventig waren tele'
bedrijven bedieners van schakelpl
len, in de jaren tachtig werden ze
ISDN-terminals (bedieners van si^g\
dataverbindingslijnen), maar nu i_-.
lecommunicatie veel meer op spir
diensten gericht. Banken malcen
bruikvan telecommunicatienet^
ken, softwarebedrijven zoals Mier
„De belangrijkste ondernemingef
den de bedrijven die de diensten
nen. De ouderwetse telecombedri
zullen niet langer de touwtjes in
den hebben. Maar de softwarebei
ven zoals Microsoft en chips-proc
centen zoals Intel worden het ooi
ker niet. Wie wel? Dat is de grote1
waar iedereen zich hier het hoofd
breekt, maar waar niemand het a(
woord op weet".

GENEVE FRED VAN ESSEN

-j -j h Mierl

Het actiecomité Wij zullen
doorgaan van actieleider Van
den Brink gaat door met ac
ties tegen het gisteren gepre
senteerde mestakkoord. Van
den Brink voorspelt 'een hete
herfst, een hete winter en ook
nog eens een bloedhete zo
mer'.

Het kabinet presenteerde
vandaag na wekenlang onder
handelen een definitief ak
koord over een mestfonds
(475 miljoen gulden) voor het
saneren van de varkenshou
derij. Gisteren kwamen de
ministers Van Aartsen (land
bouw), De Boer (milieu), Jor-
ritsma (verkeer en waterstaat)
en Zalm (financiën) er onder
leiding van premier Kok en
vice-premier Dijkstal er ein
delijk uit.

Landbouwminister Van Aarts-
en betaalt 330 miljoen gul
den, waarvan hij uiteindelijk
130 miljoen moet bezuinigen
op zijn begroting. Voor de rest
van het bedrag wordt Van
Aartsen uit de brand gehol
pen door minister Zalm (fi
nanciën). Milieuminister De
Boer en minister Jorritsma
(verkeer en waterstaat) beta
len elk zo'n 70 miljoen gul
den.

De boeren gaan zelf niet beta
len voor het fonds, maar zul
len wel eerder een strafheffing
gaan betalen voor overbe
mesting. De opbrengst daar-

kenshouderij. Vooral op het
punt van gezondheidszorg en
hygiëne in de slachterijen doet
de Nederlandse varkenssector
het beter dan de Europese con
currenten. Volgens hem wordt
vergeten welke belangrijke
functie varkens hebben als op
ruimers van restprodukten van
de voedingsmiddelen industrie.
„Wij zitten aan het begin van de
voedselproduktie. Jaarlijks
wordt 8,5 miljoen ton aan rest
produkten verwerkt in het var
kensvoer. Dat bespaart twee
miljard gulden per jaar op de af
valverwerking."

Voor de buitenwacht is mest
echter het afvalprodukt waarte
gen maatregelen moeten wor
den genomen. Van den Heuvel
ziet de problemen al opdoe
men. „Nu kunnen we alle mest
kwijt voor iets minder dan vijf
tien gulden per ton. Die kosten
zullen flink stijgen, want de
mest moet naar gebieden die
steeds verder weg liggen. Dat
betekent hogere transportkos
ten."

Een probleem daarbij is dat de
drijfmest voor negentig procent
uit water bestaat. Van den Heu
vel denkt dat mestverwerking
op het eigen bedrijf mogelijkïie-
den biedt, maar dat is op dit
moment onmogelijk. „Als we de
mest scheiden in water en dikke
fractie, dan kan de dikke mest
worden vervoerd naar de akker
bouwgebieden en kan het water
met een klein deeltje mest hier
in de buurt op de akkers wor
den uitgereden. Dat scheelt be
hoorlijk in de transportkosten.
Maar de overheid geeft daar
geen toestemming voor."

Voor de overheid en de boeren-

op drift

rwapei
van volgens een woord,
voerder van Landbouw'viJCS
onder de 100 miljoen' i
naar de schatkist. Het fonfu,m
blijft zeven jaar, in plaats»®^
de geplande vijfjaar, bestrde a.;
De PvdA en WD hebben f-een k
tisch gereageerd op het c<f' na
promis. De WD noemt h£est° e
'verdedigbaar op hoofdlijr^y1
maar vraagt zich af of hets ectlte
drag van 475 miljoen weli
doende is. De PvdA vindt l&Cll
een slecht idee om de °P-,uiD va
brengsten van de heffinge emPeeJ
straks niet aan Van Aartse,
geven, maar aan Zalm. DC,e[ p)U
wel geheel tevreden. j
Het CDA en Natuur en
vrij zen het akkoord af. Vol
gens de christen-democra
betalen de boeren uiteind
toch het gelag, doordat he*
ministerie van landbouw ^echtl
meest moet betalen. Naturcjamc
en Milieu vindt dat er mel'jQ-oes
compromis juist te weinig,^ zje
wordt gedaan aan het mej heeft
probleem. dam (-
Ook voorzitter Doornbos g;
de landbouworganisatie ljnjtje u
Nederland noemt het ak-
koord slecht. LTO wilde ei
fonds van 750 miljoen gul.^J
om het leed voor de boere
verzachten. Doornbos vreis Berr
dat er op de 'toch al totaalgsbon
geklede landbouwbegrotiteze b(
nu nog minder over is vooen bij
boeren.

ling

lit

organisaties is het nieuwe
beleid een mooie aanleidi

de landbouw met een pot

heidsgeld te saneren. Vooi snej
de varkenshouderij zullen^ y,
derden miljoenen gulden1^ asje'
einde moeten maken aa"van c
overcapaciteit. Dat gebeu^
door het opkopen van mePJj
duktiereëhten. Elke
mag een bepaalde hoevee>jcenjc
mest produceren, ongeacf. l
hoeveelheid beesten. Dooj |jst
mestrechten op te kopen,
kleint de veestapel. nndei
Varkenshouders als Van dleau
Heuvel zien die plannen ijL.atj(
zitten. „Een boer die stoplap,
krijgt nu gemiddeld dpizef e-n(j
gulden voor een zeugenpl. 0ft
voornamelijk voor mestpiP j
tierechten en milieuvergu^ e
gen. Als de overheid die aj
rechten opkoopt, krijgen 'nodic
vers er een concurrent bij, trej^
de prijzen verhoogt. Blijve
moeten kunnen uitbreide^^,,
want de investeringen vo^
milieu kunnen alleen dooe me
bedrijven worden gepleeg.^
Ook Venneman denkt daijja
noodzakelijk is dat bedrijv
kunnen uitbreiden. •.Voor^jlujs
bouw van milieuvriendelijjente
stallen moet je voldoendeJn aa)
grootte hebben om de ko^cret,
eruit te halen." ids di

Venneman ziet weinig hei,
het plan de varkensstapel j^va
verminderen. „Minder vat voor
maken de sector niet gczQe(jes
het zal ook banen gaan ko^^
bij de slachterijen en de re ^eje
de bedrijfskolom."

DEN HAAG PEET VOGELS

PA'

Telecommunicatie raakt door privatisering volkomen

De hele discussie over het mestbeleid is in ieder geval een verrijking voor de Nederlandse taai.

Termen als reparatiebemesting, sleepvoetmachine en fosfaatverliesnormen geven bijna iets
poëtisch aan de vraag hoeveel mineralen er in de grond mogen. De boeren zien de nieuwe ver-
liesnormen echter vooral als een verarming, minder opbrengsten en dus minder inkomsten en
hogere kosten. De al jaren durende slechte gang van zaken bij de meeste boerenbedrijven heeft
tot onmacht en frustratie geleid. Dat komt er nu uit, met de mest als mikpunt.

In hoeverre die opschudding te
recht is, wordt verschillend ge
ïnterpreteerd. Duidelijk is wel
dat er voor 2000 geen beest de
stal uit hoeft. De geleidelijke
aanscherping van de hoeveel
heid mest die op het land mag
worden uitgestrooid, zal pas
over pakweg acht jaar echt pijn
gaan doen. Deskundigen en we
tenschappers hopen de komen
de acht jaar op technische op
lossingen om de hoeveelheid
mineralen in de mest te verla
gen. Anderen, de varkenshou
ders voorop, zien in de lange
tijdspanne een complot van de
overheid om de boeren lang
zaamaan murw te maken en zo
het verzet te breken.
J. Venneman, secretaris van de
hoofdafdeling Veehouderij van
het Landbouwschap probeert
de gevolgen van het mestbeleid
zo goed en kwaad als het kan op
een rijtje te zetten. „De melk
veehouderij zal er maar beperkt
door worden geraakt. Alleen de
bedrijven die veel koeien per
hectare hebben, krijgen te ma
ken met de strenge normen.
Door zorgvuldig en uitgekiend
te bemesten kunnen de meeste
melkveehouders wel aan de
normen voldoen. Vergeet niet
dat de koeien steeds meer melk
geven. Aangezien de melkvee
houders met een melkquotum
zitten, kunnen ze dus met
steeds minder koeien toe."
Melkveehouders die de mest
niet op eigen land mogen uitrij
den, kunnen die gemakkelijk af
zetten bij de akkerbouwers,
denkt Venneman. „Het is kwali
tatief goede mest."

De houders van de negentig
miljoen kippen worden ook
nauwelijks geraakt, omdat kip-
pemest wordt geëxporteerd, zo
dat hier geen sprake is van niet-
afzetbare overschotten. Voor de
akker- en tuinbouwers ziet het
er op de korte en middellange
termijn zelfs goed uit, want voor
hen komt er meer en meer mest
op de markt. Akkerbouwers krij
gen nu al geld voor de mest die
ze afnemen en de toenemende
concurrentie zal die prijs alleen
maar hoger maken. De rekening
zal dus voornamelijk bij de var
kenshouders komen te liggen,
denkt Venneman.

Hoe hoog die rekening wordt, is
onbekend. J. Luesink, beleids
medewerker bij het Landbouw
Economisch Instituut kan al
leen oude berekeningen aanha
len. „Toen er nog sprake was
van een verliesnorm van vijf kilo
fosfaat per hectare hebben we
berekend dat 25 tot 30 procent
van de varkensstapel moet ver
dwijnen om voldoende mest uit
de markt te halen. Nu is de ver
liesnorm twintig kilo per hecta

re. Bovendien komt er door ver
betering van het voer steeds
minder fosfaat in de mest te
recht." Aan een uitspraak over
het aantal varkens dat dus be
houden kan blijven, wil Luesink
zich niet wagen. „De normen
tot het jaar 2000 zijn echter te

halen zonder de veestapel in te
krimpen."

Varkenshouder H. van den
Heuvel uit het Brabantse Asten-
Heusden weet wèl hoe hoog de
rekening is, namelijk een be
dreiging van het voortbestaan
van zijn bedrijf met driehon

derd fokzeugen en jaarlijks zes
duizend biggen. „Ik vecht niet
voor mezelf maar voor mijn
zoon. Hij moet ook een toe
komst op dit bedrijf hebben."
Van den Heuvel is het niet eens
met het negatieve beeld dat de
overheid schetst van de var-

De echtgenote van landbouwminister Van Aartsen kreeg gisteren in Dronten van de vrouwen van het boeren
actiecomité Wij zijn 't zat, het biggetje Rosa aangeboden. Met het jonge dier wordt aandacht gevraagd voor
het mest- en ammoniakbeleid van de règering. foto anp Raymond rutting