te
ir Waarom kometen ontploffen en geliefden ruziën
.er
Programma Wetenschapsdag
jndag 8 oktober
.tenschapsdag
XTOBER 1995
Leidse wetenschappers demonstreren 'water en vuur'
tr kometen maken in een diepvrieszak op de Leidse Sterrewacht, snuffelen
planten in de Hortus Botanicus en luisteren naar een verhaal over de
de mhe oorzaken van botsende karakters. Het kan allemaal tijdens de Weten
voor d<p Zondag 8 oktober ook in Leiden en omgeving wordt gehouden. Jong en
lag proeven, ruiken, voelen, horen en met eigen ogen zien wat de Leidse
iers aan bizarre, nuttige, nutteloze en intrigerende uitvindingen hebben
/aren o< voortgebracht. Ook een aantal bedrijven in de regio is open.
n die sti
Het is dit jaar de tiende keer dat
de Wetenschap Techniek
week wordt gehouden. Het lan
delijke evenement trekt jaarlijks
zo'n 350.000 mensen die op de
ze dag zo'n 200 wetenschappe
lijke instellingen kunnen bezoe
ken. In Leiden kunnen bezoe
kers zondag water zien branden
op de Chemiemarkt in het Gor-
laeuslaboratorium, de bizarre
collectie van het Leidse Anato
misch Museum bekijken,
brandblus-demonstratiesbij-
wonen, sterren kijken bij de
Sterrewacht en alles horen over
de zondvloed, de vervuiling van
rivieren en ruzies tussen gelief
den. Daarnaast zijn er lezingen
over de dichter Lucebert, het in
ternationale milieurecht, oorlog
en horoscopen bij de Azteken,
vijandschap en verzoening bij
politielyAN OVERBEEKE
vertegef
hillendj js dit jaar het
die in/etenschapsdag.
'den v4n vakgroepen
ag, Waijjicsuniversiteit,
erder ,a< de Hortus
-eidschjerrewacht en
Motopenen zondag
Rijs% iedereen die
g, Watjs in de wereld
hap, techniek en
jiderzoekers la
gen zien tijdens
itbapidineen'de-
proeven. Voor
speciale activi-
toneelvoorstel-
ige I Boerhaave en
Hg-program ma
van Oud
deren tussen de
t
bank ir_
een 25]
Tzorgsti
opzette g
laten 11
3UW.
maart j
ernstJ
et feit <j
geweej
ijkheidj
of viO universiteiten, musea,
■.'^.j'ienwachten, laboratoria en
um°oi.fn presenteren een spannend
nontltamma vol demonstraties,
le reclirimenten, rondleidingen,
iverzor
atig w; theater en films!
lameli
gesteljrammakrant bij bibliotheek, VW of boekhandel.
verzor]
'een W
?ed nid
is bes
de baci
le van i
een Kameroense stam en 'water
en vuur' in de gehandicapten
zorg. In de Hortus Botanicus
zijn er uitgebreide rondleidin
gen rond het thema water en
vuur: elementen waar sommige
planten heel veel baat bij kun
nen hebben.
De kleintjes kunnen zelf knutse
len in het Pretlab, de 'koude
kermis' bijwonen in het Kamer-
lingh Onnes Laboratorium, met
hun ouders een waterspeur
tocht doen in de Hortus Botani
cus en een spannende rondlei
ding meemaken door het eeu
wenoude Gravensteen, de vroe
gere gevangenis van Leiden.
Kinderen worden 's middags
voorgelezen uit een boek span
nende verhalen in het Rijksmu
seum van Oudheden en kunnen
aan een tekenwedstrijd mee
doen.
ledereen kan proefjes doen op
de natuurkundemarkt, het Pret
lab en de glas-instrumentmake
rij in het Kamerlingh Onnes La-
boraborium aan de Nieuwsteeg.
Hier worden ook demonstraties
gehouden over lage temperatu
ren, elementaire deeltjes en
chaos. Een professor in de theo
retische natuurkunde probeert
antwoorden te geven op vragen
zoals: waarom is de hemel
blauw en de ondergaande zon
rood, welke quarkkun je niet in
de koelkast bewaren, is de stra
ling van een magnetron gevaar
lijk en wat is het koudste plekje
in het heelal.
In het lab gaan onderzoekers in
op de actuele problemen van de
supergeleiding en doen proeven
met lage temperaturen. Op de
Chemiemarkt in het Gorleausla-
boratorium aan de Einsteinweg
laten medewerkers spectaculai
re chemische reacties zien en
demonstreren toepassingen van
geneesmiddelen en consump
tieartikelen. Elk half uur zijn er
rondleidingen.
De Leidse Sterrewacht. het eeu
wenoude monument aan de
Kaiserstraat, is zondag van
12.00 tot 's avonds 22.00 uur
open zodat bezoekers zelf door
de kijkers naar sterren en plane
ten kunnen turen in de donkere
hemel. De rode draad op de
Sterrewacht is de wisselwerking
tussen koude dingen in de
ruimte zoals stof, gas en ijs, en
warmtebronnen zoals de ster
ren. Kosmologen en sterren
kundigen laten zien waarom
sommige planeten in ons zon
nestelsel harde steenklompen kers, computerdemonstraties
kunnen worden en andere reus- over baanbewegingen van ko-
achtige bevroren gasbollen zijn. meten en planeten en bezoe-
Er zijn rondleidingen door het
instituut en langs de sterrekij-
kers kunnen zelf ontploffende
kometen maken.
net»
zorgstf
ZoeM
rr
wijKES
jdens
zij d
nverzc) uur Doorlopend
t lang t Pretlab doorlo-
Rijsw
g in ei en 15.45 uur
s daal'.
i. 30 uur 'Chaos'.
5.30 uur 'Vraag
'OLGI
?ng
oners I
d eeniiscrs,™at
kraa[ uur Doorlopend
had yaaroncler poster-
obeei/ater en vuur tus"
ie aair'rondleidingen
(neem uw
prob^: comPuterde-
V(Jneem uw eigen
ninti?Pymee>-
rrWSEUM
e de m8ans2
uur doorlopend
•Plein
uur Doorlopend
speurtocht,
en 16.00 uur
iet aandacht voor
J5.OO uur Lezing
ichttetphopha"us Tita"
e sta<j
nègë.UoR1A
uur Doorlopend
Chemiemarkt;
dheid
Pieterskerkhof 6
Internationaal
'ëejr.M. Brus
h^1 J 0vergangsfiguren
"Ll 'uur in recht, mr. L.
op t<
elf du. |let Gravensteen
ye$ hoogleraar Van
letteren
èncomplcx
ïngebouw 1175 (LAK-ge-
3" tfplaats 1
De getekende
.ucebert door mw.
^orlog en horosco-
door dr. M.
^erte"en van de
Jpmenwerking met
t kr Godgeleerdheid)
okkelman, prof. A.
ij en drs. Th. Kris-
1994'
wj
de °w.nschappen
ien. Pieterskerkhof 6
Kinderopvang in Oudheden
Voor ouders met kinderen die zondag een lezing willen bij
wonen, biedt de Leidse Rijksuniversiteit dit jaar voor het
eerst kinderopvang. De ouders kunnen de lezingen van een
uur dan rustig volgen. De opvang is in het Rijksmuseum van
Oudheden aan het Rapenburg 28.
Voor de kinderen is in het museum een uitgebreid pro
gramma samengesteld. Medewerkers van de kinderboek
handel Silvester lezen de kleinsten van vier tot acht jaar
spannende verhalen voor. De oudere kinderen van acht tot
twaalf jaar kunnen knutselen: zij kunnen zelf een Romeins
bootje maken, Griekse wijnschalen beschilderen of een
Egyptische tempel bouwen. Verder is er een tekenwedstrijd
waarbij elk uur een winnaar wordt gekozen die een boek
van de Leidse kinderboekhandel Silvester krijgt. Medewer
kers van het Rijksmuseum die normaliter de begeleiding
van kinderpartijen en schoolklassen doen, verzorgen de op
vang.
De tijden van de kinderopvang zijn afgestemd op de le
zingen: van 12.50 uur tot 14.00 uur, van 14.20 uur tot 15.30
uur en van 15.50 uur tot 17.00 uur. Deze lezingen worden
gehouden op 5 minuten loopafstand van het Rijksmuseum
van Oudheden in de Hortus aan het Rapenburg, het Gra
vensteen aan het Pieterskerkhof en het Lakgebouw aan de
Clevingaplaats. Voor kinderopvang kunnen de ouders zich
melden bij de receptie van het museum,
13.00 uur Water en vuur in de
gehandicaptenzorg door dr. I.
van Berkelaer-Onnes.
14.30 uur Over de onverenig
baarheid van karakters door dr.
A. Kerkhof.
16.00 uur Vijandschap, ver
zoening en verwantschap bij de
Maka (Kameroen) door prof. dr.
P. Geschiere.
museum boerhaave
Lange Si. Agnictcnsiraat 10
14.00 uur Ec-statisch, theater
voorstelling door Pademonia
Science Theater waarbij de
monstraties worden gegeven
van statische elektriciteit. De
voorstelling is geschikt voor kin
deren van acht tot twaalf jaar en
duurt drie kwartier. Aansluitend
kunnen kinderen proefjes doen.
Doorlopend programma:
Rondleidingen door het muse
um en puzzeltochten die in het
teken staan van water en vuur.
rijksmuseum het koninklijk pen
ningkabinet
Rapenburg 28
Doorlopend programma: uit
gelegd wordt wat geld met wa
ter te maken heeft. Door zelf
papier te scheppen uit een tob
be met pulp en water kan zelf
worden uitgevonden hoe een
watermerk ontstaat. Theo Lau-
rentius, prenten- en papierspe
cialist bekend van het program
ma Tussen kunst en kitsch zal
vragen beantwoorden. Verder
een videofilm waarin te zien is
hoe geld wordt gemaakt.
rijksmuseum van oudheden
Rapenburg 28
12.30 uur Quest for Fire, een
film over oermensen in hun
strijd om het bezit van vuur.
13.00 uur Nat en droog Ne
derland, een rondleiding langs
de afdeling Archeologie van Ne
derland.
14.00 uur Herhaling program
ma van 13.00 uur.
FOTO'S LOEK ZUYDERDUIN
14.30 uur Vormen en bakken
van Griekse vazen, een rondlei
ding langs de Griekse vazencol-
lectie.
15.30 uur Herhaling van pro
gramma van 12.30 uur.
16.00 uur De Nijl en de zon in
het oude Egypte, een rondlei
ding langs de Egyptische afde-
Hng.
rijksmuseum van volkenkunde
Steenstraat 1
13.00 uur Atuf, voorstelling
van theatergroep Delta waarin
het scheppingsverhaal van de
Zuidoost-Molukken wordt ver
teld. Voorstelling voor kinderen
vanaf zeven jaar.
14.30 uur Dansvoorstelling
door een Molukse dansgroep.
15.00 uur Rondleiding langs
de tentoonstelling 'Vergeten Ei
landen, het mysterie van de
Zuidoost-Molukken'.
16.00 uur Tegenstellingen in
de Zuidoost-Molukse cultuur,
een lezing door T. van Dijk.
kinderopvang in het
rijksmuseum van oudheden
Rapenburg 28»
Globaal om 12.45 uur, 14.15
uur en 15.45 uur speciaal voor
ouders (met kinderen tussen de
4 en de 12 jaar) die graag een le
zing willen volgen. De ldnderen
worden voorgelezen, kunnen
knutselen of meedoen aan een
tekenwedstrijd.
NOORDWIJK
noordwijk space expo
Keplerlaan 3
11.00 uur, 12.00 uur, 13.00
uur, 14.30 uur en 16.00 uur Ex
cursie naar Estec, de technische
vestiging van de Europese
ruimtevaartorganisatie ESA. Tij
dens de excursie wordt een be
zoek gebracht aan de grote test
installaties waar de Europese
satellieten worden beproefd.
Wie aan de excursie wil mee
doen. moet zich melden bij
Space Expo waar de bus ver
trekt. Er is een beperkt aantal
plaatsen en reserveren is niet
mogelijk. In Space Expo zijn
permanent rondleidingen.
VALKENBURG
smalspoormuseum
valkenburgse ml l h
13.00 uur, 14.30 uur en 16.00
uur Demonstraties stoomloco
motief inclusief een rit om hei
Valkenburgse meer.
DEN HAAG
ptt-museum
Zeestraat 80-82
13.00 uur Demonstratie van
meetapparatuur om storingen
in het telefoonnet op te sporen.
14.30 uur Demonstratie van
een sprekende computer.
16.00 uur Herhaling program
ma 13.00 uur.
12.30, 14.00 en 15.00 uur On
der leiding van Technika 10 he;
Pretlab.
museon
Stadhouderslaan -II
13.00 uur 'De onttrekking van
water aan de duinen', lezing
door L. Meijer.
14.30 uur Voordracht van fo
tograaf Flip de Nooyer over zijn
natuuropnamen.
16.00 uur Film 'Duinbehoud'.
vanaf 13.00 uur Doorlopend
video's over het Waddengebied
en een maquette van het Wad
dengebied, waarbij uitleg wordi
gegeven. Voor kinderen is hei
mogelijk proefjes te doen onder
leiding van de Wad-o-logen
bende, de jeugdafdeling van de
Waddenvereniging.
