Oude tijden Greenway herleven
Een negen voor Lenny Kravitz
Cultuur Kunst
L lemuseum kandidaat
iönberg-archief
Zwartboek
architecten
Debuutprijs
proza voor
Luuk Gruwez
Filmfestival Cinekid voor eerst in Leiden
'us Heaney, politiek bewust lyricus
ïlSfvan Derryin
IBER 1995
chef gert visser. 071 -356441
ieeTdêljrijs voor De Tasjesdief
3lh m 08/lsjesdief heeft opnieuw een prijs gewonnen.
Y tjj(jens een filmfestival in Canada de Grote
"ftn 's derde onderscheiding, zo meldt produ-
h 1 Filmcompany. Eerder kreeg de film tijdens
hth °P Filmfestival in Berlijn de Glazen Beer. Tijdens
jn japan Werd de Grote
ae avond Tasjesdief, met jn de hoofdrol Olivier Tui-
versleep 5jOSCoop te zien. De TROS zendt de film te-
Umdat di
er in dt
igedrukgi
ge herfstjs voor Esther Sluiter
an er wer
an de atrr Sluiter krijgt de Royal Nederland Grafiekprijs.
ligt de stpdjs. bestemd voor jonge, veelbelovende grafi-
het nog sis 35.000 gulden verbonden. Sluiter studeerde
een Academie Beeldende Kunsten in Maastricht.
De warrrischeiding gisteravond in Amsterdam overhan-
westen ken waarvoor zij de prijs won is getiteld 'Het
bev^chap gezien vanuit de trein',
g wat mc
ktober is, kunstcentrum Haagweg-4 krijgt een gastate-
en zou hlcjse kunstenaars. Paul Dignan, een 33-jarige
graderste de gelegenheid om van deze ruimte ge
de opwa (je jaarwisseling zullen in het gast-atelier
zondag een beeldend kunstenaar uit Japan, een Chu
rn Bij eeaarse schilder werken.
wc
e luchters duin- en bollenstreek
•p in de a
1 toenen'ee^e'nc^e houden alle ateliers in de duin- en
1 huis. Kunstenaars in de gemeenten Valken-
ïsburg, Noordwijk en Sassenheim zetten zater-
deuren open tussen 10.00 en 17.00 uur. Ook
naarse kunstenaars doet mee aan de open dag.
Voorschotense bioscoop na drie jaar weer open
21 y.entemuseum
.tsen waar de
- Je componist
(1874-1951)
n komen. De
29 hebben een
liversiteit van
in Los Ange-
thans in be-
onwe,op zoek naar
sneeuaming, moge-
haeel:hönberg en
windrönberg-Nono
19 tempei\jederland in
pvoering van
es en Aaron
land: dse Opera. Zij
droogiestie een eer-
n maar^met dr. Hans
"en'uVyfnhetGe-
en; morg11 Henk Guit-
prichters van
n rustig jemble.
;land kaïf'
Het Gemeentemuseum on
derzoekt momenteel wat de
mogelijkheden zijn. Volgens Lo
cher heeft zijn museum op dit
moment ruimte noch fondsen
voor het archief te bieden. Over
een aantal weken wordt meer
duidelijkheid verwacht. Locher
vindt het overigens niet gek dat
de erven-Schönberg bij het
Haags Gemeentemuseum heb
ben aangeklopt, omdat dit een
belangrijk muziekarchief heeft.
Onlangs is daarin ook het Men
gelberg-archief opgenomen.
De kinderen-Schönberg on
derzoeken overigens een reeks
van andere mogelijke vesti
gingsplaatsen zoals Berlijn, We
nen, Washington, New York. Zij
stellen de eis dat de nalaten
schap in een apart gebouw
moet worden ondergebracht
met eigen concerten en lezin
gen.
Een première in Voorschoten, dat is lang geleden. Nou ja,
een echte première betreft het hier natuurlijk niet, want
'Forrest Gump' met Tom Hanks in de hoofdrol, draait in
Nederland al weer een tijdje. Maar film kijken in het dorp
aan de Vliet, dat is vanaf zondag wèl weer mogelijk. Ruim
drie jaar na de sluiting van het roemruchte theatertje
Greenway draait de projector voortaan maandelijks zijn
rondjes in het Cultureel Centrum.
luidt het gezegde en dat gold
dus ook voor Nieuwenhuizen,
de Stichting en al degenen in
Voorschoten die de initiatieven
in woord en gebaar ondersteun
den. Want nu is het dan zover.
Voortaan zal er elke maand in
het Cultureel Centrum weer een
film worden vertoond. Te be
ginnen met Forrest Gump, die
om 20.15 uur officieel wordt ge
opend door mevrouw Canne-
gieter-Rinaldi, lid van de Neder
landse Filmkeuring. In novem
ber volgt dan 'Schindler's List'
van de regisseur Steven Spiel
berg en in december staat 'Nell'
met Jodie Foster op de rol. De
voorstellingen zijn telkens op de
zondag- en de maandagavond
daaropvolgend.
Positief
voorschoten ad van kaam
Het verhaal van Greenway, die
kleine gezellige bioscoop aan de
Schoolstraat, is bekend. Dertig
jaar lang zwaaide An Nieuwen
huizen er de scepter. Totdat het
moment kwam dat zij het fi
nancieel niet langer kon bol
werken. In een tijd van schaal
vergroting, mega-bioscopen en
niet te vergeten de opmars van
de videofilm, bleek er in Voor
schoten niet langer plaats voor
een eigen filmzaal. Het bordje
'exit' bleef in Greenway derhal
ve permanent branden. Film-
minnend Voorschoten moest
voortaan zijn heil maar elders
zoeken. In omliggende steden
als Leiden en Den Haag.
Greenway werd verkocht aan
een projectontwikkelaar - die
verder niets met filmprojecto
ren had uit te staan en die het
gebouw een andere bestem
ming gaf. Wat restte bij veel in
woners van Voorschoten waren
vooral herinneringen en senti
menten. Want Greenway, tja,
dat was dat toch decennia lang
een begrip geweest in het dorp.
Daar had menigeen zo zijn ei
gen gedachten en gevoelens bij.
Doodzonde
Een aantal van hen, met Nieu
wenhuizen voorop, vond het
doodzonde dat met de sluiting
van de enige echte bioscoop in
Voorschoten ook meteen de
film dan maar uit die plaats ver
dween. Dozen vol met handte
keningen en adhesiebetuigin
gen ontving zij bij haar pogin
gen om in het Cultureel Cen
trum behalve kinderfilms - want
die bleven wel - ook kwaliteits
films voor volwassenen te mo
gen draaien. Maar het duurde
geruime tijd eer het tot een ver
gelijk kwam tussen de gemeen
te en de inmiddels opgerichte
Stichting Film Voorschoten.
Maar de aanhouder wint, zo
,,Het is nu dus een kwestie van
afwachten", blikt Nieuwenhui
zen vooruit naar zondag. „Ik
heb vanuit de dorpsgemeen
schap ontzettend veel reacties
ontvangen, het leeft hier echt.
Vooral bij de ouderen, die nu
eenmaal minder makkelijk naar
de stad gaan 's avonds. Maar",
zo benadrukt ze, „al die positie
ve mensen moeten eerst na
tuurlijk nog wel de daad bij het
woord voegen en dan ook ko
men naar het Cultureel Cen
trum in de Prinses Marijkelaan.
We kunnen daar maximaal 100
man kwijt. Loopt het echt storm
dan zetten we er gewoon een
paar stoelen bij."
Aan 75 mensen over twee
avonden heeft ze voorlopig ge
noeg om maandelijks uit de
kosten te komen. „Maar dat kan
alleen omdat dit valt onder de
paraplu van de Stichting, hoor.
We hoeven er niet van te leven,
dat moge duidelijk zijn. Het is
een hobby. En dit jaar zal blij
ken of genoeg mensen diezelfde
hobby delen in Voorschoten.
Als dat zo .is, is de film terug in
het dorp."
amsterdam anp
De Bond van Nederlandse
Architecten (BNA) wil dat er
snel een eind komt aan
slecht georganiseerde ont
werpwedstrijden. waarvan
architecten de dupe worden.
De BNA heeft daarover een
zwartboek opgesteld dat gis
teren is uitgekomen.
Daarin staan dertien zoge
naamde meervoudige op
drachten, waarbij architecten
schade leden. Vooral ge
meenten komen er als boos
doeners uit naar voren.
De bond roept de architec
ten op categorisch te weige
ren aan de gewraakte op
drachten mee te werken. Al
leen dat dwingt de opdracht
gever zich aan te passen, zegt
de BNA in haar zwartboek. In
mei van dit jaar riep de orga
nisatie ook al op tot een boy
cot van slecht georganiseer
de ontwerpwedstrijden
amsterdam anp
De Geertjan Lubberhuizenprijs
voor literaire prozadebuten is
toegekend aan de Vlaamse au
teur Luuk Gruwez voor Het bal
van opa Bing. Aan de prijs van
de Marten Toonder Stichting is
een bedrag van 10.000 gulden
verbonden. De prijs wordt op 25
oktober in de Nieuwe Kerk in
Amsterdam uitgereikt.
Gruwez (1953), leraar Neder
lands in Hasselt, is vooral be
kend als dichter. Hij heeft zeven
poëziebundels op zijn naam
staan. Hij is medewerker aan
onder meer het Nieuw Wereld
tijdschrift en Maatstaf.
An Nieuwenhuizen: „We hoeven er niet van te leven, dat moge duidelijk zijn."
FOTO LOEK ZUYDERDUIN
op '/innaar voor Literatuur
op eiek en politiek
t met mijn de poëzie
is Heaney, die
g 7 OKTpbelprijs voor
werk is ge-
06.9latteland van
17.3groeide, maar
1d teken van de
1 geboorteland
2.18.
2 02 Js de grootste
der uit Ierland
its, die in 1923
w«' n. De Zweedse
prees.
licht bëjtschc schoon-
grondmdiepte, die de
licht bet dagelijkse le-
iJ^J^ende verleden
hcht beerder wees ze
grondmeen Noordier-
licbtb(h heeft uitge-
onbew.
reien ft geweld tUS-
licht ben protestanten
onbew.jk Van de dich-
Si>nheid in'e-
grondmfker nu onder-
onbew.|es haar trach-
onbew.l
mfse,n ichter, essayist
zwaar b in 1939 gebo-
hchtbeje Mossbawm,
grondnPj was de oud-
iicht bemderen in een
hcht bej werkte als le-
onbew.l
motfegPen bij in 1966
half bej publiceerde,
motregqisde naar de
sa 1972, toen het
half bew
,,cht beJd m het noor-
iicht bëpunt bereikte,
onbew, krant bejubel-
Eji de ..bekende
hchtbetndisf'. Critici
onbew em ervan zich
hchfban Z'jn verant"
o^/als katholieke
regen
onbew VJorth uit 1975,
zwaar't5pUWd a's Zijn
zwaa it hij terug op
onbew ld dat hij ach-
hchtberelt fijj zjcfi njet
onbew.^ republikeinse
onbew e IRA, hij zegt
regent^ voor tribale
•egen nt ln Fleaney's
iaif Dekker schuldge-
ialfte1i in haar oor
ondermeer in
79), waarin hij
pgenomen aan
McCartney, die
se terroristen is
Seamus Heaney: eenvoud en helderheid zijn kenmerkend voor zijn stijl.
doodgeschoten. De geest van
Colum keert terug en schreeuwt
om wraak in Station Island
(1984).
Tezelfdertijd blijft Heaney
diep geworteld in het noordelij
ke platteland. Hij blijft letterlijk
dicht bij zijn geboortegrond: al
vanaf zijn eerst gepubliceerde
gedicht Digging komen zijn
herinneringen aan de aardap
pelplanters en turfstekers van
zijn jeugd in het graafschap
Derry terug.
Turfstekers
Eenvoud en helderheid zijn
kenmerkend voor zijn stijl. In
zijn werk beroept hij zich op
oude Ierse mythen en ervarin
gen, waarbij hij tot de Vikingen
teruggaat. De toegankelijke, na
turalistische schrijftrant van zijn
vroege werk heeft de laatste ja
ren plaatsgemaakt voor een
taalgebruik waarin symboliek
meer op de voorgrond staat.
Heaney is gefascineerd door het
geheimzinnige, het verborgene,
de legenden van de „bog peop
le" (turfstekers).
Heaney is zich scherp bewust
van de veranderingen die het
moderne - Ierland doormaakt.
„Onze culturele identiteit is lan
ge tijd niet definitief omschre
ven geweest", zei hij in een
vraaggesprek met Vrij Neder
land. „Maar nu bevindt Ierland
zich in een postmodernistische
fase waarin weinig meer vast
staat. Het is interessant te zien
hoe we dit interne conflict bin
nen onze eigen cultuur oplos-
leiden erna straatsma
Voor het eerst doet Leiden mee
aan het landelijke kinderfilm
festival 'Cinekid op locatie'. In
de herfstvakantie draaien in het
filmhuis van het Leids Vrijetijds
Centrum (LVC) vijf program
ma's voor kinderen. 'Cinekid op
locatie' loopt in dertig Neder
landse steden parallel aan het
Amsterdamse kinderfestival Ci
nekid.
Dinsdag 17 oktober begint
het kinderfilmfestival met
'Kleintje Kort'. Onder deze titel
worden drie korte films ver
toond voor kinderen van vier tot
acht jaar. 'De Juwelenberg' is
een Iraanse poppenanimatie
film waarin een jongetje, dat
kruiwagens sjouwt voor een ko
lenboer, vriendschap sluit met
een adelaar die op een berg ju
welen woont. In de Zweedse
film 'Ik ga vissen' stapt een jon
getje voor het eerst alleen in de
trein om elders te gaan vissen.
'Binke kan niet vliegen' is een
Zweedse tekenfilm over een
jongè kraai met vliegproble-
men.
Donderdag 19 oktober wordt
voor de jeugd van acht tot en
met twaalf jaar de film 'Crums I'
vertoond. Dit is een Deense ko
medie over een een heel slim
jongetje dat twee bankoverval
lers op het spoor komt. In De
nemarken was de film een kas
succes en werden er twee op
volgers gemaakt ('Crums II' en
'Crums III').
Scène uit 'Crums I', donderdag 19 oktober te zien in het LVC.
'Buster is jarig' is de titel van
het programma dat vrijdag 20
oktober draait voor kinderen
vanaf tien jaar. Er worden, ter
gelegenheid van de honderdste
verjaardag van de film en die
van Buster Keaton, drie 'stom
me films' gedraaid. Het gaat om
films van Buster Keaton die
nooit eerder in Europa zijn ver
toond. Kinderen vanaf zes jaar
kunnen zaterdag naar de Ne
derlands gesproken speelfilm
'Mijn eigen tijger'. Dit is een
sprookje over een weesmeisje
dat vriendschap sluit met een
wilde kat.
De laatste film van Cinekid op
locatie' is 'Het wilde paard'. De
ze Deense film, over een zoek
tocht van twee meisjes naar eerj
wild paard in de bergen, is ge
schikt voor kinderen vanaf acht
jaar.
Alle films beginnen 's mid
dags om 14.30 uur. Kaartje?
voor Cinekid kunnen gereser
veerd worden bij het LVC: tel;
071-5146449.
De gespletenheid tussen oud
en nieuw, tussen de rust van het
platteland van Derry en het ge
weld van Ulster, is terug te vin
den in zijn werk en persoon. In
de trein van Dublin naar Belfast
stapte hij ooit diplomatiek over
van de Zuidierse Powers whis
key op het noordelijke merk
Bushmills bij het oversteken
van de grens.
In het wereldje van de poëzie
heeft Heaney het hoogst haal
bare bereikt: hij wordt zowel
door de critici als het grote pu
bliek bejubeld. Hij deed er ooit
eens drie uur over om zich een
weg te banen door de hoofd
straat van Dublin, waar hij be
laagd werd door fans die hem
het beste toewensten.
recensie john oomkes
Concert Lenny Kravitz Gezien: 5/10. Pa
radiso. Amsterdam.
Al in het openingsnummer van
het concert waarmee Lenny
Kravitz terugkeert op het gewij
de altaar van Paradiso, is het te
merken. Het is de voorganger
ernst er iets uitzonderlijks van
te maken. Later zal hij het dol
enthousiaste publiek uitleggen
waarom: „Hier, zes jaar gele
den, begon 't. Het was een van
mijn eerste optredens buiten de
VS. Maar de opname die van
dat concert gemaakt werd, Live
at the Paradiso, kennen ze over
de hele wereld."
Het concert waarop Kravitz
doelt, bestond uit een kleine
setlist, zodat ieder nummer wel
moest worden uitgesponnen.
Nu zijn repertoire inmiddels ve
le tientallen songs omvat, is dat
niet meer om oneigenlijke rede
nen noodzakelijk. Maar Kravitz
rekt zijn composities nog altijd
op. Improviseren, stoeien met
de mogelijkheden, een strak
Beatles-achtig openingsstuk
zoals Tunnel Vision ombouwen
in een vette funk a la Wild Cher
ry's Play that Funky Music
(White Boy) - dat zit Lenny in
het bloed. Omdat hij dat aspect
volledig beheerst en zijn band
erop traint, behoort hij tot de
absolute groten in het vak.
Bij Kravitz merk je dat de lief
de voor de muziek waarmee hij
opgroeide heel groot is. Een
strakke, tweekoppige kopersec
tie zorgt voor hoge, James
Brown-achtige syncopen in
Stop Draggin' Around, Always
on the Run krijgt een gitaarduel
mee waarvan Aerosmith alleen
kan dromen, in Believe zorgt
een bugel voor het even aanzet
ten van de grondtonen van de
gekozen akkoorden. Prachtig is
ook het KoKoMo-achtige, trans-
seksuele mannenkoortje The
New Guys dat hier en daar
O'Jays-harmonietjes kweelt.
En voor de rest is het genieten
van iemand die overduidelijk
niet langer de last van chemisch
snoepgoed met zich meetorst.
Lenny kiest vooral breed: van de
eerste CD Let Love Rule krijg!
het titelnummer een uitgespon
nen uitvoering die die van zes
jaar terug moet hebben over
klast, terwijl Mr. Cabdriver kort
wordt gehouden. Van Mama
Said, CD nummer twee, doet hij
Always on the Run, It ain't over
'til it's over, Stop Draggin'
Around, Fields of Joy en What
the Fuck, van nummer CD drie
blijven Believe en Are You Gon
na Go My Way na afloop han
gen.
Als we al concerten moeten
belonen met een jurywaarde
ring, dan zou ik er een negen
voor geven al was het maar
om aan te geven dat Kravitz nog
beter kan.
