Ieder champagnemerk heeft eigen publiek Smaak Nieuwe wijnen en whisky's uit Amerika VKIJDAü 29 bEPrtA/iBEK 1995 Likeur van zwarte bessen De Nederlandse zwarte bes- senteelt is geconcentreerd in Zeeland op een areaal van 325 ha. waarvan circa een derde deel op Tholen en westelijk Noord-Brabant. Borssele is met 210 hectare koploper. Van de produktie komt driekwart uit het wes ten van Zuid-Beveland. De vruchtbare klei. het gunstige klimaat en de vele zonuren geven de bes uit dit gebied haar volle rijpheid, smaak en kleur. Deze eigenschappen zorgen voor een procentueel hogere opbrengst per hectare dan in de overige bessen- teeltgebieden. De opbrengst varieert ook nog afhankelijk van de leeftijd van de strui ken. maar bedraagt gemid deld 6 ton per hectare. REDACTIE WIM VAN BEEK 072-196258 Nieuwe bokbieren Bokbier is één van de weinige biertypes dat zich door de eeu wen heen heeft weten te hand haven. Als in het najaar de nieu we gerstoogst en de hop be schikbaar kwamen, ging de brouwer weer aan de slag en zijn eerste brouwsel werd het bokbier. Een bier dat hem en zijn klanten een idee moest ge ven over de kwaliteit van de sche Bierbrouwerij zijn met twee nieuwe bokbieren geko men. Vanaf maandag is Dom- melsch Bokbier Primeur ver krijgbaar. Dommelsch Bokbier Primeur is een robijnrood, aro matisch bier met een aangena me volmondige smaak en een alcoholpercentage van 6,5%. Een gelimiteerde hoeveelheid Dommelsch Bokbier Primeur wordt langer vergist en gela gerd, waardoor smaak en kleur zich verder ontwikkelen. De naam die de brouwers van Dommelsch Bier aan dit nieuwe bier gaven, is Dommelsch Win- terbok, dat vanaf half november beperkt en uitsluitend op fles verkrijgbaar zal zijn. Een pilsje voor warme zomer dagen. een glaasje wijn als be geleiding van de maaltijd of bij de open haard. Drankjes voor twee totaal verschillende groe pen liefhebbers. Want wie meestal pils (of bier) drinkt, dr inkt vaak geen wijn. En anders om. Maar een bierfanaat veraf schuwt geen neut, een borrel erbij: een jonge jenever, soms een likeurtje, een glaasje cognac of een whisky met ijs In een geheel andere categorie, zowel qua smaak als qua ge bruik en zeker ook qua prijs, be vindt zich cognac, rum, likeur en whisky. Maar vooral cham pagne, want het najaar en voor al de decembermaand zijn champagnemaanden bij uit stek. Jacobus Boelen, al sinds 1733 wijnkoper in Amsterdam, doet niet in pils en bier. De betere Franse, Duitse, Italiaanse, Cali- fornische en zelfs Chinese wij nen of portwijnen komen wel in de collectie voor. Maar Boelen staat ook voor rum, wodka, likeur, whisky en zelfs mineraal water. Maar vooral kwaliteits cognac en -champagne. De naam Boelen is zo Amsterdams als wat, maar de naam is het enige Nederlandse dat nog her innert aan deze van oudsher bekende traditionele wijnkoper. Het bedrijf behoort al weer heel wat jaren tot de Franse 'Groupe Remy Cointreau', een samen gaan van Rémy Martin (de wijn bouwer die al vanaf 1724 in de cognacstreek zorgt voor de be roemde cognac) met Cointreau, waarvan Edouard in 1860 zijn beroemde distillaat van sinaas appelschillen in vierkante fles op de markt bracht. Boelen is dus een dochteronderneming van de Rémy Cointreau-groep en een van de 45 distributie-be drijven in de wereld van alle produkten van de Rémy Coin treau-groep en daarnaast nog een hele reeks andere toonaan gevende merken. PR-manager is Ellen Bax, zelf gediplomeerd vinologe, en altijd bezig met dranken, namen van De champagne van glamour en feest: Piper-Heidsieck. producenten, methodes en jaar gangen. Bax is een wijn- en drankenencyclopedie tegelijk, die smaken, prijzen, kwaliteit en vooral merken in haar brein heeft opgeslagen en uit die complexe drankenwereld zon der problemen namen van wijnhuizen, cijfers, jaartallen en informatie tovert. Als ze in het fraaie proeflokaal van het kantoor aan de Amster damse Heathrowstraat de eerste van een hele reeks flessen toont en van sommige de smaak wil laten proeven - slurpen, proe ven en weer uitspuwen - toont ze de trots van alle wijnen: vier van de beste champagnes: Piper Heidsieck, Krug, Charles Heids- iecken Jacquart. De enige wijn die recht heeft op de naam champagne wordt ge maakt van wettelijk nauwkeurig bepaalde druiverassen in een district van beperkte omvang en duidelijke begrenzing in de Franse provincie Champagne. De wijnstokken die deze drui ven produceren worden volgens strenge lokale regels verbouwd en ook de wijnbereiding ge schiedt volgens nauwkeurige bepalingen. Een willekeurige mousserende wijn, uit Frankrijk of Spanje, kan goed zijn, maar zal nooit champagne worden, hoewel sommige inderdaad zo vermetel zijn om zich achter die naam te verschuilen. Met gevoel voor goede zakelijk heid heeft ze zelf geen voorkeur, maar Piper Heidsieck spreekt haar toch 't meeste aan, vanwe ge de bijzondere uitstraling die ervan uitgaat. Piper Heidsieck Piper Heidsieck is de cham pagne van de sterren, van glamour en van feest. Want waar glitter is, is Piper. Festivals in Scheveningen, Cannes, Vene tië, Berlijn, Tokyo, Deauville, Pi- per is erbij. Beroemdheden kie zen voor Piper vanwege de kwa liteit en de krachtige uitstraling die ze heeft. Marilyn Monroe smachtte ernaar... Laurel en Hardy schreven Piper in hun script. En: een Oscaruitreiking zonder Piper Heidsieck is niet denkbaar..." Maar Krug - een van de kleinste champagnehuizen - is voor haar ook een klasse-champagne en deze geniet haast een onver gelijkbare reputatie, aldus Bax. ,,De champagne van Krug kan vergeleken worden met een symfonieorkest: de individuele muziekklanken kunnen fraai zijn, maar de ware symfonische klank wordt door het geheel sa men met de dirigent gevormd. De familie Krug verstaat als geen andere de kunst van het dirigeren van de champag neklanken..." Krug staat jaarlijks voor meer dan een half miljoen flessen. Grande Cuvée is het parade paard van dit champagnehuis. „Ook wel de Rolls Royce onder de champagnes genoemd." Charles Heidsieck - sinds 1985 onderdeel uitmakend van de Rémy Cointreau-groep - en Jac quart zijn de twee andere champagnes die Boelen in Ne derland verkoopt. Niet recht streeks aan de consument, maar aan de betere slijter en bedrijven die gastronomie hoog in het vaandel hebben. In 1990 gingen nog slechts 1,6 miljoen flessen champagne naar Nederland. In 1993 waren dat er al 1,9 miljoen. Een stij ging in gebruik. „Toch is champagne nog maar goed voor 1 glas per hoofd van de bevolking per jaar", zegt El len Bax. „Champagne wordt niet zo maar gedronken. Het is een drank voor bij feestelijkhe den: huwelijk, verjaardagen... Straks met kerst en de jaarwis seling. Dat zijn echte champag ne-feesten." Bruisend leven „Meer dan de helft van de om zet van champagne wordt in december gemaakt. „En dan te bedenken dat ieder champag nemerk z'n eigen publiek heeft. Daar waar de Piper Heidsieck 't liefst gedronken wordt door mensen die houden van een bruisend leven. Zo wordt Char les Heidsieck traditioneel ge dronken bij gastronomische hoogstandjes." Champagnes zijn er in soorten. Zo is er de reguliere: de brut de mi-sec, er is er een uit een ex treem mooi oogstjaar: de millé- simé/vintage. Of er is de witte, alleen van witte druiven ge maakt, de Blanc de blancs of de rosé champagne, waar aan de cuvée rode wijn is toegevoegd. Ellen Bax: „Twintig jaar geleden was het nog ondenkbaar dat mensen geld aan luxe dingen en dus ook aan de betere wijnen zouden uitgeven. Maar als er een bijzondere gelegenheid ge vierd moet worden ontbreekt champagne al haast niet Wijnen en whisky's staan tot midden ok tober in de belangstelling bij de slijterske ten Gall Gall. Gedurende die periode worden ook nog eens vier nieuwe whisky- -merken geïntroduceerd: Four Roses Single Barrel, Makers Mark, Rebel Yell en Knob Creek- Afgelopen voorjaar zijn door Gall Gall 42 wineries bezocht in vier verschillende staten van Amerika. Er wer den 500 wijnen geproefd en 31 wijnen ge selecteerd waarvan er 27 nu nieuw wor den opgenomen in het assortiment. Amerikaanse whisky kan, afhankelijk van de grondstoffen, worden verdeeld in drie typen: rye whisky, corn whisky en bour bon. Rye whisky wordt gemaakt van mi nimaal 51% rogge waaraan een klein deel gerstemout en een grotere hoeveelheid maïs worden toegevoegd. Gerstemout zorgt voor het gistingsproces en de zoeter smakende maïs compenseert de vrij bit tere smaak van rogge. De rye whisky rijpt op nieuwe aan de bin nenzijde geschroeide eiken vaten. Straight rye whisky heeft minimaal twee jaar op fust gerijpt. Corn whisky heeft meer dan 80% maïs, aangevuld met gerstemout. Het zijn sim pele whisky's die rijpen op vaten die niet van binnen geschroeid zijn. Ze zijn door de maïs vrij zoet. Bourbon is de naam van de klassieke Amerikaanse whisky. Hij komt oorspron kelijk uit Bourbon County, Kentucky, waar nu overigens geen distileerderijen meer staan. Het grootste aandeel komt hier weer van de maïs. Aangevuld met 5- 15% rogge en een gelijke hoeveelheid ger stemout. Verreweg het bepalendst voor de smaak van bourbon is de rijping op geschroeide vaten. Gewoonlijk is bour bon tussen de 4 en 12 jaar oud. Een aparte plaats neemt de Tennessee- whisky in, waarvan Jack Daniel's het be kendste voorbeeld is. Om de naam Ten- nessee-whisky te mogen dragen, dient de whisky te voldoen aan een tweetal voor waarden. De whisky dient ten eerste ge produceerd te worden in de staat Tennes see. Daarnaast is het kenmerkende van deze manier van whisky maken dat het distillaat, nog voor de rijping, gefilterd wordt door een drie meter dikke laag houtskool. De olieachtige elementen wor den zo aan de whisky onttrokken. Het distillaat is zeer zuiver en neemt daardoor meer smaak op van het vat. Enkele van de nieuwe Amerikaanse wijnen. OPGAVE KRUISWOORDRAADSEL Horizontaal: 1. wanorde; 5. glazen klok; 9. gehoororgaan; 10. gewicht; 12. projectieplaatje; 13. deel van een Franse ontkenning; 14. ge kijf; 15. de oudere; 17. hoofd; 19. foedraal; 22. grafheuvel; 24. strook; 26. watergeest; 27. bij belse naam; 28. Griekse bosgod; 29. bijwoord; 30. wolpluisje; 31. persoonlijk vnw.; 33. deel van een fuik; 35. akelig; 38. rijtuig; 40. kinderdoek; 42. keteltrom; 44. gewricht; 45. projectiel; 47. dwarsmast; 49. glooiing; 50. af standsmaat; 51. bitter vocht; 53. keurig; 54. amfibie; 55. hertach tig dier; 56. muziekstuk. Verticaal: 1. muziekuitvoering; 2. op welke wijze; 3. slee; 4. defect; 5. loop vogel; 6 ordedienst (afk 7. bloem; 8. regenscherm; 11. zuurstofmodificatie; 16. meerde re; 18. schoonmaak; 20. voorzet sel; 21. mager; 22. brandgang; 23. muzieknoot; 25. golfbaan; 26. hoger beroep; 32. groente; 34. deel van het lichaam; 36. luim; 37. onbekend persoon; 39. bevestiging; 41. vogelprodukt; 43. kauw; 45. gordel; 46. hoofd deksel; 48. vis; 50. schaakterm; 52. Frans lidwoord; 54. onmeet baargetal. OPLOSSING CITAAT Horizontaal: 1zoom; 2. part; 3. later; 4. spin; 5. walm; 6. beer; 7. staar; 8. vier; 9. toon; 10. bont; 11. knaap; 12. bank; 13. barak; 14. moor. Het citaat is van Walter Lippman: „Wanneerallen het eens zijn, heeft niemand vol doende nagedacht". R I TOMPOES Tom Poes en de Bommel-legende Tom Poes rende naar huis om zijn gereedschap te halen. Hij gunde zich geen tijd om een stukje te eten of zo iets. Zonder rust te nemen holde hij terug naar de ingang van de druip steengrot, die hij met heer Bommel had opengehakt. „Het zal nu al wel bij tweeën zijn", prevelde hij zenuw achtig. „En op papier van de legende staat drie uur. Ik heb dus nog zestig minuten om de stalagmiet uit te hak ken. „Tsjonge, wat een sukkel ben ik geweest, dat ik die zogenaamde le gende niet eerder heb begrepen! Als ik nu nog maar op tijd kom!" Met de ze woorden snelde hij door de grot naar de vreemd gevormde druip steen toe en daar begon hij koorts achtig de kalk weg te kloppen. Ik weet niet wat hij precies op het oog had met zijn haast en daarom lijkt het me beter om terug te gaan naar heer Bommel in het verre verle den. De ongelukkige heer stond nog steeds naar de dol geworden natuur te staren. Buiten de spelonk gierde de wind en binnen straalde een kleverig, bruinachtig vocht uit de zol dering. Een poosje scharrelde hij moeilijk rond om een droge plek te vinden. Maar overal lekte het en bovendien werd het voortgaan hem bemoeilijkt door de plakkerige modder die zich om zijn voeten vormde. Tenslotte bleef hij staan om wat te rusten en om zijn gedachten te ver zamelen. „Hoe vreselijk is dit alles", prevelde hij met bleke lippen. „Ik verkeer in groot gevaar; dat voel ik. In dit vocht kan ik licht kou vatten - en overal ko men rotsen uit de grond. Ik moet hier weg!" Maar helaas. Toen hij naar de uitgang wilde lopen bleek hem dat de modder om zijn benen reeds hard geworden was. Hij zat vast. H W R sT6 "0 Maan op 13.17 Maan onder J< Waterstand limuiden Katwijk Hoog 07.06 19.25 06.39 I Laag 02.24 15.00 02.05 Weerrapporten 29 september 07 uur; DOOR HANS VAN ES U Het spervuur van najaarsbuien heeft de neerslagsom in de afgelop dagen verder opgevoerd. Sinds zondagmiddag is er in het westen het land 60 tot 90 millimeter gevallen; een hoeveelheid, die nornL is voor een hele septembermaand. Kijken we echter naar het rece verleden - sinds het begin van de jaren tachtig - dan blijkt de over vloedige neerslag van de afgelopen week niet eens zo bijzonder Op mijn weerstation in Haarlem - representatief voor de westelijk kuststrook - sprong de herfstmaand van 1983 er uit met een som resp. 220 mm. Verreweg de meeste neerslag viel in een tiendaag periode van 11 tot 20 september, waarin maar liefst 178 mm oi kwam. Stevige botsingen tussen koude en warme luchtmassa's (1 tale neerslag) en 'losse' buienvorming in polaire lucht maken zuil neerslagsommen mogelijk; zeker vlak na de zomer, als het relatie warme zeewater voor extra impulsen zorgt. Ook september 1984 was rijk aan Noordzeebuien met een totaal 178 mm. In de jaren negentig zorgden alle septembermaanden ii ze regio voor een waterproductie van meer dan 100 mm; uitgezor derd 1992. Vorig jaar werden in Noord-Holland zelfs absolute ma records gevestigd met 263 mm in Heerhugowaard. Ook toen viel meeste regen in een kort tijdvak; tussen 9 en 19 september 199^ j kwam er circa 150 mm omlaag. Het lijkt er op, dat het ergste van de huidige natte periode nu ach de rug is. Een uitloper van hogedruk zorgt vandaag voor bredere o klaringen; de buien zijn zeldzamer en minder fel. Het frisse weer de laatste dagen met temperaturen, die tijdens buien soms onder 10 graden lagen, loopt ook ten einde. De stroming buigt geleidelijk om van noordwest naar zuidwest, w; mee zachte en vochtige oceaanlucht naar onze omgeving wordt g< stuurd. Deze overgang wordt gemarkeerd door een warmtefront, d g morgen voor veel bewolking en perioden met regen zorgt. De temj tuur loopt al iets op. Vanaf zondag mogen we op een paar zachte i gen rekenen met maxima van ca. 18 graden. De regenkansen zijn delijk kleiner geworden. In de vochtige oceaanlucht is er eerst ver bewolking, maar begin volgende week komt er ook weer ruimte vo zon. Bij een matige, soms vrij krachtige zuidwestenwind is het da geen onaardig herfstweer. KNMI Weersvooruitzicht Geldig tot en met vrijdag. Noorwegen: Af en toe zon en vooral aan de westkust enkele buien, in de bergen met sneeuw. Overwegend rus tig weer. Middagtempera- tuur van 4 graden in het noorden tot rond 10 in het zuiden. Zweden: Rustig weer met af en toe zon en overwegend droog, maar in het zuidoosten vandaag nog enige tijd re gen. Middagtemperatuur van 3 graden in het noor den tot 10 in het zuiden. Denemarken: Vandaag wisselend be wolkt en vooral in het zuidwesten enkele buien, mogelijk met hagel en on weer. Morgen af en toe zon en op de meeste plaatsen droog. Middag- temperatuur vandaag ongeveer 10 gra den, morgen iets hoger. Engeland, Schotland, Wales en Ierland: Vandaag in Engeland. Wales en Schot land geregeld zon, in Ierland bewolking en regen. Morgen vrijwel overal bewolkt en nat weer. Enige stijging van tempera tuur met op morgen maxima van 14 tot 19 graden. België en Luxemburg: Vandaag wisselend bewolkt en vooral in het oosten misschien een bui. Morgen bewolkt en geruime tijd regen. Middag- temperatuur tussen 10 en 15 graden. Noord- en Midden-Frankrijk: Vandaag eerst geregeld zon en op de meeste plaatsen droog. Later op de dag, en eveneens op morgen, in het noorden meer bewolking en van tijd tot tijd re gen. In het midden van Frankrijk mor gen nog steeds wat zc droog. Enige stijging met op morgen maxir graden. Portugal: Zonnig. Middagtemperatuur op veel plaatsen rond 27 graden, rond Porto waarschijnlijk nog iets hoger. Madeira: Flinke zonnige perioden en droog. Mid dagtemperatuur ongeveer 26 graden. Spanje: Overwegend zonnig. Aan de zuidoostelij ke costa's kans op een lokale onweers bui. Maxima aan de costa's rond 27 gra den, vandaag aan de Costa Brava en Costa Dorada, mede vanwege een stevi ge noordelijke wind, beduidend koeler; middagtemperatuur langs de Golf van Biskaje rond 21 graden. Canarische Eilanden: Droog en overwegend zonnig. Middag temperatuur ongeveer 30 graden. Marokko: Westkust: veel zon. Middagtemperatuur vlak aan zee tussen 25 en 30 graden. Tunesië: Vandaag vooral in het noorden nog gere geld wolkenvelden, kans op een bui en tamelijk winderig. Verder droog en vrij zonnig. Middagtemperatuur ongeveer 26 graden. Zuid-Frankrijk: Geleidelijk flinke perioden met zon, aan de noordzijde van de Pyreneëen eerst nog flink wat wolken en lokaal mogelijk wat regen. Afnemende Mistral. Middag temperatuur vandaag op veel plaatsen rond 20 graden, morgen iets hoger. Mallorca en Ibiza: Droog en vrij zonnig. Middagtempera tuur rond 25 graden. Italië: Vandaag onbestendig weer met flink wat bewolking, buiige regen, soms onweer en plaatselijk veel wind. Morgen een weersverbetering met meer zon en op veel plaatsen droog. Middagtemperatuur vandaag rond 18 graden in het noorden en langs de Adriatische kust; op andere plaatsen rond 23 graden. Morgen maxi ma overal iets boven de 20. Corsica en Sardinië: Flinke perioden met zon en vrijwel overal droog. Vandaag nog veel wind. Middagtemperatuur meest tussen de 20 en 25 graden. Malta: Vrij zonnig, maar vandaag heel mis schien nog een bui en tamelijk veel wind. Middagtemperatuur vandaag on geveer 26 graden, morgen iets lager. Griekenland en Kreta: Vandaag onbestendig weer met buiige regen, soms onweer en veel wind. Mor gen weer droog en vrij zonnig, maar vooral op de Egeische Zee nog steeds vrij veel wind. Middagtemperatuur meest rond 24 graden. Turkije en Cyprus: Tijdelijk minder mooi met vrij veel wol kenvelden en een kans op buiige regen, soms met onweer. Vooral langs de Turk se westkust tamelijk veel wind. Maxima uiteenlopend van 21 graden bij Izmir tot 27 op Cyprus en rond Antalya. Duitsland: Vandaag eerst veel wolkenvelden en en kele buien, soms met onweer en hagel, cn tamelijk veel wind; later op de dag meer opklaringen. Morgen juist 's och tends wat zon. 's middags vooral in het zuidwesten enige tijd regen. Middag temperatuur vandaag rond 11 graden, morgen iets hoger. Zwitserland: i overwegend i temperatuur /an 16 tot 19 Amsterdam De Bilt Deelen Eelde Eindhoven Den Helder Rotterdam Twente Vlissingen Maastricht Aberdeen Barcelona Boedapest Bordeaux Dublin Frankfurt Genève Helsinki Innsbruck Istanbul Klagenfurt Kopenhagen Luxemburg Madrid Malaga Mallorca Malta licht bew. halfbew. half bew. ar bew. waarbew. w5 half bew. z 6 licht bew. zzy/ 6 zwaar bew. nw 2 half bew. n 1 halfbew c mistbanken r onbew half bew halfbew licht bew Zurich Bangkok Buenos Aires Casablanca Johannesburg Los Angeles New Orleans New York onbew licht bew. licht bew licht bew onbew half bew onbew. Iichtbew. Vancouver licht be Aan de noordflank van de Alpen wolkenvelden en kans op regen, daag vanaf 1500 meter ook wat snï Aan de zuidflank droog en geregeld Middagtemperatuur in het noorda westen meest tussen 11 en 16 gr[ rond Locarno circa 18. Oostenrijk: Vooral vandaag aan de noordkant vi Alpen en ook in het noordoosten! wolkenvelden en kans op regen, bergen vanaf 1200 meter sneeuw. Verder geregeld zon en d Maxima morgen van 12 tot 15 grad| Wolken, afgewisseld door wat zo[ vooral op vandaag enkele buien, mende wind. In de loop van morgei het zuidwesten uit droog. Verdere d van de middagtemperatuur tot ona 9 graden. Tsjechië en Slowakije: Vandaag in Tsjechie overwegend I en perioden met zon, maar in de b in het noorden en in Slowakije h^ zwaar bewolkt en enkele buien, t' af en toe zon en vrijwel overal Middagtemperatuur ongeveer lij Hongarije: Vandaag vooral in het oosten nogl op regen. Morgen vrijwel overal drol perioden met zon. Middagtemperj ongeveer 12 graden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1995 | | pagina 10