'Niet samen met
Russen in Bosnië'
Sfinx Giulio Andreotti voelt zich vernederd
Hongersnood bedreigt Irak
Buitenland
Zeel westerse wapens
laar Midden-Europa
n Japan nog nauwelijks
eld voor seksslavenfonds
PLO steunt akkoord
mmgm
Hof veroordeelt Londen
voor doden IRA-leden
AP Associated
AF-terroriste krijgt levenslang
ittgart Een rechtbank in Stuttgart heeft gisteren Sieglinde
ifmann tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld wegens
ar aandeel in de moorden op werkgeversvoorzitter Hans Mar
in Schleyer en diens vier begeleiders in 1977. Het hof achtte
wezen dat de 50-jarige doktersassistente als lid van de linkse
Teurorganisatie Rote Armee Fraktion (RAF) medeplichtig was
n de vijf moorden, alsmede aan een mislukte bomaanslag in
79 op de toenmalige NAVO-opperbevelhebber Alexander Haig
diens begeleiders.
:rs verbod op Playboy opgeheven
Het mannenblad Playboy mag met onmiddellijke in-
ng worden worden verkocht in de overwegend katholieke Ier-
Republiek. Een kort geleden ingestelde commissie tegen cen-
ur in de media bepaalde gisteren dat het verbod op het bloot-
id in de huidige media-maatschappij achterhaald is. Playboy
n alle andere Europese landen al vrij verkrijgbaar, zelfs in Va-
aanstad.
umphrey terug op Downing Street 10
nden Opluchting gisteren in de ambtswoning van de Britse
emier aan Downing Street 10 in Londen. De kater Humphrey,
s sinds juli werd vermist, is in leven en maakt het goed. Een
jordvoerder van het Britse kabinet had maandag in de krant
ie Times gezegd ,,het ernstigste te vrezen". De vermaarde kater
u aan een nierziekte overleden kunnen zijn. Het aan overge-
cht lijdende dier werd twee jaar geleden wegens problemen
et zijn nieren op dieet gezet.
inse volgt Mazowiecki op
sinki Elisabeth Rehn, de Finse ex-minister van defensie,
lgt de Pool Tadeusz Mazowiecki op als speciale VN-rappor-
ir voor de mensenrechten in het voormalige Joegoslavië. Ma-
wiecki nam op 27 juli ontslag omdat hij het onmogelijk achtte
n taak nog langer uit te oefenen na de val van de moslimen-
ives Srebrebnica en Zepa.
'V-verbod in O. J. Simpson-proces
s angeles De rechter in het proces tegen de voormalige voet-
1- en filmster O. J. Simpson heeft de uitzendingen van de tele-
lie vanuit de rechtszaal gisteren verboden. Reden was dat de
evisie beelden uitzond van O. J., die briefjes schreef aan zijn
vocaat. Rechter Lance Ito noemde de close-up beelden een
ove schending' van de relatie tussen de verdachte en zijn ad-
caat.
:SD: Kortzichtige politiek
5sel aly knol
(RESPONDENT
Verenigde Staten en andere
sterse landen zijn bezig in
pg tempo staten in Midden-
sfopa van moderne westerse
iens te voorzien. Vooral de
zijn gul in het verstrekken
straaljagers en gevechtshe-
ipters. Amerika probeert op
te manier af te komen van
1 overtollige F-16 en F-18 ja-
S en tegelijkertijd zijn in-
ed in Midden-Europa te ver-
rken. Dat zegt het Brits-Ame-
aanse onderzoekscentrum
t>D (Centre for European Se-
ity and Disarmament),
let CESD presenteerde giste-
in Brussel een kritisch rap-
t, waarin het de NAVO wijst
de negatieve kanten van de-
bewapening. ,,0p deze ma-
verandert het Partnerschap
Vrede van de NAVO in een
tnerschap in Wapens", aldus
CESD. Volgens het centrum
rdt er een zeer kortzichtijge
itiek gevolgd, die vooral de
en economie van de betrok-
westerse landen ten goede
nt maar kan uitdraaien op
grotere Russische argwaan
aanzien van de NAVO.
:usland heeft de laatste we-
een paar maal scherp ge-
arschuwd tegen een snelle
ireiding van de NAVO rich-
g Oosten. Als de buurlanden
de Russen ook nog eens
'te hoeveelheden moderne
sterse wapens aanschaffen,
dat de conservatieve krach-,
in Moskou alleen maar in de
nd werken. Landen als Polen,
emenië, Hongarije en Tsje-
geloven echter juist dat zij
ier kans maken op een
(yo «judith stalpers
rrespondent
janners staan niet in de rij
geld te storten voor sekssla-
uit de Tweede Wereldoor-
Ruim een maand geleden is
Aziatische Vrouwenfonds
gericht om vrouwen die door*
Japanse leger werden mis-
likt, 'troostgeld' uit te kun-
betalen. Tot op heden is er
miljoen yen (750.000 gulden)
mengekomen, ver beneden
nagestreefde 24,5 miljoen
Iden. Het fonds heeft nog vijf
landen de tijd om dit doel te
reiken.
)e tegenvallende opbreng-
vallen geheel en al toe te
hrijven aan de slechte start en
'anisatie van het fonds. De
)anse regering riep hef Aziati-
Vrouwenfonds in het leven
tegemoet te komen aan de
>en van de ex-seksslaven. De
troffen vrouwen eisen een
rechte verontschuldiging van
Japanse regering en financië-
compensatie voor het hen
ngedane leed. De vrouwen
Uen 20.000 dollar per persoon
ïtvangen.
De belangengroepen van de-
'troostmeisjes' keuren echter
ït Aziatisch Vrouwenfonds af.
Ex-premier van Italië staat in Palermo voor zijn rechters Proces niet rechtstreeks op televisie
ROME EELCO VAN DER LINDEN
CORRESPONDENT
Bleek en gebocheld, de mond
verwrongen tot een streep.
Geen emotie, geen beweging,
alleen ogen die onrustig van
t links naar rechts schieten achter
dikke brilleglazen. Giulio- An
dreotti, zeven maal premier van
Italië en beschuldigd van lid
maatschap van de maffia, deed
gisteren op de eerste dag van
zijn proces in de 'rechtszaal
bunker' van de gevangenis
Ucciardone van Palermo zijn
bijnaam 'de sfinx' alle eer aan.
De senator voor het leven was
echter niet zichzelf. Hij leek, ge
zeten tussen zijn vier advoca
ten, ouder dan zijn 76 jaar en
leed zichtbaar. De meer dan 300
aanwezige journalisten kregen
niet de gebruikelijke ironische
kwinkslagen te horen. ,,Ik voel
me vernederd", zei hij tijdens
een pauze. ,,Hoe zou u zich
voelen als u moet antwoorden
op infame beschuldigingen?"
Tijdens de eerste van een
reeks van waarschijnlijk 200 zit
tingen zweeg de man die vijftig
jaar lang het gezicht van de Ita
liaanse politiek heeft bepaald.
Het woord werd gevoerd door
de verdediging en de drie open
bare aanklagers. Inzet van de
discussie was het al of niet di
rect uitzenden op de televisie
van het proces en de vraag of
Palermo de juiste stad is voor
het proces, aangezien Andreotti
vanuit Rome de maffia zou heb
ben geholpen.
Na beraad verbood rechter
Francesco Ingargiola live-televi
sieuitzendingen van het proces.
Hij besliste dat drie vaste came
ra's van de Italiaanse staatsom
roep RAI het proces mogen fil
men en dat de beelden kunnen
worden opgevraagd door de
verschillende TV-stations. De
radio mag wel direct uitzenden.
Met deze uitspraak kwam de
rechter zowel het openbaar mi
nisterie als de verdediging tege
moet.
Openbaar aanklager Roberto
Scarpinato had fel gepleit tegen
een constante aanwezigheid
van de televisie, omdat die naar
zijn zeggen de (meer dan 500)
getuigen en dus de procesgang
zou beïnvloeden. Ook zei hij te
vrezen dat het proces zou ont
aarden in een spektakel.
De verdediging zei dat het
proces van algemeen belang is
en dat de de publieke opinie ge-
informeerd dient te worden.
Andreotti zelf heeft steeds ge-
Ex-premier Andreotti was zeer gespannen en duidelijk niet zichzelf.
pleit voor de aanwezigheid van
de televisie. ,,Hoe meer publici
teit, des te beter", zei hij eerder
deze week. Hij acht de media,
die hij als geen ander weet te
bespelen, een waardevolle
NAVO-lidmaatschap, als hun
wapentuig zo snel mogelijk op
westers niveau is.
Volgens het CESD is er nog
een gevaar verbonden aan de
huidige wapênverkopen: ,,0p
deze manier wordt het offi
cierscorps in deze Midden-
europese landen versterkt, ter
wijl dat juist vaak het minst de
mocratische is. Een generaal
wordt er niet democratischer
van wanneer hij in een F-16
vliegt in plaats van in een Russi
sche MiG-straaljager.
Het CESD vindt het fout van
de NAVO, dat tot nu toe geen
politiek is ontwikkeld voor wa
penverkopen aan Midden-
europese landen. De NAVO laat
deze geheel over aan de lidsta
ten zelf, hoewel de ongebreidel
de verkoop ook onderling in het
Westen tot spanningen leidt. De
westerse leveranciers zijn een
harde concurrentiestrijd begon
nen. Daardoor worden des te
gemakkelijker, aldus het CESD,
de grotere politieke consequen
ties voor de stabiliteit in Mid
den- en Oost-Europa vergeten.
Sommige aankopen door
Middeneuropese landen ge
schieden louter uit politieke op
portuniteit en niet uit militaire
noodzaak, aldus het CESD.
Volgens het CESD kunnen de
wapenleveranties hetverdrag
over de beperking van de con
ventionele bewapening in Euro
pa (CFE), dat toch al onder Rus
sische druk staat, verder onder
mijnen. Bovendien kan de hui
dige levering aan slechts een se
lect gezelschap Middeneurope
se landen nieuwe regionele
spanningen oproepen en tot
een algehele wapenwedloop in
de regio leiden.
3, -I1*
.-■M ■■■'->
t
6
Sf
hebron-tunis» Het Uitvoerend Comité van de Pa
lestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) heeft zich
gisteren in Tunis achter het tweede interim-ak
koord met Israël geschaard. Het hoogste PLO-or-
gaan vroeg wel om enkele ondergeschikte wijzi
gingen in de tekst over de terugtrekking van het Is
raëlische leger, vanaf tien dagen na de plechtige
ondertekening van het akkoord. De handtekenin
gen worden morgen in Washington gezet. Op de
ze foto passeert een groep Palestijnen Israëlische
soldaten in Hebron, waar zo'n 400 joodse kolonis
ten wonen. foto epa
Dit fonds moet geld zien los te
peuteren van het Japanse be
drijfsleven en de Japanse bur
gers. Wanneer het fonds even
tueel geld aan de ex-seksslaven
uitbetaalt, dan komt dit geld
niet van de Japanse regering. De
belangengroepen willen echter
dat de regering compensatie
uitbetaalt hetgeen erop zou
wijzen dat de Japanse regering
verantwoordelijk was voor al
het leed en niet de Japanse
burgers.
Tot op heden hebben zich
zo'n 500 vrouwen uit Zuid-Ko-
rea, de Filipijnen, Taiwan, Ma
leisië, Indonesië en Nederland
als ex-seksslaven aangemeld bij
de Japanse regering. Historici
schatten dat tussen de 100.000
en 200.000 vrouwen door het
Japanse leger tot prostitutie wa
ren gedwongen.
De belangengroepen mogen
het fonds dan wel afwijzen, voor
veel vrouwen is een uitbetaling
door het fonds de enige hoop
op een respectabele oude dag.
Velen onder hen zijn als er ge
volg van hun oorlogstrauma
niet alleen lichamelijk en gees
telijk slecht aan toe, in de mees
te gevallen zijn ze ook nog eens
door hun eigen maatschappij
verworpen als verraders.
Wereld Voedselprogramma vraagt om snelle hulp
genève bob kroon
CORRESPONDENT
Als de wereld niet snel te hulp schiet 'zullen de
enige overlevenden in Irak zwarthandelaars, die
ven en sanctiebrekers zijn'. Met deze sombere
woorden kenschetst het Wereld Voedselprogram
ma van de Verenigde Naties (WFP) de hongers
nood die in het eens zo rijke olieland Irak om zich
heengrijpt.
Dictator Saddam Hussein wijt de ramptoestand
aan de VN-sancties die de olie-export blokkeren.
De Veiligheidsraad heeft echter meer dan eens
aangeboden een beperkte olie-export toe te staan
voor de aankoop van levensmiddelen. Saddam
Hussein heeft dit aanbod echter afgewezen als
een 'inbreuk op de Iraakse soevereiniteit'.
De houding van het Iraakse bewind heeft de
bereidheid van de donorlanden om te helpen niet
bevorderd, met alle gevolgen van dien. Na een in
spectiereis van twee weken door Irak zei Dieter
Hannusch, noodhulpspecialist van WFP, dat door
voedselgebrek een hele generatie Irakese kinde
ren 'onherstelbare lichamelijke en geestelijke
schade wordt toegebracht'.
Van de 20 miljoen Irakezen zijn er volgens
Hannusch 12 miljoen ondervoed. Vier miljoen
Irakezen verkeren in acuut gevaar, onder wie een
miljoen kinderen. Hannusch: „Geld is praktisch
waardeloos geworden in het geïsoleerde land en
wat er nog aan eten te vinden is, is voor de mees
ten niet te betalen".
Het probleem is dat Irak in beter tijden 70 pro
cent van zijn levensmiddelen invoerde, waardoor
de landbouw nooit echt van de grond is geko
men. De landbouwgebieden bevinden zich bo
vendien in het noorden van het land. waar het
conflict met de Koerden roet in het eten gooit.
Het WFP heeft ondanks beperkte middelen be
sloten zijn voedselhulp aan Irak voor volgend jaar
uit te breiden tot 2,15 miljoen Irakezen, het dub
bele van het huidige aantal. Daarvoor is 122,5
miljoen dollar nodig, maar volgens Hannusch
moet de internationale gemeenschap zich voor
het eind van dit jaar een extra inspanning ge
troosten om het ergste te voorkomen.
Met een bijdrage van 2,5 miljoen dollar staat
Nederland na Duitsland bovenaan de lijst van do-
'norlanden. De VS hebben ondanks hun afschuw
van het regime 5,7 miljoen toegezegd. Volgens
Hannusch is dit geld echter nog niet binnen.
Maar zolang Saddam Hussein zijn volk liever laat
verhongeren dan olie aan de VN te verkopen,
blijft Irak aangewezen op de goedgeefsheid van
het 'vermaledijde' Westen.
bondgenoot in zijn pogingen
aan te tonen dat de aanklachten
'grotesk' en 'absurd' zijn.
Er kwam gisteren geen uit
sluitsel over het tweede twist
punt, de plaats van het proces.
foto epa alessandro bianchi
De rechter sloot de zitting af
met de mededeling dat hij op 6
oktober aanstaande, tijdens de
tweede zitting, zijn besluit ken
baar zal maken. Verdediging en
openbaar ministerie waren el
kaar om deze kwestie eerder
veelvuldig in de haren gevlogen.
Volgens de advocaten van
Andreotti moet het proces in
Rome plaatsvinden omdat An
dreotti als premier of minister
de macht zou hebben gehad de
maffia te bevoordelen. Hieruit
vloeit, volgens de verdediging,
voort dat een speciaal, in Rome
gevestigd 'gerechtshof voor mi
nisters' zich moet buigen over
de zaak-Andreotti. De advoca
ten zeggen het niet met zoveel
woorden, maar zij verwachten
in Rome meer kans te hebben
de onschuld van Andreotti te
kunnen aantonen dan in Paler
mo.
Het openbaar ministerie, bij
monde van Guido lo Forte,
deed de redenatie van de verde
diging af als 'onzinnig'. „An
dreotti moet in Sicilië terecht
staan. omdat zich daar een be
langrijk deel van zijn electorale
basis bevond". Volgens de ma
gistraat telt niet het al of niet
minister zijn, maar het feit dat
Andreotti leider was van een
van de machtigste 'stromingen'
binnen de christen-democrati
sche 'DG', de partij die Italië bij
na een halve eeuw heeft gere
geerd.
NAVO wil wel speciale betrekkingen, maar:
brussel aly knol
De NAVO is het gisteren eens geworden over de manier
waarop het bondgenootschap de speciale betrekkingen
met Rusland gestalte wil geven. Tegelijkertijd verluidde
in kringen rond de NAVO, dat de Alliantie niets voelt voor
het Russische voorstel om de toekomstige vredesmacht
in Bosnië-Hercegovina onder een gezamenlijk bevel van
Rusland en de NAVO te laten vallen.
Rusland in de Europese veilig
heid erkent", zo staat in een
mededeling die gisteravond is
voorgelegd aan de Russische
ambassadeur in Brussel, Vitali
Tsjoerkin. Het akkoord omvat
'alle basisprincipes voor samen
werking op het vlak van veilig
heid en voor de uitbouw van
wederzijds politiek overleg'.
Het Russische voorstel voor
een gezamenlijk commando
over een vredesmacht in Bos
nië-Hercegovina zou volgens
NAVO-waarnemers echter niet
haalbaar zijn. Wel zou de vre
desmacht, uit NAVO-oogpunt,
ook soldaten uit Rusland en is
lamitische landen kunnen op
nemen. De Russische minister
van defensie Pavel Gratsjov zei
CORRESPONDENT
Dit voorjaar besloot de NAVO
tijdens een bijeenkomst in
Noordwijk om nog voor het
eind van dit jaar een speciaal
samenwerkingsakkoord met
Rusland uit te werken. Door de
recente Russische kritiek op de
uitbreiding van de Alliantie met
landen in Midden- en Oost-Eu
ropa is zo'n akkoord, dat moet
worden gezien als een gebaar
van goede wil, des te dringender
geworden.
„De NAVO streeft actieve en
opbouwende betrekkingen met
Rusland na, die gebaseerd zijn
op samenwerking en waarin de
NAVO de belangrijke rol van
'VN mede verantwoordelijk
voor val van Srebrenica'
new york hans de bruijn hhi
correspondent
De gebeurtenissen rond de Ne
derlandse blauwhelmen in Bos
nië-Hercegovina hebben vol
gens minister van buitenlandse
zaken Hans van Mierlo het
imago van Nederland binnen
de Verenigde Natjes niet aange
tast. „Maar de stroom van ont
hullingen en feiten over wat
daar is gebeurd, bedreigt wel de
beeldvorming over ons land",
gaf de bewindsman gisteren in
New York toe. „Er is echter geen
sprake van opwinding".
Van Mierlo sprak gisteren de
Algemene Vergadering van de
VN toe, terwijl op een steen
worp afstand moeizame onder
handelingen aan de gang waren
over de toekomst van Bosnië.
Hij zei dat de VN zich niet kun
nen onttrekken aan een deel
van de verantwoordelijkheid
voor wat is gebeurd rond de
'veilige zones' Srebrenica en Ze-
pa die in juli door de Bosnische
Serviërs werden veroverd.
„We hadden onszelf ervan
overtuigd dat de symbolische
aanwezigheid van de VN vol-
Minister Van Mierlo spreekt de
vergadering van de Verenigde Na
ties toe.
foto ap richard drew
doende zou zijn om agressie af
te schrikken. Maar dat bleek
niet zo". Srebrenica werd 'be
schermd' door Nederlandse
blauwhelmen, die echter nau
welijks verzet boden toen de
Serviërs de stad innamen. „Als
gevolg daarvan heeft de bevol
king van de enclaves een vrese
lijke prijs betaald", aldus Van
Mierlo.
STRAATSBURG Rtr
en Sean Savage. Volgens de
rechters heeft Londen artikel 2
van de Europese Conventie over
Mensenrechten geschonden,
waarin het recht op leven wordt
gegarandeerd. Veiligheidsagen
ten mogen alleen dodelijk ge
weld gebruiken als zij andere
burgers tegen illegaal geweld
beschermen, aldus het Hof.
De Britse regering had gear
gumenteerd dat de speciale
commando's dachten dat de
IRA-guerrillastrijders gewapend
waren of via elektrische bedra
ding een autobom konden be
dienen.
Het Europees Hof voor de Men
senrechten heeft vandaag het
Verenigd Koninkrijk veroor
deeld wegens het doden in 1988
van drie ongewapende IRA-
strijders in Gibraltar door Britse
soldaten.
Het Hof van de Raad van Eu
ropa in Straatsburg oordeelde
met tien tegen negen stemmen
dat het doden van de Ierse se
paratisten „onnodig" was. De
Britse regering moet een scha
devergoeding betalen aan de
nabestaanden van de drie, Da
niel McCann, Mairead Farrell
maandag dat Rusland en de
NAVO het commando over de
vredesmacht zouden moeten
delen.
Gratsjov pleitte voor een wis
selend commando: „Eerst een
NAVO-generaal en dan een
Russische generaal". Gratsjov
zei niet te zullen toestaan dat
Russische troepen uitsluitend
onder NAVO-bevel zouden ko
men te staan. De Russische pre
sident Boris Jeltsin wil het voor
stel voor een gedeeld comman
do volgende maand officieel
voorleggen aan de Verenigde
Naties in New York.
De NAVO bleek vorige week
wel bereid Rusland enigszins te
gemoet te komen in zijn bezwa
ren tegen het verdrag over de
beperking van de conventionele
bewapening in Europa, CFE.
Door het uiteenvallen van de
Sovjetunie zijn de Russische
grenzen in de ogen van Moskou
dermate verlegd, dat men de
oorspronkelijke afspraken niet
meer kan nakomen.
Russen vuren op
Japanse vissers
Patrouilleboten van de Russi
sche kustwacht hebben van
daag het vuur geopend op twee
Japanse vissersschepen die voe
ren bij het Japanse eiland Hok
kaido. De Russen hebben daar
na beide Japanse schepen in
beslag genomen. Dit meldt het
Japanse ministerie van buiten
landse zaken.
Twee Japanse opvarenden
zouden gewond zijn geraakt. Ja
pan heeft de Russische autori
teiten gevraagd een onderzoek
in te stellen.
Oprichter van
Greenpeace
gearresteerd
PAPEETE Rtr-AFP
De Franse marine heeft gisteren
de oprichter van de milieuorga
nisatie Greenpeace, David Mc-
Taggert, en 22 sympathisanten
van de beweging gearresteerd.
Een Franse militaire woord
voerder heeft dat meegedeeld.
Het jacht Vega van Greenpea
ce bevond zich binnen de
twaalfmijlszone van het testge
bied op het atol Mururoa waar
Frankrijk kernproeven uitvoert.
Onder de gearresteerden is ook
Yvette Temaru, de halfzuster
van Oscar Temaru, de leider
van de Polynesische onafhanke
lijkheidsbeweging.
De Vega was al drie mijlen in
de zone binnengedrongen en
werd vervolgens opgebracht
door het Franse marineschip
Nivóse. Het jacht en de Manu-
tea, een ander zeilschip, waren
nog steeds in de omgeving van
het atol. Onder de gearresteer
den zijn 21 Polynesiërs.
De milieuactivisten zijn voor
ondervraging meegenomen
naar het Franse testcentrum en
zouden later naar Papeete wor
den gevlogen.
