Bundesbank voor
opschorten EMU
T
Bosnië mogelijk toch naar
vredesoverleg in New York
Kok: 'Hele Europese huis
moet worden verbouwd'
GOED
KOOP
E3XEEE3
W\
Brits rumoer na suggestie gouverneur Hong Kong
wee Angolese leiders
raten kort in Brussel
Buitenland
Duitse rechters boos
over felle kritiek
Ex-premier Balladur wint
zetel in Franse parlement
NDAG 25 SEPTEMBER 1995
boenen aan voet van Eiffeltoren
Een jongen gooit een schoen op de berg schoeisel die
,eld is als protest tegen de 18.000 doden, die elk jaar in de
wereld vallen als gevolg van ontploffende mijnen. De be
ing was de berg 18.000 schoenen groot te maken.
e
inzen mogelijk oorzaak vliegramp
iQRAGEHet ongeluk met het Awacs-radarverkenningsvlieg-
in Alaska, waarbij vrijdag alle 24 inzittenden om het leven
men, is mogelijk veroorzaakt door een troep Canadese wilde
jen. Volgens de Amerikaanse media zijn aan het einde van
indingsbaan ongeveer twaalf dode vogels aangetroffen. De
jen zijn mogelijk bij de start in de vliegtuigmotoren gezogen.
inpagneleider Greenpeace ontslagen
ün» De directeur van Greenpeace die verantwoordelijk was
rde campagne tegen de Franse kernproeven in de Stille
Izee, is enkele uren na zijn terugkeer in Europa ontslagen,
dde de Britse krant The Guardian zaterdag. Volgens het blad
it ontslag van Ulrich Jurgens het gevolg van interne spannin-
in de milieuorganisatie over de inbeslagneming van twee
e schepen, de Rainbow Warrior en het ms Greenpeace. Ul-
wordt verweten dat hij de interne meningsverschillen over
'erlies van de twee schepen aan de pers heeft onthuld, aldus
Guardian.
F
ichtverkeersleider blijkt nep
>en In Noord-Engeland is een nep-luchtverkeersleider ac-
die valse radioboodschappen aan piloten stuurt. Daardoor
nen mogelijk vliegtuigen met elkaar in botsing komen, heeft
oorzitter van de Britse pilotenvakbond BAPA, Chris Dark,
Jaard tegenover de krant The Sunday Mirror. „Hij riskeert
leven van duizenden mensen, ook van de mensen aan de
id", aldus Dark. Piloten die op de vliegvelden van Manches
in Newcastle-upon-Tyne aanstuurden, hebben melding ge
kt van een mannelijke stem die nep-instructies doorgeeft,
nan heeft blijkbaar enige kennis van de procedures.
iby van 325 gram overleeft
Amerikaanse artsen zijn erin geslaagd een meisje te
den dat bij haar geboorte op 26 juli maar 325 gram woog en
I centimeter lang was. Dat is zaterdag vernomen van een
irdvoerder van het kinderziekenhuis in Denver. Ann Dee
gt inmiddels 820 gram en ademt zelfstandig. Waarschijnlijk
et het meisje nog tot eind november in de couveuse blijven,
artsen hebben in de 27ste week van de zwangerschap het
1 gehaald met een keizersnede, omdat de moeder ernstige
mdheidsproblemenhad.
'p'aliliban zien af van offensief
ian shahr Een bevelhebber van de religieuze studentenmi-
Taliban, Abdul Qayyum, heeft gisteren meegedeeld dat hij
'erzoek van inwoners van Kabul zal afzien van een voor van-
g aangekondigd offensief tegen de Afghaanse hoofdstad,
yum zei dat de aanval niet wordt ingezet, hoewel zijn man-
appen er gereed voor zijn. „Wij willen geen slachtoffers ma-
londer de burgerij", aldus de Taliban-commandant.
Angolese president, José
trdo dos Santos, en de lei-
ran de voormalige Angolese
rillabeweging Unita, Jonas
nbi, hebben gisteravond in
kort met elkaar gespro-
over de verdeling van de
"it in Angola. De gespreks-
irs deden na hun onder
geen enkele mededeling
mogelijke vooruitgang in
'erleg. Het was hun derde
sinds de ondertekening
vorig jaar van het Angolese
esakkoord.
ontmoeting had plaats in
piarge van een conferentie
donorlanden, vandaag en
en in de Belgische hoofd-
De twee Angolese leiders
Bthandelen over de verde-
van de bevoegdheden in
door twee decennia van
leroorlog verwoeste Angola,
name de rol van Savimbi
toekomstig vice-president
nader worden omschre-
besprekingen tussen Dos
os en Savimbi gebeuren op
van het vredesakkoord dat
november in de Zam-
nse hoofdstad Lusaka slo-
en dat onder bemiddeling
de Verenigde Staten tot
dkwam.
t akkoord biedt een sleutel
de verdeling van de rege-
Pmacht, maar liet voorals-
de positie van Savimbi als
van de Unie voor Totale
^lankelijkheid van Angola,
'a, buiten beschouwing. Sa-
Aanbieding geldig v,
'5 t/m wo. 27 september 1995
iervlces B.V tel. 02154-83333.
ELKE DAG GOED NIEUWS
Europese leiders: Niet aan voorwaarden tomen
Europa moet de start van de Economische en Monetaire
Unie (EMU) uitstellen of anders de voorwaarden ver
zachten. Dat stelde Martin Schmidhuber, directielid van
de Duitse centrale bank, zaterdag. ,,Men moet erkennen
dat we gedwongen zijn tussen twee kwaden te kiezen",
zo heeft het Italiaanse persbureau ANSA hem giciteerd.
MALLORCA-ROME Rtr-GPD-ANP
Schmidhubers woorden, uitge
sproken op een forum in Italië,
kwamen op dezelfde dag dat de
leiders van de vijftien lidstaten
van de Europese Unie in het
Spaanse Mallorca gezamenlijk
onderstreepten dat juist niet
aan de voorwaarden mag wor
den getornd. Die verklaring
volgde op de onrust die de
Duitse minister van financiën
Waigel had gezaaid door te stel
len dat Italië niets te zoeken
heeft in de EMU. Frankrijk, Bel
gië en Nederland zouden ook
moeite hebben op tijd mee te
doen.
In het Verdrag van Maas
tricht. waarin de voorwaarden
voor deelname aan de EMU zijn
vastgelegd, staat 1997 als start
datum vermeld voor een meer
derheid van de lidstaten. Mocht
dat niet haalbaar blijken, dan is
1999 als laatste tijdstip ge
noemd. De Italiaanse premier
Dini stelde zaterdag na afloop
van de topontmoeting van de
EU-leiders voor de start van de
EMU uit te stellen. Dan zouden
meer landen, waaronder Italië,
eraan kunnen deelnemen.
Daarmee zou een sterkere EMU
ontstaan, zo luidde zijn redene
ring.
Opvallend was op het mini-
topje op Mallorca was wel dat
de Nederlandse minister-presi
dent Kok en de Duitse bonds
kanselier Helmut Kohl het roe
rend eens bleken over zowel de
noodzakelijke herziening van
het uitgavenpatroon van de EU
als de eisen, die moeten worden
gesteld aan de invoering van de
Europese eenheidsmunt.
Volgens Kok zijn de angsten
van de Duitsers, zoals die met
grote regelmaat door de Duitse
minister van financiën Theo
Waigel naar buiten worden ge
bracht, niet anders dan die van
de Nederlanders. Als een Eu
ropese kopgroep in 1999 één
munt wil invoeren en de Econo
mische en Monetaire Unie
(EMU) afkondigt, moet terdege
de vraag worden gesteld „of die
ene munt qua stabiliteit vol
doende is om de eigen munt op
te geven", vond Kok.
De 'hardheid' van de gulden,
zei hij, is intussen bijna een per
soonlijk prestige van hem ge
worden. Er is niet zomaar in de
afgelopen jaren zoveel bezui
nigd op elementaire zaken als
de sociale zekerheid, om dat
straks in één keer overboord te
gooien ten gunste van de Eu
ropese eenheidsmunt. Kok:
„Wij hechten aan de EMU,
maar wat daar uitkomt mag niet
minder zijn dan de harde, sta
biele gulden."
Aan nieuwe criteria om tot de
EMU te mogen toetreden, bleek
geen van de Europese leiders
behoefte te hebben. Maar het is,
volgens Kok, „onvermijdelijk"
dat er straks een splitsing op
treedt tussen de EMU-kopgroep
en zwakkere broeders, die er
economisch nog niet aan toe
zijn. Europa moet zich er echter
wel tegen wapenen, aldus Kok,
dat iedere keer een nieuwe rel
ontstaat.
MALLORCA ALY KNOL
EU-CORRESPONDENT
'Realistisch optimistisch'. Zo
noemde premier Wim Kok de
stemming onder de Europese
regeringsleiders tijdens hun
informele ontmoeting het af
gelopen weekeinde in For-
mentor op Mallorca. Meer kon
er echter niet af. 'Rozig opti
misme', aldus Kok, was te veel
van het goede geweest. Euro
pa heeft domweg nog te veel
problemen op zijn bord en de
uitkomst is allerminst zeker.
Eigenlijk moet het hele Eu
ropese 'huis' worden ver
bouwd, aldus Kok. „Een paar
kamers zijn aan een opknap
beurt toe", zei hij, doelend op
het te dure landbouwbeleid
van de Europese Unie en de
slechte besteding van de zoge
heten structuurfondsen. Deze
zijn in het leven geroepen om
de 'armere' leden van de EU
Spanje, Portugal, Grieken
land en Ierland voorwaarts
te helpen. Tegelijkertijd moet
het huis rekening houden 'met
gezinsuitbreiding', wat de aan
bouw van een aantal nieuwe
kamers vergt.
Dat gebeurt vermoedelijk
tegen het eind van deze eeuw
als de eerste groep Midden- en
Oosteuropese landen zich sa
men met Cyprus en Malta bij
de EU aansluit. Prachtige
doelstellingen allemaal, meen
de Kok. Het gaat zelfs, in zijn
woorden, om niet meer en
niet minder dan „de hereni
ging van Europa".
Maar het gewone werk mag
in de tussentijd niet worden
vergeten. „Tijdens de verbou
wing moet de verkoop verder
gaan." Europa mag niet zaken
als werkloosheidsbestrijding,
verbetering van het milieu en
het gevecht tegen de interna
tionale criminaliteit links laten
liggen.
Kok wil nog een keer een
poging ondernemen om de
Frans-Nederlandse wrevel weg
te nemen. Nog voor de regu
liere top van de Europese Unie
in december in Madrid zal hij
samen met minister Van Mier-
lo van buitenlandse zaken op
nieuw naar Parijs afreizen om
onder meer het Nederlandse
drugbeleid te verdedigen. In
het begin van 1996 volgt dan
het al eerder geplande bezoek
van de Franse president Jac
ques Chirac en de Duitse
bondskanselier Helmut Kohl
aan Nederland.
Kok greep de informele bij
eenkomst op Mallorca aan om
nog eens bij Chirac te pleiten
voor betere Frans-Nederland
se relaties. „We leven te dicht
bij elkaar en we hebben te veel
gemeen om ons te kunnen
permitteren langs elkaar heen
te werken", vertelde Kok aan
Chirac. Hij heeft het Franse
staatshoofd onder meer gewe
zen op de positieve uitwerkin
gen van het tolerante Neder
landse drugbeleid, waardoor
Nederland bijvoorbeeld rela
tief een klein aantal harddrug-
verslaafden kent.
Op Mallorca liet Kok dóór
schemeren gefrustreerd te zijn
door de verkrampte Franse
houding. De Franse kernproe
ven in de Stille Oceaan heb
ben de betrekkingen ook niet
verbeterd. De Belgische pre
mier Dehaene betitelde ze
zelfs als „een storend ele
ment" tijdens de ontmoeting
op Mallorca. Volgens Kok heb
ben alle overige Europese lei
ders opnieuw gepleit voor een
absolute 'nul-optie' bij kern
proeven.
De afgelopen week was er
opnieuw sprake van verwijde
ring tussen Parijs en Den
Haag. Tijdens een bezoek aan
de Frans-Belgische grenspost
Rekkem verklaarde Chirac dat
hij het Verdrag van Schengen
over open grenzen zou nqge-
ren, als Nederland niets aan
zijn drugbeleid zou verande
ren. Niet alleen Nederland,
maar ook België zijn deze uit
spraken in het verkeerde keel
gat geschoten.
Crucifix-oordeel leidt tot protesten
MÜNCHEN Rtr-DPA-KNA
vimbi heeft zich voorwaardelijk
bereid verklaard vice-president
te worden onder de regering
Dos Santos, maar wil eerst de
bevoegdheden van die nieuwe
functie in onderhandelingen
vaststellen.
KRENTENBOLLEN
"89
SARAJEVO-ZAGREB AFP-Rtr-DPA
Bosnië-Hercegoviria neemt
morgen waarschijnlijk toch deel
aan het vredesoverleg in New
York tussen Bosnië, Kroatië en
de Federale Republiek Joegosla
vië (FRJ).
De Bosnische minister van
buitenlandse zaken Moham
med Sacirbey gaf gisteravond in
New York en Washington een
verklaring uit, dat hij toch mee
doet aan het vredesoverleg,
maar hij zei de kans op een suc
ces ervan niet groot te achten.
Sacirbey zei dat president Izet-
begovic hem opdracht had ge
geven de onderhandelingen
over een politieke regeling van
het conflict op de Balkan voort
te zetten.
Kort ervoor was in Sarajevo
namens Izetbegovic bekendge
maakt dat Bosnië van deelname
af zou zien uit onvrede met het
gebrek aan vooruitgang en aan
duidelijkheid op het .gebied van
de grondwettelijke basis voor de
voorgestelde 'dubbelrepubliek',
die Bosnië verdeelt in een
Bosnisch-Servische entiteit en
een Kroatische en moslim enti
teit. Izetbegovic zei in een com
muniqué dat Sacirbey opdracht
had gekregen de gesprekken in
New York niet bij te wonen,
'omdat de Servische partij niet
heeft gereageerd op de con
structieve voorstellen (ten aan
zien van het grondwettelijk ka
der voor de 'dubbelrepubliek')
van Sarajevo'. Onbekend is wat
voor voorstellen de Bosnische
leiding aan de Serviërs heeft ge
daan.
De Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken, Warren
Christopher, stuurde gister
avond tie twee onderhandelaars
Roberts Owen en Christopher
Hill onmiddellijk vanuit Belgra
do naar Sarajevo. De onderhan
delaars moeten vandaag probe
ren de 'voorbehouden' weg te
nemen die Sarajevo heeft wat
betreft deelname aan het vre
desoverleg in New York.
De VS gaan er nog altijd
vanuit dat de kans groot is dat
het overleg morgen gewoon
doorgaat. Deze bijeenkomst
wordt gezien als een vervolg op
de onderhandelingen die op 8
september in Genève leidden
tot de opstelling van een basis
akkoord voor een regeling van
de conflicten in Bosnië-Her-
zegowina. Gehoopt was dat
morgen in New York kon wor
den begonnen met de voorbe
reiding van een vredesconferen
tie. Aan het overleg - als dat
doorgaat - nemen ook vertegen-
De organisatie van Duitse rech
ters heeft gisteren behoudende
politici en kerkleiders ervan be
schuldigd protesten aan te wak
keren die het gezag van het
Constitutioneel Hof in Karls
ruhe ondermijnen. De juristen
toonden zich geschokt over de
felle kritiek op het Hof tijdens
een demonstratie van ongeveer
25.000 katholieken zaterdag in
München.
De behoudende gelovigen
waren, gewapend met vele
kruisbeelden, de straat op ge
gaan uit protest tegen het om
streden crucifix-oordeel van het
Constitutioneel Hof. De hoogste
gerechtelijke instantie in Duits
land bepaalde begin augustus
dat het Beierse voorschrift om
in openbare klaslokalen een
crucifix op te hangen, in strijd is
met de vrijheid van godsdienst
zoals die in de grondwet is ver
ankerd.
Sindsdien is de overwegend
katholieke deelstaat in rep en
roer. Tot nu toe is slechts uit
drie klaslokalen op last van de
Beierse rechter het kruisbeeld
verwijderd. Dat gebeurde deze
week in de school van de drie
kinderen van het antroposo
fische echtpaar Selers, dat de
kwestie bij het Hof aanhangig
had gemaakt. Kerkleiders en
politici zijn niet van zins het
kruis nog meer terrein te laten
verliezen.
'Verlos ons Heer, van rechters
en politici die een aanval doen
op uw heilige teken', luidde één
van de meegevoerde teksten in
de demonstratieve processie.
De manifestatie onder het
motto: Het kruis blijft: gisteren,
vandaag en morgen was de
grootste ooit tegen een uit
spraak van het Hof gehouden.
Kardinaal Friedrich Wetter,
aartsbisschop van München,
wees de menigte erop hoe ook
onder de nazi's werd gepoogd
het kruis uit scholen te bannen.
Groot applaus was er ook voor
Florian Harlander, die vertelde
hoe hij in 1941 Hitlers portret in
het klaslokaal verving door een
crucifix.
De parallellen met nazi-prak
tij ken schoten niet alleen de
Duitse rechters in het verkeerde
keelgat. Ook Express, een krant
die in het eveneens katholieke
Keulen verschijnt, sprak er gis
teren schande van. Politici heb
ben „op een verschrikkelijke
manier geprobeerd het gezag
van het Hof fe ondermijnen",
aldus voorzitter Rainer Voss van
de organisatie van Duitse rech
ters.
i 'v
Een 25-jarige soldaat van het Bosnische regeringsleger barst in tranen uit als hij zijn totaal vernielde ouderlijk
huis terugziet, dat in '92 door de Bosnische Serviërs met de rest van het dorp Prhovo was veroverd. Bij die ge
legenheid kwamen zijn drie broers, zijn zuster, zijn moeder en nog 64 andere dorpelingen om het leven.
FOTO REUTER
woordigers van de internationa
le contactgroep voor Bosnië
deel (VS, Rusland, Groot-Brit-
tannië, Frankrijk en Duitsland)
en internationaal bemiddelaar
Carl Bildt (EU).
Het Bosnische regeringsleger
vecht door. Gisteren laaide de
strijd op bij de plaatsen Brcko
en Doboj in noordelijk Bosnië.
Beide plaatsen zijn van strategi
sche betekenis, omdat ze een
schakel vormen in de verbin
ding voor Bosnische Serviërs in
het noorden van Bosnië met de
Federale Republiek Joegoslavië
en zo met hun wapenbroeders
in het oostelijk deel van Bosnië
en met die in Herzegowina.
De Europese Unie besloot za
terdag op Mallorca met geld en
manschappen een eventuele,
via onderhandelingen te berei
ken, vrede in voormalig Joego
slavië te steunen en te verster
ken. De vijftien regeringsleiders
waren optimistisch over de mo
gelijkheid om tot zo'n vrede te
komen.
ten aankomen. In Frankrijk
moeten politici die toetreden
tot het kabinet hun parlements
zetel opgeven.
Gisteren is tevens een derde
van de Franse Senaat indirect
gekozen door meer dan 50.000
kiesmannen en -vrouwen. De
Franse Senaat heeft 321 zetels
en gisteren werden 117 senato
ren ge- of herkozen.
De voorzitter van de Senaat
en tevens het plaatsvervangend
staatshoofd, de rechtsliberaal
René Monory, is volgens de eer
ste voorlopige uitslagen herko
zen. In de hoofdstad verzekerde
links zich van vijf senaatszetels
(vier socialisten en een commu
nist), terwijl rechts van Parijs
zeven zetels kreeg, tegenover elf
zetels negen jaar geleden.
De socialisten gaan blijkens
de eerste uitslagen vooruit in
het aantal zetels in de Senaat,
maar de centrumrechtse rege
ringspartijen behouden naar al
le waarschijnlijkheid hun com
fortabele meerderheid.
PARUS «AFP-DPA-Rtr
Voormalig premier Edouard
Balladur heeft gisteren bij tus
sentijdse verkiezingen zijn zetel
teruggewonnen ijo het Franse
parlement. Eerder dit jaar leed
hij bij de presidentsverkiezin
gen een nederlaag tegen zijp
Gaullistische partijgenoot Jac
ques Chirac.
Twee andere leden van de re-
gering-Balladur, voormalig mi
nister van financiën Nicolas
Sarkozy en ex-minister van
transport Bernard Bosson, be
haalden eveneens een zetel in
de Nationale Vergadering. De
vroegere minister van binnen
landse zaken Bernard Debre
slaagde er echter niet in terug te
keren in het parlement.
Alle vier ex-ministers werden
vorige week door de kiezers ver
nederd, omdat zij er niet in
slaagden de eerste ronde-win
nend af te sluiten. Hoewel zij
toen de meeste stemmen be
haalden, werden zij gedwongen
het op een tweede ronde te la-
LONDEN HANS GELEUNSE
CORRESPONDENT
Britse toppolitici hebben het afgelopen weekein
de hun uiterste best gedaan om het spookbeeld
van miljoenen naar Engeland emigrerende Hong-
Kong-Chinezen weg te praten. Zij reageerden
daarmee op een suggestie van Chris Patten, de
Britse gouverneur van Hong Kong, die vindt dat
3,5 miljoen houders van een Hong-Kong-pas-
poort het recht moeten krijgen om zich in Groot-
Brittannië te vestigen. „Geen sprake van", zei Mi
chael {-toward, minister van binnenlandse zaken,
gisteren. Hij herhaalde dat er beslist geen sprake
is van een gewijzigd regeringsbeleid. In 1990 was
binnen het kabinet de afspraak gemaakt dat
hoogstens vijftigduizend gezinshoofden het recht
krijgen om naar Engeland te emigreren als de
kroonkolonie in 1997 bij de Volksrepubliek China
wordt gevoegd.
Patten is een prominent lid van de Conservatie
ve partij. Zijn voorstel is uitermate pijnlijk voor de
partijtop, die juist een groot punt maakt van in
damming van immigratie van niet-blanken.
Voormalig partijvoorzitter Lord Tebbit wierp Pat
ten dan ook voor de voeten dat hij in 1990 had in
gestemd met het kabinetsbesluit. Op een nette
manier zette Tebbit zijn collega weg als 'opportu
nist': hij komt nu op voor Hong Kong en niet voor
Bath (het kiesdistrict waar Patten zijn Lagerhuis
zetel verloor).
Pattens uitlatingen illustreren evenwel dat de
machtsoverdracht in Hong Kongeen dramatische
affaire gaat worden. Vorig weekeinde wonnen an
ti-communistische partijen in Hong Kong met
overmacht door Patten georganiseerde verldezin-
gen, waar de Chinezen overigens woedend op re
ageerden. De leiders van deze partijen hebben
Engeland opgeroepen meer te doen voor de 'Brit
se Chinezen'. Nu al verlaten per week meer dan
duizend mensen de kroonkolonie. De meesten
zoeken hun toevlucht in Australië of Canada.
FOTO REUTER
