Heerma doet
het slecht
bij CDA'ers
VARA
OPPASSEN
Wilhelmina was ijzervreter inzake Indonesië
Binnenland
urostat: Nederlanders
[jn een moorddadig volk
'Boeren stemden eerder wel in met mestnorm'
Tien hasjplanten in vensterbank mag
Politie ontkent geschil
over inzet infiltrant
Veel kleine gemeenten
verdwijnen van de kaart
'Benoeming van Ter Beek
was geen manier van doen'
JfERDAG 16 SEPTEMBER 1995
CPD Geassooe»
)nbekende bindt katten op de rails
LinooRN» Een onbekende heeft de laatste dagen zeker drie
«ten en een duif vastgebonden op de rails van de spoorlijn
beldoorn-Zutphen. De dieren vonden de dood onder de wielen
hde trein. De 'kattenmoorden' kwamen aan het licht doordat
|n29-jarige Apeldoornse aangifte deed bij de politie. Na terug-
[mst van vakantie miste zij één van haar twee katten. Kort
larop kreeg ze een anoniem telefoontje van een jongen. Deze
1st dat zij haar kat miste en vertelde haar dat ze maar eens op
[spoorbaan moest gaan kijken. De jongen wist exact de plek te
kiden.
Jeen klacht over oefenbombardement
De luchtmacht en de gemeenten Texel en Vlieland heb-
jngisteren geen enkele klacht ontvangen over schade of over-
st van het oefenbombardement op het militaire terrein de
pehors. Vier F-16's van de basis Volkel wierpen tussen Texel en
Beland in totaal acht zware bommen af. De oefeningen werden
[gevoerd door vier Nederlandse piloten die in NAVO-verband
|an deelnemen aan handhaving van het vliegverbod boven
ormalig Joegoslavië.
[ink FM nieuw radiostation Veronica
Iversum Kink FM is de naam van het nieuwe radiostation van
tonica. Kink FM start op 1 oktober. Het zendt uit op de kabel-
jquenties waarop momenteel RTL Rock Radio is te beluiste-
p. Dat station houdt op te bestaan. Naast Kink FM en HitRadio
)mt Veronica half oktober met een actualiteitenzender, Nieuw-
HioAM 1395.
lewoners flat uit na zelfmoord
idhovenOp last van de brandweer hebben gistermiddag on-
fveer dertig mensen een flatgebouw in Eindhoven verlaten in
[band met explosiegevaar. Dat was ontstaan door de zelf-
pord van een van de bewoners. De man had de gaskranen in
Jn woning wagenwijd opengezet. Omdat hij niet op zijn werk
as komen opdagen, nam een van zijn collega's poolshoogte,
jen deze bij de voordeur van de woning een sterke gaslucht
jjk. waarschuwde hij de politie.
larylin over hoogtepunt heen
p-maarten De orkaan Marylin die gistermorgen (plaatselijke
B) langs Saba, St. Eustatius en St. Maarten raasde, is over zijn
jogtepunt heen. Van de tentenkampen voor noodopvang voor
daklozen op St. Maarten is een aantal tenten kapot gewaaid,
[storm richtte op het Franse eiland Guadeloupe aanzienlijke
hade aan. Voorzover bekend zijn op het eiland geen gewon-
fn gevallen.
jjf*' Zaterdagavond
H' m 19.15 uur
w Nederland 3
Uitgesproken
egevens zijn klinkklare nonsens
haag gpd Het CBS komt dan ook uit op
heel andere cijfers: volgens die
statistieken vinden sinds '83 in
Nederland jaarlijks gemiddeld
vier moorden plaats op de hon
derdduizend inwoners.
,,Eurostat is dus zeer onzorg
vuldig te werk gegaan", aldus
Meijer. „Wij worden er eerlijk
gezegd een beetje moe van. Eu-
rostat heeft deze fout namelijk
al meerdere keren gemaakt."
Centraal Bureau voor de
jistiek (CBS) wordt een
itje moe van zijn collega-cij-
jars van Eurostat, het Eu-
jese bureau voor de statis-
Eurostat kwam onlangs
p buiten met het bericht dat
k'ederland jaarlijks vijftien op
I honderdduizend mensen
len vermoord. Nederlan-
zijn daarmee volgens Eu-
it het meest moorddadige
je van Europa, ja misschien
ter wereld,
folgens het CBS zijn de gege-
fs klinkklare nonsens. „De
prs van Eurostat zijn geba
ad op het oude registratie-
teem waarbij ook poging tot
3rd was inbegrepen", legt
woordvoerder Meijer uit.
it systeem is echter al in
3 afgeschaft. Sindsdien wor-
poging tot moord en mis-
en tegen het lichaam
lord en doodslag) gesplitst."
Bijna helft CDA-aanhang wil Luthers terug
Bijna de helft (47 procent) van de CDA-achterban heeft
genoeg van fractievoorzitter Heerma als politiek leider.
Nog iets meer CDA-aanhangers (49 procent) vinden dat
oud-premier Lubbers terug moet komen in de politieke
arena om als aanvoerder van het CDA de partij uit het
slop te halen.
den haag «anp
Dat blijkt uit een kiezersonder
zoek dat het bureau Intomart
heeft uitgevoerd in opdracht
van de KRO-televisie. Van alle
Nederlanders is 49 procent van
oordeel dat oppositieleider
Heerma zich beter kan terug
trekken, zo blijkt uit de gisteren
gepresenteerde cijfers.
Van alle duizend ondervraag
den is 58 procent tevreden tot
zeer ingenomen met het eerste
jaar van de paarse coalitie van
PvdA, WD en D66. Slechts 22
procent staat niet bepaald te
juichen. Opvallend is dat van de
CDA-aanhang 56 procent zeer
te spreken is over het CDA-loze
kabinet van premier Kok.
D66-minister Sorgdrager van
1
justitie heeft volgens 38 procent
van de ondervraagden de beste
papieren voor de opvolging van
partijleider Van Mierlo. Maar
Sorgdrager wil niet. In KRO's
Brandpunt Jiet zij gisteravond
nog eens weten niets te voelen
voor het leiderschap van de
partij.
Ook haar collega Wijers van
economische zaken blijft hoge
ogen gooien als kroonprins: 28
procent mikt op hem. Maar ook
Wijers is niet in de markt. Afge
lopen weekeinde liet de D66-
bewindsman weten dat er met
hem nu en straks absoluut niet
valt te praten over opvolging
van Van Mierlo. Fractievoorzit
ter Wolffensperger scoort in de
opvolgingsrace niet meer dan
veertien procent.
PTT-diskette sloopt telefoonlijst
utrecht gpder reeds 175.000 zijn verspreid.
PTT Telecom is niet van plan
een nieuwe diskette te versprei
den of gebruikers te waarschu
wen. Een woordvoerder: „Het
programma werkt perfect wan
neer de abonnee zich houdt aan
het juiste indeling van het tele
foonbestand."
De demonstratie van zo'n tienduizend boeren in Den Haag tegen het mestbeleid van de regering is gisteren vrijwel zonder problemen verlopen. Al
leen bij het ministerie van landbouw moesten organisatie en politie ingrijpen. De boeren hadden geen zin om om te lopen en schoven enkele
dranghekken opzij. foto gpd roland de bruin
den haag gpd
De gratis PTT-diskette voor de
omnummering naar tien cijfers
bevat ernstige fouten. In be
paalde gevallen wordt tekst in
telefoonlijstjes vernietigd of
worden nummers niet omgezet.
Het gaat hierbij om de popu
lairste versie 'Zakelijk' waarvan
Minister Van Aartsen (land
bouw) vindt dat het landbouw
bedrijfsleven al eerder instemde
met de aanscherping van de
mestnormen, waartegen agra
risch Nederland nu te hoop
loopt. De minister maakte giste
ren het kabinetsstandpunt over
die normen bekend. Volgende
week praat hij daarover met de
landbouworganisatie LTO-Ne-
derland.
Volgens Van Aartsen achtten
de boerenorganisaties tijdens
eerder overleg de lage normen
vdor fosfaat- en stikstofverlies
wel degelijk mogelijk. „Het
landbouwbedrijfsleven meende
toen dat 25 kilo fosfaatverlies
per hectare mogelijk was, de
overheid dacht aan vijf kilo", zo
vertelde de minister gisteren.
den haag gpd
De buitenlandse persvertegen
woordigers zitten te gruwelen.
In een vergaderzaal van het mi
nisterie van justitie wordt een
overheadprojector ingeschakeld
om te bewijzen dat softdrugs
veel minder schadelijk zijn dan
de genotmiddelen alcohol en
drugs. De minister van justitie,
Winnie Sorgdrager, laat monter
weten: „Een eerzame burger
met tien hasjplantjes in de ven
sterbank kan zich vrij gerust
voelen. Daar kan hij overigens
nog per jaar tienduizend gulden
mee verdienen."
Het trio Sorgdrager, Borst
(volksgezondheid) en Kohn-
stamm (grote-stedenbeleid)
presenteerde gisteravond een
nota waaraan maandenlang
zorgvuldig is gevijld en ge
schaafd. Niet alleen moest een
compromis worden gevonden
tussen de PvdA (legaliseren),
D66 (uit het strafrecht halen) en
WD (aanpakken!), maar ook
moest een balans worden ge
vonden tussen het Eigen Gelijk
Het thuiskweken van nederwiet voor commerciële doeleinden of
zelfgebruik wordt door de vingers gezien. De politie zal niet
meer optreden tegen particuliere kweek van cannabisprodukten
op bescheiden schaal.
Het niet meer actief vervolgen van de huiskweek van neder
wiet noemde minister Sorgdrager (justitie) gisteravond 'een
klein stapje vooruit', aangezien in het D66 verkiezingsprogram
ma wordt gepleit voor het uit het strafrecht halen van softdrugs.
De regeringspartijen WD en D66 zijn tevreden met het voorge
stelde drugbeleid. De WD ziet de nota als een aanscherping van
het beleid en vindt dat 'verstandig' gezien de opstelling van de
omliggende landen.
De PvdA is teleurgesteld. PvdA-kamerlid Dijksman wil.eigen
lijk de kweek van nederwiet legaliseren, maar neemt genoegen
met een registratiesysteem van bonafide kwekers. Het CDA
vindt de nota onaanvaardbaar. Woordvoerder W. van de Camp:
„Het kabinet stelt voor de thuisteelt van nederwiet toe te staan.
In onze ogen is dat oncontroleerbaar. Wij begrijpen niet dat de
WD met deze nota akkoord is
en het buitenlandse onbegrip.
Om Franse en Duitse woede te
voorkomen, sneuvelde bijvoor
beeld een passage waarin thuis
teelt van wiet „een relatief on
schuldig toeleveringskanaal
naar de coffeeshop" werd ge
noemd. Dat zou al te zeer op le
galisatie lijken.
Maar toch houdt Nederland
in de nieuwe nota voet bij stuk.
Softdrugs zijn niet schadelijk
voor de geestelijke en lichame
lijke volksgezondheid, liet mi
nister Borst bij de toelichting
beslist weten. Ook het populaire
verhaal dat hasjrokers vroeger
of later overstappen op hard
drugs zou niet kloppen. Borst:
„Er zijn in Nederland 675.000
gebruikers van softdrugs en
slechts 25.000 gebruikers van
harddrugs."
Sorgdrager roemde gister
avond de bonafide coffeeshop.
„Die heeft zijn waarde echt be
wezen." Wel worden er strenge
re eisen gesteld aan de overlast
van coffeeshops en mag een ge
bruiker met niet meer dan vijf
gram (nu dertig) over straat.
Voor alle duidelijkheid: dat
wordt gedoogd, niet gelegali
seerd (een subtiel verschil).
De boodschap aan h.et bui
tenland is eigenlijk vrij helder:
tegen harddrugs wordt in Ne
derland strak forser opgetreden,
maar over softdrugs maakt de
staat zich niet meer zo druk. Als
hasj onschadelijker is dan koffie
en alcohol (Borst), waarom zou
de overheid aan het gebruik en
de teelt daarvan dan kostbare
politiekracht verspillen? Eigen
lijk ziet het kabinet geen ratio
nele redenen meer om soft
drugs te verbieden, behalve dan
'wat de buren ervan zeggen'.
uisarts vindt
larinkomen van
5.000 te laag
haag gpd
ongeveer zevenduizend
sartsen in ons land willen
9er geld. Ze vinden hun
rm-inkomen' van ongeveer
000 gulden per jaar te laag.
Landelijke Huisartsenvere-
ing (LHV) heeft inmiddels
wensenpakket op tafel ge
el bij de ziektekostenverzeke-
irs en de betrokken ambtena-
van het ministerie van
ksgezondheid.
)e huisartsen willen af van
verlaagde tarief dat zij moe-
berekenen voor elke zieken-
dspatiënt die zij 'boventallig'
twil zeggen boven de 1.600)
chrijven. Daarnaast willen zij
r ra geld voor hulp aan oude-
Verder willen de artsen
npensatie voor het verlies
veel oudere particulier ver
arden door invoering van de
t-Van Otterloo. Op basis van,
wet gingen deze mensen te-
naar het ziekenfonds. Ook
>r het werken in achter-
ndswijken claimen de huis
den een extra beloning.
haarlem ronald frisart
Terwijl matigende krachten in de jaren
1945-1950 probeerden geweld tussen
Nederland en Indonesië zo veel moge
lijk te beperken, behoorde koningin
Wilhelmina tot de haviken. Voor dat
oordeel draagt L. J. Giebels in zijn re
cent verschenen boek over de politicus
Beel nieuw feitenmateriaal aan, al ging
dat ten onder in het mediageweld rond
zijn beschrijving van de Greet Hof-
mans-affaire. Wilhelmina had in 1947
lak aan de Veiligheidsraad van de Vere
nigde Naties. Ze wilde er militair in In-
dië eens flink op laten slaan.
Op 21 juli 1947 begon Nederland de
eerste politionele actie. Het doel was de
economisch belangrijke gebieden op
Java en Sumatra weer in handen te krij
gen. Dat lukte, nog voordat de Veilig
heidsraad begin augustus een staakt-
het-vuren afdwong. Maar niet iedereen
in Den Haag en Batavia was tevreden.
Sommigen wilden dat het leger de
hoofdstad van Soekarno's Republiek,
Yogyakarta, onder de voet zou lopen.
Onder hen waren in Batavia generaal
Spoor en luitenant gouverneur-gene
raal Van Mook, in Nederland onder an
deren KVP-voorman Romme. Dat ko
ningin Wilhelmina hun opvattingen
deelde, was op zichzelf bekend, maar
Giebels voegt daaraan intrigerende
nieuwe details toe.
Hij beschrijft een Wilhelmina die zich
weer „met het kabinetsbeleid was gaan
bemoeien als in haar Londense dagen".
Hij doet dat mede aan de hand van no
tities van H. G. (Hans) Hermans, Beels
secretaris, wiens dagboek niet eerder
als bron van geschiedschrijving is ge
bruikt. Op 6 augustus 1947 maakte de
koningin premier Beel op Huis ten
Bosch duidelijk dat „het broeinest Yo-
Koningin Wilhelmina ontving in september 1947 op Huis ten Bosch een afvaardiging
van de deelstaat Oost-lndonesië. De door Nederland geïnitieerde deelstaten werden
uitgespeeld tegen Soekarno's Republiek, waarvan Wilhelmina in augustus 1947 wilde
dat de hoofdstad, Yogyakarta, onder de voet zou worden gelopen. foto archief
gya moest worden uitgerukt". Ze was
er, schreef Beel in zijn aantekeningen,
van overtuigd dat de Republikeinse lei
ding in Yogyakarta „volkomen in han
den is van extremisten". Of de premier
die opvatting van de majesteit maar
aan de ministerraad wilde overbrengen.
Beel deed dat, en uit Batavia kwamen
soortgelijke geluiden. Maar het kabinet
had ook een telegram van ambassadeur
Van Kleffens, die vanuit Amerika waar
schuwde dat de Veiligheidsraad met
strafmaatregelen zou komen als Neder
land het net een week oude staakt-het-
vuren zou schenden. Ook PvdA-leider
Drees, niet de onbelangrijkste minister,
wilde van voortzetting van de veldtocht
niets weten.
De ministerraad wikte en woog, maar
kwam er die 14de augustus niet uit. Tot
«grote ontstemming van Wilhelmina.
Nog diezelfde vrijdag vertelde ze vol
gens Giebels aan Beel dat ze geen ver
trouwen meer had in het kabinet. Nogal
timide zou de premier hebben geop
perd dat de ministers dan misschien
maar hun ontslag moesten indienen.
De koningin vond dat te ver gaan, maar
droeg Beel wel op „het kabinet onver
wijld bijeen te roepen en mede te delen
dat Hare Majesteit wenst, dat de heer
Van Mook wordt gemachtigd om (naar
Yogyakarta, red.) op te rukken" als hij
dat nodig vindt. Dat was op z'n minst
op het randje van wat een vorst zich in
Nederland kan permitteren. Niet voor
niets heeft een groot kenner van het In-
dië-dossier, dr. P. J. Drooglever, eens
geschreven dat Wilhelmina's opvattin
gen inzake Indonesië zich „om het
voorzichtig te zeggen, rechts van het
midden bevonden en dat zij, voor zover
haar positie dat toeliet en soms ver
derhiervoor actiefin het krijt trad".
De maandag daarop sprak Beel, voor de
vergadering van de ministerraad, nog
maals met Wilhelmina. Die ging, zo
meldt Giebels, „nu een stap verder en
verzocht Beel het kabinet mee te delen
dat volgens haar Nederland zo nodig uit
de Veiligheidsraad diende te treden en
dat de order naar Yogya op te rukken
hoe dan ook moest worden gegeven
Wilhelmina lag op ramkoers, desnoods
tegen de hele wereld in. Onverschrok
ken. maar gezien de internationale
machtsverhoudingen niet verstandig.
De helft van de ministerraad vond dat
ook, want de stemmen staakten toen
het erop aan kwam over een opmars
van Yogyakarta te beslissen. Daarom
werd besloten af te wachten hoe de Vei
ligheidsraad zich over de toestand in
Indië zou uitspreken. Toen die op 23
augustus 1947 uitsprak dat Nederland
het veroverde gebied op Java en Suma
tra mocht houden, werd van verdere
stemming over een aanval op Yogya af
gezien. „De koningin", aldus Giebels,
„legde zich daar kennelijk bij neer."
Uit de cijfers die hij presen
teerde, blijkt dat het kabinet
aanzet op een verliesnorm van
40 kilo fosfaat in 1998, aflopend
naar 25 kilo in 2005 en 20 kilo in
2008 of 2010. Over dat laatste
jaar is nog geen overeenstem
ming. Wijzend op de onderhan
delingen in het verleden bena
drukte de minister dat LTO-Ne-
derland 'met heel goede argu
menten' moet komen om hem
nog te overtuigen van hogere
mestnormen.
De minister roemde de vrij
wel rimpelloos verlopen de
monstratie van boeren in Den
Haag. De actie van varkenshou
ders eerder deze week in Assen,
waar een gebouw van het mi
nisterie werd bestormd en pa
pieren werden weggenomen,
noemde hij 'onbestaanbaar' en
'pure diefstal'.
den haag jan kuys
„De collega's van Haarlem von
den ons toen wel een beetje
precies. En dan druk ik me be
leefd uit."
Volgens een woordvoerder
van Hollands Midden hanteert
zijn korps strenge criteria voor
de inzet van infiltranten. In dit
geval waren beide korpsen het
echter eens over de afspraken,
zoals die met de betrokken infil
trant zijn gemaakt. Die afspra
ken zijn schriftelijk in een con
venant vastgelegd.
Nog voordat de man zijn
werk begon, bleek hij echter op
eigen verantwoordelijkheid
strafbare feiten te hebben ge
pleegd. Op grond daarvan is hij
toen aangehouden als verdach
te. Bovendien kreeg de infiltrant
onmiddellijk te horen dat van
zijn diensten verder geen ge
bruik zou worden gemaakt.
haags redacteur
Er bestaat tussen de regiokorp
sen Kennemerland (Haarlem)
en Hollands Midden (Leiden)
geen verschil van mening over
de omgang met infiltranten in
criminele groeperingen. De sug
gestie dat Haarlem heeft gepro
beerd Leiden een
'onbetrouwbare' infiltrant aan
te smeren, is onjuist. Dit stellen
woordvoerders van beide poli
tiekorpsen.
Tijdens zijn verhoor door de
parlementaire enquêtecommis
sie deed A. Mosterd, chef van de
Criminele Inlichtingen Dienst
(CID) van Hollands Midden, het
donderdag voorkomen alsof
Kennemerland in juni 1994 wat
al te gemakkelijk een infiltrant
aanbood. Mosterd, donderdag:
den haag anp
wegeqd positief. De PvdA-frac
tie heeft waardering voor de
plannen en de Vereniging van
Nederlandse Gemeenten (VNG)
zegt de hoofdlijnen ervan te on
derschrijven. Ook het orgaan
van de gezamenlijke provincies,
het IPO, kan zich in grote lijnen
vinden in de kahinetsaanpak.
I Iet oppositionele CDA vindt de
voorstellen voor Noord-Brabant
veel te ver gaan. Die partij heeft
daar veel burgemeesters.
Hoeveel kleine plaatsen het
onderspit zullen delven, is voor
lopig nog niet duidelijk. Staats
secretaris Van de Vondervoort
zei dat de operatie in Noord-
Brabant als indicatie voor de
rest van Nederland kan worden
beschouwd.
Vele tientallen zo niet honder
den kleine gemeenten verdwij
nen van de landkaart. Uit 74
plaatsen in Noord-Brabant ont
staan 27 nieuwe gemeenten.
Rotterdam en zijn regio worden
op 1 januari 1997 een stadspro
vincie. Amsterdam en omgeving
volgen daarna. Ook voor Den
Haag en omstreken ligt een
stadsprovincie in het verschiet.
Dat heeft de ministerraad gis
teren besloten. De regering
vindt dat de lagere bestuursni
veaus krachtiger moeten kun
nen opereren op het gebied van
werkloosheid, criminaliteit, wo
ningbouw en verpauperende
wijken.
De eerste reacties zijn over-
doetinchem gpd
Het doordrukken van de benoe
ming van oud-minister Ter
Beek tot Commissaris van de
Koningin in Drente december
vorig jaar was 'geen manier van
doen'. Dat zegt PvdA-burge-
meester mr. J. Fokkens van
Doetinchem in een officiële
brief aan PvdA-voorzitter Rot
tenberg.
De 57-jarige Fokkens was vo
rig jaar zelf ook in de race voor
Drente en stond zelfs nummer
één op de voordracht van de
vertrouwenscommissie van
provinciale staten. Maar toch
werd Ter Beek de opvolger van
de huidige milieuminister De
Boer. Premier Kok had in het
geheim Ter Beek de baan in het
vooruitzicht gesteld, als belo
ning voor zijn werk als minister
van defensie.
Het was de tweede keer dat
Fokkens in de race was voor
Drente. De eerste keer moest hij
het afleggen tegen De Boer.
„Achteraf is mij verteld dat we
heel dicht bij elkaar zaten en
dat men ons beiden zeer ge-
schiktvond."
Met deze wetenschap in het
achterhoofd besloot de burge
meester anderhalf jaar later,
toen De Boer minister werd, op
nieuw te solliciteren. Het bleek
verspilde moeite. Fokkens:
„Rottenberg heeft me twee da
gen nadat hij mijn brief had
ontvangen opgebeld. Volgens
hem was er maar één fout ge
maakt: ik had op de hoogte
moeten worden gesteld van de
belofte aan Ter Beek."
