Torso's voor een breed publiek
Stedelijk Museum corrigeert scheef beeld
Vf uziek en literatuur op
Crossing Border Festival
Cultuur Kunst
ederlands Filmfestival
et record aantal films
2
Irroots festival over
tfrika in tien steden
Moderne kunstbeurs
in Zuid-Nederland
~fl
15 btr i
chef gert visser. 071 -356441
af eddle-festival in Rijpwetering
u/ftering Vier regionale en een Friese band treden 16 sep-
bér op tijdens het Meddle-festival in Rijpwetering. Om 20.00
opent Malphunkshun uit Roelofarendsveen het festival in
jerencentrum Meddle. Daarna treden achtereenvolgens op:
Vibe, Behind the Sofa, Klinkhamer en The Three Disease.
'"ai
ibileumfeest in het Paard
dro
i.
Ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van het
Pop Centrum wordt zaterdag 23 september een groot
g-feiekspektakel gehouden in het Paard. Tien Haagse bands be-
r ien het podium, waaronder Parlour Projekt, No Joke en Ma
na. Daarnaast kunnen 'gitaarbeulen en fretvreters' zich met
ar meten in de een 'gitaarkaraoke'. Het programma begint
16.00 uur.
'remière Abe! uitverkocht
ifnveen Voor het theater- en voetbalspektakel Abe!, dat van-
;n d nd in première gaat, zijn volgens de organisatoren 24.500
nu rten verkocht. Voor de première in het naar de legendarische
tballer Abe Lenstra genoemde stadion in Heerenveen zijn
n toegangsbewijzen meer beschikbaar. Maandag woonden
obelangstellenden een eerste proefoptreden bij. De capaci-
•s ei van het stadion van SC Heerenveen voor de mengeling van
kon tbal en theater bedraagt 9500 plaatsen. De voorstelling wordt
'era keer gespeeld,
uell
Eb
erdam anp
he
ihet vijftiende Nederlands
ju festival, dat van 20 tot en
u 29 september in Utrecht
je It gehouden, zijn in totaal
otere en kleinere films in
programma-onderde-
bjj e zien. Daarbij zitten twin-
peel films, een record voor
aa estival, 57 documentaires,
5 s >rte Films en twintig tv-dra-
roducties, alles van eigen
m.
dens het festival valt in het
van de Grote Prijs van de
•rlandse Film in dertien ca-
ieën een Gouden Kalf te
en. Aan deze stijd doen
ilms mee. Daarvan gaan er
ïtig op het festival in pre-
79, e, waaronder de openings-
Antonia, het 'feministische
ikje' van Marleen Gorris,
slotfilm Procedure 769 -
^Witnesses to an Execution,
locumentaire van Jaap van
if-
festival Afrika in beeld
het grootste culturele
ement over Afrika, dat ooit
ederland is georganiseerd,
speelt zich van 15 novem-
tot en met 3 december op
dan dertig lokaties in
rdan tien steden af.
:t festival biedt film, mu-
literatuur en tentoonstel-
:n. Tientallen Afrikaanse
ijvers, kunstenaars, filmma-
en artiesten komen ervöor
'Nederland.
- rika in beeld wordt gehou-
in het kader van de tweede
iféntie van de Global Coa-
y n for Africa, die van 23 tot
iTiet 28 november in Maas-
ït plaatsheeft onder voorzit-
chap van initiatiefnemer
15 ister Pronk van ontwikke-
ssamenwerking. Hoofdloka-
van het festival zijn Maas-
Amsterdam en Rotter-
i, maar ook zijn evenemen-
voorzien in onder meer Den
g, Utrecht, Haarlem, Gro:
gen, Arnhem, Nijmegen,
jeningen en Tilburg,
e Senegalese zanger Yous-
N'Dour komt voor vier con-
ten naar Nederland. Een van
Expositie in galerie Hazerswoude
In de geschiedenis van de beeldhouwkunst komt de
menselijke figuur vaak voor; ruiterstandbeelden, vrouwe
lijke naakten als personificaties van bijvoorbeeld het be
grip 'harmonie', maar ook de mens zelf. De verschillende
houdingen en delen van het lichaam zijn een inspiratie
bron voor de beeldhouwer geweest.
Hoewijk. Om haar taak te kun
nen vervullen dient de jury, on
der voorzitterschap van Anne-
marie Grewel, 130 uur film in
diverse genres te bekijken.
Gast van het jaar is regisseuse
Nouchka van Brakel aan wier
filmoeuvre een compleet retro
spectief wordt gewijd. Tijdens
het festival gaat ook haar laatste
film, 'Aletta Jacobs, het hoogste
streven', in première. Het is een
speurtocht van Van Brakel naar
de eerste vrouwelijke arts in Ne
derland en voorvechtster van de
gelijke rechten voor de vrouw.
Hoogtepunt van het pro
gramma-onderdeel honderd
jaar Nederlandse cinema moet
de herpremière worden van de
Nederlandse speelfilm Het ge
heim van Delft. Deze film is ja
renlang zoek geweest, onlangs
teruggevonden en gerstaureerd
door het Nederlands Filmmuse-
hazerswoude-dorp roos van put
Een vermaarde beeldhouwer
die studies maakte naar mense
lijke delen was Rodin. Zijn stu
dies, handen, voeten en torso's
resulteerden in op zichzelf
staande sculptüren. Torso's,
beelden die alleen uit een romp
zonder hoofd en boven knie en
elleboog afgesneden benen en
armen bestaan, worden ook
door de hedendaagse kunste
naar nog veelvuldig gemaakt.
De galeriehoudster Inga Ou-
werkerk-Rahbek van de Deen
s/Nederlandse galerie Laerken,
merkte dat er bij het publiek
een grote interesse bestond
voor juist dit soort beelden.
„Bovendien hebben de meeste
kunstenaars vroeger of later in
hun artistieke carriere wel eens
iets met een torso gedaan." Uit
haar kunstenaarsbestand heeft
zij beeldhouwers gezocht die
met uiteenlopende materialen
torso's maken.
Splinters
De expositie toont een variëteit
aan materialen: verschillende
soorten marmer zoals de Itali
aanse travertin (beige, rode
kleur), de statuario (uit met
grijze strepen) en het car-
reramarmer (grijzig), brons, al
bast, polyester, alluminium,
granito, zandsteen, zilver, kera
miek en torso's van noir de ma
zy. Deze laatste steen heeft de
eigenschappen van glas, wan
neer je er in hakt vliegen de
splinters om je oren.
Opvallend is dat van de 16
beeldhouwers drie het klassieke
ambacht van het hakken heb
ben beoefend (Rinie Otte, Eppe
de Haan en Theo Germann). De
overigen hebben in het alge
meen de techniek van het mo
delleren toegepast. Bij deze
techniek maakt de kunstenaar
het model eerst in klei en in een
later stadium wordt het beeld
gegoten in brons (o.a. Alma van
Polanen, Annelies van Herk,
Huub van Meerwijk) of in grani
to (Frans en Truus v.d. Veld).
Granito is gemalen marmer
waarbij verschillende kristallen
zoals kwarts en piriet, gemengd
worden met cement. Na het
gieten wordt de - keiharde -
granito geslepen met een dia
mantslijpmachine om de torso
een gladdere huid te geven. Tot
slot polijst de beeldhouwer het
Niet duur
De criteria van Ouwerkerk-Rah-
bek om met een kunstenaar in
zee te gaan zijn duidelijk: „Hij
of zij moet een vakman zijn.
Wanneer een kunstenaar zijn
ambacht heeft geleerd, weet je
dat hij in ieder geval kwaliteit
levert. Of het uiteindelijke beeld
dan figuratief of abstract is, dat
maakt mij niet zoveel uit."
„Bij mijn eerste keuze ga ik er
altijd van uit of de kunstenaar
technisch in staat is datgene te
maken wat hij wil. Gevoelsma
tig kies ik daarna de werken uit
voor de expositie. Daarbij geldt
niet dat dit alleen mij moet aan
spreken. Mijn galerie richt zich
op een breed publiek en ik weet
welke smaken en voorkeuren er
zijn binnen dat publiek. Ik praat
nooit hoogdravend over kunst,
ik wil breed bezig zijn. Mensen
kunnen (technische) kwaliteit
verwachten, maar dat betekent
niet dat we 'superdeluxe' duur
zijn. Bij deze expositie van
Torso's is voor iedere beurs wat
te vinden, de prijzen liggen tus
sen de 700 en 12.000 gulden."
De expositie 'Torso's van 16
Nederlandse en Deense beeld
houwers' is te zien t/m 23 ok
tober; zaterdag, zondag en
feestdagen van 11.00-17.00
uur, maandag t/m vrijdag op
afspraak, telefoon 01728-9837,
Galerie Laerken, Bent 2, Ha-
zerswoude-Dorp.
Geldprijs voor
Leids African
Music Festival
De geldprijs behorende bij
de Zilveren Veer is gisteren
bescliikbaar gesteld aan het
African Music Festival. De
Zilveren Veer is een cultuur
prijs die jaarlijks wordt uitge
reikt aan een persoon of or
ganisatie die zich bijzonder
verdienstelijk heeft gemaakt
voor de cultuur van de stad
Leiden en omstreken.
In juni werd de prijs toege
kend aan Aad van der Luit
die vervolgens een cultureel
doel moest bedenken waar
aan hij de aan de prijs ver
bonden geldsom van 1000
gulden zou schenken. Van
der Luit heeft besloten het
geldbedrag beschikbaar ie
stellen voor het Eerste Leidse
African Music Festival dat hij
zelf naar Leiden heeft weten
te halen.
Het festival vindt op 30
september plaats, in het ka
der van de 3 oktoberfeesten,
op de eerste dag van de 'No
Ori No Ye Ye Party' in de
feesttent van de Grote Beer
op het Arsenaalplein. Bands
uit 20 verschillende Afrikaan
se landen zullen hier het po
dium bekleden en hun swin
gende inheemse muziek ten
gehore brengen.
Honderdjarig bestaan gevierd met drie tentoonstellingen
de andere groepen die tijdens
het festival optreden is het Ad-
zido Pan African Dance Ensem
ble. In twaalf filmtheaters in
acht steden organiseert Noto
rious Film, inmiddels voor de
vijfde keer Africa in the picture.
Daarbij worden van Afrikaanse
regisseurs in totaal negentig
korte en lange films uit de pe
riode 1993-1995 vertoond, in
clusief vijftig premières.
Ter gelegenheid van het festi
val brengt uitgeverij In de Knip-
scheer een bloemlezing uit on
der de titel Afrika InDruk. Rond
deze uitgave worden acht lite
raire avonden georganiseerd
met Afrikaanse auteurs zoals
Chinua Achebe, Ahmadou
Kourouma en Sembène Ous-
mane. Ook hebben een reeks
van tentoonstellingen plaats,
onder meer over beeldende
kunst en mode.
Het festival, een gezamenlijke
produktie van Notorious Film,
de Nationale Commissie Ont
wikkelingssamenwerking (NCO)
en het ministerie van Pronk,
wordt op 26 november geopend
met een publieksdag in het
Theater aan het Vrijthof in
Maastricht.
«te.
Rudi Fuchs: „Een museum voor moderne kunst is er voor om de traditie
in beweging te houden." foto gpd
amsterdam godert van colmjon
Het heersende beeld van het
Stedelijk Museum Amsterdam,
dat vanaf morgen met drie spe
ciale tentoonstellingen zijn
honderdste verjaardag viert, is
vertekend en gedateerd, want te
zeer verbonden met zijn eerste
naoorlogse directeur Jhr. Wil
lem Sandberg. De huidige di
recteur Rudi Fuchs vindt het
tijd voor een correctie.
Het Stedelijk wordt nog
steeds geïdentificeerd met de
periode Willem Sandberg
(1945-1963), alsof er in de ruim
vijftig jaar die aan zijn bewind
vooraf gingen geen Stedelijk
Museum heeft bestaan. De
naam Sandberg is versmolten
met de wilde, barbaarse verf
streken van Cobra. Het waren
de primitieve bevrijdingsgeba-
ren van een jonge schildersge
neratie die een storm aan reac
ties ontketenden bij publiek en
pers.
Sandberg was vooral een so
ciaal bewogen en maatschappe
lijk geëngageerd directeur, die
het heden en de toekomst aan
een rebelse en vooruitstrevende
jeugd gunde, en aan de belang
rijke internationale vertegen
woordigers van de hedendaagse
kunst. Het tonen en verzamelen
daarvan maakte hij tot het be
langrijkste uitgangspunt van
zijn beleid. Dat resulteerde in
geruchtmakende tentoonstel
lingen zoals Bewogen Bewe
ging, en het wit schilderen van
de gele en rode baksteentjes in
het trappenhuis en de zalen. De
grote verdienste van Sandberg
is geweest dat hij Nederland
kennis liet maken met nieuwe
opvattingen en het Stedelijk
Museum schaarde onder de
vooraanstaande musea van mo
derne kunst in de wereld. Dat
laatste onder meer door belang
rijke aankopen zoals de collec
tie schilderijen van Malevich.
Langzamerhand mag vastge
steld worden dat Sandbergs uit
gesproken persoonlijke voor
keuren ook tot een overtrokken
aandacht voor mindere kunste
naars hebben geleid. Voor het
grafisch oeuvre van een regio
naal talent als Werkman bij
voorbeeld, wiens werk interna
tionaal gezien vrijwel van geen
betekenis was en dat ondanks
de aanwezigheid ervan in het
Stedelijk ook nooit is geworden.
Hetzelfde kan over het belang
van veel Cobra-werken gezegd
worden, dat door Sandberg
werd overschat terwijl hij de
moderne figuratieve schilder
kunst ernstig verwaarloosde.
In de presentaties rond het
eeuwfeest ligt het zwaartepunt
dan ook niet op het tijdperk
Sandberg (dat in vele publika-
ties al gedetailleerd is beschre
ven en gewogen), maar op de
vooroorlogse periode, op de he
dendaagse kunst en op de toe
komst van het museum.
Regnault
Het belang van de vooroorlogse
periode wordt onderstreept met
een aparte tentoonstelling van
de kunstverzameling van Rig-
nault als één van de steunpila
ren van het Stedelijk Museum.
Pierre .Alexander Regnault
(1868-1954), een gefortuneerde
Amsterdamse verffabrikant die
rond de eeuwisseling begon
met het verzamelen van Neder
landse kunst, kreeg al snel be
langstelling voor moderne stro
mingen in het buitenland.
Daartoe richtte hij zijn blik
vooral op de internationale
kunstmarkt van Parijs en werd
hij één van de eerste voorvech
ters van de moderne kunst in
Nederland.
Een groot deel van zijn verza
meling had hij in bruikleen van
het Stedelijk Museum gegeven,
maar na zijn dood in 1953
dreigden zijn nabestaanden de
gehele collectie naar de veiling
te brengen. Door tussenkomst
van het Rijk kon de kern van de
collectie voor het Stedelijk be
houden blijven, in 1958 aange
vuld met de gemeenteaankoop
van nog eens twintig 'klassieke
modernen' waaronder schilde
rijen van Picasso, Braque,
Chagall, Rouault en Soutine.
Dat directeur Rudi Fuchs juist
de vooroorlogse geschiedenis
van het museum prominent in
het zonnetje zet, sluit direct aan
bij het door hem gevoerde mu
seumbeleid: „Een museum voor
moderne kunst is ervoor om de
traditie in beweging te houden.
Het moet zoveel als maar kan
zichtbaar maken en houden.
Daarom moet het de eigen
waarneming van de traditie
steeds testen en ondermijnen",
aldus Fuchs. Zijn belangstelling
gaat tegenwoordig voornamelijk
uit naar zoiets vaags als de ex
pressionistische kunst uit Mid
den-Europa, met een duidelijk
romantische verheerlijking van
het materiaal (de verf, de kleur,
de assemblage) en een afkeer
van de individualiteit van de
werken.
Stilte
Voor Fuchs geen Cobra maar
Baselitz; geen Walter de Maria
maar Mario Merz; geen lange
rijen wachtenden voor de en
tree maar stilte en aandacht. De
gejaagde tred van het jonge en
nieuwe heeft in het Stedelijk
plaatsgemaakt voor de rustige
wandel van de bedaagde be
schouwer.
Een derde tentoonstelling
geeft een collage-achtig beeld
van de momenten en inciden
ten uit de enerverende geschie
denis van het Stedelijk Muse
um. Aan de hand van docu
menten, foto's, affiches, design,
sieraden, schilderijen, grafiek,
beelden, archiefstukken en
persverslagen wordt de bezoe
ker speels door de verschillende
(roerige) episoden geloodst.
Verder schreven John Jansen
van Galen en Huib Schreurs in
opdracht van het museum en
de Stichting Het Parool de ge
schiedenis van het Stedelijk
Museum.
Stedelijk Museum Amster
dam, Paulus Potterstraat 13,
15 sept t/m 29 okt: 100 jaar
Stedelijk Museum. Open: ma
t/m za 10-17 uur; zo 11-17 uur.
john oomkes
Behre kan trots zijn. Zijn
.lie voor het Crossing Bof-
estival - komend weekein-
Den Haag - bracht vorig
dichters en schrijvers sa-
met andere kunstenaars
iet woord. Muzikanten en
lichters droegen met de-
allure voor uit wat zij
op wit hebben gezet. De
ïntie had er in één klap
antastisch festival van in-
tionale, want niet slechts
'landstalige, allure bij.
zikanten uit de rock- en
Jek beschouwen teksten
het algemeen niet als de
ost op hun creatieve be-
ig. Vaak is het zo dat tekst,
den dus, de synergy met
als vanzelf oproepen,
e met schwung en gratie
indraagt, intonatie aan-
!ngt, die is als vanzelf bezig
!t de muzikale grondbeginse-
jaar heeft Behre zijn festi-
zelfs een forse injectie vanuit
rockhoek gegeven - zelfs zo
dat de vraag is of het
gesproken tegen het gezongen
woord op kan, in het Theater
aan het Spui. Behre zelf kent
geen twijfel - zijn standpunt is
dat versterking langs elektrische
weg een woord inhoudelijk ge
zien geen meerwaarde mee
geeft. Het gaat hem slechts om
het verband tusen wat iemand
heeft te zeggen en hoe hij of zij
.dat meedeelt.
Toch heeft Behre afzonderlij
ke advertenties geplaatst om
het 'andere' publiek te interes
seren voor 'concerten' van me-
talman Henry Rollins, muzikale
stripfiguur Robert Crump, de
bleke Engelse intellectueel Peter
Hammill, Billy Childish
Chuck Prophet. Een wegvallen
van de zieke Ierse dronkelap
Shane McGowan en diens ver
vanging door Welshman John
Cale spreekt ook tot de verbeel
ding.
Toch wérkt de formule van
het goed gedoseerde woord, al
gaat Behre dan op voorhand tot
het uiterste. Ga vrijdagavond
uw licht opsteken bij David Lea-
vitt, een van de belangrijkste
Amerikaanse auteurs van de
laatste decennia. Hij deelt zich
zelf in bij The Lost Generation,
een groep schrijvers die na het
materialisme van de jarentach-
tig de weg is kwijt geraakt. Of
haal je hart vrijdag op bij de
Amerikaanse auteur Abraham
Rodriguez jr. die het straatge
weld van de Newyorkse wijk
The Bronx vertaalt in meesle
pende verhalen.
Tot de interessantste bijdra
gen aan Crossing Border moet
die van de Duitse junkdichter-
componist Blixa Bargeld (Bad
Seeds van Nick Cave, Einstur-
zende Neubauten) worden ge
rekend. Hij brengt in Den Haag
delen van zijn eigen composi
ties ten gehore, die zich fors on
derscheiden van het industriële
geweld waarmee me Bargeld
verbinden. Op diezelfde zater
dag moeten we even stilstana
bij de obsessies van erotisch au
teur Desanne van Brederode of
de opstellen van rockgoeroe
Greil Marcus.
Zondag zijn we te vinden bij
A.F.Th van der Heijden, die on
getwijfeld zijn cyclus De Tande
loze Tijd zal aanhalen. En bij
A.F.Th, van der Heijden leest voor uit eigen werk tijdens Crossing Border Festival in Den Haag.
theaterschrijver-columnist Don er te horen zijn bij de Belgische
Duyns, die even graag prikkelt romancier-entertainer Herman
als poëet David Thomas zijn Brusselmans.
hoge alt verheft. Nieuw werk zal
Crossing Border, 15 t/m 17
september, Theater aan het
Spui Den Haag. Voor meer in
fo: 070-3462127.
breda gpd
Kunstobjecten van ruim honderd bekende en onbekende kun
stenaars zijn te bezichtigen tijdens de Total Art Fair in Breda.
Deze Moderne Kunstbeurs, die van 21 tot en met 26 september
gehouden wordt in Het Turfschip, is het grootste evenenment
op het gebied van moderne kunst dat in Zuid-Nederland wordt
gehouden. Het evenement laat zich vergelijken met de KunstRai
in Amsterdam.
Op de Total Art Fair zijn schilderijen, sculpturen, installaties
en keramische objecten te zien van onder meer Karei Appel,
Corneille, Paul de Lussanet, Aat Veldhoen, Herman Brood, Kees
van Dongen en de onlangs overleden Kees Verweij.
Ook het werk van jonge kunstenaars en kunstenaars die hun
sporen al verdiend hebben maar achter het publiciteitsnet heb
ben gevist, komt aan bod. De Total Art Fair wil op deze manier
een uitgebreid beeld geven van de ontwikkelingen in de heden
daagse kunst in al haar facetten. Daarom wordt ook aandacht
besteed aan een aantal graffiti-kunstenaars, zoals Zedz, Delta.
Kobalt 60 en Chaos.
Een opmerkelijke tentoonstelling op de Total Art Fair is die
van Roberto Caradonna, die de naam 'Op zoek naar de Bron'
draagt. Op deze expositie is authentieke kunst te zien, die is ge
ïnspireerd op oude weefsels en andere objecten van een Zairese
Pygmeenstam, Molumba (kinderen van het regenwoud) gehe
ten. Deze stam wordt door de snel oprukkende westerse cultuur
bedreigd in zijn bestaan. In het kader van deze tentoonstelling is
ook de stichting Terre de Hommes vertegenwoordigd met infor
matiemateriaal over onder andere Zaire.
Als afsluiting van het evenement worden kunstwerken geveild
die diverse kunstenaars en gezelschappen beschikbaar hebben
gesteld. De opbrengst gaat naar Terre des Hommes, die het op
haar beurt wil gebruiken voor een project om Zairese straatkin
deren een betere toekomst te bieden.
