Fel protest
in Khartum
tegen bewind
Priester jaagt Ieren angst aan met AIDS-verhaal
r
'Servische luchtafweer en
munitiedepots vernietigd'
Buitenland
"Uj
Jitserse banken vinden
van vermoorde joden
Indiaans protest
Russische kosmonaut geland
'Nieuw-Zeeland misbruikt
Internationaal Gerechtshof
Franse leger erkent
onschuld van Dreyfus
ISPAG 13 SEPTEMBER 1995
j na dood politieman: boete
Een Franse discjockey die op de radio sprak van „goed
|s" toen hij hoorde dat politieman was gedood, heeft een
kan omgerekend ruim 8.000 gulden gekregen. Radiopre-
lor Francois Meunier maakte in januari het nieuws van de
van een politieman tijdens een schotenwisseling in Nice
itioii Skyrock bekend met het commentaar: „Een smeris
jn Nice als dat geen goed nieuws is". Het boetebedrag
ijiij aan het gezin van de agent betalen. Het radiostation
hem al eerder ontslagen.
Ida keert terug in politiek
Met een vertraging van vier maanden beleefde Imelda
os gisteren haar terugkeer in de Filipijnse politiek. Het
79„erechtshof in Manilla verklaarde haar zetel in het Con-
7 'fie ze in mei won, geldig. Een eerdere uitspraak van de ver-
75ljgscommissie werd hiermee teniet gedaan. Imelda is de
(vvevan de vroegere Filipijnse dictator Ferdinand Marcos.
ini honderd doden in Rwanda
h Bij drie moordpartijen in Noordwest-Rwanda zijn giste
ler dan honderd mensen doodgeschoten. De daders zijn
kend, meldde de radio van de VN-missie in Rwanda. Een
jvan Artsen Zonder Grenzen spreekt over 101 doden met
wonden in hoofd, borstkas en buik. De slachtingen hadden
sin en bij Kanama, nabij de grens met Zaïre. In het gebied
lp het leger en rebellen regelmatig strijd.
?1ig vuurgevecht in Algerije
I De Algerijnse politie, gesteund door militairen, heeft
I Ifeïï urenlang een vuurgevecht geleverd met moslim-extre-
jn. Dat gebeurde aan de rand van Algiers. Daarbij werden
gedood. Een gezin dat door de extremisten in gij-
gegijzeld, kon worden bevrijd. Over slachtoffers aan
van leger en politie zijn geen mededelingen gedaan.
h£rareehts wint Noorse verkiezingen
De extreem-rechtse Vooruitgangspartij, die ijvert voor een
rjfJtreng toelatingsbeleid voor buitenlanders voor en lagere
is de grote winnaar geworden van de gemeente
verkiezingen in Noorwegen. De partij haalde 12,1 procent
e stemmen en werd daarmee na de regerende sociaal-de-
aten en de conservatieven de derde partij in het land. Voor-
Je hoofdstad Oslo, waar een groot deel van de ongeveer
immigranten uit landen buiten Europa woont, boekte de
jsucces.
entien toeristen in India vrijgelaten
^en
m elhi Zeventien buitenlandse toeristen zijn gisteren vrijge-
vier dagen in het Himalaya-gebergte te zijn vastgehou-
!oor activisten van de boeddhistische minderheid in India.
jelstaatregering van Jammu-Kashmir stuurde een helikop-
n de groep Europeanen en Australiërs op te halen. De
izat vast in een herberg in de regio Ladhak. Intussen wordt
leeds getracht de vier toeristen vrij te krijgen die zijn gegij-
ior islamitische separatisten in Kashmir.
Ie bij rellen in Santiago
Bij gevechten tussen politie en linkse demonstranten
Ihileense hoofdstad Santiago is gisteren een 16-jarige jon-
ïgekomen. Vijf mensen, onder wie twee agenten, raakten
nd. De politie pakte meer dan 150 betogers op voor vanda-
jjen het verstoren van de openbare orde. In Chili werd her-
"Èdat 22 jaar geleden het leger onder leiding van generaal
tefchet een einde maakte aan het bewind van de linkse presi-
n (ftllende.
jder aanslag Liibeck blijkt gestoord
jk De vermeende dader van de aanslag op de synagoge
iet Noordduitse Lübeck, in mei dit jaar, blijkt een geestelijk
lorde man. Hij stak het joodse gebedshuis in brand voor de
iele kik, niet uit antisemitisme. Dit verklaarde de officier
jgustitie gisteren. De verdachte, een 27-jarige werkloze anal-
Jt, is aangeklaagd voor vier-brandstichtingen, waarvan de
lag op de synagoge het meeste opzien baarde.
/vitserse banken is voor
Uen miljoenen aan tegoe-
evonden die mogelijk heb-
[oebehoord aan in de
le Wereldoorlog vermoor
den. Zwitserse bankiers
;n dat gisteren laten we
de tot dusver gevonden
jekeningen die mogelijk
ermoorde joden zijn, staat
taal 41 miljoen Zwitserse
'(56 miljoen gulden). De
erse Bankiersvereniging
jechter tegen dat de tegoe-
loor rente in 50 jaar zou-
ijn gegroeid tot in totaal 10
rd gulden.
druk om het geld aan
Hele erfgenamen terug te
L is toegenomen rondom
iftigste herdenking van het
Grootste betogingen sinds jaren
Bij grote demonstraties tegen het Sudanese bewind zijn
gisteren in de hoofdstad Khartum twee mensen omgeko
men. Dat heeft het Egyptische persbureau MENA ge
meld. Ook in andere steden in Sudan zijn mensen de
straat op gegaan om te protesteren. De Sudanese autori
teiten stelde de verboden Communistische Partij en bui
tenlanders verantwoordelijk voor de studentendemon
straties, die al sinds maandag woeden. Het zijn de om
vangrijkste protesten in Sudan sinds jaren.
KHARTUM AP-AFP
Inwoners van Khartum beves
tigden dat er gisteren opnieuw
rellen waren uitgebroken in de
len van de hoofdstad, maar ga
ven geen bijzonderheden. Vei
ligheidstroepen richtten in het
centrum en een aangrenzende
wijk barricades op om de de
monstranten tegen te houden.
De politie riep alle reservisten
op om de betogingen te beteu
gelen.
MENA meldde dat de demon
stranten politieke vrijheid eisten
en leuzen riepen tegen de rege
ring en geestelijk leider Hassan
Turabi. Die wordt gezien als de
machtige man achter de scher
men in Sudan. „Weg met de
verraders van de godsdienst, het
volk is hongerig", schreeuwden
de betogers. Khartum gaat al
weken gebukt onder een ernstig
tekort aan brood.
De onrust begon maandag op
de universiteit van Khartum en
breidde zich uit naar een nabij
gelegen markt, waar auto's en
motoren in brand werden ge
stoken en de ruiten van enkele
banken werden ingegooid. Er
zijn arrestatie verriocht, maar
de autoriteiten weigeren te zeg
gen hoeveel.
Sudan wordt momenteel ge
regeerd door het militaire be
wind van luitenant-generaal
Omar el-Bashir. Hij zette in
1989 de gekozen regering van
premier Sadiq el-Mahdi aan de
kant, verbood politieke partijen
en installeerde met steun van
geestelijk leider Hassan Turabi
een islamitisch bewind.
Washington Noordamerikaanse indianen
zijn gisteren in Washington in traditionele
kledij de straat opgegaan. Ze deden dit uit
protest tegen de voorgenomen bezuinigin
gen op hulpprogramma's voor indianen.
Martin Stewart en John Pretty van de Crow
uit de Amerikaanse staat Montana liepen
voorop. De meeste indianen, de oorspronke
lijke bewoners van Noord-Amerika, leven in
erbarmelijke omstandigheden in reservaten.
De werkloosheid is enorm, evenals het alco
hol- en drugprobleem.
foto ap denis paquin
haarlem hans jacobs
Ierland is in rep roer gebracht door
een priester uit het plaatsje Dungar-
van. De priester, Michael Kennedy,
heeft zondag onthuld dat een 25-jari-
ge vrouw uit het het 7.000 inwoners
tellende stadje tussen de zestig en
tachtig jonge mannen heeft besmet
met HIV, het virus dat AIDS veroor
zaakt. Vijf mannen zouden inmiddels
AIDS hebben. Anderen moeten zich
nog laten testen. De vrouw zou, zo zei
de priester, hebben gehandeld uit
'wraak' voor haar eigen besmetting.
Volgens Kennedy ligt de niet met na
me genoemde vrouw op sterven in
een ziekenhuis in Londen.
De Britse en Ierse sensatiebladen
hebben het relaas van de priester, een
volle neef van de Amerikaanse senator
Edward Kennedy, inmiddels tot grote
proporties opgeblazen. De vrouw
wordt afgeschilderd als 'wrekende en
gel'. De priester zei haar te hebben
aangesproken, nadat hij zelf was be
naderd door een man die zei met haar
te hebben geslapen en zich ziek te
voelen. De man bleek seropositief te
zijn. Daarna had Kennedy vier van
diens vrienden opgespoord.
In Dungarvan is paniek uitgebro
ken, maar doktoren en AIDS-specia-
listen zijn uiterst sceptisch. De bis
schop van het diocees waarin Kenne
dy werkt, heeft de priester gisteren op
de vingers getikt over zijn loslippig
heid. Kennedy had voor zijn preek
geen contact opgenomen met de bis
schop of met de pastoor van zijn pa
rochie.
„Dit lijkt een nogal hoge mate van
doorgave. Er zal een onderzoek moe
ten worden ingesteld. Om een derge
lijk aantal mannen te infecteren zou
de vrouw met iedere man ten minste
500 keer, en mogelijk wel 1.000 keer
naar bed moeten zijn geweest," zegt
James Walsh, voormalig coördinator
voor AIDS-bestrijding in Ierland. Hij
gaat uit van wat tot nu toe bekend is
over de verspreiding van het HIV-vi-
rus.
„Dit verhaal is bijna onmogelijk",
meent de Londense gyneacoloog Ri
chard Smith in een vraaggesprek met
The Independent. Besmetting is bij
een enkel seksueel contact mogelijk,
maar de vrouw zou nooit al haar part
ners in één keer hebben kunnen in
fecteren, zegt ook hij. „De kansen dat
een man een vrouw besmet zijn zo'n
twintig keer groter dan andersom", al
dus Robin Gorna, voorlichter van een
Britse gezondheidsorganisatie.
Gorna noemt het relaas een fabeltje.
„Het zegt meer over de fantasieën en
angsten van de priester dan wat an
ders." Ook anderen suggeren dat Ken
nedy in het preutse en streng-katho-
lieke Ierland zijn parochianen met,
een angstwekkend verhaal op het
rechte spoor heeft willen krijgen. Gor
na wijst ook op de enorme aandacht
die de vrouw krijgt als aanstichter van
al het kwaad. „Zij kon dc mannen niet
dwingen een condoom te gebruiken.
Wat dachten die mannen zelf? Die
hebben toch ook een eigen verant
woordelijkheid? Het is ironisch dat
uitgerekend een priester hiermee naar
buiten komt. Je kunt zeggen dat de
katholieke kerk zelf schuldig is aan de
verspreiding van HIV in Ierland door
haar verzet tegen het gebruik van con
dooms en tegen goede seksuele voor
lichting," meent Gorna.
einde van de Tweede Wereld
oorlog. Ook sinds de val van de
Berlijnse Muur kwam de kwes
tie meer in de belangstelling.
Veel mensen di,e voorheen geï
soleerd achter het IJzeren Gor
dijn leefden, konden plotseling
bij westerse banken naar ver
dwenen geld van verwanten in
formeren.
Joodse organisaties reageer
den behoedzaam op het bericht
over de Zwitserse banktegoe
den. Avraham Burg, voorzitter
van het Joodse Bureau in Israël,
zei eerst met Zwitserse functio
narissen te willen praten. „Het
geld kan me niet schelen. Het
gaat om het principe", zei Burg,
die in Brussel een vergadering
over de zoektocht naar de te
goeden bezocht. Het zoeken is
in juni begonnen.
arkalyk Twee Russische artsen begeleiden kosmonaut Nikolai Boedarin, enkele minuten nadat hij is
geland bij de stad Arkalyk in Kazachstan. Boedarin heeft samen met een Russische collega twee maan
den doorgebracht in het ruimtestation Mir. Zijn Russische voorgangers ontvingen op 6 februari astronau
ten uit de Verenigde Staten in de Mir. foto reuter leonid batalov
Frankrijk ontkent gevaren rond Mururoa
den haag anp
it in ozonlaag
oeit sneller
in ooit tevoren
(VE.AP
gat in de ozonlaag bo
de Zuidpool groeit snel-
dan ooit. Het heeft nu
omvang van 10 miljoen
kante kilometer, onge-
r de oppervlakte van Eu-
a- Dat heeft het vveer-
■dig instituut van de VN
jenève gisteren bekend
laakt.
et afgelopen jaar is het
in omvang verdubbeld.
Is eind juli neemt de
veelheid ozon in het
dpoolgebied gemiddeld
?ocent per dag af, een re-
tltempo. Ook boven Eu-
a en Noord-Amerika is
concentratie ozon afge
ven. „Elke procent min-
ozon, betekent ruwweg
tot 1,5 procent meer ul-
nolette straling op aar-
»zei een onzondeskundi-
in Genève. Dat betekent
cr kans op staar en huid-
-
WASHINGTON-SARAJEVO Rtr-AFP
De positie van de Bosnische Serviërs komt steeds
meer in het gedrang. De Amerikaanse minister
van defensie, Perry, zei gisteren dat de NAVO hun
luchtverdediging vrijwel geheel heeft vernietigd.
Dat zou ook gelden voor hun munitiedepots. De
Bosnische Kroaten meldden daarnaast belangrij
ke overwinningen op de Serviërs.
Volgens Perry kunnen binnen enkele dagen ge
allieerde vliegtuigen „ongestraft" boven Bosnië
vliegen. In een interview voor de Amerikaanse te
levisie zei hij dat van de Bosnisch-Servische
luchtafweer in het oosten al niets meer over is.
„Als de NAVO op dezelfde voet doorgaat met haar
bombardementen en raketaanvallen zal dit bin
nen enkele dagen ook in het westen van Bosnië
het geval zijn. De toestellen moeten er daarna al
leen nog voor zorgen buiten bereik te blijven van
d raagbaar gesch u t
De Bosnische ICroaten en het Bosnische rege
ringsleger hebben in het westen van Bosnië grote
successen geboekt. Volgens de Kroatische televi
sie hebben de Kroatische troepen in enkele dagen
ongeveer 1.500 vierkante kilometer terrein op de
Serviërs veroverd. De speciale afgezant van de
Verenigde Naties, Akashi, heeft zich vanochtend
ook in die zin uitgelaten.
Toestellen van de NAVO bombardeerden dins
dag opnieuw stellingen van de Serviërs rond Sa
rajevo en in Oost-Bosnië. In Vogusca, ten noord
westen van Sarajevo werden munitie-opslag
plaatsen vernietigd. Volgens minister Perry heb
ben de aanvallen „grote gevolgen" voor de Ser
viërs. „Een belangrijk deel van hun munitievoor-
raden is verwoest."
Moskou kritiseerde gisteren opnieuw de NAVO-
aanvallen. „Door de bombardementen sterven el
ke dag kinderen, waardoor het overleven van de
huidige generatie Bosnische Serviërs, die wordt
bedreigd met volkerenmoord, in gevaar komt",
aldus een verklaring van de Russische regering.
Moskou wil de humanitaire hulp aan de slachtof
fers opvoeren en Servische kinderen opvangen in
herstellingsoorden in Zuid-Rusland.
De Amerikaanse regering heeft de beschuldi
ging van de Russen met 'kracht van de hand ge
wezen. President Clinton zei dat er van genocide
geen sprake is.
Susanna Agnelli, de Italiaanse minister van bui
tenlandse zaken, heeft intussen bevestigd dat
haar land weigert vijf F-117A 'stealth'-gevechts-
vliegtuigen te stationeren die gebruikt zouden
moeten worden voor het bombarderen van doe
len in Bosnië. Stealth-vliegtuigen zijn dankzij hun
vorm niet of nauwelijks op radar te zien.
Benetton-winkel
opent deuren
in Sarajevo
sarajevo ap
De zandzakken voor de ramen
maken deze Benetton-winkel
uniek. De jongste telg van de
Italiaanse kledingketen bevindt
zich dan ook in Sarajevo, op
nog geen dertig meter van de
markt waar onlangs door een
Servische granaataanval 38 do
den vielen.
Voor de deur van de winkel
stonden gisteren rijen belang
stellenden. Zelfs de Bosnische
premier, Silajdzic, kwam langs
om de opening persoonlijk bij
te wonen. „Dit zou wel eens het
eerste teken kunnen zijn dat de
vrede nabij is", aldus de pre
mier.
Een paar uur na de opening
waren al meer dan 1.500 men
sen een kijkje komen nemen.
Kopen deden ze echter weinig,
aangezien de prijzen lelijk te
genvielen. Het goedkoopste ar
tikel was een paar babysokjes.
Prijs 9 Duitse mark meer dan
het gemiddelde maandloon.
Frankrijk heeft gistermiddag tij
dens de hoorzitting voor het In
ternationale Gerechtshof over
de heropening van de Mururoa-
zaak fel uitgehaald tegen
Nieuw-Zeeland. Dat land mis
bruikt het VN-hof als politieke
tribune, aldus de Franse delega
tieleider Mare Perrin de Brich-
ambaut. Nieuw-Zeeland heeft
het Hof gevraagd een in 1974
geschorste zaak tegen boven
grondse kernproeven te herope
nen.
Het wetenschappelijke be
toog dat Nieuw-Zeeland een
dag eerder had gehouden over
de gevaren van het uiteenvallen
van het Mururoa-atol en van ra
dioactieve besmetting van het
zeemilieu, zijn volgens Perrin
'gespeend van elke geloofwaar
digheid'. Wellington zou selec
tief enkele feiten uit weten
schappelijke onderzoeken heb
ben geciteerd 'om een slechte
science-fictionroman te con
strueren'. Nieuw-Zeeland is vol
gens Parijs ongeloofwaardig
omdat het weinig cijfers heeft
gebruikt om zijn betoog te sta
ven. Perrin op zijn beurt trak
teerde Hof en publiek op een
lange cijferstroom om aan te to
nen dat de radioactiviteit op
Mururoa lager is dan in Parijs
en in sommige landen rond de
Stille Oceaan, zoals Chili. De
toename van de radioactiviteit
in Nieuw-Zeeland ten opzichte
van de natuurlijke achter
grondstraling als gevolg van de
Franse proeven zou vrijwel niet
meetbaar zijn.
Perrin sprak tegen dat het atol
uiteen kan vallen, zoals Nieuw-
Zeeland zegt te vrezen. Volgens
de door hem aangehaalde vul-
kanologen en geologen is het
atol stabiel. De door Nieuw-
Zeeland aangehaalde deskundi
gen noemde Perrin 'ignorante
kantoor-vulkanologen'.
Het Hof wil snel tot een uit
spraak komen over heropening
van de Mururoa-zaak.
parus dpakrant Libération. Dreyfus werd
op 15 oktober 1894 gearres
teerd. ten tijde van een golf
van antisemitisme. Hij werd
verdacht van spionage voor
Duitsland. De kwetsie verdeel
de Frankrijk tot op het bot. De
beroemde schrijver Emile Zola
eiste in zijn aanklacht J'Accuse
heropening van het proces.
Justitie zette Dreyfus' straf, le
venslange verbanning, in 1899
om in tien jaar gevangenis.
Uiteindelijk werd de eerste
jood die doodrong tot de Fran
se legertop in 1906 vrijgespro
ken en gerehabiliteerd. Maar
het leger legde zich daarbij
niet neer. Nog maar een jaar
geleden, toen de Dreyfus-affai-
re een eeuw oud was, be
schouwden Franse militaire
historici de onschuld van
Dreyfus slechts als een veron
derstelling van anderen, maar
niet als een vaststaand feit.
Het Franse leger heeft na een
eeuw eindelijk erkend dat de
joodse officier Alfred Dreyfus
ten onrechte is veroordeeld
voor hoogverraad. Het hoofd
van de historische afdeling van
de strijdkrachten, generaal
Mourrut, noemt de beruchte
Dreyfus-affaire een militaire
samenzwering tegen een on
schuldige.
Mourrut kwam met zijn op
zienbarende uitspraken tijdens
een Dreyfus-symposium in Pa
rijs. Hij droeg zijn uniform om
te beklemtonen dat hij in
naam van de Franse strijd
krachten sprak.
„De generaal vertelde in on
ze aanwezigheid zaken die nog
geen militair eerder heeft ge
zegd. Dat is zonder twijfel een
stap vooruit", zo zei de leider
van de joodse gemeente, Jean
Kahn, gisteren tegen de Franse
Kruisbeeld blijft
verplicht op
Beierse scholen
MÜNCHEN AP
De regering van Beieren zal het
kruisbeeld in klaslokalen in een
nieuwe wet blijven voorschrij
ven. Dat heeft premier Edmund
Stoiber gisteren gezegd. De
deelstaatregering gaat daarmee
in tegen het oordeel van het
Duitse Flooggerechtshof. Dal
stelde eerder dat een kruisbeeld
in de klas niet verplicht kan
worden gesteld.
Stoiber deed zijn aankondi
ging op de eerste dag van het
schooljaar. De christelijke CSU,
die de absolute meerderheid
heeft in Beieren, zal de komen
de weken een wetsvoorstel uit
werken waarin in zal staan dat
in gebouwen voor basis- en
voortgezet onderwijs die eigen
dom zijn van de deelstaat, liet
kruisbeeld blijft hangen. Voor
conflicten zijn er bijzondere re
gelingen voorzien, zei Stoiber.
Niet alleen de scholieren wa
ren gisteren gespannen. Uit
heel Europa, de Verenigde Sta
ten en Azië waren televisieploe
gen naar Beieren gereisd die
verwachtten dat er bij de scho
len zou worden gedemon
streerd tegen het omstreden
crucifix-oordeel van het I Ioog-
gerechtshof. Het ministerie van
cultuur in München, waaronder
ook onderwijs valt, zei echter
dat het overal rustig was geble
ven en dat geen van de 40.000
kruisbeelden in de 3.000 scho
len ook maar een centimeter
van zijn plaats was gekomen.
Arts krijgt 25
jaar cel wegens
fatale abortus
new york ap
Een arts in de VS kreeg gisteren
25 jaar celstraf wegens een ver
keerd uitgevoerde abortus
waarbij de patiënte doodbloed
de. De zaak tegen de 58-jarige
arts is een van de uitzonderlijke
gevallen in de VS waarin ver
keerd medisch handelen leidde
tot een strafzaak. „Dit was geen
politieke zaak. Dit was een ver
derfelijke, onverschillige
moord", stelde rechter Hanop-
hy.
