'Tarotspel is een spoortje van wijsheid'
LEIDATO
'Wereldraad mag niet
zwijgen over Serven'
Godsbeelden
Kerk Samenleving
Leiden
Koor belangrijker dan geloof of kerk
Kerkboete
WOENSDAG 13 SEPTEMBER 1995
Bloedbank zf
dringend dof
Het is een van de
stands waar niets te koe!
van Bloedbank Leidsehl
Het is ook een stand
bezoekers van de Leidï
licht met een grote boL
heenlopen. „Veel mensP
ben angst, zijn bang oil
te geven. En dat is eeE
probleem", zegt Bett\?
staffunctionarisdonorvvl"
Nu is het niet zo dat
Leidato bloed staat af te]
Betty Boas - met de bief
voor het eerst op del.
huishoudbeurs - is ecl|
dringend op zoek naardr
„In onze regio - Leid!'
Haag, Delft, Voorburg
termeer - kampen we
tekort van 7000 donori
de staffunctionaris. Ze
op de Leidato bezoekei
te stellen, over de streepl
ken. „We hebben op
ment nog. geen tekort
norbloed. Maar als het
gaat als nu, zitten we|
een paar jaar met
bleem."
Volgens Boas heeft h(
aan donoren een aanta
ken. „Steeds meer mens
den op steeds oudere
geopereerd. Daarom is t
meer bloed nodig. Boi
kunnen steeds meer
van bloedkanker wonri
handeld met bloed. Ei
naast hebben er stee®-
transplantaties plaats, in
waarvoor ook bloed nj
Het lastige is dat heti
moeilijker wordt, om gf
motiveerde donoren te
Vooral de jongere be
van de Leidato raken
siast „als ze horen dat e
als een donor bloed
bloed getest wordt op a
bloed overdraagbare zie
denken dan waarschijnli
aan het hiv-virus, maar
tus is beslist ook niet
aldus Boas. Ze krijgt
wat' aanmeldingen binn
mand die zich aanmeld
eerst een uitgebreid lich
onderzoek. Daarna vo
'rustperiode' van drie m
waarin men nog eens g<
nadenken." Mannen
vier keer per jaar opg((
om bloed te geven, v,
twee keer.
DE DEELNEMER
Zijn toko meet twee bij twee en
daarmee heeft Jeremy Langerak
van alle standhouders op de-
Leidato de kleinste plek afge
huurd. Maar zou je bijvoorbeeld
aan kinderen vragen welke
'winkel' van de najaarsbeurs op
hen de meeste indruk heeft ge
maakt, geheid dat negen van de
tien over Mickey en Minnie
Mouse in stand 76 beginnen.
Want Jeremy doet in ballonnen
en aanverwante feestartikelen
en dat spreekt de jeugd nog al
tijd meer aan dan wat voor
huishoudelijk apparaat ook.
Hij is niet veel ouder dan zijn
doelgroep, werkt doordeweeks
in een Leidse sauna, maar is
vast besloten om het in de na
bije toekomst als zelfstandig on
dernemer te gaan maken. Daar
om struint hij sinds april in de
weekeinden markten, wijkfees-
ten en braderieën af en staat, als
uitprobeersel, voor het eerst op
de Leidato.
Met ballonnen dus. En dan
niet met van die gewone op
blaasbare dingen, maar met he
lium gevulde (strip)figuren in
alle soorten en maten. De goed
koopste kost vijf piek, de duur
ste vijfenzestig gulden. Maar ze
gaan dan ook een tijdje mee.
„In Den Haag is een zaak
waar je op bestelling dit soort
artikelen kunt verkrijgen. Voor
feesten, bruiloften en partijen.
Zoiets wil ik later ook. Dit is een
eerste aanzet. Het loopt aardig,
het kan natuurlijk altijd beter. Ik
ben klein begonnen en hoop dit
te zijner tijd uit te kunnen bou
wen tot een volwaardige zaak,"
aldus de jonge Leidse onderne
mer.
AD VAN KAAM
Hermann heet de man in stand
nummer 127. Met een zekere
regelmaat schuift er een bezoe
ker bij hem aan het tafeltje.
Voor 25 gulden leest Hermann
in de tarot-kaarten wat er in het
heden speelt en wat de toe
komst te bieden heeft. En ook
de lijnen in je hand onderwerpt
hij aan een grondig onderzoek.
Eigenlijk zoekt hij zelf zijn
klanten uit. „Kijk, die mevrouw
en die meneer daar... Als die
zich hier zouden melden, zou ik
zeggen dat ik het even te druk
had, dat ik even weg moest",
zegt Hermann. „Bij hen is iets
niet koosjer. Soms zijn er din
gen die je liever niet vertelt."
Hofnarren
Vele eeuwen oud is het
tarotspel en juist daarom is het
zo intrigerend. Sommige kaar
ten, de keizer, hebben een Ro
meinse achtergrond, andere
Arabisch (de wereld), Jiddisch,
Babylonisch (de dwaas), hei
dens, Egyptisch en zelfs christe
lijk. „Het is een manipulatie-
spel". zegt Hermann. „Vroeger
aan het hof werd het gedaan
door hofnarren bijvoorbeeld.
Dan wilden ze iets van de ko
ning gedaan krijgen en manipu
leerden ze met de kaarten."
Desalnietemin gelooft de kaart
lezer heilig in zijn kaarten. Al
waarschuwt hij zijn klanten
voor de gevaren. „Het is nooit
goed om te gaan leven naar wat
de kaarten verteld hebben",
zegt de waarzegger.
Met die waarschuwing in het
achterhoofd mag ik tien kaarten
trekken en uit dai stapeltje op
nieuw een kaart, die midden op
tafel komt te liggen. Daarom
heen bouwt Hermann met de
negen andere kaarten - wat
kaartlezers noemen - het kel-
tisch kruis.
Het zijn veel 'sterke' kaarten,
die op tafel komen te liggen. De
duivel, de zon, de hierophant,
de hogepriesteres, de magiër.
De plek in het kruis bepaalt de
betekenis. „Er liggen hier veel
kaarten in de sfeer van het lief
desleven", zegt Hermann. „Die
laatste kaart, de zon, kan bete
kenen dat er een nieuwe liefde
in je leven komt."
Problemen
Maar er zijn ook problemen. Zo
Sommige tarot
kaarten hebben
een Romeinse
achtergrond,
andere een
Arabische, Jid
dische, Babylo
nische, heiden
se, Egyptische
of christelijke.
- FOTOHOL
VAST/MARK LA-
MERS
wijzen de de hierophant en de
hogepriesteres volgens de waar
zegger op 'decay'verrotting,
conflict. De duivel staat voor
onrust. „Maar daar ligt de ace of
swords. Wat voor dingen er ook
zullen gebeuren, je zult er mee
om kunnen gaan", meent Her
mann.
Hij houdt zich eigenlijk zijn
hele leven al bezig met kaartle
zen, met handlezen en vooral
ook met kijken naar mensen.
,,lk lees er niet veel over, ik heb
het van huis uit mee gekregen",
zegt Hermann. „Mijn moeder
was een reiziger, een artieste.
Thuis kwamen vaak mensen
met vragen. Mijn moeder keek
in de kaarten." Hij noemt dat
waar hij zich mee bezig houdt
een 'spoortje van wijsheid'.
Dan vraagt hij mijn hand. Ik
heb een sterke wil, zegt Her
mann. En een lange levenslijn.
„Maar je hand is ook melancho
liek." De grote opening tussen
de verstandslijn en de levenslijn
zou duiden op en toegang tot
een andere dimensie'. „Helder
ziend, of hoe je het ook maar
wil noemen", zegt Hermann.
Hij tèlt de grote liefdes in mijn
leven, het aantal kinderen dat ik
zou kunnen krijgen, als ik het
zou willen. Hij ziet hartstocht,
wellust en passie.. „Je hebt ook
iets bedriegelijks", zegt Her
mann. „Corruptie, eigenbelang,
ego, je hebt het allemaal in je."
Een vervelende boodschap?
Hermann vindt van niet. „Ik
vind mensen aardig, maar ik
weet ook dat ze slecht zijn",
zegt hij. „Iédereen is een men
gelmoes van goed en slecht
door elkaar. De socialisten zeg
gen dat de mens goed is als de
omstandigheden goed zijn. Dat
klopt en het omgekeerde klopt
ook."
ANNET VAN AARSEN
BUITENLAND KORT
Vader
Oud-bisschop Hansjörg Vo
gel van Basel is vader van
een dochter geworden. Het
kind werd in een ziekenhuis
in Luzern geboren. Vogel (44)
moest begin juni aftreden
omdat de 42-jarige vrouw
met wie hij een relatie had,
zwanger was. De twee ken
den elkaar van het priester
seminarie? in Luzern waar zij
een administratieve functie
had en hij vice-rector was,
voordat hij in 1993 bisschop
werd. Toen was er nog geen
sprake van een relatie. Die is
pas ontstaan toen hij naar ei
gen zeggen niet bestand
bleek tegen de last van het
bisschopsambt. De ouders
zijn nog niet getrouwd. Vogel
wil daarmee wachten tot hij
een baan buiten de kerk
heeft gevonden.
Rozenkrans
Nadat eerder zijn boek Over
de drempel van de hoop' een
groot succes werd. brengt
paus Johannes Paulus II nu
een nieuwe dubbel-CD uit.
De opname, Johannes
Paulus II: de rozenkrans
paus', is de uitgebreide versie
van een radiocompilatie die
het Vaticaan vorig jaar uit
bracht en waarop de paus
niet alleen de rozenkrant
bidt, maar ook meeneuriet
met een koor. Naast de CD
komt er een cassette uit. De
opname verschijnt in zeven
talen, met als eerste de En
gelse en Spaanse CD's die op
19 september in de VS in de
winkels liggen, vlak voor het
bezoek van de paus aan
Amerika.
Centraal comité vergadert in Genève
BEROEPINGSWERK
NED. HERV. KERK
Beroepen te Ni|kerkerveenH.J.
Stoutjesdijk te Dordrecht; te Workum
drs. J.D.Th. Wassenaar te Leeuwar
den.
Aangenomen: het beroep door de Ge
nerale Synode tot zendingspredikant
in opdracht van de GZB(docent aan
het St. Paul's United Theological Col
lege in Kenya) drs T.E. van Spanje te
GEREF.KERKEN
Aangenomen naar Hoorn mw drs.
T.W. van Lente-Griffioen te Twello.
GEREF.KERKEN VRIJG
Beroepen te Enschede-Oost S. de
Vries te Haren(Gr
Bedankt: voor Bedum en voor Heem-
se D.T. Vreugdenhil te Emmen.
De Wereldraad van Kerken mag
niet zwijgen over de nationalis
tische opstelling van de Ser-
visch-Orthodoxe Kerk. Dat is
voor de gereformeerde afge
vaardigde ds. Jaap Huttenga zo
klaar als een klontje. Het kan
volgens hem dan ook niet an
ders dan dat het centraal comi
té (het 150-koppige bestuur)
van de Wereldraad zich publie
kelijk over de rol van deze lid
kerk buigt. Het centraal comité
komt vanaf morgen-in Genève
bijeen.
Vredesplan
In tegenstelling tot de Wereld
bond van Hervormde Kerken
(WARC), heeft de Wereldraad -
met 324 lidkerken de grootste
oecumenische organisatie -
nooit hardop de Servisch-Or-
thodoxe Kerk veroordeeld. De
kerk heeft zich altijd een trouw
bondgenoot van de Bosnische
Serviërs getoond. En net als Ra
dovan Karadzic moest de kerk
niets hebben van het vredes
plan dat wel door de andere
partijen in Bosnië was aan
vaard.
En dat laatste kan de Wereld
raad niet laten passeren, vindt
Huttenga uit Zeist, die de Gere
formeerde Kerken in het cen
traal comité dit keer vertegen
woordigt. „Dat een kerk zegt de
belangen van het eigen volk te
moeten behartigen is nog
enigszins te begrijpen. Maar dat
een kerk tegen een vredesplan
is, kan niet. Tenminste, als de
Wereldraad zijn eigen uitgangs
punten over geweld serieus wil
nemen".
Hij doelt op het nieuwe Pro
gramma tot Overwinning van
het Geweld (POV), waartoe het
centraal comité vorig jaar janu
ari op zijn vergadering in Jo
hannesburg besloot. „Veel
mensen denken dat de Wereld
raad zich op politiek terrein be
weegt, maar dat programma is
een puur theologisch stuk. De
kwestierJoegoslavië staat niet
op de agenda, maar vloeit wel
regelrecht uit dat programma",
vindt hij.
Dr. Karei Blei, als secretaris
generaal van de Hervormde
Kerk ook afgevaardigde naar de
Wereldraad, vóórspelt dat het
een lastig discussiepunt wordt.
„Als ik hardop mijn vraagtekens
zet bij de relatie kerk en natio
nalisme, en dat zal ik ook doen,
dan weet ik nu al dat ik krijg te
gengeworpen dat ik makkelijk
praten heb. En dat is natuurlijk
ook zo. Aan de andere kant mag
je spreken in zo'n geval ook niet
laten. Dat is het dilemma".
Gewicht
De orthodoxe lidkerken, met de
Russen voorop, zullen hun ge
zamenlijke gewicht in de strijd
gooien om een publieke veroor
deling te voorkomen. Huttenga:
„Maar het Wereldraadbestuur
moet van goede huize komen
om dit punt van de agenda te
weren". Dat is ook de mening
van afgevaardigde Aukje Westra
uit Arnhem, die dit keer door
Huttenga wordt vervangen. „De
machtige Evangelische Kirche
in Duitsland was er in Johan
nesburg ook al voor om de zaak
aan te kaarten". Zij is ook
nieuwsgierig of de Wereldraad
zich ook over het NAVO-optre-
den zal uitlaten.
Landelijk onderzoek onder jongeren
Het koor blijkt een belangrijk bindmiddel in de
Rooms-Katholieke Kerk om jongeren bij de kerk
te betrekken. De RK Kerk telt circa 950 jongeren
koren, die in totaal rond de 28.000 leden tellen.
Via een landelijk onderzoek is een deel van hen
ondervraagd. Daaruit blijkt dat de rpeeste jonge
ren die actief zijn in de koren, laten weten in God
te geloven, zij het vaak met enige reserve. Het ge
loof, de kerk of parochie neemt echter niet de be
langrijkste plaats in hun leven in.
Geloof blijkt wel steun te bieden wanneer hun
een 'ramp' overkomt: religie is vodr veel jongeren
dus vooral crisisreligie. Bij hun dagelijkse worste
ling met succes en tegenslag, relaties of examens,
heeft het katholieke geloof hun niet zoveel te zeg
gen. De jongeren vinden het koor over het alge
meen belangrijker dan kerk of geloof. Ook tonen
zij zich redelijk tevreden over de praktische gang
van zaken in hun parochies. Aan meer bemoeie
nis van de parochie is geen behoefte. Nieuwe
koorléden komen voor meer dan de helft uit jon
geren die actief zijn in de parochie. Doordat zij
op het koor zitten, blijven ze voor lange tijd aan
hun parochie verbonden. Wanneer zij eenmaal
van het koor afgaan, verdwijnen zij daarmee ook
vaak uit de parochie.
Een jongerenkoor blijkt grote aantrekkings
kracht uit te oefenen op jongeren die weinig of
geen belangstelling hebben voor geloof of kerk.
Een van de conclusies van het onderzoek is dan
- ook dat deze belangrijke functie van jongerenko
ren beter benut zou kunnen worden.
DE KERKBLADEN
Nooit is Lies Brussee-van dei-
Zee vergeten hoe haar Gods
beeld op dertienjarige leeftijd
geschokt werd. „Aan het einde
van het winterseizoen van de
jeugdgroep 'Menniste Brou
wers' van de
de gemeente
in mijn
woonplaats-
werd een film
vertoond",
schrijft zij in
het NPB-blad
'Flits'. „Daar
in was God
niet blank,
maar zwart!
U herinnert
zich wel de
tijd waarin je
er nog als
vanzelfspre
kend vanuit
ging dat God
een man was,
blank en oud.
Dat geloof
werd ook ge
voed door
verhalen en plaatjes op de
zondagsschool."
Brussee gaat er vanuit dat
'de meesten van ons nog zijn
opgevoed met zeer statische
massieve Godsbeelden: God,
Vader, de Almachtige, Koning,
Heer(ser)'. „Door de eeuwen
heen is de hoofdstroom van
het christendom bepaald door
dergelijke beelden. Dit gebeur
de - en gebeurt nog wel - op
zo'n wijze dat de teneur werd
dat tussen God en bijvoor
beeld Vader een '-' teken ge
plaatst werd, met andere
woorden: God is identiek aan
de Vader. Vergeten werd dat in
de Bijbel in metaforen over
God gesproken wordt. Dat wil
zeggen als God in de Bijbel Va
der genoemd wordt, is dat in
de betekenis van: God is als
het ware een Vader."
De schrijfster wijst erop dat
de termen die in de Bijbel voor
God gebruikt worden, zijn ont
leend aan de cultuur waarin
Rijnlandse Kerkbode
ONTMOETING 1098
gg^FETRUS iNFOrjgg
de Bijbel tot stand kwam: een
patriarchale cultuur. „Maar
toentertijd wist men nog heel
goed dat al die beelden van
God een 'bij wijze van spre
ken', een 'als het ware' zijn. In
de loop der
eeuwen zijn
de beelden
van God
vaak ver
stard tot
God is de
Vader. In
het verhaal
van de roe
ping van
Mozes (Exo
dus 3 en 4)
is duidelijk
dat het
nooit de be
doeling is
geweest
God in een
beeld vast te
leggen. God
legt in Exo
dus 3:14 zijn
Naam uit:
'Ik ben die
ik ben' of wellicht beter ver
taald 'Ik zal er zijn als hoe ik er
zal zijn'.
Op grond van 'deze ruimte die
de Bijbel zelf biedt om over
God te spreken' komt de femi
nistische theoloog Sallie
McFaque in haar boek
'Modellen voor God' tot drie
metaforen van God als moe
der, God als minnaar/minares
en God als vriend/vriendin.
Brussee-van der Zee: „Het is u
misschien wel opgevallen dat
ik een gebed meestal begin
met 'God die als een moeder
en een vader voor ons bent'. Ik
bedoel dan dat dit mijn associ
aties zijn. Voor een ander kan
het beeld moeder en vader
een gruwelijke associatie op
roepen, bijvoorbeeld door na
re jeugdervaringen."
„Ik denk dat de accenten die
wij leggen bij het woord 'God'
van mens tot mens verschillen
en ook gedurende de loop van
ons leven verschuiven."
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
Rooseveltstraat82 071-356356
Postadres: Postbus 54,
2300 A& Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-128030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-128030
DIRECTIE
B. M. Essenberg,
G. P. Arnold (adjunct), J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor, F. Nypels,
H. G. van der Post (adjunct)
PUBLIC RELATIONS
W. H.C. M. Steverink 071-356356
OMBUDSMAN
R.D.Paauw 071-356215
Tel. dag. 9.30 -11.30 uur of per post.
REDACTIE
G.J. Visser, chef redactie nieuwsdienst/kunst
H W. van Egmond, chef red. Groot Leiden
A.J.B M. Brandenburg, chef eindredactie regio
F. Blok, chef eindredactie algemeen
W.F. Wegman, chef red. Duin- en Bollenstreek
W. Spierdijk, chef sportredactie
J. Preenen, chef binnen-, buitenland, eco
Redactie:
Hoofdredactie:
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot li
ABONNEMENTEN
bijvooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per maand (autom. betaling)
per kwartaal (acceptgiro)
per kwartaal (autom. betaling)
per jaar (acceptgiro)
per jaar (autom. betaling)
VERZENDING PER POST
per kwartaal (NL)
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTÏ
Voor mensen die moeilijk lezen, sle
hebben of blind zijn (of een
dicap hebben), is een samen
regionale nieuws uit het Leidsch Di
geluidscassette beschikbaar. Voorn
08860-82345 (Centrum voor Gespri
tuur. Grave).
N H U I
ZIEKE
ONGEVALLENDIENST
Academisch Ziekenhuis vanaf zaterdag 13.00 t/m dinsdag 13.00 e:
woensdag 13.00 t/m vrijdag 13.00, woensdag 13.00 uur (Diaconess
en dagelijks St.Elisabeth Ziekenhuis.
BEZOEKUREN
DIACONESSENHUIS
(tel. 071-178178): dagelijks 14.30-15.15 uur en 19.00-19.45 u
Kraam- en zwangerenafdeling: buiten de gewone bezoektijden, va
ners bovendien van 10.30- 11.15uuren van 19.45 - 21.00 uur
Special Care Unit: 10.30-11.00 uur, 15.00- 15.30 uur en 19.00-19.3C
na overleg met de dienstdoende verpleegkundige.
Kinderafdeling: 10.30-19.00 uur, na overleg met de dienstdoen
pleegkundige.
Jongerenafdeling: 14.30-15.15 uur en 19.00-19.45 u
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging St. Elisabeth
(tel. 071-454545): dagelijks 14.00-15.00 uur en 18.30-19.30 uur, kla
II daarnaast ook 11.15-12.00 uur.
Kraamafdeling: 14.30-15.30 uur en 18.30-19.30 uur (voor vaders to
uur).
Kinderafdeling: 14.30-19.00 uur (voor ouders de gehele dag).
Afdeling hartbewaking (CCU)en intensive care (IC): 14.00-14.30
18.30-19.00 uur
Spoedeisende hulp: dag en nacht geopend
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging Rijnoord
(tel. 01720-63131): dagelijks 14.00-15.00 ui
en II daarnaast ook 11.15-12.00 uur.
Geen spoedeisende hulp meer mogelijk
uur en 18.30-19.30 uur, I
