um wil Katwijkse
eigen plaats geven
Wereldmuziek wint ook in Leiden terrein
UIT
sluit jaar
petterend' af
Concertganger
moet even wennen
seizoen
'95/ '96
een bomvol programma sluit de X
laatste kwartaal van 1995 af. Voor
nedewerkers van het Leidse theater
et vertrek uit de Haarlemmerstraat
ireden om een 'spetterend pro-
mma' te presenteren. Voor de
anden oktober, november en de-
I iber staan gemiddeld twintig pro-
mma-onderdelen per maand op de
nda.
Xmoet noodgedwongen vertrek-
t uit de voormalige Rex-bio'scoop in
laarlemmerstraat. Het gekraakte
ld is gekocht door horeca-onderne-
r Ben Luykz, die plannen heeft met
gebouw. De rechter heeft bepaald
de X-medewerkers voor het einde
i het jaar moeten vertrekken. Het
uwe, tijdelijke onderkomen van de
rordt de benedenzaal van sociëteit
Burcht.
het laatste kwartaal van 1995 brengt
X onder meer veel wereldmuziek,
z (Trio Jorrit Dijkstra, oktober),
euwe muziek' (Utrechts String
lartet, september). Verder is er hal-
wege september (15 september tot
met 3 oktober) een 'Europa-project'
il medewerking van zeven kunste-
|ars en eind oktober een India-week
ioktober tot en met 11 november).
Van Zaïrese soukous tot An
tilliaanse zouk, van Nubi-
sche jazz tot Algerijnse raï.
Voor exotische klanken hoef
je geen verre reis meer te
boeken. Elk zichzelf respec
terend jongerencentrum
heeft tegenwoordig 'wereld
muziek' op zijn programma
staan. De populariteit van
'vreemde' muziek is doorge
drongen tot in de kleinste
hoeken van Nederland. Het
Leidse LVC en de X leveren
het komende seizoen een
flinke bijdrage.
De term 'wereldmuziek' zegt
weinig tot niets. Zo'n viervijfde
deel van de wereldbevolking
maakt muziek die onder deze
'stroming' valt. In feite komt het
er op neer dat alles buiten pop
en klassieke muziek uit West-
Europa en Noord-Amerika als
'wereldmuziek' wordt bestem
peld.
De naam werd ruim tien jaar
geleden geïntroduceerd door
een aantal kleine, Britse platen
labels. Zij zagen zich genood
zaakt een etiket te verzinnen
voor de steeds vaker opduiken
de 'vreemde muziek' uit verre
landen, die in platenzaken on
der geen enkele bestaande noe
mer viel onder te brengen. Zie
daar de geboorte van 'wereld
muziek'. Een vergaarbak van
stijlen, ook wel aangeduid als
'etnische muziek' of 'roots'. t
Sinds het begin van de jaren
negentig vertoont de populari
teit van 'wereldmuziek' een ex
plosieve groei. Was het eind ja
ren tachtig nog een hele opgave
om opnames te bemachtigen
van Malinese of Indonesische
popmuziek, tegenwoordig is dat
- ook buiten Amsterdam - geen
enkel probleem meer.
Niet alleen hedendaagse mu
ziek verschijnt op CD, ook klas
siek materiaal sijpelt langzaam
door naar het westen. Een grote
platenmaatschappij als EMI
bracht onlangs bijvoórbeeld een
CD uit met klassieke Indiase
muziek. Tegelijkertijd is het op
de Nederlandse podia een ko
men en gaan van muzikanten
uit verre oorden. De Melkweg in
Amsterdam was een aantal ja
ren geleden de voorloper op dit
gebied. Inmiddels zijn bijna alle
clubs, jongerencentra en zalen
overstag gegaan voor Finse vio
listen, Bulgaarse zangkoren,
Chinese a-capella groepen en
zingende Tibetaanse monniken.
Naast een ruim aanbod aan
moderne muziek vinden bij
voorbeeld ook Arabische en
Afrikaanse opera's hun weg
naar de in exotica geïnteresser-
de, Europese muziekliefheb
bers.
In een tijd waarin iedereen
zich druk maakt over onze
'multi-culturele samenleving'
en het daarmee gepaarde gaan
de opkomend racisme, blijkt
wereldmuziek uitstekend te ge
dijen. Het programmeren van
buitenissige muziekacts is 'poli
tiek correct' en daar blijken ook
sponsors heel gevoelig voor te
zijn. Zodoende waren de Oez-
beekse Yulduz Usmanova, de
Zuidafrikaanse Remmy Ongala,
de Columbiaanse Toto la Mom-
Rico Ridriguez. foto pr
de val van De Muur langzaam
maarzeker terrein winnen.
In navolging van andere con
certpodia is het Leids Vrije tijds
Centrum (LVC) ook de koers
van wereldmuziek ingeslagen.
Tea van der Meer, verantwoor
delijk voor de programmasa
menstelling: „We zijn voorzich
tig begonnen, komend seizoen
bouwen we het verder uit."
Het afgelopen seizoen pro
grammeerde het LVC één we-
reldact per twee maanden, het
komende seizoen wordt dat op
gevoerd naar één optreden pér
maand. „Wereldmuziek is nogal
prijzig en we bereiken nog niet
alle publieksgroepen. Wc heb
ben een keer een optreden ge
had waar slechts veertig perso
nen op afkwamen en dat is een
flinke Financiële aderlating.
Maar we hebben nu gezegd: we
investeren er in. Er is een spe
ciaal budget voor wereldmuziek
gereserveerd in onze begro
ting."
Het LVC wil zich niet langer
profileren als 'poptempel'. „We
wilden het programma uitbrei
den. Meer doen dan alleen pop
muziek voor jongeren bren
gen." Niet dat publiekstrekkers
als De Dijk voortaan hun heil el
ders moeten zoeken - 'want je
weet dat dat blind verkoopt' -
maar het LVC is er komend jaar
ook voor Nubische jazz (Ali
Hasan Kuban uit Egypte, 20
september), de Jamaicaan Rido
Rodriguez (24 september) en
een zigeunerbrassband uit Ma
cedonië (Kocani Orkestar, 7 ok
tober). Voor februari staat een
inheems volkerenfestival op het
programma met onder anderen
optredens van Yothu Yindi
(aboriginal-muziek) en Mari
Boine (Lapse muziek).
Selecteert het LVC de wereld-
acts op 'dansbaarheid', de X
programmeert voornamelijk
'luisterconcerten'. „Wij pro
grammeren de wat traditionele
re groepen. Kleine, interessante
groepen die bijzondere muziek
spelen," zegt X-programmeur
Francis de Souza. Deze maand
presenteert het theater onder
anderen de Bisserov Sisters
(Bulgaars zangkoor), Los Her
manos Flores (Argentijnse tan
go), Louis Barros (zanger/dich
ter uit Uruguay) en Jacqueline
Castro (zangeres uit Chili).
Verder treden in de X onder
anderen op: Seramet (Tibetaan
se groep), Salomon Klezmorim
(joodse klezmer/oktober), Col-
lasuyu Nan (Boliviaanse
groep/12 oktober) en Kapanski
Bulgaars vrouwenkoornovem-
ber).
f
posina en de Senegalese Baaba
Maal deze zomer niet van de
festivalpodia af te slaan. Aan de
reeks multi-culturele festivals
kwam de afgelopen maanden
bijna geen einde: het Drum
Rhythm Festival (Amsterdam),
het World Roots Festival (Am
sterdam), het Dunya Festival
(Rotterdam), Festival Mundial
(Rotterdam) en het African Mu
sic Festival (Delft). Het kan niet
op: volgende week wordt in De
Doelen het driedaagse Rotter
dam World Music Festival '95
gehouden (14, 15 en 16 septem
ber).
Tien jaar geleden was de
komst van een Afrikaanse band
nog een bijzondere aangelegen
heid, tegenwoordig is de span
ning daar allang van af. Youssou
N'Dour treedt regelmatig op in
Nederland, de Malinese zange
res Oumou Sangare stond een
paar maanden geleden 'ge
woon' in het LVC.
De Afrika-hausse is eigenlijk
al weer over zijn hoogtepunt
heen. Tegenwoordig is er veel
belangstelling voor groepen uit
het voormalige Oostblok, die na
schoten kraaien
ze door de zaal.
zich klapwiekend
dium, de open ar-
deinende massa
Of ze maakten
hoofdbewegin-
)ij hun haren in
zwiepten. Scum
et thuishonk van
Dckers, aan de
en rweg. Een warm,
ennest waar ze zich
-n
Iden. Op de gevel
nieuwe gebouwtje
snlin bescheiden Iet-
Scum, hard-
mSMBBSnSKM
aar de vlag dekt de lading in
middels niet helemaal meer.
Het open jongerencentrum in
Katwijk richt zich nu ook op an
dere jeugd. De reggae-freaks, de
hip-hoppers en de housers. „Ie
dereen moet zich hier thuis
kunnen voelen", zegt. Marcel
van Tol van Scum. „Onze func
tie is jongeren een plaats probe
ren te geven die ze nergens an
ders in Katwijk kunnen vinden.
De muziek is slechts omlijs
ting."
De stichting Scum, die in 1984
werd opgericht, heeft zich de
laatste jaren sterk gemaakt voor
een zo breed mogelijk aanbod
aan muziekstijlen. Want tijden
veranderen. En daarmee ook
het publiek. Vroeger, in de be
gintijd van Scum, lag het alle
maal nog anders. Van Tol:
„Toen Scum werd opgericht,
was de heavy-metal in opmars.
Heel Nederland liep in leren
jasjes. En met die leren pols
bandjes. Iron Maiden, Saxon,
dat waren de bands. Ook in Kat
wijk. En vanaf het moment dat
de grote bands naar Scum kwa
men, stroomden de mensen
van buiten het dorp ook toe.
Joh, vier-, vijfhonderd mensen
op een avond was niks. Een
enorm leuke sfeer hing er toen.
Geknokt werd er bijna niet. Ook
dankzij onze ordeploeg. Ieder
een werd meteen bij de ingang
duidelijk gemaakt wat wel en
wat niet kon."
„Maar ja, een paar jaar gele
den kwam Metallica ineens in
de top-40. Andere metalbands
ook. Heavy-metal was plots geld
geworden. Het Paard van Troje
haalde bands, Paradiso ook. Ie
dereen wilde meeprofiteren.
Dat oude sfeertje verdween ook
hé. Zo van: jij houdt van hard
rock, jij bent mijn vriend. Je ziet
het ook niet meer aan de kle
ding. Iedereen kan nu hardroc
ker 'zijn. De echte toppers tre
den nu in grotere tenten op. Wij
vonden dat eerst verschrikkelijk.
Scum was toch een van dè
hardrocktempels in Nederland
geweest. Samen met Dynamo
in Eindhoven. Een tijdlang ge
beurde hier niet zoveel. De
hardrockers gingen nu ook er
gens anders naar toe. Naar gro
tere concerten. Het publiek hier
veranderde. De jongeren wilden
ook andere muziek horen. Je
redt het dan ook niet meer met
zeven dagen per week hardrock.
De programmering is toen lang
zamerhand ook wat anders ge
worden."
Van Tol laat de gemiddelde
weekindeling de revue passe
ren. „De maandagavond is er
van de jeugd van twaalf tot zes
tien jaar. Zijn ze toevallig hou-
se-gek, dan wordt er house ge
draaid. Willen ze hip-hop, dan
krijgen ze hip-hop. Dat flexibele
Scum, ooit het thuishonk van de hardrockers, richt zich nu ook op reggae-freaks, hip-hoppers en housers.
FOTO dick hocewoninc
zit erin. De dinsdagavond is ge
woon een losse inloopavond.
Voor jongeren ouder dan zes
tien. Wil iemand achter de
draaitafel gaan staan, dan kan
dat."
De woensdagvond staat voor
namelijk in het teken van sport.
„Noem het maar een soort
sportcafé. Europa Cup, wed
strijden van het Nederlands elf
tal. Maar het kan ook een echte
hardrock-avond zijn. Dat ligt
aan de mensen die toevallig
achter de bar staan. De donder
dagavond staat in het teken van
de house. Extreem harde gab
ber-house vooral. Daarvoor
worden ook geregeld disc-joc-
keys uitgenodigd. De vrijdag?
Dat is de echte hardock-avond.
Geen gabber of andere muziek.
Nee, de vrijdagavond is heilig
voor wat hardrock betreft."
De zaterdagavond tot slot
krijgt telkens een andere invul
ling. „Dat is de avond waarop
wij bands programmeren. Reg
gae, house. En ja, dat kunnen
ook hardrock- en heavy-metal
bands zijn."
Want ook al veranderen tij
den, Scum zal nooit zijn verle
den verloochenen. Er zijn nog
steeds kragien die willen fladde
ren.
Het zal wel even wennen zijn voor de trouwe bezoekers
aan de Meesterserie van K O. De vertrouwde Stadsge
hoorzaal is in verband met de grootscheepse verbou
wing dicht. Dus wijkt de Meesterserie uit naar de Vre-
deskerk aan de Burggravenlaan/Van Vollenhovekade.
Zeven concerten staan er op het programma die, behal
ve het eerste dat op vrijdag 22 september staat gepro
grammeerd, allemaal op de zaterdagavond worden ge
geven. Vertrouwde namen als het Residentie Orkest,
het Brabants Kamerorkest, het Concertgebouwkamer
orkest en het Orkest van het Oosten zijn weer van de
partij en bovendien komt het Philharmonisch Orkest
van Rohstock over. Solisten als Jaap van Zweden (foto),
Kolja Blacher en Daniël Makhtin (viool) en Aldo Cicco-
lini, Ronald Brautigam, Sergio Tiempo en Rian de Waal
(piano) staan borg voor zeer genietbare concerten.
Het Orkest van het Oosten onder leiding van Gabriele
Bellini opent de serie op wijdag 22 september met de
Ouverture 'Russian und Ludmilla' van M. Glinka. Ro
nald Brautigam is deze avond de solist in Mozarts pia
noconcert K.V. 466. De Symfonie nr. 4 van Tsjaikowksy
besluit het programma van die avond.
De bij de K O-concerten gebruikelijke zaalindeling
met twee gangpaden aan de zijkant en twee midden-
gangpaden wordt ook in de Vredeskerk gehandhaafd.
Bus 42 stopt vlak voor de kerk en in de omgeving is
voor de autorijders voldoende parkeergelegenheid.
Abonnementen voor de Meesterserie zijn bij K O Lei
den (telefoon 141141) te koop, dagelijks tussen 9.00 en
17.00 uur.
