Een beter pensioen
voor beter betaalden
Feiten &Meningen
Boycot Franse
produkten is
flauwekul
Chinese vakbondsactivisten
belanden vaak in het gevang
Parijzenaars stapelen
straat nu op afvalbak
ss1 m
DONDERDAG 7 SEPTEMBER 1995
Het is op het eerste gezicht grappig om te
zien hoe tout Nederland zichzelf een boycot
aanpraat omdat de Franse president Chirac
precies heeft gedaan wat hij bij zijn aantre
den dit voorjaar al heeft beloofd. Aan de an
dere kant is het zeer verontrustend om te
zien met welk een gemak bedrijven, instel
lingen en politieke groeperingen van
Tweede Kamer tot in de gemeenteraad
alle wijsheid in de wind gooien en stappen
ondernemen om Frankrijk en Franse pro
dukten in de ban te doen.
Het bontst maakten de linkse partijen in
het slaapdorp Oegstgeest het eerder deze
week. Die stelden voor om de Franse TV-
zenders maar van de kabel te halen, uit pro
test tegen het Franse kernproefprogramma.
Het is de moderne uitvoering van een eeu
wenoud principe, in Europa laatstelijk nog
met succes uitgevoerd door ene meneer
Adolf Hitler. Maar voor en na hem hebben
vele andere machthebbers, tot een hele rits
pausen aan toe, op gelijke wijze gehandeld.
Hitier immers liet boeken en geschriften
verbranden die hem niet bevielen of die
waren geschreven door mensen van een
hem niet aangenaam geloof. Als er toenter
tijd televisie was geweest, dan had hij zeker
ook alle programma's van en over joden
verboden. In Oegstgeest en in andere ge
meenten willen ze hetzelfde door de
deur te sluiten voor de Franse cultuur en
ook voor het nieuws uit Frankrijk. Een an
der geluid mag kennelijk niet worden ge
hoord; luisteraars en kijkers mogen zich
geen eigen mening vormen.
Een boycot kan een effectief middel zijn.
De slager op de hoek die slecht vlees levert
of de groenteboer die minder waar ver
koopt dan de weegschaal aangeeft, kan de
consument op eigen initiatief beter mijden.
Als klanten massaal wegblijven, verdwijnt öf
de zaak öf de middenstander betert zijn le
ven. Bedrijven die consequent een fout be
leid voeren te denken valt aan milieu of
discriminatie kunnen door gerichte ac
ties van consumenten op andere gedachten
worden gebracht.
Maar ook zo'n eenvoudige situatie heeft
al een keerzijde, want wie bepaalt of iets
goed of fout is? Het kan al snel uit de hand
lopen zoals blijkt in de Verenigde Staten,
waar een kleine rechtse groep goed georga
niseerde en vooral luidruchtige Republikei
nen het aanbod van televisie- en filmmaat
schappijen sterk beïnvloedt.
Dat gebeurt door steeds weer actie te
voeren dreigen met een boycot van de
adverteerders, die de programma's finan
cieel mogelijk maken is al vaak genoeg,
waardoor het eigen eenzijdig gekleurde we
reldbeeld tot norm wordt verheven. Wat dat
betreft hebben de Oegstgeester progressie
ve partijen opmerkelijke medestanders!
Het boycotten van een heel land of heel
volk is van een andere orde. Allereerst moet
zoiets algemeen worden gedragen. Heel
Nederland of, beter nog, de hele Europese
Unie, zou moeten besluiten om Frankrijk
buiten te sluiten. Voor minder knippert Pa
rijs niet eens met de ogen. Maar het is een
illusie te denken dat het zover zou komeYi.
Geen regering die erover peinst de grenzen
voor de Fransen te sluiten. Dan is immers
met de kernexplosie onder Mururoa ook
meteen de Europese Unie opgeblazen. Ver
der kunnen nationalistische sentimenten
worden losgeweekt die na vijftig jaar moei
zaam verbroederen in het naoorlogse Euro
pa nog maar net onder de oppervlakte lig
gen begraven. Heel gevaarlijk dus.
Maar ook Nederland zelf krijgt de rangen
niet gesloten. Want wie denkt nu echt dat
de twee miljoen Nederlanders die het afge
lopen jaar vakantie hielden in Frankrijk de
volgende keer en masse zullen wegblijven?
Sinds Chirac in juni aankondigde de kern
proeven te gaan uitvoeren, is slechts een
enkele reis geannuleerd. Het is wel heel
goedkoop en hypocriet om nu, net na de
zalige vakantie in la douce France iets te
roepen over een 'boycot', een slokje Bor
deaux minder te drinken en vervolgens voor
volgend jaar weer dezelfde fijne camping in
de Dordogne te boeken. En het is, nog
maals, zinloos.
Zelfs wanneer bevolking en regering van
een land de handen ineen slaan en eensge
zind optreden heeft een boycot weinig of
geen effect. En zeker niet direct. Vier jaar
boycot door de internationale gemeen
schap heeft bijvoorbeeld zowel Irak als Ser
vië niet op de knieën gekregen. Het leven is
er voor de bevolking moeilijker en duurder
geworden, maar daar hebben de macht
hebbers om wie het in deze gevallen alle
maal is begonnen geen centje last van.
De Franse regering merkt niets van een
daling van de verkoop van camemberts en
brie's. Als Albert Heijn de Franse wijnen uit
de winkel haalt of de Beaujolais Primeur
niet promoot, ach, wie ligt daar nu wakker
van? Hoogstens de inkopers van AH zelf.
Misschien dat een klein aantal Franse on
dernemers een beetje nerveus wordt, maar
gelukkig is ook voor hen het leed snel gele
den. In mei 1996 tekent Chirac gewoon,
zoals eveneens al eerder beloofd, het ver
drag dat verdere kernproeven verbiedt. Dan
is alles weer koek en ei, net op tijd voor het
vakantieseizoen.
En tot slot: Nederland zou, in geval van
een boycot, op haar beurt ook moeten dul
den dat Frankrijk met gelijke munt terugbe
taalt. Daar is genoeg reden voor. Het Ne
derlandse drugbeleid is Parijs immers al ja
ren een doom in het oog. Het roer in Den
Haag moet om, de koffieshops moeten
dicht en de verdovende middelen op de
zwarte lijst, zo herhaalt Chirac bijna weke
lijks. Alle protesten uit Frankrijk hebben tot
nu toe niet tot merkbaar resultaat geleid.
Samen met Duitsland, België en Zweden
om maar een paar critici van het Neder
landse gedoogbeleid te noemen moet
zo'n boycot snel zijn te regelen. Wij mogen
Onze melk en oude Leidse houden, dan
houdt Frankrijk zijn 'wijn en geitekaas. Wat
een mil!
Vermeend paait vooral middengroepen met soepeler pensioenregels
Goed nieuws voor al die Nederlanders die liever eervol met pensioen gaan dan als antiek
meubelstuk eindigen: met ingang van deze week is het door een ingrijpende versoepeling
van de pensioenregels mogelijk om al op 55-jarige leeftijd te vertrekken met de volle mep
- 70 procent van het laatstverdiende salaris. En wie tot zijn 70ste doorwerkt, kan tot op
zijn laatste dag genieten van maximaal 100 procent van zijn laatstverdiende salaris.
Vorige week kwam een commissie van
pensioendeskundigen met een direct
door het kabinet overgenomen lijst van
29 aanpassingen van de huidige pen
sioenwetgeving, die inspeelt op de toe
nemende behoefte aan flexibilisering
van de pensioenen.
Voor de meeste werknemers geldt nu
nog het systeem dat ze vanaf hun 25ste
pensioenpremie betalen, waarmee ze
per jaar 1,75 procent van hun laatstver
diende loon aan pensioen opbouwen.
Wie op zijn 65ste stopt met werken,
krijgt aldus 70 procent van het laatstver
diende loon.
In de praktijk haalt nog geen kwart van
de werknemers werkend zijn pensioen.
De meesten zijn voor die tijd versleten
en belanden in WAO of VUT. De WAO
is echter stevig dichtgetimmerd en de
VUT zal waarschijnlijk op niet al te lan
ge termijn definitief onder zijn eigen
succes bezwijken. In de bouw gaan
werknemers vanaf dit jaar daarom spa
ren voor hun eigen vervroegde (gedeel
telijke) uittreding. Een probleem daarbij
was dat de fiscale regelingen daarop
nog niet waren ingespeeld. Sinds afge
lopen maandag is dat wel het geval.
Een tweede probleem is de AOW. Het
fundament onder de oudedagsvoorzie
ning brokkelt al jaren af en dat zal ge
zien de vergrijzing de komende tiental
len jaren zo blijven. De pensioenfond
sen hebben dankzij een aantal vette ja
ren het achterblijven van de AOW bij de
welvaartsstijging tot nu toe kunnen op
vangen, maar ze waarschuwen er steeds
weer voor dat dat niet zo zal blijven.
Voor de goede verstaander: wie er na
zijn (vervroegde) pensionering nog war
mpjes bij wil zitten, dient daartoe zelf
een forse duit in het zakje te doen.
Gezien de populariteit van lijfrentes en
individuele pensioenplannen en voor
de zeer welgestelden pensioen BV's
is die boodschap redelijk overgekomen.
Het nadeel van al die regelingen is dat
er zo vaak een wel heel versnipperde
pensioenopbouw ontstaat. Menig pen
sioen komt straks in stukjes en beetjes
van de Sociale Verzekeringsbank
(AOW), een of meerdere bedrijfspen
sioenfondsen en een of meer particulie
re verzekeraars.
De plannen van het kabinet bieden de
mogelijkheid om aan die versnippering
een einde te maken. De bovengrens van
1,75 procent pensioenopbouw per jaar
wordt verruimd naar 2 procent. Wie op
zijn twintigste premie gaat betalen, kan
aldus op zijn 55ste 70 procent van het
laatstverdiende loon aan pensioen heb
ben opgebouwd. Wie in die tussenlig
gende jaren om wat voor reden dan ook
een aantal jaren niet werkt (studie, kin
deren, werkloosheid) kan later die niet-
verzekerde dienstjaren alsnog inkopen.
Bovendien mag een werknemer die
voor zijn 65ste wil vertrekken, een Tij
delijk Óverbruggings Pensioen regelen
om het AOW-gat (want dat deel van zijn
pensioen krijgt hij pas vanaf zijn 65ste)
te dekken. De werknemer kan dus
straks met uitzondering van de AOW
zijn hele pensioen, inclusief de ver
vroegde en/of gedeeltelijke pensione
ring, bij één instelling onderbrengen.
Momenteel is het als regel nog zo dat de
werkgever tweederde van de pensioen
premie voldoet en de werknemer een
derde. Het ligt voor de hand dat de
werkgevers er weinig voor voelen om de
pensioenopbouw te verhogen naar 2
procent per jaar: dat kost handenvol
geld. Maar het ligt wel voor de hand dat
werknemers straks de kans krijgen om
vrijwillig geld bij te storten voor een
pensioen dat geheel aan zijn wensen
voldoet.
Dat laatste is om twee redenen aantrek
kelijk: in de eerste plaats mag volgens
de nieuwe regels ook het spaarloon
worden gebruikt voor de opbouw van
een aanvullend pensioen, zodat dat ex
tra (vroeg) pensioen 'pijnloos' bij elkaar
kan worden gespaard. In de tweede
plaats krijgt de werknemer waarschijn
lijk meer waar voor zijn geld. Op lijfren
tes en privé-pensioenplannen maken
verzekeraars enorme winsten door ta
melijk buitensporige adminstratiekos-
ten in rekening te brengen. Bij het aan
bieden van een flexibel-pensioenpakket
aan een onderneming zullen verzeke
raars en/of pensioenfondsen (het is nog
altijd onduidelijk hoe het pensioenen
speelveld precies wordt verdeeld tussen
particuliere verzekeraars en pensioen
fondsen) zich administratiekosten van
20 procent niet kunnen veroorloven.
Dan gaat het bedrijf immers wel met
een goedkopere aanbieder in zee. De bij
zijn bedrijf sparende werknemer profi
teert daar uiteraard van mee.
Van de stroomlijning zullen overigens
waarschijnlijk vooral de beter betaalde
werknemers profiteren. Naarmate aan
vullende pensioenen meer 'binnen' de
onderneming worden geregeld, zullen
ze meer deel gaan uitmaken van de sa
larisonderhandelingen. Werknemers die
goed in de markt liggen, kunnen daarbij
eisen stellen aan hun baas over hun
pensioenregeling en wie daarvan hoe
veel betaalt. Los daarvan is het een be
kend gegeven dat wie meer verdient,
meer kan sparen en dat in de praktijk
ook doet. Daarmee zijn de nieuwe pen
sioenregels van PvdA-staatssecretaris
Vermeend vooral een handreiking aan
de middenklasse. Maar zei partijvoor
zitter Rottenberg al niet onlangs dat de
sociaal-democraten die groep te lang
hebben verwaarloosd?
HAARLEM SJAAK SMAKMAN
In Huariou proberen honderden vrouwen van non-gouvernementele organisaties iets mee te krijgen van de toespraak van Hillary Rod
ham Clinton. Laatkomers restte niets anders dan wachten in de stromende regen omdat de ruimte waar Clinton sprak niet groot ge
noeg was voor alle belangstellenden. foto reuter jason reed
Een onafhankelijke vakbond is in China
ondanks de economische hervormin
gen nog steeds niet mogelijk. Het Infor
matiecentrum voor Arbeid en Onder
wijs in Hongkong heeft een lijst met de
namen van-28 Chinezen die wegens
vakbondsactiviteiten in gevangenissen
of psychiatrische ziekenhuizen zijn op
gesloten. Maar waarschijnlijker is dat er
in totaal honderden mensen wegens
hun werk voor vakbonden vast zitten.
De internationale vakbondsorganisatie
IVW maakte dat gisteren in Peking be
kend. Mede-opsteller van het rapport is
één van de studentenleiders tijdens de
protesten op het Plein van de Hemelse
Vrede in 1989. Hij vluchtte destijds naar
Hongkong.
China kent één vakorganisatie, de Acftu.
Honderd miljoen Chinezen zijn erbij
aangesloten. Het is verboden andere
bonden op te richten of zelfstandig vak
bondsactiviteiten te ontplooien. Het
IVW maakt zich zorgen over de vak
bondssituatie in China. Door de econo
mische hervormingen strijken steeds
meer multinationals in het land neer.
„De lonen zijn zeer laag. Er zijn geen re
gels voor arbeidsomstandigheden. Veel
mensen komen om bij hun werk, om
dat er brand uitbreekt in de fabriek of
omdat machines exploderen. Werkne
mers hebben helemaal niets te zeggen",
zegt Lois Stewart van het IVW.
Volgens haar heeft de situatie in China
ook effect op werknemers in Europa en
in lage-lonenlanden in Azië. „Van het
speelgoed dat in Europa wordt ver
Melkert in China
Minister Melkert (emancipatiebeleid)
wil in het nieuw te vormen regerings
beleid van het kabinet meer aandacht
voor (verborgen) armoede onder vrou
wen en emancipatie in het bedrijfsle
ven. Melkert zei dit vanochtend kort
na zijn aankomst tijdens een bijeen
komst van Nederlandse vrouwen op de
vrouwenconferentie Het Forum in
Huairou. Hij denkt aan afspraken met
het bedrijfsleven om daar de positie
van vrouwen te verbeteren.
HUAIROU ANP
kocht, wordt 40 procent in China ge
maakt. Wij willen goedkoop speelgoed
en goedkope kleding. Hierdoor trekt de
industrie en dus ook de werkgelegen
heid uit Europa weg", aldus Stewart.
Volgens haar gaan multinationals ook
weg uit de traditionele lage-lonenlan
den zoals Sri Lanka, omdat arbeid in
China nog goedkoper is. „In Sri Lanka
kunnen vakbonden tegenwoordig heel
voorzichtig eisen stellen. Dus de onder
nemingen moeten zich meer aan regels
houden. Dit willen ze niet en ze vertrek
ken naar China", zegt Stewart.
De Nederlandse vakbondsvrouwen van
de FNV bezochten gisteren informeel
de Chinese vakorganisatie Acftu. De
bond wil dolgraag officieel contact met
andere vakbonden, maar krijgt steeds
nul op het rekest. Dat komt omdat bij
het IVW aangesloten bonden geen offi
ciële relaties met de organisatie willen
zolang China vakbondsmensen opsluit,
het recht van vrije vakverenigingen niet
kent en de mensenrechten schendt.
Ans Pelzer en Annet Tesselaar konden
alleen informeel met Huang Rejie, da
gelijks bestuurder, en Zhang Guozian,
hoofd internationale zaken van de
ACFTU, spreken. Ze moesten dan wel
de schending van de vakbonds- en
mensenrechten aankaarten. „China
moet het doen met één vakbond, kre
gen we te horen, omdat dit past in de
cultuur van het land. Meer bonden le
vert alleen maar ruzie en ellende op en
daar schiet niemand wat mee op. Voor
dat je het weet krijg je situaties als in
het voormalig Joegoslavië, kregen we te
horen", zegt Tesselaar.
De vrouwen hadden sterk het idee dat
de Acftu graag met bonden in Europa
wil samenwerken. „Ze weten niet goed
wat ze met de bedrijven in de vrije han
delszones aan moeten. Ze weten niet
hoe kapitalistische bedrijven werken en
hebben daar ook weinig toegang tot de
werknemers. Wij denken dat ze willen
samenwerken met vakorganisaties als
de FNV om iets voor de werknemers
daar te doen", zegt Tesselaar. De FNV
voelt hier niets voor. Eerst moeten de
basisrechten geregeld zijn en dan valt er
weer officieel te praten.
PEKING ANP
CAF4
cxruwr
flA
fcw&OVWf A 6AZ
CXfLOHvf
COCOTT*-
MiAA/rr
EXPiOSIW
AsutArm
lx PUS II
flAiuiwf A
(APlOHve
Cartoonist Willem de Nederlander Bernard Holtrop gaf afgelopen dinsdag in het dag lru<
Libération deze kijk op de serie aanslagen in Parijs, waarbij steeds huishoudelijke apparatehei
gasfles, een kookpan en dergelijke) werden gebruikt. Wasmachine, strijkijzer en stofzuiger iet
men ook in aanmerking. lijd
illustratie libération «te:
liet
De selectie geschiedt naar vorm van d
gage en hoe kan het ook anders
huidskleur en uiterlijk van de passagie j
nodig te zeggen dat Noordafrikanen h
ze dagen niet gemakkelijk hebben. Üi
De scholen, die deze week weer zijn b Bü
nen, hebben een wel heel bijzondere i d
regel genomen. De ouders mogen hui i
deren tot de deur van de school brengia
maar de kinderen naar de klas brenge De
Le Rentrée mag niet. Op die manier wc r fi
voorkomen dat er vreemden binnen d ?d
poorten komen. Alleen voor de allerklc '°r
sten is op de eerste schooldag een uitz inl
dering gemaakt. De maatregel wordt oin
gens zonder morren geaccepteerd. Dean
ligheid staat voorop. d I
Van een angstpsychose is overigens ge
sprake. 'Je kunt gewoon met het opent
vervoer reizen, als je maar zorgt dat je
op de plaats van de ontploffing bent' z
een kennis. Grapje. Zondag was ik 's a
in de Rue Richard-Lenoir. Een gezellig |b
menzijn de volgende dag las ik bij dj0)
krantekiosk dat er een paar uur eerder sv
diezelfde straat op de markt een bom
afgegaan. In zo'n grote stad is het ston n
val als je iets overkomt. q
Toch bekruipt me even een benauwd q
voel wanneer ik in een overvolle RER-t in
tijdens het spitsuur van Chatelet naar ft
Gare du Nord reis. Ik kijk eens om me
Wie zou een bom bij zich kunnen hebl al
Hier merkt niemand het als een pakje
der een bank wordt achtergelaten. lede
heeft het te druk om een plaatsje te be
machtigen en om positie te kiezen bij c
uitgang van het treinstel. In Israël is hew;
soort zesde zintuig om verdachte pakje
dergelijke op te merken en bij de politi st
melden. In Parijs is dat zeker niet het g e
En wat als de terroristen de zaken eens i:
eus gaan aanpakken? De Palestijnen zeie
hun wensen kracht bij met zelfmoordc 1
mando's. Dan is het in zo'n volle trein
meteen KassalTot nu toe hebben de Fi
sen het echter te stellen met amateurs.
meeste van de tot nu toe gevonden en ir
plofte bommen functioneerden (gelukl
niet of nauwelijks. 'Het is duidelijk geei n
IRA. Ze hebben ook geen semtex en ga. s
erg klungelig te werk', is de harde concl
van onze Parijse correspondent Cees v<1
Zweedèn, die de afgelopen vijfjaar in z
standplaats Londen ook regelmatig me 1
bommencampagnes had te maken. 1
Parijs is in de ban van de bom. Nee, natuur
lijk niet de atoombom. De kernproeven la
ten de meeste mensen koud. Mururoa is ver
weg, Greenpeace is slechts een mantelorga
nisatie voor buitenlandse dilettanten en bo
vendien zeggen alle experts dat de proeven
absoluut veilig zijn. Dus waarom al die
drukte? Nee, dan de bomaanslagen door
vermoedelijk de islamisten. Die zijn pas
écht vervelend.
En bijna iedere Parijzenaar merkt er iets
van. Hij hoeft slechts de deur uit te gaan om
te zien dat de vaak al zo met papier en an
dere rommel bezaaide straat nu nog smeri
ger is. Uit voorzorg zijn de meeste prullen
bakken dichtgeschroefd. In het centrum
maken de straatvegers met hun grappige
maxi-stofzuigers overuren. Plichtsgetrouwe
burgers deponeren hun afval op het deksel
van de afvalbak, of leggen het er naast. Bin
nen een kwartier ontstaat er op het Place du
Bellay, om de hoek bij het drukke metro- en
RER-station Chatelet Les Halles, een vieze
hoop van eetkartonnen, drink- en ijsbekers,
papieren zakjes en wat al niet meer. Geen
wonder ook met zo'n dichtheid van snelle-
hap restaurants. In de metrostations een
zelfde beeld. Overal rommel, al doen de ve
gers ook hier hun uiterste best. Je kunt nu
ook eens goed zien hoeveel mensen zich
absoluut niets aantrekken van het rookver
bod. De grond ligt bezaaid met uitgetrapte
peuken.
Voor de zwervers zijn het barre tijden. De
extra surveillance op de perrons, op
straat is vooral voor hen hinderlijk. Uit
de afvalbakken valt altijd wel iets eet- of
bruikbaars te vissen, maar dat kan nu dus
niet meer. En wanneer de clochards hun ka
rige have ergens in een hoèkje onder een
Seinebrug bijvoorbeeld verstopten dan
was er een goede kans dat het er later op de
dag nog wel zou liggen. Nu niet. Ieder ver
dacht pakje wordt vernietigd, zo waar
schuwt de politie de burgers te pas en te
onpas. En naar het toilet gaan levert ook
problemen op, althans voor zover je niet op
straat wil plassen. De handige toilethuisjes
zijn op slot. Maandag werd juist in zo'n sa-
ninette een bom gevonden.
Bij het binnengaan van openbare gebou
wen, musea en grote winkels wordt gecon
troleerd. Met de Franse slag, maar toch.
tassen moeten open en worden bekeken,
dikke jassen betast. Aanplakbiljetten vragen
om waakzaamheid en begrip. Ook op het
Gare du Nord moeten de koffers van de ver
trekkende reizigers steekproefsgewijs open.
PARIJS «HANS JACOBS
WIM STEVENHAGEN
HANPÖJAf,
vAureAOVJ
&VP_P>
^tSTOvrr -|
SVP
/luSTJ^JJ
1 Kies £\fcVA
aj(r mi WW
LOST 102.
EietfN volK
EEKT
