Een schoolvak in de steigers
Economie Beurs
DAF mag miljoen<
van overheid houd[
MAANDAG 4 SEPTEMBER 1995
156 H L
ECONOMISCH KORT
ECONOMIE GESNAPT
Wekelijkse rubriek over economie
DE KOERS VAN DE DOLLAR
die vrijdag op de Amerikaanse
valutamarkten al omlaag ging,
zette die daling vanmorgen tij
dens de handel in Azië voort.
Kort na de opening van de
markten in Europa noteerde het
groene biljet 1,6340 gulden. Dat
betekende een verlies van pre
cies een halve cent vergeleken
met de slotkoers van 1,6390 gul
den van vrijdag.
ZWEDEN moet zorgen voor een
betere balans tussen zijn sociale
voorzieningen en de doelmatig
heid van zijn economie. Welis
waar is al beknibbeld op de
riante voorzieningen, maar in
verhouding tot die in andere
landen zijn ze nog altijd gene
reus. Dat staat in het jongste
rapport over Zweden van de
OESO, de Organisatie voor Eco
nomische Samenwerking en
Ontwikkeling.
BIJ DEUTSCHE AIRBUS, even
als Fokker onderdeel van de
Duitse vliegtuigbouwer Dasa,
zal er dit jaar een negatief be'-
drijfsresultaat zijn van meer dan
honderd miljoen mark als de
dollarkoers op het huidige lage
peil blijft. Dat heeft DASA-top-
man Manfred Bischoff zaterdag
verklaard. Volgens een woord
voerder van DASA kan Deut
sche Airbus pas winst maken als
de dollarkoers hoger is dan 1,60
mark. Op het ogenblik is een
dollar 1,46 mark waard.
ROBERT BOSCH in Duitsland
neemt de Britse fabrikant van
tuingereedschap Atco-Qualcast
over. Atco produceert onder
meer grasmaaiers en hegge-
scharen en heeft dertig procent
van de Britse markt in handen.
Het bedrijf behaalde vorig jaar
een omzet van veertig miljoen
pond (honderd miljoen gulden)
met ruim vijfhonderd werkne
mers.
DE INDUSTRIËLE produktie in
Rusland is in de eerste helft van
dit jaar zeven procent kleiner
geweest dan in dezelfde periode
van 1994, zo heeft vice-premier
Oleg Soskovets zaterdag meege
deeld. Het bruto nationaal pro-
dukt (BNP) verminderde met
vier procent. Maar in juni was
er een vooruitgang ten opzichte
van de voorgaande maand. De
industriële produktie groeide
met twee procent en het BNP
met drie procent.
RTL, de Duitse commerciële
TV-zender, heeft het Ameri
kaanse mediaconcern Time
Warner 240 miljoen dollar be
taald voor de rechten van een
grote collectie films en tv-pro-
gramma's. Dat heeft het week
blad Der Spiegel gemeld. De
Duitse RTL is evenals de Neder
landse zenders RTL4 en RTL5
eigendom van het Luxemburgse
concern Compagnie Luxem-
bourgeoise de Telediffusion
(CLT).
WEST INVEST FORTRESS, de
vastgoedmaatschappij, gaat
33.057.993 nieuwe aandelen
uitgeven tegen de koers van zes
gulden per aandeel. Een groot
deel hiervan (26.171.915 stuks)
is een claimemissie met recht
van voorkeur voor bestaande
aandeelhouders. Vijf claims ge
ven recht op één nieuw aan
deel. Tevens wordt de naam van
de vennootschap gewijzigd in
Pays-Bas Property Fund (PPF).
EINDHOVEN GPD
Wie dezer dagen fris en monter na een zon
nige vakantie de middelbare school bin
nenstapt, maakt daar kennis met de nieuwe
vakken van de basisvorming: een vernieu
wing van de onderbouw van het secundair
onderwijs. Eén van die nieuwe vakken is
economie, dat nu ook tot de lagere klassen
is doorgedrongen. Voordien kreeg een HA
VO- of VWO-leerling dit vak niet eerder dan
in de vierde klas. Vanzelfsprekend moeten,
nu economie in de onderbouw begint, de
lessen in de bovenbouw daaraan worden
aangepast. Een mooie gelegenheid om het
vak, waarvan de schoolprogramma's al
tientallen jaren niet zijn vernieuwd, eens
flink op te poetsen.
Twee uitgangspunten staan daarbij cen
traal. Voor alle vakken geldt dat leerlingen
in de samenleving van vandaag beter moe
ten kunnen communiceren. Ze moeten een
helder stuk kunnen schrijven, iets kunnen
uitleggen, met elkaar kunnen discussiëren,
informatie kunnen verzamelen. Om dit
soort vaardigheden te trainen, krijgt de leer
ling een zelfstandiger rol toebedeeld. De
docent staat niet meer voor de klas uit te
leggen hoe het is en waarom het zo is. De
leerling krijgt problemen voorgeschoteld en
gaat die zelfstandig en in groepjes oplossen.
De docent is daarbij meer organisator en
begeleider dan alleswetend orakel. De
school wordt studiehuis.
Het tweede uitgangspunt heeft betrek
king op de economie zelf. Die moet aan
sluitend bij wat er in de basisvorming is ge
beurd dichter bij de leefwereld van de
leerlingen worden gebracht. Minder een af
treksel zijn van de economische weten
schap zoals die bij het hoger onderwijs
wordt gedoceerd.
Op 14 juli is de vakontwikkelgroep Eco
nomie naar buiten getreden met de exa
menprogramma's 'Economie' en 'Manage
ment en organisatie' (wat vroeger Bedrijfs
economie heette). Op korte termijn wordt
het onderwijsveld geraadpleegd en in okto
ber moet de zaak ldaar zijn en worden aan
geboden aan de Stuurgroep onder voorzit
terschap van mevrouw N. Ginjaar-Maas.
Een eerste vraag die opkomt: gaat dit niet
een beetje te snel voor een fundamentele
opknapbeurt van twee schoolvakken? Het
lijkt het Franse ministerie van onderwijs
wel: vlak voor de zomervakantie iets afkon
digen en direct ema is het over en uit. Zou
het niet plezierig zijn als docenten in de
vakbladen met elkaar van gedachten kun
nen wisselen over de gepubliceerde voor
stellen? Dit wat de procedure betreft.
Dan is er de inhoud. Het voorgestelde
examenprogramma HAVO en VWO voor
economie is opgehangen aan vijf thema's.
Voor HAVO zijn dit: sociale zekerheid, ont
wikkelingssamenwerking, economie en
ecologie, arbeidsmarkt en Nederland in de
Europese Unie. Wie dit rijtje goed bekijkt,
ziet dat de eerste drie van de vijf thema's
gaan over herverdelen en begrenzen. Onge
twijfeld belangrijke zaken. Maar zijn dat nu
de belangrijkste zaken waarover het van
daag de dag in de economie in Nederland
gaat? Die de ruggegraat van het economie
programma moeten vormen? Gaat het van
daag (en morgen) niet over globalisering
van de produktie, technologische vernieu
wing, flexibilisering van de arbeidsmarkt, de
plussen en minnen van de markteconomie,
de opkomst van Azië en dergelijke? The
ma's waar een beetje pit en dynamiek in zit.
Overigens: de 'fundamentals' van het vak,
waar het over gaat, schaarste en zo, vind je
helemaal niet terug. En wie in het program
de overheid zoekt (waarom is er een over
heid, welke taken heeft die, belastinghef
fing, begroting, financieringstekort, beleid
van de overheid) kan hem als ondergescho
ven kindje vinden bij het milieubeleid! Hier
wreekt zich de botsing tussen een themati
sche en een vakinhoudelijk logische struc
tuur. Hier wreekt zich dat men een didak-
tisch model (de thematische aanpak) in een
examenprogramma opneemt. Of omge
keerd dat men een examenprogramma in
een didactisch model perst. Je kunt je afvra
gen of dat wel de taak van de overheid is.
Vrijheid van onderwijs.
O ja, vergeefs moet worden gezocht naar
zoiets als geld en bankwezen. Dat is wel te
vinden bij het nieuwe 'Management en Or
ganisatie'. Daar heeft men een lovenswaar
dige stap gezet door het boekhouden terug
te dringen. Al heel wat jaren klonk het be
zwaar dat boekhouden iets is dat je bij een
vakopleiding moet leren en dat niet alge
meen vormend is. Het stamt nog uit de tijd
van de handelsschool en de HBS.
Toch zie je aan wat nu op tafel ligt, dat
het afscheid van de joumaalposten moeilijk
is. Daarbij kun je natuurlijk tegenwerpen
dat elke denk- en oplosvaardigheid tot de
algemene vorming bijdraagt.
Ik weet niet hoe het bij de andere vakken
gaat, maar ook daar zal de tijd voor door
dachte vernieuwing voor de bovenbouw
van het s'ecundair onderwijs te krap zijn. De
regering zou het onderwijs een dienst be
wijzen als de invoeringsdatum van augus
tus '98 wordt losgelaten. Dat tijdstip lijkt ver
weg, maar bedacht moet worden dat er al
leen al in het omscholen van leraren en het
maken van nieuw lesmateriaal heel wat tijd
gaat zitten.
DR. ROLF SCHÖNDORFF
De feestelijke opening van de
nieuwe lakstraat bij DAF Trucks
kreeg afgelopen zaterdag een
extra feestelijk tintje. Minister
Wijers van economische zaken
deelde mee dat DAF de 190 mil
joen gulden die de Nederlandse
en Vlaamse overheid in 1993 in
het nieuwe DAF staken niet
hoeft terug te betalen. Topman
Baan toonde zich opgelucht.
De Nederlandse en Vlaamse
overheid besloten twee jaar ge
leden voor 190 miljoen gulden
aandelen te kopen in het nieu
we DAF. Nederland nam 39
procent van de aandelen, de
Vlamingen tien procent. De Eu
ropese Commissie besloot deze
vorm van steunverlening aan
een onderzoek te onderwerpen.
Uit een brief die Wijers deze
week uit Brussel kreeg, blijkt dat
de steunverlening volgens de
regels is.
„Er waren concurrenten die
tegen klanten zeiden dat DAF
ten onrechte geld had gekregen
en dat DAF alsnog failliet zou
gaan als het op terugbetalen
zou aankomen", aldus een
woordvoerder van DAF. „Aan
die praatjes is nu een eind ge
komen."
Het is zelfs de vraag of DAF in
de problemen komt als het geld
zou worden opgeëist. De omzet
en winst stijgen flink en het af
gelopen jaar werd zelfs al weer
dividend op de aandelen uitge
keerd. Om de stijgende vraag
naar vrachtwagens bij te hou
den, heeft DAF de afgelopen
twee jaar negentig miljoen gul
den geïnvesteerd in uitj.
van de produktie. Dej
lakstraat, officieel doorjl
gebruik gesteld, is d
voorlopige sluitstuk vf
deze laatste uitbreidt
DAF voortaan tachtig trt'
week maken in een tv
gendienst.
De enigen die mindeif
ken zijn over de grof
naar vrachtwagens zijnr
duktiemedewerkers. D|
vele overwerk zitten dei
mers met sloten vrije dl
ze niet kunnen opnefl
afgelopen week waren Ji
werkonderbrekingen
personeel om hun ong|a
kenbaar te maken. pi
Tijdens de feestelijlii
bruikname van de lakstjj)
er echter geen wanklarel
speuren. Onder groot L
siasme van het (vrijwillu
werkende fabriekspfl
werd het eerste chassis f
laklaag voorzien. e
Om het herwonnen (r
trouwen te tonen, hoijt
de komende drie welft
grote actie voor dealeS'
ten, chauffeurs en pefr
Onder de kreet 'DAF tL
action', kwamen afgeloó
dag vijfhonderd dealers»'
Europa bij elkaar in Einr
In de komende weken tó'
nog eens 16.000 klantenjf
DAF-vestiging en het kja
weekeinde mogen p
chauffeurs zich laten t>'
nen door DAF. In totpl
wacht DAF de komeifi
weken in totaal 60.000 e
