Economie Beurs
Glastuinders verkeren in grote nood
MAANDAG 28 AUGUSTUS 1995
ECONOMISCH KORT
HET VERTROUWEN van de
producenten in de economie
vertoont sinds eind vorig jaar
een licht dalende tendens, zo
blijkt uit cijvers van het CBS.
Het producentenvertrouwen
loopt meestal enige maanden
voor op de ontwikkeling van de
industriële produktie. Het CBS
stelt vast dat opnieuw aantrek
kende vraag uit het buitenland,
het oplopen van de binnen
landse investeringen en de op
leving van de consumptie van
duurzame goederen het produ
centenvertrouwen het komende
halfjaar nog positief kunnen be-
invloeden. De orderontvangst in
juli liet weliswaar een lichte da
ling zien, maar die daling was
minder dan op grond van het
DE BRITSE WPP Group, het
grootste reclameconcern ter
wereld, heeft de winst voor be
lasting in de eerste helft van dit
jaar met 34 procent zien stijgen
tot 48,5 miljoen pond (124 mil
joen gulden). De omzet groeide
met bijna 8 procent tot 739,4
miljoen pond (1,9 miljard gul
den). WPP is eigenaar van de
reclamebedrijven J. Walter
Thompson en Ogilvy Mather
en van het PR-bureau Hill and
Knowlton.
LORD WHITE, mede-oprichter
van het Brits-Amerikaanse con
glomeraat Hanson, is woensdag
op 72-jarige leeftijd overleden.
Hij was bestuursvoorzitter van
de Amerikaanse tak Hanson In
dustries en zou in 1997 aftre
den. Gordon White gold als één
van de grootste deskundigen ter
wereld op het gebied van over
nemingen. Hij werkte 35 jaar
samen met mede-oprichter
Lord Hanson.
RABO-bank
ziet nettowinst
verder stijgen
De coöperatieve RABO-bank
heeft de nettowinst in het eerste
halfjaar van 1995 zien stijgen
van 654 miljoen naar 702 mil
joen gulden. Dat komt neer op
7,3 procent. Ondanks een mati
ge start begin dit jaar zijn de
eerste zes maanden 'voorspoe
dig' verlopen. De kredietverle
ning steeg, terwijl de aanwas
van toevertrouwde middelen
'beduidend voorspoediger' ver
liep dan in het eerste halfjaar
van 1994. Dat maakte de bank
vanmorgen bekend.
Schneider dreigt
met rechtszaak
De gearresteerde Duitse onroe-
rend-goedmakelaar Schneider
heeft gedreigd met een rechts
zaak tegen de banken. De za
kenman is uit op een schade
vergoeding. Hij zal daarbij niet
aarzelen alle bijzonderheden
naar buiten te brengen over de
rol van de financiële instellin
gen, onder andere de Deutsche
Bank, die hij verantwoordelijk
houdt voor de ineenstoring van
zijn bedrijf en zijn arrestatie.
Schneider verdween in april vo
rig jaar spoorloos. De makelaar
liet daarbij zijn onderneming
met meer dan vijf miljard mark
aan schulden achter. De pro-
jectontwikkleaar zit nog vast in
Miami. Als hij wordt uitgeleverd
aan Duitsland kan hij tien jaar
cel krijgen.
ECONOMIE GESNAPT
Werkweken van 70 uur en soms
nog langer zijn voor Arie Kroon
geen uitzondering. Met al dat
geploeter heeft hij vorig jaar een
negatief inkomen verdiend van
zo'n 35.000 gulden. In vergelij
king met zijn collega-onderne
mers in de Nederlandse glas
tuinbouw sprong hij er daarmee
nog goed uit. Gemiddeld kwa
men de telers van glasgroenten
in 1994 uit op een verlies van
ongeveer een halve ton. Sinds
1991 zijn de prijzen van groente
en fruit in mineur. In 1991 le
verde bijvoorbeeld een kilo ron
de tomaten op de veiling nog
1,91 gulden op. Vorig jaar was
dat 65 cent minder: 1,26 gulden.
Afgelopen maandag noteerden
de tomaten een ldloprijs van
nog geen gulden. Komkom
mers, paprika's, uien, appels en
veel andere tuinbouwgewassen
lieten een vergelijkbaar slecht
prijsverloop zien. Uit onderzoek
van het Agrarisch Dagblad bleek
dat bijna de helft van alle glas
groentetelers verwacht over vijf
jaar geen bedrijf meer te heb
ben.
Een paar cijfers geven een
beeld van het belang dat onze
hoogontwikkelde tuinbouw
heeft voor de Nederlandse eco
nomie. Inclusief toeleveringsbe
drijven, veilingen, distributeurs
en kassenbouwers is de sector
goed voor circa 100.000 arbeids
plaatsen. In 1994 exporteerde
Nederland voor een bedrag van
6,6 miljard gulden aan verse
groente en vers fruit (vooral
naar Duitsland en Oost-Euro
pa). Daarmee neemt Nederland
na Spanje de tweede plaats in
binnen de Europese Unie (EU).
Die prominente positie dreigt
Nederland, vooral in de glas
tuinbouw, in de komende jaren
kwijt te raken. Hoe komt dat?
Een eerste oorzaak ligt in het
toegenomen aanbod. Gedwon
gen door de lage opbrengsten in
de landbouw, schakelden veel
bedrijven in de periode 1985-
1992 over op de, toen nog lucra
tieve, tuinbouw. Die areaalver
groting deed zich voor in bijna
alle landen van de Europese
Unie. Daarnaast was internatio
naal sprake van een forse verbe
tering van de produktopbrengst
per hectare. Het aanbod werd
verder vergroot door de komst
al Spanje (inclusief de Canari-
sche eilanden) en Marokko. Na
de toetreding tot de Europese
Unie is Spanje begonnen aan
een spectaculaire inhaalbewe
ging. Met steun van de Spaanse
overheid en geld uit de EU-sub-
sidiepot wordt de tuinbouwsec
tor daar in snel tempo gemo
derniseerd. Door over te scha
kelen van teelt op de vollegrond
naar kas-teelt, is Spanje tegen
woordig in staat Europa vrijwel
het hele jaar door te bedienen.
Van alle EU-landen laat Spanje
de krachtigste exportstijging
zien.
Een stijgend aanbod leidt bij
een maar mondjesmaat groei
ende vraag tot een voortduren
de druk op de prijzen. Voor de
Nederlandse bedrijven valt met
hun hogere loon-, energie en
milieukosten niet op te boksen
tegen deze prijsval.
Een tweede reden voor de
malaise in de Nederlandse tuin
bouw is de hardheid van onze
gulden. In de afgelopen jaren is
de waarde van de gulden flink
gestegen ten opzichte van an
dere Europese munten zoals de
Italiaanse lire de Spaanse peseta
en de Portugese escudo. In ver
gelijking met drie jaar geleden
zijn de lire en de peseta ruim
20% in koers gedaald. Een
goedkopere munt maakt de im
port van produkten uit die lan
den aantrekkelijker. Als een
Duitse klant Spaanse tomaten
in het schap voor een veel lage
re prijs ziet dan Nederlandse, is
de keus gauw gemaakt. Zeker
na de knauw die het kwaliteits
imago van Nederlandse tuin-
bouwprodukten op de Duitse
markt heeft gekregen. Het op
schrift 'Tomaten aus Holland' is
al jaren geen lokkertje meer.
De Nederlandse tuinbouw
gaat moeilijke tijden tegemoet.
De Spaanse en de Franse over
heid trekken grote bedragen uit
om hun agrarische export te sti
muleren. Nederlandse agrariërs
en hun belangenorganisatie
hebben terecht al herhaaldelijk
gewezen op het concurrentie
vervalsend karakter van zulke
subsidies. En naarmate de Eu
ropese markt meer wordt open
gesteld voor Oost-Europa zal de
toch al moordende concurren
tie op de markt voor groente en
fruit verder verscherpen. Daar
mee wordt de druk op de prij
zen vergroot. En zolang de ver
schillende Europese munten
niet zijn vervangen door één ge
meenschappelijke munt, blijven
koersdalingen bij de concurren
tie mogelijk.
Moet de Nederlandse over
heid dan ook maar een flinke
zak geld aan de Nederlandse
tuinders geven? Dat lijkt me niet
verstandig. Binnen een ge
meenschappelijke markt horen
de concurrentieverhoudingen
niet te worden verstoord door
subsidies. Nederland moet er in
Brussel op aandringen dat er
een eind wordt gemaakt aan de
oneerlijke subsidieverlening. En
verder kunnen de tuinders al
leen maar hopen dat er snel een
Europese munt-unie komt.
DRS. JAN PLEUS
Beurs in aanval
tegen handel
met voorkennis
DEN HAAG GPD
De aanhoudende stroom van
verdachte transacties op de Am
sterdamse effectenbeurs noopt
het bestuur tot strengere maat
regelen. Vooral de actieve han
del in aandelen van bedrijven
kort voor het bekendworden
van koersgevoelige informatie,
is het beursbestuur een doorn
in het oog. Tot nu toe werd
vooral de handel in aandelen
van bestuurders van bedrijven
door de beurs bekeken. Het
beursbestuur wil nu ook dat de
andere werknemers van se
cretaresse tot chauffeur en
bijvoorbeeld adviseurs en advo
caten hun aandelentransacties
melden.
Het controlebureau van de
beurs heeft de afgelopen maan
den regelmatig de alarmbel la
ten klinken. Vlak voordat Bols-
Wessanen een tegenvallende
winst rapporteerde, bleek een
koper daar massaal op vooruit
te lopen. Ook ingenieursbureau
Fugro werd druk verhandeld i
de i
de
mededeling dat de winst tegen
viel. Vorige week was het aan
deel Pie Medical veelgevraagd,
hetgeen het bedrijf noopte be
kend te maken dat het in ge
sprek was met Philips over een
eventuele overname.
Al deze transacties doen ver
moeden dat een aantal mensen
actief met voorkennis in aande
len handelt. Dat het aantal ver
dachte transacties toeneemt
wordt vanuit de beurs niet be
vestigd.
Nieuwe fusie
zet grootste
bank VS opzij
NEW YORK ANP
De Amerikaanse banken C|
mical Banking Corporation)
Chase Manhattan Corporatj
staan op het punt te fuseij
Dat heeft The Wall Street M
rial vandaag gemeld. Daarrn
zouden zij Citicorp onttron
als grootste bank in de Vererj
de Staten. De nieuwe combi|
tie zou een balanstotaal krijg
van 297 miljard dollar (490 n
jard gulden).
Volgens The Wall Street Joj
nal vindt de fusie plaats via
aandelenruil ter waarde van
miljard dollar (16,5 miljard
den). Chemical bezet op
ogenblik de derde plaats op
Amerikaanse ranglijst ei
Manhattan de zesde. Citicc
waar de Nederlandse oud-
nister van financiën Rud
vice-president is, is
ogenblik nog lijstaanvoer
met een balanstotaal per e:
juni van 257 miljard dollar,
de fusie doorgaat, zou die
voorlopige hoogtepunt von
van het al jaren lopende c|.
centratieproces in het Amj
kaanse bankwezen.
Via fusies en overneminj
proberen Amerikaanse ban}:
de kosten te drukken en h
werkterrein uit te breiden, t;
samengaan van Chemicall
Chase zal waarschijnlijk duizj
den banen kosten, vooral;
New York. De twee banken h|
ben in die stad 376 vestiginj.
op een totaal in de VS van 3
Het gezamenlijke aantal we
81.520.
BINNENLANDSEAANDELEN
MEEST ACTIEVE FONDSEN
OPTIEBEURS
22,50 22.50
60.20A 60.70
410.00b 410.00b
3.60 3.70
107^50 107^50
gessen-de nrd
grolsch eert
groothandelsgeb.
86.00A 86.30
93,50 f 94,00
0.20A 0.20A ordma beheer
27,00 27.00A otra
59.80 59,901 p&c groep
39.50 39,50 pie medical
94.40A 94.40A pirelli
234,30 234,30
88,70 88,50
15,20 15,20 samas groei
2000,00A 2000,00A kempenS co
261.00A 260,00
163,00A maxwell petr
0,35 0,35 b
9,00 9.00A
231,00A 231.00A
450,00 a 450,003
210,00 210,50A
7500,00A 7500.00A
88.60A
219!00A
raopr 22300.00
10,00 1690,00 Wegener c
draka holding
ehcoklm kleding
70.00 f 70.00A
81.00 80,70
23400,00 23400,00
49.00A 49,00
27,00 27,00
506,00 b 506,00b wollf.h
99,00 100,00b wolt.kli
109.00 109,20
22.20 22.20
2000 00A 2000.00A
8410.00A 8410.00A
74.50 74.50A
40.00 40,30
BUITENLANDSEAANDELEN
STAATSLENINGEN
112,50 112.50
103.55 103,55
107.15b 107.15b
114.55 114.70
112.75 112.90
112.80 112,95
113,25 113,40
113.35 113.45
111,55 111.70
111.80 111.95
113,00 1.13.10
114,45 114.75
106,40 106.40
112>0 112^98
109 35 109.50
nl63/4 88-98
ni 63'4 89-99
nl 61/2 88-%
110,65 110,95
1,15 nl 63/8 87-91
106,65 106,88 nl 61/4 93-98
102,25 102,45 nl 6 88-96
105,55 105,70 nl grb 3 l/2h
104.05 104.33 nl grb 3 l/2w
104.65 104,80 nl beiert 31
103,30 103,40 nlgrb 3h
102,00 102.25 nlgrb 3v
102.10 102,10 nlgrb 3d
104.08 104,10
103,75 103,90
101,40 101.40
103,20 103.35
102,40 102.45
53,40 24/03/95
dordtsche p.
59.90
222,50
42,50
71,60
219,50
156,50
20,90
16,90
97,50
21/08/95
29/08/94
29/08/94
27/04/95
02/08/95
14/09/94
25/08/95
29/08/94
18/08/95
19/12/94
23/08/95
17/08/95
164.00
27,10
63,50
63.30d 64,50d 63.3C
56,40 56.80 56.3C
58,90 59,30 58,8(
199,70 199,80 199,50 1
34,40 34,40 34,20
66,30 66,50 66,30
217,60 218,30 217,50 2
23/03/95 199,30
03/03/95 34,20
07/10/94 66,40
08/03/95 217,60
23/03/95 139,70
13/03/95 20,80
18/08/95 8,00
07/10/94 91,50
24/03/95 42,70
06/10/94 252,00
07/04/95 83,40
07/10/94 93.60
20/04/95 69,50 69,40 69,50 68,80
1,50 252,50 249,70 2
60,80
54,50
202,50
59,80
65,10
94,00
21/07/95
24/07/95
17/05/95
22/12/94
16/09/94
11/08/95
1,60 09/12/94 55,50 55,30
50,20
70,80
37,60
25/08/95
02/09/94
24/08/95
24/03/95
08/03/95 197,00
07/10/94 55,60
27/03/95 58,00
27/09/94 91,20
24/03/95 50,10
24/03/95 74,90
25/10/94 103,00
23/03/95 45,20
23/11/94 204,90
24/03/95 51,50
06/07/95 43,80
197,10 197,8
91,10
50,50
75,00
52,00
43,60
197,00
52,00
43,80
197,50
57,50
90,90
50,40
74,50
102,60 1
45,30
203,80 2
51,30
43,30
196,00 1
143,00 143,90 143,00 143,90
NOTERINGEN BIJGEWERKT TOT 11.00 UUR
133.50 133,50A
VERKLARING DER AFKORTINGEN
laatste k
advieskoers
gedaan en bieden
dividend
laten ex dividend
bieden ex dividend
I gedaan
ho hoogste koers
la laagste koers
s stopkoers
sk2 slotkoers 2 beursdagen terug
OVERIGE OBLIGATIES
27.50A
48.80A
61,00 A
OA 34.80A
m -
0b 62.50A
32.80A
34.80A
64.20A
8.10A
20.00A 20.00A
40.80A
13.50A
14,00 b
6,25 109,80A - 110.20A gen el.cap51/294
7,00 114,20 A 114,20 gen.el.cap31/295
5,88 106,40 106.60
5 92 101.70 A 101.75
6.19 108.50 A 108,70 iadb 71/4 89-99
6.46 105,90 A 106,00 iadb 55/8 93pOO
6,97 106.60 A 106,75 ibrd 61/4 86-96
100.40 A 100,40
104,40 A 104,50
aab 71/4 89-99
aab 7 89-04
aab 7 94-02
aabaus 7 93a$
aab 63/4 87-97
7,04 101,40 A 101,40 A inbbt
6,79 101,00 101,00
3b 61/2 87
3b 61/4 93
inbbb 43/4 94-9:
5,33 102,80 A 102,75
3,10 knpbt antil. 793
103,90 104,00 A
4 94 101,30 A 101,30
2,09 123,50A 122,00
106,50 A ngu 7 94p99
14,71 94,90 bng 7 93-03
O.OO - bng 63/4 93-08
60 00 60,00 bng 61/4 93-00
bng 51/2 95p99
bng 0 90-02
97,10 bng 093-05
97,30 97,50 A
5 04 105,30 105,50 Osterp 61/893
105,60 rabo 81/4 92-7
101.00 A 101.35 A rabo 63'8 95-01
6.79 99.40 A 99.70 A
5,23 102,55 102,70 A
112,20 A 112,85 A snsgr6 93p99
5,66 104.80 A 105,10 A uml 990-00
6,55 100,05 100.40 uml 61/2 94pO
98.60 A vsbgr7 94p01
403 0,40 0.70
20 0.40 0,40 hoog
76 12,00 12,50
225 0,70 0,40
15 10,30 a 10,00
10 1,00 1,30b
okt 250.00 15 4.50
80,00 24 0.30
50 6,00 6,70
6,37 99,95 100,00 A
- 100.90 A 101.15A
5.51 108.65 108.85
4.91 105.80 105.80
6.69 99.50 A 99,60 A
5.79 104,50 104.60
5,64 99,80 A 99.90 A
- 102,00 A 102,00 A
4,77 104,90 105,05 A
5,44 102.20A 102,30 A
5,02 102,70 A 102,80 A
6,50 115,35 A 115.75
5.40 101.95 A 102,25A
6,09 99,60 99,60 A
6,59 99,80 100,20 A
- 102,75 A 102,63
5,83 102,20 102,20 A
- 99,50 100,00
6,45 102,90 A 103,50
5,89 97,00 A 97,50
85,50 A 85,60 A
6,49 103,50 103,75
5.13 103,80 A 103,60
- 104,05 104.30
5,47 102.75 A 102,85
- 100.85 101.15
5.15 101,60 101.80
5.06 102.95 A 103.10
6.04 100.40 101,00
5,70 97,25 A 97.55
6,74 94.30 94.48
- 102,85 A 102.80
5.29 102,30 A 102.40
7,04 101.20 101.40
6,74 101,35 A 101,55
6,42 100,20 A 100,35 A
5.95 100,10 A 100.15 A
5,32 103.30 A 103.3C
5,25 103,40 A 103.5(
21.00 56 1.20
okt 460.00 20 9.50 9,50
20 2,90 3.00
13 1.00 0,80
ian 70.00 50
i 95.00 15 0.4i
apr 95,00 23 3,3'
097 80i00 33 is!0'
o99 85,00 ^25 14,5
o99 Sffi 31 6!o
okt 47,50 10 8,9
okt 55,00 20 2,5
apr 50i00 15 8^5
55.00 10 3.0
>v 105.00 24
ib 115,00 16 3.7
>v 100,00 32 2.6
okt 220,00 50
apr 210.00 35
sep 200.00 40
okt 200.00 10
5.00 20 1.90 a
sep 860,00 204 1.70
sep 820,00 20 6,00
sep 200.00 50 0,40
okt 200,00 53 1,50
55.00 10 3,50 b
EDELMETALEN
Goud
onbewerkt
vorige
20.020-20,620
20,370-20.970
22,220
22,570
vorige 270-340
CONTANTVREEMDGEL
iv 100.00 10
BELEGGINGSFONDSEN
axae&laand.ned I
au eil gulden rent
aiae&l kapit markt
au eil portfolio 3
112,00 113,00
131,10
164!60
469,30 469,00A
95.50A
103,10
53.00A
1249,00A
7,00
79.70A
102]40A
125S0A
83Ï50A
66.60A
10.30A
54.50A 54.50A
24.60A 24.60A
165,80A 165,60A
106.40 106,54 nl 61'4 88-98 102,15 102.15
13,09 94.25 94,25
125.60A
8330A
lo!30A
13O!ÖOA
103J50
12470
15830
9370A
96.50A
9470A
no!oo
eng holl.2epr.
eurassets tr.
gaf am.obl f eci
gaf bfr.liq.f. bfr
gal dmliq f. ecu
gaf dm otH.f eci
gaf eng aand.f e
gaf eng liq.f ecu
gaf eng obi f eci
gaf eur oblf ecu
gat gl managf e
'gim global cnvf
holl oblig fonds
ingbnkguldem fonds
ingbnkoblig.fds
mg bnkrentegr.t
ingbnkspaard.f.
ingbnk verre oosten
mtereff rentegr
intereffekt 500
33,00 33,00
102,16 102,18
12.50A 12.50A leveraged ca
72.20A 72,20 liquirent
rgeuropefund
rg hollands bezit
43,00 43,00 rg nettorente f.
56.40A 56,50 rgobl.rmxfund
28.20A 28.30A rg pacific fund
28.20A 28.30A
85,50 85,50
14,30e 14.30A
36,90 36.00A
16.90 16,10
87,50 87.50A small comp
69,00 68,70 suez growth
70,00 70.50A suez hq.gr oe
55,40 55.40A tgoliehaven
17,40b 18,30 tg petroleum
1042.50A 1042,50A
2.34A 2.34A oamf rentefonds
81.10A 81,00 A
760,00A
10.80 A 10.80 A
331.00 330.50
2.61 A 2,61 A ohraaa
1,01 A 1.01A ohrahq.grfonds 56.30A 56.30A
3.02A 3.02A
27.20A 27,20 orange fund
59.50A 59.60A vsbaand fonds
56.80A 56.60A vsbliq.groeif
62.40A 62.50A vsbm.it fund
51.00 A 51.00 A
59.10 59.30
50,00 50,10
62.80A 62.80A postbank aandelenf 60.40 60,50
12.20A 12.10A
110,00 ingbnk glob fund 55,50 55,50
39.80 39,80
