Artsen zonder Grenzen weg
uit vluchtelingenkampen
Tudjman moet schoorvoetend wandaden Kroaten erkennen
GOED
KOOP
Buitenland
Defect voorkomt ramp: bom op spoor van TGV
België treedt hard
op tegen neonazi's
Weer leden Harnas gepakt
Krajina-Serviërs
naar Oost-Slavonië
lAAANDAG 28 AUGUSTUS 1S
Populariteit Chirac op laagterecord
parus De populariteit van Jacques Chirac heeft het laagtste
punt bereikt van alle presidenten voor hem sinds De Gaulle op
een vergelijkbaar punt van hun mandaat. Dat blijkt uit een opi
niepeiling van het weekblad Journal du Dinianclw. Uit de pei
ling blijkt dat de waardering voor de Franse president na hon
derd dagen is gezakt tot 39 procent, terwijl gelijktijdig het per-
!estjcentage ontevredenen is gestegen tot eveneens 39. Toen Chirac
199|in mei aantrad was 59 procent tevreden en 22 ontevreden over
hem.
GEIHet sneeuwt in de Oostenrijkse Alpen
wenen In Oostenrijk is, evenals in veel andere Europese lan-
RE*lden, het kwik flink gedaald. In de Alpen sneeuwt het zelfs boven
de 1.500 meter. Volgens de ÖAMTC, de Oostenrijkse ANWB, zijn
sinds vanochtend sneeuwkettingen verplicht op de Silvretta-
bergpas en de Grossglockner-weg. Ook op de Sankt-Gothardpas
in Zwitserland is winteruitrusting noodzakelijk.
OR"
Franse waarschuwing activisten
Papeete Franse militaire autoriteiten hebben de Greenpeace-
boot Vega en nog een ander schip van de 'vredesvloot' schrifte
lijk gewaarschuwd dat zij met de Franse wet worden geconfron-
Zw|teerd als zij de territoriale wateren rond Mururoa invaren. Daar
oeN hervat Frankrijk begin volgende maand haar kernproeven. De
)en'vvaarschuwing werd gegeven terwijl in Papeete, de hoofdstad
n <4van Tahiti, duizenden mensen de straat opgingen uit protest te
mogen de Franse kemproeven.
3 bj
of jMarcos-miljoenen naar Filipijnen
co jZüRiCHZwitserland heeft ermee ingestemd om de sinds 1986
bevroren miljoenen van de vroegere Filipijnse president Ferdi-
"™^nand Marcos te storten op een geblokkeerde rekening in de Fili-
jpijnen. Het gaat om ruim 825 miljoen gulden, die de familie
Marcos zich volgens de Filipijnse regering tijdens de dictatuur
?del|wederrechtelijkheeft toegeëigend,
efst
Algerijn verdacht van moord op imam
Stockholm De Algerijn Abdelkrim Deneche, die vorige week
maandag op verdenking van medeplichtigheid aan de aanslag
op het Parijse metrostation Saint-Michel in Zweden is aange
houden, wordt nu verdacht van de moord op imam Sahraoui op
11 juli in Parijs. Deneches advocaat heeft dat gisteren verteld
aan de Zweedse radio. Volgens de advocaat is Deneche in hon-
gerstaking gegaan uit protest tegen de beschuldiging.
/«Huisarrest ex-SS-kapitein Priebke
san carlos de barilocheErich Priebke, een 82-jarige voormalige
officier van de Duitse SS is zaterdag in Argentinië opnieuw on
der huisarrest geplaatst. Priebke heeft in 1944 deelgenomen aan
de moord op 335 Italiaanse burgers in voormalige zandsteen-
groeven bij Rome. Volgens zijn advocaten vecht Priebke zijn uit
levering aan Duitsland niet aan. Priebke was juist donderdag
ontheven van huisarrest dat hem vijftien maanden geleden was
opgelegd op grond van een Italiaans uitleveringsverzoek.
Singaporezen maken spieren los
itva.'siNGAPOREDertigduizend Singaporezen, onder wie premier
""•^Goh ChokTong en diverse ministers en parlementsleden, heb
ben gisteren deelgenomen aan een aerobics-oefening om een
inieuw record in het Guinness Book of Records te laten registre
ren. De Singaporezen verbeterden hun eigen record van oktober
1993. Toen namen 26.017 van de ongeveer 2,8 miljoen inwoners
van de stadstaat deel aan een sportmanifestatie.
gkgjBotswana hangt vijf moordenaars op
in ^gabarone In de Afrikaanse staat Botswana zijn zaterdag vijf
'en - moordenaars door ophanging geëxecuteerd. Het waren de eer
ste executies in vijf jaar. President Ketumile Masire had tevoren
oproepen van Amnesty International en andere organisaties
'9 voor de mensenrechten om de doodstraf niet toe te passen,
naast zich neergelegd.
Winnie Mandela vecht scheiding aan
Johannesburg Winnie Mandela zal de echtscheiding aanvech-
(ten die haar echtgenoot, de Zuidafrikaanse president Mandela,
iin gang heeft gezet. Dit meldt de krant Sunday Independent op
'basis van uitlatingen van de advocaat van Winnie. De echtschei
dingsprocedure zal volgens hem meer dan een jaar duren.
Sudan laat ex-premier Al-Mahdi vrij
khartoum Sudan heeft de vroegere premier Sadeq al-Mahdi na
drie maanden gevangenschap vrijgelaten. Al-Mahdi's vrijlating
volgde nadat de Nationale Veiligheidsraad eerder vorige week
besloot een aantal politieke gevangenen vrij te laten. Sadeq al-
Mahdi werd op 15 mei gearresteerd op verdenking van onge
wenste contacten met de buitenlandse oppositie.
Zaïre dreigt VN Hutu's met geweld over grens te zetten
Artsen zonder Grenzen Nederland trekt zijn 25 medewer
kers terug uit de kampen in Zaïre met vluchtelingen uit
Rwanda. Jacques de Milliano, directeur van de organisa
tie, heeft dat vanochtend laten weten voor de NCRV-ra-
dio. Zaïre heeft gedreigd opnieuw Hutu-vluchtelingen uit
Rwanda en Burundi met geweld over de grens te zullen
zetten, als de Verenigde Naties geen haast maken met
hun vrijwillige repatriëring.
den haag-nairobi anp-gpd
Artsen zonder Grenzen vindt
dat schuldigen van de genocide
vorig jaar, die rondlopen in de
kampen, moeten worden opge
pakt en gestraft. „Artsen zonder
Grenzen pleit sinds meer dan
een jaar voor het oppakken van
de veroorzakers van de genoci
de," aldus De Milliano. „Diege
nen die verantwoordelijk zijn,
kunnen straffeloos in de vluch
telingenkampen rondlopen. Die
straffeloosheid moet worden
stopgezet, want deze leiders
hebben de volledige macht over
die kampen in handen."
Door in de kampen te blijven,
vindt De Milliano dat Artsen
zonder Grenzen de verdachten
van volkerenmoord helpt bij het
in stand houden van hun
machtspositie. „Maar wij vin
den dat we verantwoordelijk
heid moeten dragen voor deze
negatieve effecten. Onze con
clusie is dat wij daar niet verder
aan willen bijdragen."
Het besluit om te vertrekken
is volgens hem al een week of
vier geleden genomen en heeft
volgens De Milliano niets te
maken met de gedwongen te
rugkeer van vluchtelingen naar
Rwanda. Het repatriëringspro
gramma van de VN-vluchtelin
genorganisatie (Unhcr), dat vrij
dag van start ging, is tot dusver
op een mislukking uitgelopen.
Nog geen 300 Hutu's hebben te
kennen gegeven weer naar hun
vaderland terug te willen.
De Zaïrese autoriteiten eisen
daarentegen dat tenminste
5.000 vluchtelingen per dag
naar hun land van herkomst
worden teruggebracht. Slaagt
de Unhcr er niet in dit te reali
seren, dan zal het Zaïrese leger
weer worden ingezet om de
vluchtelingen met dwang over
de grens te krijgen. Vorige week
zette het leger op weinig zacht
zinnige wijze meer dan 15.000
Hutu's het land uit.
De Unhcr hoopt echter dat
Zaïre de gewelddadige uitzet
tingen niet zal hervatten alvo
rens besprekingen tussen
vluchtelingencommissaris
Sadako Ogata en de Zaïrese
premier Kengo wa Dondo heb
ben plaatsgevonden, vandaag in
Genève.
Een Rwandees meisje zoekt op een bord naar nieuws over haar broertje.
FOTO REUTER
Sfeer van nervositeit in Frankrijk
parijs cees van zweeden
correspondent
Frankrijk, dat de afgelopen weken twee keer
werd getroffen door bloedige bomaansla
gen, is het afgelopen weekeinde ontkomen
aan een nieuwe aanslag. Op het spoor van
de flitstrein TGV werd even ten noorden
van Lyon een bom gevonden, die alleen
door een montagefout niet is afgegaan.
Evenals de twee bommen die in Parijs
voor doden en gewonden zorgden, bestond
de bom bij Lyon uit een gastankje dat was
gevuld met explosieven. De bom lag aan de
voet van een bovenleidingsmast. Hij had
moeten ontploffen op het moment dat de
trein over een kabel reed die aan de bom
was bevestigd. Maar hoewel vijftien treinen
zaterdagmorgen over de kabel reden, bleef
de veiligheidspal van de bom op zijn plaats.
Op de plaats van de beoogde aanslag rijdt
de TGV 200 kilometer per uur. Een ontplof
fing had de trein, die gewoonlijk vele hon
derden passagiers vervoert, kunnen doen
ontsporen. Het spoor van de TGV, die snel
heden haalt tot 320 kilometer per uur, is be
veiligd door hekken. Bij wijze van extra vei
ligheidsmaatregel worden TGV-spoorlijnen
elke ochtend geïnspecteerd door een spe
ciale, langzaam rijdende trein. De beman
ning daarvan had de bom zaterdagochtend
echter niet opgemerkt.
Om 8.30 uur 's ochtends rapporteerde de
machinist van de Lyon-Nantes-express ech
ter een verdacht voorwerp te hebben ge
zien. De machinist van de volgende trein,
die opdracht had gekregen de plek te in
specteren zonder de locomotief te verlaten,
bevestigde vervolgens de aanwezigheid van
een pakje. Daarop werd alle treinverkeer
gestremd.
In Parijs en andere Franse steden heerste
dit weekeinde een sfeer van nervositeit. Bij
de Hallen werd zaterdag een aantal restau
rants ontruimd, nadat op het trottoir een
doos was gesignaleerd. De doos bleek leeg
te zijn. Op Parijs' grootste luchthaven,
Charles de Gaulle, werd gisteren alarm ge
slagen nadat iemand per abuis een koffertje
had achtergelaten.
S3
ZAGREB Rtr-AFP-ANP
De Kroatische president Tudj-
man heeft zaterdag erkend
dat de Kroaten zich bij de her-
overing van de Krajina schul-
mfi dig hebben gemaakt aan mis-
handeling van de Serviërs.
i lij Maar hij toonde begrip voor
de plegers van deze wanda
den. „Hoe kunnen wij verhin-
j deren dat mensen wier fami
lieleden zijn gedood en wier
huis en kerk in brand is gesto
ken, dat doen", aldus de presi
dent.
verh Hij sprak formeel tegen dat de
U Kroaten uit waren op een etni-
H© sche zuivering van het gebied,
en riep de Kroaten op geen
wraak op de Serviërs te nemen
en niet de door de Serviërs ver
laten huizen te verwoesten.
Tudjman zei dat de regering in
Zagreb de Serviërs ervan heeft
proberen te weerhouden om te
vluchten. „Wij hebben hen op
geroepen te blijven, zij hebben
niet naar ons geluisterd, we
laan dan een goede reis", riep
de president uit.
Er komen steeds meer bewij
zen van Kroatische oorlogsmis
daden bij de inname van de
Krajina. Tudjman heeft zelfs
kritiek gekregen van bondge
noot Duitsland, waardoor de
president, die zaterdag met de
weer in ere herstelde treinver
binding Zagreb-Split een tri
omftocht door Kroatië maakte,
wel moest reageren. Als Bonn
namelijk een boze brief naar
EPR)
3523
Zagreb stuurt, heeft de Kroati
sche regering echt een pro
bleem. De Duitsers geloven im
mers in Kroatië.
In zijn brief schreef de Duitse
minister Kinkel (buitenlandse
zaken) vorige week dat de
plunderingen, brandschattin
gen en andere vernielingen van
Servische eigendommen niet
zijn te rechtvaardigen. De 'etni
sche schoonmaak' kan niet
zonder gevolgen blijven voor
de Kroatische wens aansluiting
te vinden bij de Europese Unie,
zo waarschuwt Kinkel.
De Duitse minister baseert zijn
kritiek op rapporten van Eu
ropese waarnemers en organi
saties van de mensenrechten,
die langzaam beginnen binnen
te druppelen. Na de Kroatische
'Operatie Storm', die meer dan
150.000 Serviërs uit de Krajina
verdreef, hadden de waarne
mers aanvankelijk grote moeite
hun werk te doen. Intussen is
uit hun verslagen echter steeds
duidelijker geworden dat Servi
sche huizen systematisch wor
den geplunderd en in brand
gestoken. Zelfs het vee van de
Serviërs is op grote schaal afge
slacht.
Ook journalisten maken mel
ding van stelselmatige ver
woesting van Servische eigen
dommen. Na twee weken van
explosies en branden biedt het
dorpje Kistanje nu de aanblik
van één grote ruïne van zwart
geblakerde muren en balken.
Ooit was dit een welvarend
boerendorp van trotse stenen
huizen langs wegen met plata
nen, en de thuisbasis van 300
Servische families. Inmiddels
zouden zo'n veertig dorpen
hetzelfde lot als Kistanje heb
ben ondergaan.
Langs de weg, in greppels, in
ruïnes, treffen waarnemers ook
regelmatig de lijken aan van
omgekomen Serviërs. Soms
duiden de wonden zoals een
kogel door het hoofd op
standrechtelijke executies,
maar Kroatische militairen ma
ken een gedegen onderzoek
stelselmatig onmogelijk. De lij
ken worden zo snel mogelijk
opgeruimd. Toch is het tot nu
toe verzamelde bewijsmateri
aal voor de VN voldoende om
de Kroaten ook te beschuldigen
van willekeurige moorden op
Servische burgers.
Veel aandacht richt zich mo
menteel op een mogelijk mas
sagraf bij Knin, de gewezen
hoofdstad van de 'Servische re
publiek' in Kroatië. Waarne
mers van de VN hebben hier 96
kruisen gesignaleerd op kers
verse graven. Een anonieme
VN-soldaat zei op de Belgische
televisie dat hij eerder in Knin
had gezien hoe een bulldozer
een groot aantal lijken, waar
onder ook die van kinderen en
vrouwen, in een massagraf
schoof. Alleen een diepgravend
onderzoek kan de 'volledige le
lijkheid en smerigheid' van de
ze oorlog vaststellen, conclu
deerde VN - woordvoerder Chris
Gunness.
De Kroatische minister van
buitenlandse zaken kwam don
derdag met nieuwe cijfers over
het aantal slachtoffers van de
bliksemoorlog. Onder Servi
sche burgers zijn volgens hem
slechts 24 doden gevallen. Het
aantal gesneuvelde Servische
soldaten zou 524 bedragen, al
leen al in de zuidelijke helft van
Krajina. In de euforische sfeer
die Kroatië beheerst, plaatst
geen van de oppositiepartijen
bij deze cijfers vraagtekens.
Aanvankelijk leek de vierdaagse
oorlog, waarmee Kroatië begin
augustus Krajina heroverde,
ook betrekkelijk netjes te verlo
pen, alleen al omdat het leger
van de Kroatische Serviërs nau
welijks ve.rzet bood. Bovendien
wilden Westerse landen graag
geloven dat de Kroaten de
mensenrechten respecteerden.
De verslagen van VN-waarne
mers dwingen de Westerse
bondgenoten van Zagreb ech
ter tot een kritischer opstelling.
Zij kunnen hun ogen moeilijk
sluiten voor het feit dat na de
herovering van Krajina nog
maar 130.000 Serviërs in Kroa
tië wonen. Voor de oorlog wa
ren dat er 600.000. Onder Tudj-
mans bewind heeft Kroatië, in
de woorden van een VN-zegs
man, steeds meer weg van een
'etnisch zuiver paradijs'.
Rellen rond Ijzerbedevaart
diksmuide gpd-anp
De Belgische rijkswacht heeft
gistermorgen meer dan 100
Duitse, Britse, Franse en Neder
landse neonazi's het land uitge
zet. Ze waren zaterdagavond na
hevige rellen in het Westvlaam-
se Diksmuide gearresteerd. En
kele tientallen Belgische neona
zi's werden over de gemeente
grens gezet.
In totaal werden zo'n 250
neonazi's aangehouden, onder
wie 144 Duitsers, 45 Fransen en
14 Nederlanders. In de laatste
jaren liet de rijkswacht de
rechts-extremisten, die zich tra
ditioneel aan de vooravond van
de zogeheten Ijzerbedevaart in
Diksmuide verzamelen, nage
noeg ongemoeid. Ze konden
vaak ongehinderd verboden
lectuur verspreiden, nazi-sym
bolen dragen of nazi-liederen
zingen.
De rijkswacht besloot dit keer
tot massaal optreden, nadat
grote groepen rechts-extremis
ten zaterdagavond met terras
stoelen waren begonnen te
gooien en het politiebureau van
Diksmuide wilden belegeren.
Daar waren in de loop van de
dag al enkele tientallen neona
zi's opgesloten, onder wie enke
le Belgische rechts-extremisti-
sche kopstukken.
Nadat de rechts-radicalen
met het waterkanon uiteen wa
ren gedreven, begon de rijks
wacht op grote schaal arresta
ties te verrichten. Ook werden
invallen gedaan in enkele café's,
die in de afgelopen jaren notoi
re verzamelplaatsen van rechts-
extremisten werden. Bij de rel
len liepen twee rechts-extremis
ten botbreuken op. Twee agen
ten van de rijkswacht raakten
lichtgewond.
Tijdens de eigenlijke Ijzerbe
devaart, gisteren, bleef het rus
tig. Wel werd de scheuring in de
Vlaamse Beweging dit jaar over
duidelijk. Radicaal-nationalisti
sche Vlamingen weigerden de
eigenlijke herdenking van de
Vlaamse slachtofers uit de Eer
ste Wereldoorlog bij te wonen
omdat het organiserend comité
officieel alleen streeft naar zelf
bestuur van Vlaanderen. Dat
vinden ze niet ver genoeg gaan.
Ze willen dat het comité kiest
voor een onafhankelijk Vlaan
deren en verzamelden zich op
de andere oever van de rivier de
Ijzer, vanwaar zij de toespraken
regelmatig met boegeroep ver
stoorden.
Jeruzalem GPDstad een goed heenkomen heb
ben gezocht.
Israël en de PLO hebben gis
teren in Caïro een akkoord on
dertekend waarbij opnieuw be
voegdheden worden overgedra
gen aan de Palestijnse Autoriteit
op de Westelijke Jordaanoever.
Krachtens de overeenkomst zijn
de Palestijnen voortaan verant
woordelijk voor de landbouw,
de handel en de industrie op de
Westelijke Jordaanoever. De
overige terreinen die het ak
koord beslaat zijn het verzeke
ringswezen, werkgelegenheid
en nijverheid, stedelijk bestuur,
posterijen, brandstofvoorzie
ningen statistieken.
De Israëlische veiligheidsdienst
heeft het afgelopen weekeinde
opnieuw tientallen militanten
van de islamitische verzetsbe
weging Harnas opgepakt. Een
aantal van hen zou van plan
zijn geweest zelfmoord-aansla
gen uit te voeren op doelen in
Jeruzalem, waaronder het cen
trale busstation. Ze wilden ook
kolonisten vermoorden en sol
daten ontvoeren.
Israël houdt de Palestijnse au
tonome enclave Jericho afgeslo
ten van de buitenwereld. Israël
eist de uitlevering van een aan
tal Hamas-militanten, die in de
Homo-protest
tegen president
van Zimbabwe
JOHANNESBURG Rtr-AFP
Ongeveer tweehonderd Zuid
afrikaanse homobetogers heb
ben zaterdag de spot gedreven
met de Zimbabwaanse presi
dent Robert Mugabe bij zijn
aankomst in Johannesburg voor
een regionale topconferentie.
„Mugabe pas op, U betreedt
een zone van gelijke rechten",
stond op een spandoek van de
zwarte en blanke betogers op
het vliegveld. 'Mugaybe or
Mugaybe not', was de tekst op
een ander.
De Zuidafrikaanse Nationale
Coalitie voor gelijkheid van ho
mo's organiseerde de demon
stratie uit protest tegen Muga
be's herhaaldelijke felle uitbar
stingen jegens homoseksuelen,
die hij minder waard noemde
dan varkens en honden. De pre
sident meent dat homo's per-
verselingen zijn die geen rech
ten hebben in zijn land.
SISI
ORANGE
diverse smaken
fles 1,5 liter
NU 3 FLESSEN
A&P Services B V tel 02154-83333
ELKE DAG GOED NIEUWS
Serx'ische politie gebruikt geweld
BELGRADO-ZAGREB AFP-Rtr-Ind
Servië dwingt vluchtelingen uit
de door Kroatië heroverde Kraj
ina zich te vestigen in Oost-Sla
vonië. Op die manier kunnen zij
een buffer vormen tegen het
Kroatische leger. Dat meldt van
daag de Britse krant The Inde
pendent in een bijdrage van
Emma Daly vanuit Belgrado.
Oost-Slavonië is het enige
deel van Kroatië dat nog in Ser
vische handen is. De Kroatische
president Tudjman heeft het af
gelopen weekeinde zijn volk op
nieuw beloofd dat het gebied
zal worden heroverd, 'goed
schiks door onderhandelingen,
dan wel kwaadschiks door mili
tair geweld'.
De Servische vluchtelingen
uit de Krajina spreken over ge
dwongen verhuizing. De Servi
sche politie pakt vluchtelingen
op en gebruikt daarbij zonodig
geweld. Volgens het verslag
worden de Serviërs ter beschik
king gesteld van de milities van
de beruchte 'warlord' Zeljko Ra-
znjatovic, beter bekend als 'Ar-
kan'. Deze heeft in de oorlog in
voormalig Joegoslavië 'naam'
gemaakt bij de etnische zuive
ringen in Bosnië en Kroatië. De
troepen van Arkan zouden
Oost-Slavonië moeten verdedi
gen tegen een mogelijk
Kroatisch offensief.
President Tudjman deed zijn
belofte zaterdag tijdens een rit
in een speciale trein met zes
honderd genodigden die reed
van Zagreb naar Split aan de
Adriatische kust. Het was voor
het eerst in vier jaar dat dit tra
ject van 423 kilometer weer kon
worden afgelegd. Sinds de ver
overing van de Krajina door op
standige Serviërs in 1991was
treinverkeer tussen Zagreb en
Split onmogelijk geweest.
In toespraken beloofde hij de
Kroaten beloofde dat hij hen
ook 'Vukovar zal teruggeven'.
Vukovar ligt in Oost-Slavonië.
De stad vieL in 1991 in handen
van de Serviërs na een beleg
van drie maanden en is sinds
dien een symbool van heroïsch
Kroatisch verzet. Tudjman deed
in zijn rede echter de toezeg
ging dat hij vier maanden de
tijd geeft aan onderhandelingen
en diplomatieke pogingen om
de streek terug te winnen en dat
pas daarna geweld wordt ge
bruikt.
De Verenigde Staten zijn gis
teren begonnen aan een nieuwe
poging hun vredesvoorstel voor
ex-Joegoslavië aan de man te
brengen. Onderhandelaar Hol
brooke praat vandaag in Parijs
met de Bosnische president
Izetbegovic.
Franjo Tudjman laat zich tijdens zijn treinreis van Zagreb naar Split overal hartstochtelijk toejuichen.
FOTO REUTER
