Laatste blauwhelmen forazde"ietaanorcle
laten Gorazde achter
Handelaar: Geldmarkt is absoluut
Buitenland
[inister Madelin weg
Franse franc valt
rjt jware gevechten grens
®)agestan-Tsjetsjenië
Kok: Blauwhelmen naar
Geld voor opvang vluchtelingen
Brand raast door Long Island
new york Een bosbrand raasde gisteren voor de tweede dag
door de rijke woonwijken in het oosten van Long Island, 150 km
ten oosten van New York. Niemand liep verwondingen op, maar
het vuur heeft al 2.500 hectare gebied bij de stranden ver
De vlammen legden al acht huizen in de as. Honderden i
waren gedwongen hun woning te verlaten. Veel wegen en
spoorlijnen in het gebied moesten worden afgesloten. Gouver
neur George Pataki van de staat New York riep de noodtoestand
in het gebied uit.
Hillary Clinton gaat naar China
Washington De Amerikaanse First Lady Hillary Clinton brengt
begin volgende maand een bezoek aan de VN-Vrouwenconfe
rentie in China. De beslissing komt nadat China donderdag de
activist voor de mensenrechten Harry Wu had uitgewezen. De
First Lady zou volgens het Witte Huis niet naar Peking zijn ge
gaan als Wu niet was vrijgelaten.
Egypte biedt Saddam politiek asiel aan
cairo De Egyptische president Hosni Mubarak heeft aangebo
den de Iraakse leider Saddam Hoessein politiek asiel te verlenen
om verder bloedvergieten te voorkomen en de problemen van
het Iraakse volk op te lossen. Dat berichtte een Egyptische krant
gisteren. Mubarak maakte het aanbod begin augustus, nog voor
het overlopen van twee van Saddam's schoonzoons naar Jorda
nië. kenbaar aan de Jordaanse koning Hoessein.
Walesa ontslaat naaste medewerker
Warschau De Poolse president Walesa heeft gisteren zijn om
streden naaste medewerker en kabinetschef Mieczyslaw Wa-
chowski de laan uitgestuurd. De stap wordt gezien als het begin
i zijn campagne voor herverkiezing. De 45-jarige Wachowski,
i van de impopulairste politici van Polen, was Walesa's voor-
nalige chauffeur en werd geleidelijk diens belangrijkste politie-
e adviseur.
Aer massahuwelijk in Moonsekte
De Zuidkoreaanse zakenman en sekteleider Sun Myung
i, hoofd van de Verenigingskerk, leidde gisteren een bijeen-
Jkomst in Seoul, waar ruim 35.000 paren in het huwelijk traden.
a satellietverbindingen namen nog eens 325.000 paren in vele
panden deel. De happening vond plaats in het Olympisch Sta
llion van de Zuidkoreaanse hoofdstad. Moon, die in 1954 zijn
ttekte oprichtte, hield in 1961 voor herperst een dergelijke bij
eenkomst waar 35 paren aan deelnamen.
[rus cees van zweeden
|)rrespondent
lin Madelin, de Franse
i financiën
zaken, is gisteren afgetre-
nadat zijn bezuinigings-
door de regering waren
worpen. Hoewel premier
Juppé het ontslag aan-
lardde, was dat een bittere pil
r de regering. De Franse
c verloor bijna twee centi-
ten opzichte van de Duitse
k.
adelin had donderdag voor
Franse televisie gezegd dat
ibtenaren moesten inleveren,
noemde het 'niet normaal'
jt ambtenaren maar 37-,5 jaar
n hun pensioen hoefden bij
terwijl alle andere
ïrknemers veertig jaar moeten
:alen.
Madelin werd echter vrijwel
imiddellijk teruggefloten door
an Puech, de minister die ver-
ïtwoordelijk is voor ambtena-
nbeleid. Puech verklaarde dat
kwestie niet ter discussie
stond. Nadat Madelin ontslag
had genomen, koos premier
Juppé nadrukkelijk partij voor
Puech. Juppé: „De strijd tegen
de privileges (van ambtenaren)
moet niet worden verward met
het aantasten van sociale rech
ten". HIJ benoemde Jean Art-
huis tot opvolger van Madelin.
Arthuis was minister van eco
nomische ontwikkeling en plan
ning.
Het ontslag van Madelin had
niet op een siechter moment
kunnen komen. De Duitse Bun
desbank heeft donderdag zijn
lombard-rente (het tarief waar
tegen zij voor korte tijd geld
leent aan commerciële banken)
met een half procent verlaagd.
Hoewel de Franse centrale bank
die renteverlaging niet volgde,
werd aangenomen dat dat een
kwestie van dagen was. Het ont
slag van Madelin en de daarop
volgende val van de franc heb
ben dat echter minder waar
schijnlijk gemaakt. Renteverla
ging IS bitter hard nodig om de
economie te stimuleren.
)SKOU Rtr-AFP
.4 Het
11 het grensgebied met de Rus-
iche regio Dagestan zijn giste-
gevechten met
jetsjeense rebellen tenminste
Russische grenswachten en
aalf Dagestaanse soldaten ge-
)od. Volgens het Dagestaanse
listerie van binnenlandse za-
oerden zo'n vijftig
jetsjeense strijders uit Dage-
in de aanval uit.
incident was één van de
;te schendingen van het
ilitair akkoord dat de Russi-
tie regering en de opstande-
igen eind vorige maand slo-
De Tsjetsjenen voerden
aanval uit mét automati
ze geweren, zwaTe mitrail-
raketwerpers. De ge-
naren volgens Moskou
inderdagavond begonnen na-
de rebellen vier Russische
Beieren in gijzeling hadden
nomen.
Het Russische ministerie van
inenlandse zaken sprak in-
•sen berichten tegen dat een
Dep opstandelingen in Tsjets-
gebouw in Goeder-
es, de tweede stad van de op
standige republiek, had bezet.
Het Russische persbureau Itar-
Tass had dat eerder op de dag
op gezag van de Russische be
velhebber in Tsjetsjenië be
kendgemaakt.
De woordvoerder zei dat er
niets aan de hand was en dat de
stad van 60.000 inwoners, die
ten oosten van de hoofdstad
Grozny ligt, onder volledige
controle staat van de Russen en
Moskou-gezinde lokale milities.
Maandag eindigde een verge
lijkbare actie door een andere
groep verzetstrijders in de stad
Argoen in een bloedbad.
De Russische president Jeltsin
liet gisteren doorschemeren
zeer ontevreden te zijn over het
trage verloop van het ontwape
ningsproces in Tsjetsjenië. Jelt
sin benoemde de secretaris van
de nationale Veiligheidsraad,
Oleg Lobov, als zijn persoonlijke
vertegenwoordiger in de op
standige deelrepubliek. Lobov
geldt als een aanhanger van de
harde lijn en één van de men
sen die ervoor verantwoordelijk
was dat Rusland destijds het le
ger inzette tegen de Tsjetsjeense
opstandelingen.
'Uwe Barschel
is mogelijk
toch vermoord'
Uwe Barschel, de voormalige
CDU-premier van de Duitse
deelstaat Sleeswijk-Holstein die
in 1987 dood werd aangetroffen
in de badkuip van zijn hotelka
mer in Genève, is mogelijk toch
vermoord. Dat heeft het Duitse
TV-station ZDF gisteravond ge
meld.
Het Zwitserse openbaar mi
nisterie had destijds geconclu
deerd dat er sprake was van
zelfmoord, en het dossier was
gesloten. Maar nu is bij een
nieuw toxicologisch onderzoek
van de universiteit in München
ontdekt dat er giftige stoffen in
het lichaam van Barschel zaten
die tot nu toe over het hoofd
waren gezien. Een andere des
kundige had al eerder geconclu
deerd dat Barschel al in coma
was toen dodelijke doses ge
neesmiddelen werden toege
diend.
Het openbaar ministerie in
Lübeck onderzoekt of het nieu
we onderzoek voldoende feiten
aanreikt om te concluderen tot
moord. De nieuwe informatie is
onder meer afkomstig uit de ar
chieven van de Stasi, de voor
malige geheime dienst van de
DDR.
Russische regering tracht met beschikbaar stellen roebels crisis in bankwereld te bezweren
CORRESPONDENT
De Russische regering en de centrale
bank hebben gisteren onmiddellijke
maatregelen aangekondigd om een cri
sis in de particuliere bankwereld te be
zweren. Plaatsvervangend premier Ana
toli Tsjoebais beloofde dat de regering
door het beschikbaar stellen van roebels
zal zorgen dat de banken hun verplich
tingen tegenover elkaar na kunnen ko
men. De Russische financiële markt
wordt sinds donderdag geteisterd door
ernstige liquiditeitsproblemen. Min
stens tien commerciële banken bleken
niet meer in staat hun kredieten terug te
betalen.
„De geldmarkt is absoluut dood. Nie
mand werkt", verklaarde een deviezen-
handelaar van de Moskouse Mostbank
gisteren. „De banken zijn bang voor el
kaar. Niemand weet meer of een andere
bank zijij schulden betaalt", aldus de
zegsman. De rente voor daggeld liep
binnen een paar dagen op van 60 tot
1000 procent op jaarbasis. Door de
maatregelen van de centrale bank daal
de dat percentage gisteren weer tot on
geveer 200 procent, maar de geldhandel
bleef dood en de baniders verlangden
dat de centrale bank meer roebels be
schikbaar stelt.
De woordvoerder van een van de
grootste commerciële banken zei dat
hier het domino-effect zeer duidelijk
zichtbaar wordt: „Als één bank begint te
schudden, wordt dit buitengewoon
pijnlijk voor de andere leden van de
bankgemeenschap". De president-di
recteur van de centrale bank, Tatjana
Paramanova, verklaarde echter dat de
banken in roebelnood verkeren doordat
ze veel te veel dollars hebben gekocht.
In bankierskringen wordt gevreesd
dat een aantal kleinere banken het lood
je zal leggen. Een bankier had het over
een complot: „Er vindt een onbeschaafd
gevecht plaats over de hoofden van de
cliënten". Ook de leider van de invloed
rijke Jabloko-fractie in het Russische
parlement, de econoom Javlinski, ver
langde gisteren energiekere stappen van
de Russische regering en de centrale
bank om de ondergang van een aantal
banken te voorkomen.
Terwijl de bankiers tobben over hun
tekort aan roebels, deelden de regering
en de centrale bank donderdag mee dat
de pogingen om de koers van de natio
nale munteenheid te stabiliseren succes
hebben. Begin juli besloten regering en
bank dat de roebel zou mogen zweven
tussen de 4.300 en 4.900 voor een dollar.
Tot 31 oktober stond de bank garant dat
deze koers zou worden gehandhaafd.
Nu is die maatregel verlengd tot eind
van het jaar. Door steunaankopen moet
de bank voorkomen dat de roebel, net
als vorig jaar oktober, een tomeloze val
beleeft. Deze 'zwarte dinsdag' heeft vele
miljoenen Russen van hun spaargeld
beroofd.
Nu meent de centrale bank met een
geschatte reserve van 25 miljard aan
goud en harde valuta een herhaling van
die catastrofe te kunnen voorkomen.
„Het is duidelijk dat we in staat zijn de
roebel binnen de afgesproken band
breedte te houden", aldus plaatsvervan
gend minister-president Tsjoebai. Hij
voegde daaraan toe dat dit buitenge
woon belangrijk is voor de exporteurs,
de importeurs, de commerciële banken
en de 'gewone' Russen.
Volgens regeringsexperts is een van
de gevolgen van het stabilisatiebeleid
dat er veel meer geld in bedrijven wordt
geïnvesteerd. Daarnaast heeft het beleid
een positieve uitwerking op de inflatie,
die blijft dalen en nu op ongeveer vier
procent per maand staat. De financieel
expert van de Stolitznibank zei gisteren
echter dat er juist meer geld in de eco
nomie moet worden gepompt: „Ze (de
regering en de centrale bank-red.) heb
ben geprobeerd de inflatie te snel af te
remmen. Het is als in een auto: als je te
hard remt, raakt je wagen van de weg".
Andere experts vrezen dat alle goede
voornemens van de regering teniet wor
den gedaan als na de zomervakantie
aan de landbouwsector weer vele mil
jarden subsidie moeten worden betaald
en defensie geld wil zien. Het ministerie
van binnenlandse zaken, met een strijd
macht bestaande uit honderdduizenden
ME-ers, en het departement van defen
sie meldden deze week dat ze alleen
nog maar 'op krediet' vechten. De spe
ciale eenheden in Tsjetsjenië hebben al
drie maanden geen cent gezien en de
meeste militairen die in de rest van Rus
land zijn gelegerd, zijn op minimale
rantsoenen gezet.
De bewindslieden van defensie en
binnenlandse zaken oefenen al maan
den enorme druk uit op hun collega van
financiën om eindelijk eens over de
brug te komen, maar deze houdt zijn
portemonnee nog steeds dicht. Toch zal
er binnenkort betaald moeten worden,
want met de verkiezingen van decem
ber voor de boeg kan Moskou zich geen
ontevreden boeren en soldaten veroor
loven. Het zijn hoogstwaarschijnlijk die
groepen die de doorslag zullen geven bij
de verkiezingen. En indien het Kremlin
aan de verlangens van militairen
boeren tegemoet komt, zit een nieuwe
inflatiegolfer dik in.
Kroaten en Serviërs sluiten bestand over Oost-Slavonië
'Ook Rwandese
vrouwen schuldig
aan genocide'
NAIROBIAP
Vrouwen zijn even schuldig aan
de genocide in Rwanda vorig
jaar als mannen, maar veel
vrouwenontlopen vervolging
omdat ze nog steeds als on
schuldige getuigen worden ge
zien. Dat heeft de mensenrech
tenorganisatie African Rights
vandaag gezegd.
Volgens African Rights heb
ben vrouwen en meisjes, onder
wie regeringsfunctionarissen,
huishoudsters, onderwijzeres
sen, verpleegsters en nonnen
ook mensen vermoord.
„Ze blonken uit als aanvoer
ders van de genocide en spoor
den de moordenaars met hun
gezang en gejoel aan tot actie.
Ze kwamen kerken, scholen,
voetbalstadions en ziekenhui
zen binnen om de gewonden af
te maken en hakten vrouwen,
kinderen en zelfs mannen
dood", aldus een rapport van de
in Londen gevestigde mensen
rechtenorganisatie.
Cyanide-lek in
rivier gedicht
GEORGETOWN DPA-Rtr
Ingenieurs zijn erin geslaagd
het weglekken van giftig afval
water van een goudmijn in de
Guyanese rivier Essequibo te
stoppen. Ze hebben een nieuwe
dam aangelegd rond het opslag
bekken voor het afvalwater, dat
een hoge concentratie cyanide
bevat.
Sinds het begin van de lekka
ge, afgelopen zondag, is naar
schatting 12,5 miljoen kubieke
meter cyanide-oplossing in de
belangrijkste rivier van Guyana
terechtgekomen. Behalve dui
zenden vissen zijn ook zoogdie
ren, zoals everzwijnen, om het
leven gekomen. Het leger voor
ziet de mensen van schoon
drinkwater.
goma-den haag Minister Pronk (ontwikkelingssamenwerking) stelt 10 miljoen gulden beschikbaar voor de opvang van Rwandese en Burundese vluchtelingen in kampen in Zaïre, Bu
rundi en Tanzania. De VN-vluchtelingenorganisatie Unhcr kan het geld ook besteden voor de opvang van de vluchtelingen die deze week door Zaïre naar Rwanda en Burundi zijn terug
gestuurd. Pronk besloot tot de gift omdat de Unhcr door de recente ontwikkelingen behoefte kreeg aan extra geld. Als gevolg van de deportaties van vluchtelingen op deze foto
wachten enkelen van hen in een truck in Goma uit Zaïre naar Rwanda en Burundi moet de vluchtelingenorganisatie extra werk verrichten. foto »ap» ricardc mazalan
De 65.000 moslims in de 'veilige zone' Gorazde zullen
het voortaan zonder de bescherming van VN-blauwhel-
men moeten stellen. Het laatste contingent van 171 Brit
se blauwhelmen begon zich gistermorgen terug te trek
ken. Eerder deze week verliet een groep van 58 Oekraïnse
blauwhelmen Gorazde al. Volgens de VN betekent de te
rugtrekking van vrijwel alle blauwhelmen niet dat de Vei
lige zone' voortaan niet meer op bescherming kan reke-
BOEDAPEST-ZAGREB «GPD-AFP-Rtr
De blauwhelmen worden juist
teruggetrokken om zonodig
NAVO-luchtaanvallen te kun
nen uitvoeren zonder het risico
te lopen dat de belegerende
Bosnische Serviërs opnieuw tot
grootschalige gijzelingen over
gaan, zo legde VN-woordvoer-
der luitenant-kolonel Chris Ver
non gisteren uit.
Na het vertrek van de laatste
blauwhelmen blijven slechts
twaalf ongewapende VN-waar
nemers in de moslim-enclave
achter. Die kunnen zonodig
NAVO-luchtsteun inroepen als
de situatie daarom vraagt. Vol
gens woorvoerder Vernon zal de
NAVO in dat geval 'hard en
grootschalig' optreden.
Het vertrek van de eerste Brit
se blauwhelmen uit Gorazde
lokte donderdagavond een ern
stig incident uit. Een dertigtal
Bosnische soldaten viel het
kamp van de Britten aan. Die
sloegen de aanval af en schoten
twee aanvallers dood.
Gorazde is, na de val van Ze-
pa en Srebrenica, de laatste
moslim-enclave in het oosten
van Bosnië. De Bosnische Ser
viërs maken er geen geheim van
dat ze Gorazde aan hun grond
gebied willen toevoegen. Hoe
wel de VN en de internationale
gemeenschap tot nu toe belo
ven Gorazde te beschermen te
gen eventuele aanvallen van de
Bosnische Serviërs, lijkt de be
reidheid om Gorazde op te ge
ven 'te groeien. Militaire des
kundigen achten de enclave op
termijn niet levensvatbaar.
Het Kroatische leger en de
opstandige Krajina-Serviërs
hebben gisteren een formeel
bestand gesloten voor Oost-Sla
vonië, het laatste gebied van
Kroatië dat nog in Servische
handen is. Het akkoord treedt
vandaag om twaalf uur in wer
king.
Volgens het akkoord kunnen
VN-waarnemers aan de frontlijn
terugkeren. Deze hadden het
gebied in mei verlaten, tijdens
de Kroatische aanval op West-
Slavonië. De spanning rond
Oost-Slavonië was weer opgelo
pen nadat Kroatië drie weken
geleden de rest van de Krajina
veroverde. Schermutselingen
deden zich voor aan de west
grens van Oost-Slavonië. Ge
vreesd werd dat ook het aan
grenzende'Servië bij een even
tueel conflict om Oost-Slavonië
zou kunnen worden betrokken.
Volgens Milan Milanovic, de
'minister van defensie' van de
Serviërs in Kroatië, betekent het
staakt-het-vuren van gisteren
een 'eerste voorwaarde' voor
mogelijke onderhandelingen
met de Kroaten. Volgens hem
wordt komende week maandag
of dinsdag de speciale VN-ge-
zant Akashi in Erdut vlakbij
Vukovar verwacht. Dat kan 'het
begin van een proces van on
derhandelingen over de toe
komst van Oost-Slavonië bete
kenen'.
Het kabinet is er volgens pre
mier Kok nog lang niet aan toe
Nederlandse blauwhelmen naar
de bedreigde moslim-enclave
Gorazde te sturen. Eerst moeten
de VN en NAVO duidelijk ma
ken wat zij met het gebied wil
len. In elk geval is duidelijk dat
Gorazde, evenals vorige maand
Srebrenica, desgewenst op elk
moment door de Serviërs over
rompeld kan worden, aldus Kok
na afloop van de ministerraad.
Donderdag had de minister
president zijn collega's Voor
hoeve (defensie) en Van Mierlo
(buitenlandse zaken) nog voor
zichtig gepolst over het idee Ne
derlandse militairen naar Gora
zde te sturen. In het overleg met
Voorhoeve bleek echter dat de
ze er niets voor voelt opnieuw
Nederlandse soldaten in een
onhoudbare positie te manoeu
vreren.
Ook de WD- en CDA-fractie
in de Tweede Kamer zijn mor
dicus tegen een nieuw riskant
avontuur in Bosnië. Zonder vrij
wel algemene steun in kabinet
en Tweede Kamer, zo heeft Kok
geconcludeerd, is een Neder
lands aanbod aan de VN om
troepen voor Gorazde te leveren
een onhaalbare kaart. De VN
heeft bovendien nog geen ver-
Wim Kok
zoek tot troepenleverantie inge
diend.
Volgende week vrijdag zal het
kabinet zich buigen over de
vraag hoe het verder moet met
de vredesmissie in voormalig
Joegoslavië. Maandagavond
krijgt de Tweede Kamer een
brief waarin de val van Srebre
nica wordt geëvalueerd.
Brandweermannen in silhouet, afgetekend tegen een muur van
vlammen in Westhampton. foto ap» bill davis
