Herhaling in het kwadraat
'Dit is de grootste dood
sinds Elvis Presley'
Reïncarnatie zeemeermin
Cultuur Kunst
Stedelijk Museum ziet voorlopig
af van expositie op Internet
te
Yeer kunstwerk Jan
5 Volkers vernield
ederlander
:ett icoon
ap rug aan
ïrk Cyprus
VNDAG 14 AUGUSTUS 1995
OOP.071
CHEF CERT VISSER. 071 356441
BIOSCOPEN
LEIDEN
LIDO 1,2, 3, 4 en STUDIO tel: 071
124130/133210, Steenstraat 39.
LI DO 1
Power Rangers al .dag 14.30
First Knight 12 jr., dag. 18.40,
21.15.
LIDO 2
Frank en Frey al., dag., 14.30.
Die Hard with a Vengeance 16 jr.,
dag. 18.45.21.15.
LIDO 3
Flodder 3 al., dag. 14.15, 18 45,
21.15.
LIDO 4
Casper al., dag 14.30, 19.00,
21.15.
STUDIO
Free Willy 2 al., dag. 14.30,
19.00,21.15.
LUXOR tel: 071-121239, Stations
weg 19.
Crimson Tide al., dag. 18.45,
21.30.
TRIANON tel: 071-123875, Bree-
straat 31.
La Reine Margot do t/m woe,
20.00.
Outbreak do t/m woe 19.30.
French kiss do t/m woe 21.45.
KIJKHUIS tel: 071-142895, Vrou
wenkerksteeg 10.
Sleep with me do t/m woe (zo ge
sloten) 19.30,21.45.
The madness of King George do
t/m woe (zo gesloten) 20.00,
22.15.
DEX
Burnt by the Sun do 20.30.
J'ai pas Sommeil vr 20.30.
Le Mépris za 20.30
The Puppetmaster zo 20.30.
The Wooden Man's Bride wo
20.30.
ALPHEN AAN DEN RUN
EUROCINEMA tel: 01720-20800.
Van Boetzelaerstraat 6
Flodder III al dag 18.30,
21.15, zoook 16.00.
Free Willy 2 al dag 13.45,
18.45. 21.30, zoook 16.00.
Die Hard with a Vengeance 16 jr.,
dag 18.30.21.15. zoook 16.00.
Casper al., dag. 13.45, 18.45,
21.00, zoook 16.00.
Power Rangers al., dag. 14.00.
Franken Freyal., Ned.gespr.,
dag. 14.00!
VOORSCHOTEN
KINDERBIOSCOOP CC tel: 071
790698, Prinses Marijkelaan 4.
101 Dalmatiërs al., Ned. gespr.,
ma di woe 14.00.
Kipling's Junglebook al., ma di
woe 15.30.
DEN HAAG
ASTA 1 tel: 070-3463500, Spui
27.
Crimson Tide al., dag. 13.15,
16.00, 18.45,21.30.
ASTA 2
Casper al., dag. 13.15, 16.00,
18,45,21.30.
ASTA 3
Flodder 3 al., dag. 13.15, 16.00,
18.45, 21.30.
BABYLON 1 tel. 070-3471656,
naast Centraal Station.
First Knight al., dag. 13.15,
16.00, 18.45, 21.30.
BABYLON 2
The Madness of King George 16
jr., dag. 13.15, 16.00, 18.45,
21.30.
BABYLON 3
A Bronx Tale 12 jr., dag. 16.00,
18.45,21.30.
Frank Frey al., dag. 13.15.
METROPOLEI tel. 070
3456756, Carnegielaan 15.
French Kiss al., dag. 13.15,
16.00, 18.45,21.30.
METROPOLE 2
Crimson Tide al,. dag. 16.00,
18.45, 21.30.
Frank Frey al., dag. 13.15.
METROPOLE 3
Milk Money al .dag. 13.15,
16.00, 18.45.21.30.
METROPOLE4
Free Willy 2 al dag. 13.15,
16.00, 18.45.21.30.
METROPOLE 5
Die Hard..with a vengeance 16 jr.,
dag. 13.15, 16.00, 18.45,
21.30.
MOVIEWORLD Kurhausweg2. tel:
070-3515738, reserveren tel 070-
3515778
Flodder 3 al., dag. 11.50, 14.15,
16.50, 19.20,22.10.
Outbreak 12 jr., do t/m wo 18.15;
za alleen 20.50
Die Hard., with a vengeance 16
jr., dag. 12.50, 15.40, 18.30,
21.35.
Casper al., dag. 12.10, 14.20,
16.30, 18.40, 21.10.
Bad Boys 16 jr., dag. 16.40,
19.10,21.55.
Power Rangers, the movie al., dag.
11.40, 13.50, 16.05.
First Night al., dag. 13.20,
16.10, 19.00, 21.45
Crimson Tide al., dag. 13.30,
16.00, 18.50, 21.25.
Free Willy 2 al., dag. 12.00,
14.10, 16 15, 18.20, 20 30; vr
za 22.40.
A Bronx Tale 12 jr., do vr zo t/m
wo 20.50, za 18.15.
French Kiss al., do zo t/m wo
22 30.
Bad Boys 16 jr., dag. 16.40,
19.10,21.55.
ODEON 1 tel. 070-
3462400/3462401. Herengracht
13.
French Kiss al dag. 18.45,
21.30.
Free Willy 2 al dag. 13.15,
16.00.
ODEON 3
Bad Boys 16 jr., dag. 18.45,
21.30.
Power Rangers, the movie dag.
13.15, 16.00
ODEON 4 RIKSBIOSCOOP
Terminal Velocity 12jr.,dag.
11.45, 14.15, 16.45. 19 15.
21.45.
OMNIVERSUM tel: 070-3545464,
Pres. Kennedylaan 5.
Bevers al., dag. 11.00.
The Living Sea al., dag. 12.00,
14.00, 16.00.21.00.
Destiny in Space al., dag. 13.00,
15.00.20.00
The Secret of Lice al., dag. 17.00.
Is daar Iemand? al., dag. 19.00.
HAAGS FILMHUIS tel 070-
3656030, Spui 191.
Window to Paris 16 jr., dag.
19.30,21.45.
Burnt by the Sun 16 jr., dag.
19.15.
Ermo 16 jr., dag. 22.00.
Chinatown 16 jr., ma t/m wo
19.15.
WASHINGTON HANS DE BRUUN
Sinds de moord op John Len-
non in 1981 heeft geen overlij
den de popwereld zo in beroe
ring gebracht als de dood vorige
week van Jerry Garcia (53), de
legendarische leider van de
rockgroup de Grateful Dead. Na
zijn overlijden aan een hartaan
val in een drugskliniek verkeren
zijn miljoenen Amerikaanse
fans in een shock. Zelfs presi
dent Bill Clinton deed in een
speciaal interview met MTV
mee aan de publieke rouw.
Garcia werd vrijdag in stilte
begraven in Belvedere, een
stadje ten noorden van San
Francisco. Sindsdien is de be
graafplaats daar al een soort be
devaartsoord voor 'Dead'-fans
geworden. Zondag was Golden
Gate Park in San Francisco het
toneel van een herdenkingsce
remonie, waar twintigduizend
fans naar toe kwamen. Sommi
gen snikkend van de emotie,
anderen dansend en zingend.
Georganiseerd door de stad San
Francisco en Gracia's impressa-
rio Bill Graham. Garcia's doch
ter Annabelle riep de resterende
leden van de band op door te
gaan.
Jaren zestig
Tweehonderd drummers voer
den een ritmisch stuk uit als
herdenking. Alle aanwezigen -
waarvan velen t-shirts met 'I
Will Survive' droegen - waren
ervan overtuigd dat een genie is
heengegaan. Zo noemde Bill
Clinton hem ook, ,,een genie,
een groot talent". Maar hij riep
de Amerikaanse jeugd ook op
,,te leren van zijn dood", die
mede het gevolg is van overma
tig drugsgebruik. De Republi
keinse gouverneur van de staat
Massachusetts, William Weld,
prees Jerry Garcia „om zijn
zachtmoedigheid en zijn opti
misme".
Clinton en Weid zijn kinderen
van de jaren zestig, toen de Gra
teful Dead bekend en berucht
werden vanwege hun LSD-par-
ties en hun ruige muziek. De
Dead waren - of beter zijn, de
band bestaat nog steeds - ico
nen van het hippietijdperk, die
erin geslaagd zijn ondanks hun
gevorderde leeftijd drie decen
nia lang mee te draaien. Dead-
concerten zijn ook anno 1995
nog steeds uitverkocht.
Jerry Garcia werd de voorbije
dagen overal in Amerika her
dacht. In clubs, op het Internet,
op de voorpagina's van alle gro
te kranten. De dood van Garcia
- die de laatste jaren net zo be
kend werd door zijn schilderijen
en zijn kunstzinnige ontwerpen
voor mateloos populaire strop
dassen - kwam onverwacht
maar niet als een verrassing. Hij
was al jaren verslaafd aan heroï
ne en cocaïne, en was net weer
in een afkick-centrum opgeno
men toen hij door een hartaan
val werd getroffen.
Verering
Maar zijn dood lijkt het begin te
gaan worden van een nieuwe
verering, die volgens sommigen
die van andere dode cultfiguren
- James Dean, Marilyn Monroe,
Elvis Presley en John Lennon -
kan gaan overtreffen. „Dit is de
grootste dood van een be
roemdheid sinds Elvis", zei Ro
ger Richman, de Hollywood-
agent die de nalatenschappen
beheert van andere beroemde
sterren. William Ferris, een
hoogleraar in de popcultuur uit
Californië zei „dat Garcia in on
ze moderne cultuur de heiligen-
rol vervulde die in vroeger tij
den aan religieuze figuren werd
toebedeeld".
Dat hij een heroineverslaafde
was valt volgens Michael Mars
den van de American Culture
Association daarbij in het niet.
Net als Elvis, Marilyn Monroe
en James Dean „zijn zij eenvou
dige mensen die groot talent
hebben en door de aanvaarde
normen uit te dagen tot grote
hoogten stijgen. En allemaal te
vroeg dood gaan".
Het Stedelijk Museum in Amsterdam ziet voorlo
pig af van de voor september geplande tentoon
stelling op Internet. De presentatie zou plaatsvin
den ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan,
maar wordt wegens geldgebrek uitgesteld tot
maart 1996.
„Aanvankelijk was het de bedoeling kunste
naars te vragen het eeuwfeest met ons mee te
vieren op Internet", vertelt conservator Dorine
Mignot. Onder de titel 'Site specific in a digital
landscape' zou speciaal voor het net gemaakte
kunst te zien zijn; niet aan de museummuren,
maar op beeldschermen.
Hoe de tentoonstelling er volgend jaar uitziet,
weet Mignot nog niet. Volgende maand presen
teert ze de opzet. Het museum zal de tentoon
stellingvoor een groot deel extern financieren.
Het Stedelijk viert het 100-jarige bestaan met
een aantal tentoonstellingen. Onder de titel
'Goed, modern werk' is werk te zien van Chagall,
Braque, Picasso, Redon, Kandinsky, Soutine, Zad-
kine en Sluyters uit de collectie Regnault. De ver
zameling kwam in 1953 in het bezit van het Ste
delijk. Het museum ontleende de titel van de ten
toonstelling aan een uitspraak van P. Regnault
over zijn kunstcollectie.
Het eeuwfeest wordt ook gevierd met een ten
toonstelling waarin het museum de stand van za
ken in de jonge kunst laat zien. In de erezaal geeft
museumdirecteur Rudi Fuchs zijn persoonlijke
visie op de collectie van het museum. Ook vindt
een tentoonstelling over 100 jaar drukwerk van
het Stedelijk plaats.
mderscheiding voor sopraan
Uprdam De in Amsterdam woonachtige sopraan Sophia van
"ie (70) mag zich Ridder in de Orde van Oranje-Nassau noe-
1. Zij ontving de koninklijke onderscheiding gistermiddag uit
den van mevrouw N.A. Allegro van het Kabinet van de bur-
leester vam Amsterdam. Mevr. Van Santé kreeg de onder-
leiding als dank voor haar 'jarenlange kunstenaarschap op in-
hationaal niveau'. In '56 werd zij lid van het Nederlands Ka-
fkoor van Felix Nobel en weer later opera- en concertzange-
Jaren later studeerde zij in Rome bij Napoleone Annovazzi,
rietta Amstad en Ruth Horna, werd soliste bij de Nederlandse
>ra en hoofddocente zang aan het Koninklijk Conservatorium
)en Haag. Van Santé is thans onder meer jurylid van het Cris-
iDeutekom Zangconcours.
oneelgroep Amsterdam met Tsjechov
0 [terdam Toneelgroep Amsterdam (TGA) opent dit seizoen
e Ron teen stuk van Anton Tsjechov. Pierre Bokma speelt de titelrol
ivanov'. De première is op 31 augustus in de Stadsschouw-
wijz :g in Amsterdam. Daarna volgt een toernee door Nederland,
lisseur is de Duitser Jürgen Gosch, die eerder bij TGA Gyges
zijn ring ensceneerde. In 1987 maakte hij voor de Nederland
en noi Opera de voorstelling Tristan und Isolde. De nieuwe vertaling
bij Bi 1 Ivanov (1887) is van Robert Steijn.
de ai
gaan andleider Phil Harris overleden
'tig en veertig, Phil Harris, is op 91-jarige leeftijd in Rancho
p 1 rage in de staat Californië overleden. Hij trad op in talloze ra-
Ie er - en televisieshows van beroemde sterren als Jack Benny,
3kk 1 ry C°m0, Ed Sullivan en Dinah Shore. De zoon van een cir-
(muzikant uit I indnn in Indiana lipt nnk hpprtip Ralnn uit Hi
muzikant uit Lindon in Indiana liet ook beertje Baloo uit de
ny-tekentrucagefilm 'Junglebook' het lied 'The Bare necessi-
zingen. Het leverde Harris een Oscar-nominatie op. Aan de
van John Wayne vertolkte de muzikant ook nog een filmrol,
rris was in zijn eerste huwelijk getrouwd met de Australische
ilspeelster Mary Ralstonn; de tweede keer trad hij in het hu-
ijksbootje met de Amerikaanse actrice Alice Fay.
VDEN HAAG RTR/ANP
atNederlandse kunstverza-'
laar heeft een 15e eeuwse
iNDU, antijnse icoon teruggegeven
de kerk van Cyprus. Het re-
tuze kunstwerk met daarop
aartsengel Michaël en twee
ige vrouwen, is afkomstig
het noordelijk deel van Cy-
s. Priesters en lokale verslag-
"e'6sn ers hebben dat gezegd.
w mds de jaren 50 hing de 'Mi-
1 el' in het bisschoppelijk pa-
van de Grieks Orthodoxe
t in Kyreneia. Na de Turkse
Jasie in 1974 verdween het
'jj moedelijk.
igenaar van de icoon was
Haz 1 Nederlandse arts in Den
,n a- ag, bevestigt kunsthandelaar
jn hert Roozemond van de
Lzijn f>se galerie Art E+S. Hij zegt
j 0 de man het religieuze voor
tra; tp in 1980 voor 175.000 gul-
n slióf kocht. „Ik ben ervan over-
8|d dat hij te goeder trouw
idelde", stelt hij. Hij schat de
dige waarde op vijf a zes ton.
ir op een veiling zou de
rEifc niet veel opbrengen door
hij als gestolen te boek staat.
oen Roozemond de icoon in
zag, herkende hij hem
„Die is gestolen en
pu,.; «t terug, riep ik." Maar de ei-
£01 aar voelde daar volgens hem
Is voor, omdat de kerk er
'vóórwilde betalen,
ens Roozemond is dat
Als de arts het werk te
trouw heeft gekocht, kan
op grond van de Unesco-
Aentie een beroep doen op
redelijke vergoeding. Over
eventuele schadeloosstel-
is niets bekend. De verza-
laar was vrijdag niet bereik-
k arts kocht het object van
'hel van Rijn, destijds een
ftpecteerd kunsthandelaar
onaifc!ieen w'nkel 'n Amsterdam.
'd 1989 kwam Van Rijn in het
li» ows omdat hij over de her
fst van vier Byzantijnse mo
kert zou hebben gelogen.
4 ty '?ns van Rijn waren die af-
Hstig uit een kerk in het
Ordelijk deel van Cyprus, die
3 k uens de oorlogshandelingen
zou zÜn verwoest. Vol-
een Amerikaanse hande
laren ze geroofd.
d( NEPERVEEN A
)ngS'
klein j,
0 ekenden hebben in de
t van zaterdag op zondag
'anneperveen een glazen
^twerk van Jan Wolkers van
sokkel getrokken en totaal
ield. De politie heeft nog
11 enkel idee wie voor de ver-
ng verantwoordelijk is.
;t kunstwerk werd drie jaar
den in Wanneperveen ge-
ist. Dat gebeurde toen een
al Overijsselse gemeenten
vlilieuprijs 1992 kreeg van
ministerie van eoconomi-
sche zaken.
Jan Wolkers
schokt op het stukmaken van
zijn glazen kunstwerk. „Ik heb
het zelf nog niet gezien, maar
het is totaal vernield. Het valt
niet meer te repareren. Triest,
want het was erg mooi en stond
op een schitterende plek, vlakbij
het water."
Het is de tweede maal dat
vandalen een kunstwerk van
Wolkers vernielen. Eerder ge
beurde dat bij het Auschwitz-
monument in Amsterdam.
Pleinpop '95: sociale ontmoetingsplaats
Massale verering Jerry Garcia
NOORDWUK ERNA STRAATSMA
De zeemeermin die 33 jaar haar
stek had tegenover de vuurto
ren in Noordwijk is 'gereïncar
neerd'. Een nieuwe versie van
het door beeldhouwer Peter Ge-
lencsér gemaakte, vorig jaar ge
stolen, bronzen beeld is op het
oude fundament geplaatst.
De reïncarnatie van de zee
meermin verliep niet zonder
slag of stoot, omdat de maker
van hef vissemeisje in eerste in
stantie onvindbaar was. Na lang
zoeken werd Gelencsér opge
spoord in Perth, Australië.
Met behulp van foto's en her
inneringen als uitgangspunt
blies de beeldhouwer de Noord-
wijkse zeemeermin nieuw leven
in. Van een echte reproduktie is
overigens geen sprake. Na 30
jaar eigende Gelencsér zich de
vrijheid toe om de zeemeermin
een iets ander 'karakter' te ge
ven.
De opdracht voor het maken
van een nieuwe zeemeermin
kwam van de Noord wij kse fa
milie Wesseling-Sier. Zijn zijn
nazaten van J. Sier, de eerste ei
genaar van het bronzen beeld.
Deze Sier kreeg het beeld ooit
cadeau van zijn dochters en
plaatste het in zijn tuin, langs
de zeereep. Na het overlijden
van de eigenaar en de verkoop
van zijn woning verhuisde de
zeemeermin, op verzoek van
Sier, naar een andere plek langs
de zeereep. Tegenover de vuur
toren behield de zeemeermin
haar uitzicht op zee, totdat ze in
april door onbekenden van haar
sokkel werd gehaald. Op deze
laatste uitkijkpost heeft de zee
meermin ongeveer tien jadr ge
staan.
Gelencsér maakte de eerste
zeemeermin vlak na zijn afstu
deren aan de Koninklijke Aca
demie voor Beeldende Kunsten
in Den Haag. De in Hongarije
geboren kunstenaar vertrok na
zijn studie naar Australië.
FOTO BEN DE BRUYN
fiets
Een groot deel van de En
gelse krakerscene, scholie
ren gekleed volgens de
laatste MTV-richtlijnen in
hun verplichte grunge vak
kenpakket, rasta's, oude
rockers, kinderen en kleine
huisdieren. Er is zo'n
beetje van alles aanwezig
op het Pleinpopfestival dat
gisteren voor de vijfde keer
werd gehouden op de
Leidse Garenmarkt.
LEIDEN PABLO CABENDA
Een klein meisje oefent vlijtig
met haar net gekochte diabolo,
terwijl verderop drie gotische
bruidjes in overtuigend zwart
terloops keuvelen met een op
vallend normale meneer.
Het matig gevulde plein dat
meer mensen kan bevatten dan
je op het eerste gezicht zou ver
moeden vervult naast de tijde
lijke podium-zaal functie ook
die van sociale ontmoetings
plaats. Door de kleinschaligheid
van het festival en de intieme
afmetingen van Leiden kan je
hier iedereen ontmoeten en
niemand ontwijken.
Het is drukkend warm wat el
ke drang tot bewegen tot een
minimum beperkt en er heerst
iets dat in de buurt komt van
gezapigheid. De mensen schij
nen de muziek en de festivitei
ten te ervaren als een routine
aangelegenheid. Door de zo
merse wildgroei aan popfesti
vals en de vanzelfsprekendheid
waarbij elke middelgrote ge
meente er minstens twee per
jaar organiseert is het popfesti
val verworden tot iets dat je er
bij doet. Je gaat niet meer naar
een popfestival, je komt er toe
vallig even langs. Soms is daar
bij ook de muziek bijzaak, hoe
wel dat bij Pleinpop niet het ge
val was.
Naast de vanzelfsprekende,
want meest populaire, gitaar
muziek, was er ook ruimte voor
ska en Nederlandstalige rap. Als
in de namiddag Panic In Detroit
De Garenmarkt; door de kleinschaligheid van het festival en de intieme afmetingen van Leiden kan je hier iedereen ontmoeten en niemand ontwij
ken. FOTO HENK BOUWMAN
optreedt is het al wat drukker
op het plein. De band werkt
hard en professioneel maar laat
horen dat hun strak gespeelde
repertoire teveel leunt op Ame
rikaanse voorbeelden uit het
post Seattle tijdperk. Het mu
ziekaanbod van de gehele dag
laat een indruk achter van ein
deloze herhalingsoefeningen en
te sterke imitatiedrang. 'Killing
Francis' speelt, met boze gita
ren en hemeltergende falset uit
halen, punk-metal-rock. Een al
platgetreden genre waar ze wei
nig aan toe weten te voegen.
'Boter, Ska Eieren' weet nog
een aantal rijen aan het dansen
te krijgen met lome dansmuziek
toegesneden op het weer, maar
kan de aandacht niet vas hou
den.
Van 'Repperdepep' zou je als
Nederlandstalig rapgroep meer
verwachten. De gelegenheidsgi
tarist komt op met zwarte hoge
hoed en daaronder een lange
zwarte pruik. Eén van de in
strakke wielrennersbroek gesto
ken rappers van de band pro
beert een komisch onderonsje
met hem, dat óf niet gewaar
deerd óf niet opgemerkt wordt.
Na een paar raps en enige on
duidelijkheid tussen de bandle
den over wanneer een nummer
nu afgelopen is blijkt dat 'Rep
perdepep' image en act al klaar
heeft maar de liedjes nog ont
breken. Het optreden ademt
een beetje een sfeer van goed
koop en snel opportunisme.
Herhaling in het kwadraat!
'The Ace-Tones' spelen garage
rock met een zestiger jaren ana
chronisme als zanger en het
vijfde lid van de Velvet Under
ground op psychedelisch jenge
lend orgeltje. Het heeft energie,
het is wild en het is al dertig jaar
oud! Alleen de dansende meis
jes en vloeistofdia's ontbraken.
Maar zolang het warm is kan
dat het publiek het niet zoveel
schelen.
Pleinpop, met: Maximum
Overdrive, Ltn. Ernesto's
Shortcut To Happiness, Panic
In Detroit, Boter, Ska Eieren,
Killing Francis, Repperdepep,
Jimmi Hat, The Ace-Tones. Ge
hoord: 13/8, Garenmarkt, Lei
den.
