Het tragische einde van een gemengd dubbel ZATERDAG 12 AUGUSTUS 199b nieuws voor de bewonderaars van tennisvorstin Stejfi Graf: ze stopt nog niet. Een opwekkend bericht, in een zwarte periode waarin vader Peter als haar zaakwaarnemer werd gearresteerd en opgesloten wegens ernstige belastingontduiking. Het ziet er naar uit dat Steffi Graf zal breken - tenminste Eindelijk - afgelopen week - weer eens goed De ouders van Steffi Graf. De een (Heidi) heeft de rol van ver trouwenspersoon overgenomen van de ander (Peter). foto archief reuter te: een verhouding van haar vader met het voormalig Playboy-model Nicole Meisnner, die beweerde dat hij de vader was van haar kind. Peter Graf werd door Meisnner en haar partner - een louche bokspromotor - gechan teerd. Hoewel hij ontkende en het kind niet van hem bleek te zijn, betaalde hij 800.000 mark zwijggeld. De affaire haalde echter toch de pers en was in Duitsland hèt sensatiever haal van het jaar. Voor moeder Heidi, die de escapades van Peter altijd had geslikt, leek de maat vol te zijn. Maar Steffi verdedigde hem door dik en dun. Voor haar was haar vader het slachtoffer van de meedogenloze roddelpers. De verklaring voor deze grenzeloze loyali teit moet worden gezocht in de voorstelling die Steffi heeft van het gezin waarin ze is op gegroeid. Voor iemand die sinds haar 13de van toernooi naar toernooi trekt, die behalve haar ouders en broer eigenlijk niemand echt kent en vertrouwt, is dit gezin haar enige rust- en steunpunt. Graf laat zelden of nooit iets los over wat haar beroert, maar over haar familie kan ze lyrisch worden. 'De band met mijn ouders en broer is heel hecht. Iedereen staat altijd voor elkaar klaar. Dat is echt heel bijzonder'. Als ze dit geloof zou opgeven, zou de bodem onder haar bestaan wegvallen. Niettemin werd de affaire-Meisnner een keerpunt in de relatie met haar vader. Na haar laatste overwinning op Wimbledon om helsde Steffi haar moeder - die de rol van ver trouwenspersoon kreeg - op de tribune, waar ze haar vader demonstratief negeerde. In de loop van de tijd ging de stress bij Pe ter Graf zijn tol eisen: hij raakte zwaar aan de drank. Was hij vroeger al een geducht inne- mer, zijn gebruik ging nog grotere vormen aannemen: 's ochtends om half 10 al aan de cognac, 's middags kirschwasser om de alco- holspiegel op peil te houden en 's avonds champagne. Op de tribunes van de ten nisparken liet hij ter camouflage de cognac vaak in colabekers serveren. Zijn staat van dronkenschap was soms zo groot, dat hij de partijen van zijn dochter niet kon bijwonen. Ooit ging hij zó laveloos op weg naar het toilet dat hij de deur miste en frontaal tegen de deurpost knalde. Er moest een arts aan te pas komen om de stevig bloedende patiënt te helpen. Terwijl de dokter hem verbond hield Graf vol dat hij wel degelijk door de deur was gegaan. Alleen, 'die was veel te laag. Nog geen een-meter-dertig'. Bekentenis Eindelijk lijken de ogen van Steffi Graf open gegaan. Na de arrestatie van haar vader rea geerde ze publiekelijk op wat haar was over komen. Met een door^ranen verstikte stem zei ze voor de camera's van het eerste Duitse televisie-net, ook zelf fouten te hebben ge maakt. „Ik heb me", bekende Steffi Graf die zichtbaar moeite had haar emoties in be dwang te houden, „teveel met tennis bezig gehouden en te weinig met de financiële za ken. Ik zal de komende tijd een paar belang rijke maatregelen nemen en zelf de volle ver antwoordelijkheid voor deze zaken op me nemen." De rol van Peter Graf in het (zaken)leven van zijn dochter lijkt uitgespeeld. zakelijk - met haar vader die zich nadrukkelijk in de publiciteit drong als de behartiger van haar belangen. Het einde van een opvallend familie- gemengd dubbel. et zelfportret van Peter Graf be staat uit twee zinnen. Wanneer zijn ondergeschikten het waag- heel even een eigen mening óp na te steld'e hij hén de Vraag: 'Wat is het tussen mij en jullie'? Het antwoord in dezelfde ademtocht die vaak met was doordrenkt: 'Ik heb veel jullie niet'. vond hij dat antwoord reuze geestig, humor, zoals de Engelsen die heb voor zijn omgeving was het he swijs dat het de vader van de bes ter wereld aan elementaire om- jaar lang heeft Peter Graf (57) zijn stempel gedrukt op het wereldje hij dankzij het talent van dochter Maria (26) verzeild was geraakt. In jaar zweepte hij haar op tot de num- van de wereld, sleepte hij zoveel geld dat de netten soms dreigden te en genoot hij, de parvenu uit Brühl, manier van de verlokkingen van de nu voorbij. In plaats van in een suite Hilton, Marriott of Hotel Vier Jahres- logeert Peter Graf sinds vorige week in cel 4 van het gevangeniszieken- een eeuwenoud slot gevangenis van Mannheim. In zijn favoriete dranken champagne nar - die hij bovenmatig wegwerkte - zijn glazen water met diazepam, eén valiumpreparaat dat hem door zijn moet helpen. En in plaats met de groten der aarde Stejfi Graf neemt haar verantivoordelijkheden moet hij zijn conversatie op gang houden met mede-gevangenen, zware jongens in alle' soorten en maten, en een enkele cipier. Het verblijf tussen de gevangenismuren zal hem veel tijd voor bezinning geven. Stof tot nadenken is er in elk geval genoeg. 'Niets zet het verstand zo aan het werk, als het vooruit zicht dat je morgen gehangen wordt', aldus de Engelse professor Johnson twee eeuwen geleden. Hij wist écht wat zwarte humor was. Ophanging hoeft Graf niet te vrezen, maar wat hij zich op de hals heeft gehaald staat ge lijk aan een maatschappelijk en sociaal dood vonnis. Tot welke strafmaat de rechters te zij ner tijd ook zullen besluiten: Peter Graf is sinds 2 augustus een paria. Hoe heeft het zover kunnen komen? Dat is een vraag die niet alleen in slot Hohenasperg en de villa in Brühl wordt gesteld. Gedreven Natuurlijk, niet Peter Graf maar zijn doch ter heeft het kapitaal - dat op minstens honderd miljoen wordt geschat - bij elkaar geténnist. Maar zonder zijn ge drevenheid en gel dingsdrang zou de carrière van Steffi niet deze duizeling wekkende vlucht hebben genomen. Niet voor niets gol den vader en doch ter als een twee-een heid. Het aandeel van moeder Heidi (50), de dritte im Bunde, was - zeker in de eerste succes jaren van Steffi en vader Peter - te ver waarlozen. Heidi mocht tijdens inter views de koffie in schenken. Wanneer Stefanie Maria op 14 juni 1969 wordt geboren, is Peter Graf verko per van tweede hands-auto's en - in de avonduren - ver zekeringen. Aan dat arbeidsverleden wordt hij, zoals zo veel parvenus, niet graag herinnerd. Hij handelt niet - zegt hij - in tweede-hands-auto's, maar is 'firmant in een automobielbedrijf. Dat klopt niet maar klinkt beter. In zijn vrije tijd tennist hij graag. Tennis is in die jaren in Duitsland geen volkssport en het typeert zijn karakter en ambities dat hij niet met zijn kornuiten voetbalt of kegelt, maar liever met de notabe len uit Brühl een balletje slaat. Het moment waarop Steffi voor het eerst blijk geeft van haar liefde voor het spel is on derhand, zo gaat dat met fenomenen, door mythes overwoekerd. Pa heeft met zijn dan nog vlijmscherpe gevoel voor publiciteit het verhaal de wereld in gebracht, dat zijn drie jarige dochter met een speelgoed-koekepan uit eigen beweging naar een bal sloeg. Hij herkent in Steffi's jongste jaren onmid dellijk het ontluikende talent, zaagt een stuk van de steel van een houten racket en zie, de peuter wil niets liever dan een tennisbal door de huiskamer meppen. Voor goed geraakte ballen krijgt ze een ijsje of een chocoladeflik. Vier jaar later wint ze haar eerste toernooi. Bliksemcarrière In die tijd kan Graf enig pedagogisch inzicht niet worden ontzegd. Hij rijdt haar van toer nooi naar toernooi, polijst op de training haar talent maar zorgt er vooral voor dat ze plezier in het spel houdt. In 1981 wordt ze wereldkampioene onder de twaalf jaar. Een jaar later is ze prof en in 1983 staat ze, nog geen 14 jaar, voor het eerst genoteerd op de wereldranglijst. Met stip, zoals de collega's in de loop der jaren zullen ervaren. Het damestennis wordt in deze periode ge domineerd door Chris Evert en, vooral, Mar tina Navratilova. Navratilova is een klasse apart en eigenlijk onverslaanbaar. Tijdens de 'American Open' van 1985 staat ze in de hal ve finale oog in oog met de dan 16-jarige Duitse bakvis. Navratilova moet alle zeilen bijzetten om haar te kloppen en weet na af loop dat haar opvolgster Steffi Graf heet. Iedereen is opgetogen over het spel van het talent met de grote voeten (maat 42,5), be halve Graf zelf. Ze zit in een 'dip', omdat ze heeft verloren. Dat haar tegenstandster de onbetwist sterkste speler ter wereld is, doet niet ter zake. Graf gaat de baan op om te win nen. Dat heeft ze van haar vader geleerd. Een jaar later haalt ze haar eerste Grand-Prix- toernooi binnen en in 1988 wint ze alles wat er maar te winnen valt: Grand-Slam (de vier klassieke kampioenschappen: Australië, Rol and Garros, Wimbledon en de American Open) en het Olympische toernooi in Seoul. Rijkdom Dankzij haar en de twee jaar oudere melk muil Boris Becker die in 1985 op 17-jarige leeftijd als jongste speler aller tijden Wimble don heeft gewonnen, wordt tennis een volks- port in Duitsland. De sponsors verdringen zich in die dagen rond het succes van Steffi. Vader Peter - niet langer de trainer maar de manager van zijn dochter - kan het ene lucratieve contract na het andere tekenen. Het geld stroomt binnen. Bij nader inzien is dat het aangewezen ogenblik geweest om experts in dienst te ne men. Het aanstellen van goede, betrouwbare belastingadviseurs bijvoorbeeld, zou - zoals nu blijkt - veel misère voorkomen hebben. Maar, tekenend voor Peter Graf: hij wil alles in eigen hand houden, het altijd beter we tend dan wie ook. De roem van zijn dochter en zijn aandeel daarin, zijn hem naar het hoofd gestegen. In 1989 hangt hij in een interview met het Duitse vakblad Tennis Magazine nog de 'ge wone jongen' uit, die het liefst met de 'vrien den van toen' optrekt, maar in dat interview klinkt ook dan al de aan zelfoverschatting grenzende bravoure door. Professioneel management? 'Heeft Steffi niet nodig. Mijn dochter wordt door mij op sportief, menselijk en zakelijk vlak, goed geadviseerd. Dat is. mijn vaste overtuiging'. Wat het sportieve element betreft, is er nog geen reden om aan zijn oordeel te twijfelen. Steffi blijft winnen en is de onbe twistbare nummer één van de wereld. Zakelijk gaat alles ogen schijnlijk eveneens voor de wind. Steffi's inkomsten worden op minstens 10 miljoen per jaar ge schat. Maar op het persoonlijke vlak? Het begint menigeen in het circuit op te vallen dat Steffi ei genlijk geen vriendinnen heeft en, heel opmerkelijk voor een aantrekkelijke jonge vrouw met een dikke portemonnee, ook geen (vaste) vriend. De afwezigheid van vriendin nen kan nog worden toegeschre ven aan de sportieve rivaliteit. Je kunt moeilijk veel sympathie op brengen voor iemand die je re gelmatig alle hoeken van de ten nisbaan laat zien. Maar dat Steffi jarenlang geen verkering heeft, is - weet het we reldje - het werk van vader Peter. Hij vindt leuke (jonge)mannen die op Steffi's liefdespad komen zachte eitjes en pest ze allemaal weg. Als Steffi wat te veel belang stelling toont voor een verslagge ver van het Duitse TV-station ZDF, belt Graf diens chef op. De reporter moet uit de buurt van zijn dochter blijven, anders ver breekt hij - is het dreigement - alle banden met de zender. Dat neemt niet weg dat hij Steffi later luidkeels aanprijst bij vaak oudere mannen. 'Ze heeft een fantastisch lijf, net als haar moeder vroeger'. Steffi heeft tegenwoordig een vaste vriend, de matig getalenteerde auto-coureur Michael Bartels. Hij is door vader Graf alleen getole reerd 'Omdat de mensen anders denken dat Steffi lesbisch is'. Kennelijk geen intense rela tie overigens. Terwijl zijn vriendin de waar schijnlijk grootste crisis van haar leven door maakt en - zou je zeggen - behoefte heeft aan enige steun, is Bartels ver uit haar buurt en draait oefenrondjes op het circuit van Lissa bon. Gezinsband De vraag die zich nu onweerstaanbaar op dringt: waarom is Steffi Graf nooit tegen haar vader in opstand gekomen? Aan aansporin gen en advies heeft het ook voor het drama van de laatste weken niet ontbroken. Colle ga's, zoals Martina Navratilova bijvoorbeeld, hebben haar aangeraden met hem te breken. Ondanks deze adviezen hield Steffi haar va der altijd de hand boven het vaak beschon ken hoofd. Ook in een smoezelige affaire (vijf jaar geleden) die haar diep schokte en kwets- raf. „Ik heb me teveel met tennis beziggehouden en te weinig De entree van het beveiligd woonpark in Boca Raton, Florida, waar Steffi Graf een huis bezit. foto reuter inanciële zaken." foto archief »reuter

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1995 | | pagina 27