Het tragische einde van
een gemengd dubbel
ZATERDAG 12 AUGUSTUS 199b
nieuws voor de
bewonderaars van
tennisvorstin Stejfi
Graf: ze stopt nog niet.
Een opwekkend
bericht, in een zwarte
periode waarin vader
Peter als haar
zaakwaarnemer werd
gearresteerd en
opgesloten wegens
ernstige
belastingontduiking.
Het ziet er naar uit
dat Steffi Graf zal
breken - tenminste
Eindelijk - afgelopen
week - weer eens goed
De ouders van Steffi
Graf. De een (Heidi)
heeft de rol van ver
trouwenspersoon
overgenomen van de
ander (Peter).
foto archief reuter
te: een verhouding van haar vader met het
voormalig Playboy-model Nicole Meisnner,
die beweerde dat hij de vader was van haar
kind. Peter Graf werd door Meisnner en haar
partner - een louche bokspromotor - gechan
teerd. Hoewel hij ontkende en het kind niet
van hem bleek te zijn, betaalde hij 800.000
mark zwijggeld. De affaire haalde echter toch
de pers en was in Duitsland hèt sensatiever
haal van het jaar.
Voor moeder Heidi, die de escapades van
Peter altijd had geslikt, leek de maat vol te
zijn. Maar Steffi verdedigde hem door dik en
dun. Voor haar was haar vader het slachtoffer
van de meedogenloze roddelpers.
De verklaring voor deze grenzeloze loyali
teit moet worden gezocht in de voorstelling
die Steffi heeft van het gezin waarin ze is op
gegroeid. Voor iemand die sinds haar 13de
van toernooi naar toernooi trekt, die behalve
haar ouders en broer eigenlijk niemand echt
kent en vertrouwt, is dit gezin haar enige
rust- en steunpunt. Graf laat zelden of nooit
iets los over wat haar beroert, maar over haar
familie kan ze lyrisch worden. 'De band met
mijn ouders en broer is heel hecht. Iedereen
staat altijd voor elkaar klaar. Dat is echt heel
bijzonder'. Als ze dit geloof zou opgeven, zou
de bodem onder haar bestaan wegvallen.
Niettemin werd de affaire-Meisnner een
keerpunt in de relatie met haar vader. Na
haar laatste overwinning op Wimbledon om
helsde Steffi haar moeder - die de rol van ver
trouwenspersoon kreeg - op de tribune, waar
ze haar vader demonstratief negeerde.
In de loop van de tijd ging de stress bij Pe
ter Graf zijn tol eisen: hij raakte zwaar aan de
drank. Was hij vroeger al een geducht inne-
mer, zijn gebruik ging nog grotere vormen
aannemen: 's ochtends om half 10 al aan de
cognac, 's middags kirschwasser om de alco-
holspiegel op peil te houden en 's avonds
champagne. Op de tribunes van de ten
nisparken liet hij ter camouflage de cognac
vaak in colabekers serveren. Zijn staat van
dronkenschap was soms zo groot, dat hij de
partijen van zijn dochter niet kon bijwonen.
Ooit ging hij zó laveloos op weg naar het
toilet dat hij de deur miste en frontaal tegen
de deurpost knalde. Er moest een arts aan te
pas komen om de stevig bloedende patiënt te
helpen. Terwijl de dokter hem verbond hield
Graf vol dat hij wel degelijk door de deur was
gegaan. Alleen, 'die was veel te laag. Nog
geen een-meter-dertig'.
Bekentenis
Eindelijk lijken de ogen van Steffi Graf open
gegaan. Na de arrestatie van haar vader rea
geerde ze publiekelijk op wat haar was over
komen. Met een door^ranen verstikte stem
zei ze voor de camera's van het eerste Duitse
televisie-net, ook zelf fouten te hebben ge
maakt. „Ik heb me", bekende Steffi Graf die
zichtbaar moeite had haar emoties in be
dwang te houden, „teveel met tennis bezig
gehouden en te weinig met de financiële za
ken. Ik zal de komende tijd een paar belang
rijke maatregelen nemen en zelf de volle ver
antwoordelijkheid voor deze zaken op me
nemen."
De rol van Peter Graf in het (zaken)leven
van zijn dochter lijkt uitgespeeld.
zakelijk - met haar
vader die zich
nadrukkelijk in de
publiciteit drong als de
behartiger van haar
belangen.
Het einde van een
opvallend familie-
gemengd dubbel.
et zelfportret van Peter Graf be
staat uit twee zinnen. Wanneer
zijn ondergeschikten het waag-
heel even een eigen mening óp na te
steld'e hij hén de Vraag: 'Wat is het
tussen mij en jullie'? Het antwoord
in dezelfde ademtocht die vaak met
was doordrenkt: 'Ik heb veel
jullie niet'.
vond hij dat antwoord reuze geestig,
humor, zoals de Engelsen die heb
voor zijn omgeving was het he
swijs dat het de vader van de bes
ter wereld aan elementaire om-
jaar lang heeft Peter Graf (57) zijn
stempel gedrukt op het wereldje
hij dankzij het talent van dochter
Maria (26) verzeild was geraakt. In
jaar zweepte hij haar op tot de num-
van de wereld, sleepte hij zoveel geld
dat de netten soms dreigden te
en genoot hij, de parvenu uit Brühl,
manier van de verlokkingen van de
nu voorbij. In plaats van in een suite
Hilton, Marriott of Hotel Vier Jahres-
logeert Peter Graf sinds vorige week
in cel 4 van het gevangeniszieken-
een eeuwenoud slot
gevangenis van Mannheim. In
zijn favoriete dranken champagne
nar - die hij bovenmatig wegwerkte -
zijn glazen water met diazepam, eén
valiumpreparaat dat hem door zijn
moet helpen. En in plaats
met de groten der aarde
Stejfi Graf neemt haar verantivoordelijkheden
moet hij zijn conversatie op gang houden
met mede-gevangenen, zware jongens in alle'
soorten en maten, en een enkele cipier.
Het verblijf tussen de gevangenismuren zal
hem veel tijd voor bezinning geven. Stof tot
nadenken is er in elk geval genoeg. 'Niets zet
het verstand zo aan het werk, als het vooruit
zicht dat je morgen gehangen wordt', aldus
de Engelse professor Johnson twee eeuwen
geleden. Hij wist écht wat zwarte humor was.
Ophanging hoeft Graf niet te vrezen, maar
wat hij zich op de hals heeft gehaald staat ge
lijk aan een maatschappelijk en sociaal dood
vonnis. Tot welke strafmaat de rechters te zij
ner tijd ook zullen besluiten: Peter Graf is
sinds 2 augustus een paria.
Hoe heeft het zover kunnen komen? Dat is
een vraag die niet alleen in slot Hohenasperg
en de villa in Brühl wordt gesteld.
Gedreven
Natuurlijk, niet Peter
Graf maar zijn doch
ter heeft het kapitaal
- dat op minstens
honderd miljoen
wordt geschat - bij
elkaar geténnist.
Maar zonder zijn ge
drevenheid en gel
dingsdrang zou de
carrière van Steffi
niet deze duizeling
wekkende vlucht
hebben genomen.
Niet voor niets gol
den vader en doch
ter als een twee-een
heid. Het aandeel
van moeder Heidi
(50), de dritte im
Bunde, was - zeker
in de eerste succes
jaren van Steffi en
vader Peter - te ver
waarlozen. Heidi
mocht tijdens inter
views de koffie in
schenken.
Wanneer Stefanie
Maria op 14 juni
1969 wordt geboren,
is Peter Graf verko
per van tweede
hands-auto's en - in
de avonduren - ver
zekeringen. Aan dat
arbeidsverleden
wordt hij, zoals zo
veel parvenus, niet
graag herinnerd. Hij
handelt niet - zegt
hij - in tweede-hands-auto's, maar is 'firmant
in een automobielbedrijf. Dat klopt niet
maar klinkt beter. In zijn vrije tijd tennist hij
graag. Tennis is in die jaren in Duitsland
geen volkssport en het typeert zijn karakter
en ambities dat hij niet met zijn kornuiten
voetbalt of kegelt, maar liever met de notabe
len uit Brühl een balletje slaat.
Het moment waarop Steffi voor het eerst
blijk geeft van haar liefde voor het spel is on
derhand, zo gaat dat met fenomenen, door
mythes overwoekerd. Pa heeft met zijn dan
nog vlijmscherpe gevoel voor publiciteit het
verhaal de wereld in gebracht, dat zijn drie
jarige dochter met een speelgoed-koekepan
uit eigen beweging naar een bal sloeg.
Hij herkent in Steffi's jongste jaren onmid
dellijk het ontluikende talent, zaagt een stuk
van de steel van een houten racket en zie, de
peuter wil niets liever dan een tennisbal door
de huiskamer meppen. Voor goed geraakte
ballen krijgt ze een ijsje of een chocoladeflik.
Vier jaar later wint ze haar eerste toernooi.
Bliksemcarrière
In die tijd kan Graf enig pedagogisch inzicht
niet worden ontzegd. Hij rijdt haar van toer
nooi naar toernooi, polijst op de training
haar talent maar zorgt er vooral voor dat ze
plezier in het spel houdt. In 1981 wordt ze
wereldkampioene onder de twaalf jaar. Een
jaar later is ze prof en in 1983 staat ze, nog
geen 14 jaar, voor het eerst genoteerd op de
wereldranglijst. Met stip, zoals de collega's in
de loop der jaren zullen ervaren.
Het damestennis wordt in deze periode ge
domineerd door Chris Evert en, vooral, Mar
tina Navratilova. Navratilova is een klasse
apart en eigenlijk onverslaanbaar. Tijdens de
'American Open' van 1985 staat ze in de hal
ve finale oog in oog met de dan 16-jarige
Duitse bakvis. Navratilova moet alle zeilen
bijzetten om haar te kloppen en weet na af
loop dat haar opvolgster Steffi Graf heet.
Iedereen is opgetogen over het spel van het
talent met de grote voeten (maat 42,5), be
halve Graf zelf. Ze zit in een 'dip', omdat ze
heeft verloren. Dat haar tegenstandster de
onbetwist sterkste speler ter wereld is, doet
niet ter zake. Graf gaat de baan op om te win
nen. Dat heeft ze van haar vader geleerd. Een
jaar later haalt ze haar eerste Grand-Prix-
toernooi binnen en in 1988 wint ze alles wat
er maar te winnen valt: Grand-Slam (de vier
klassieke kampioenschappen: Australië, Rol
and Garros, Wimbledon en de American
Open) en het Olympische toernooi in Seoul.
Rijkdom
Dankzij haar en de twee jaar oudere melk
muil Boris Becker die in 1985 op 17-jarige
leeftijd als jongste speler aller tijden Wimble
don heeft gewonnen, wordt tennis een volks-
port in Duitsland.
De sponsors verdringen zich in die dagen
rond het succes van Steffi. Vader Peter - niet
langer de trainer maar de manager van zijn
dochter - kan het ene lucratieve contract na
het andere tekenen. Het geld stroomt binnen.
Bij nader inzien is dat het aangewezen
ogenblik geweest om experts in dienst te ne
men. Het aanstellen van goede, betrouwbare
belastingadviseurs bijvoorbeeld, zou - zoals
nu blijkt - veel misère voorkomen hebben.
Maar, tekenend voor Peter Graf: hij wil alles
in eigen hand houden, het altijd beter we
tend dan wie ook. De roem van zijn dochter
en zijn aandeel daarin, zijn hem naar het
hoofd gestegen.
In 1989 hangt hij in een interview met het
Duitse vakblad Tennis Magazine nog de 'ge
wone jongen' uit, die het liefst met de 'vrien
den van toen' optrekt, maar in dat interview
klinkt ook dan al de aan zelfoverschatting
grenzende bravoure door. Professioneel
management? 'Heeft Steffi niet nodig. Mijn
dochter wordt door mij op sportief, menselijk
en zakelijk vlak, goed geadviseerd. Dat is.
mijn vaste overtuiging'.
Wat het sportieve element betreft, is er nog
geen reden om aan zijn oordeel te twijfelen.
Steffi blijft winnen en is de onbe
twistbare nummer één van de
wereld. Zakelijk gaat alles ogen
schijnlijk eveneens voor de wind.
Steffi's inkomsten worden op
minstens 10 miljoen per jaar ge
schat. Maar op het persoonlijke
vlak? Het begint menigeen in het
circuit op te vallen dat Steffi ei
genlijk geen vriendinnen heeft
en, heel opmerkelijk voor een
aantrekkelijke jonge vrouw met
een dikke portemonnee, ook
geen (vaste) vriend.
De afwezigheid van vriendin
nen kan nog worden toegeschre
ven aan de sportieve rivaliteit. Je
kunt moeilijk veel sympathie op
brengen voor iemand die je re
gelmatig alle hoeken van de ten
nisbaan laat zien.
Maar dat Steffi jarenlang geen
verkering heeft, is - weet het we
reldje - het werk van vader Peter.
Hij vindt leuke (jonge)mannen
die op Steffi's liefdespad komen
zachte eitjes en pest ze allemaal
weg. Als Steffi wat te veel belang
stelling toont voor een verslagge
ver van het Duitse TV-station
ZDF, belt Graf diens chef op. De
reporter moet uit de buurt van
zijn dochter blijven, anders ver
breekt hij - is het dreigement - alle banden
met de zender. Dat neemt niet weg dat hij
Steffi later luidkeels aanprijst bij vaak oudere
mannen. 'Ze heeft een fantastisch lijf, net als
haar moeder vroeger'.
Steffi heeft tegenwoordig een vaste vriend,
de matig getalenteerde auto-coureur Michael
Bartels. Hij is door vader Graf alleen getole
reerd 'Omdat de mensen anders denken dat
Steffi lesbisch is'. Kennelijk geen intense rela
tie overigens. Terwijl zijn vriendin de waar
schijnlijk grootste crisis van haar leven door
maakt en - zou je zeggen - behoefte heeft aan
enige steun, is Bartels ver uit haar buurt en
draait oefenrondjes op het circuit van Lissa
bon.
Gezinsband
De vraag die zich nu onweerstaanbaar op
dringt: waarom is Steffi Graf nooit tegen haar
vader in opstand gekomen? Aan aansporin
gen en advies heeft het ook voor het drama
van de laatste weken niet ontbroken. Colle
ga's, zoals Martina Navratilova bijvoorbeeld,
hebben haar aangeraden met hem te breken.
Ondanks deze adviezen hield Steffi haar va
der altijd de hand boven het vaak beschon
ken hoofd. Ook in een smoezelige affaire (vijf
jaar geleden) die haar diep schokte en kwets-
raf. „Ik heb me teveel met tennis beziggehouden en te weinig De entree van het beveiligd woonpark in Boca Raton, Florida, waar Steffi Graf een huis bezit. foto reuter
inanciële zaken." foto archief »reuter