Oost-Slavonië nieuw
doel Kroatisch leger
Bosnië speelbal van buurlanden Kroatië en Servië
Buitenland
5S?jkLA -'
i
'Te veel ex-mafiosi
leunen op de staat'
VS gaan leider van Harnas
aan Israël uitleveren
Rode Kruis zet luchtbrug naar Bosnië op
Tientallen doden na aanval
FARC-strijders Colombia
Bosnië bang
voor Serviërs
1INSDAG 8 AUGUSTUS 1995
Wolkenkrabber van 460 meter hoog
Tokyo» Mori Building, een van de grootste onroerend-goedont-
wikkelaars van Japan, wil de grootste wolkenkrabber ter wereld
op zijn naam brengen. Het 95 verdiepingen tellende gebouw
moet 460 meter hoog worden en zal in de snel groeiende Chine
se havenstad Sjanghai komen te staan, heeft Mori gisteren laten
weten. Momenteel is Sear's Tower in Chicago met 443,5 meter
de hoogste wolkenkrabber ter wereld.
Dodelijke arbeidsongevallen Rusland
moskou Er vallen jaarlijks 8.000 doden bij bedrijfsongevallen in
Rusland, zo meldde gisteren het Russische persbureau Interfax.
De informatie komt van het ministerie van Arbeid. Verder raken
per jaar 12.000 mensen invalide als gevolg van ongevallen op het
werk, en nog eens 300.000 mensen hebben gezondheidsklach
ten die te maken hebben met hun arbeidsomstandigheden. De
cijfers hebben alleen betrekking op de laatste vier jaar.
Toer krijgt prijs ondanks protesten
manilla Ondanks de protesten van Indonesische schrijvers,
journalisten en andere culturele kopstukken wijkt de Filipijnse
Ramon Magsaysay-stichting niet af van haar plan een prijs toe te
kennen aan de 70-jarige Indonesische auteur Pramoedya Anan-
taToer. Dit heeft de stichting gisteren bekend gemaakt. De prijs
uitreiking is op 31 augustus in Manilla. De Indonesische rege
ring heeft al aangegeven dat Pramoedya ook voor deze gelegen
heid Jakarta niet zal mogen verlaten.
Drie doden bij instorten toren in Jena
jena Drie mensen zijn gisteren om het leven gekomen in de
Duitse stad Jena toen de historisch zogeheten Rode Toren in
stortte. Drie mensen raakten gewond, van wie twee ernstig. Er
[wordt nog naar slachtoffers gezocht. De doden en gewonden
[zijn bouwvakkers. Zij waren bezig met de renovatie van de toren
lin de deelstaat Thüringen.
Ruil gevangenen gaat niet door
moskou Een gevangenenruil tussen de Tsjetsjeense opstande
lingen en het Russische leger is gisteren niet doorgegaan. Tussen
de twee partijen bestaat onenigheid over het aantal krijgsgevan
genen en hun officiële status. Dit heeft Said-Khassan Abumusli-
mov tegenover het persbureau ITAR-TASS verklaard. Abumusli-
i'mov is lid van de Tsjetsjeense commissie voor de krijgsgevangë-
„e.
Zelfmoorden Zuidafrikaanse politie
pretoria In de eerste zeven maanden van dit jaar hebben 91
Zuidafrikaanse politiemensen zelfmoord gepleegd, heeft de poli
tie gisteren bekendgemaakt. Een hoge politiefunctionaris had
eerder een onderzoek aangekondigd naar de sociale en psycho
logische steun die de politie krijgt. Volgens luitenant-kolonel
Juan Nel is het aantal zelfmoorden onder politiemensen in Zuid-
Afrika sinds 1991 fors toegenomen.
Frankrijk voor Internationaal Hof
wellington Nieuw-Zeeland daagt Frankrijk voor het Interna-
-ZPHILADELPHIA» Rtr-DPA
tionaal Gerechtshof in Den Haag om de hervatting van de Fran
se kemproeven in de Stille Zuidzee te voorkomen. Dat heeft pre
mier Jim Bolger vandaag na een ontmoeting met de leiders van
de oppositie gezegd. Met de gang naar het Haagse gerechtshof
hoopt Bolger tijd te winnen en Frankrijk alsnog te doen overwe
gen de kemproeven af te gelasten.
Italiaanse minister luidt nooklok
Met hun hele hebben en houden althans dat deel wat in de haast kon worden meegenomen en op de wagen geladen komen de uit Krajina
gevluchte Serviërs in Banja Luka aan. Hulporganisaties weten niet hoe ze de honderdduizend vluchtelingen moeten opvangen. foto epa
Servische troepen op weg naar de grens met Kroatië
ROME EELCO VAN DER LINDEN
CORRESPONDENT
De 'spijtoptanten' vormen het
efficiëntste wapen in de strijd
tegen de maffia, maar hun snel
groeiende aantal stelt de Itali
aanse overheid voor grote fi
nanciële en organisatorische
problemen. De minister van
binnenlandse zaken, Rinaldo
Coronas, luidt de noodklok en
stelt dat de ex-mafiosi niet hun
leven lang op de staat mogen
leunen en dat ze zo snel moge
lijk in het arbeidsproces moeten
worden opgenomen.
Volgens een zojuist gepubli
ceerd rapport van de minister
zijn er op het ogenblik in Italië
1.059 officieel erkende pentiti.
Zij krijgen, in mil voor hun ge
tuigenissen, een contract dat
voorziet in een uitkering van
minimaal 1.200 gulden per
maand, een woning en conti
nue politiebescherming. Verder
moeten ook nog eens 4.502 fa
milieden, onder wie 2.000 kin
deren, worden beschermd te
gen wraakacties van de maffia.
Minister Coronas zegt dat de
staat de situatie niet langer aan
kan. ,,Er dient zich gemiddeld
één nieuwe spijtoptant per dag
aan. De speciale afdeling van
het ministerie die zich over de
pentiti ontfermt, had in 1993 de
beschikking over 80 man perso
neel voor 283 ex-mafiosi en 966
familieden; nu zijn er 194 per
soneelsleden, maar het aantal te
beschermen personen is opge
lopen tot bijna 6.000", aldtls
Coronas.
Volgens de minister moet het
aantal delicten dat toegang
geeft tot het 'spijtoptantschap'
worden teruggebracht. Ook
moet het niet langer mogelijk
zijn dat een pentito zijn leven
lang een uitkering geniet. Dit
laatste niet alleen vanwege de
hoge lasten voor de overheid,
maar ook omdat de garantie
van een uitkering volgens de
minister terugkeer naar de cri
minaliteit in de hand kan wer
ken.
Coronas vindt dat de spijtop
tanten zo snel mogelijk uit het
speciale programma van de
overheid moeten stappen en
moeten worden geholpen bij
het vinden van banen. De beste
garantie voor een nieuwe toe
komst blijft volgens de minister
een nieuwe identiteit voor de
ex-mafioso. Dit blijkt echter ih
de praktijk maar slecht te luk
ken, vooral vanwege bureaucra
tische obstakels. Tot nu toe zijn
slechts 31 personen er in ge
slaagd definitief afscheid te ne
men van hun misdadige verle
den.
De voorstellen van de minis
ter komen op een moment dat,
vooral door de partij van oud-
premier Silvio Berlusconi, de rol
van de spijtoptanten ter discus
sie wordt gesteld.
Kroatië geeft zijn aanspraken op
Oost-Slavonië niet op. Dat heeft de
Kroatische minister Susak (defensie)
gisteravond benadrukt. Susak is be
reid een oorlog met buurland Servië
te riskeren om het resterende deel
van Kroatië dat nog onder Servische
controle staat terug te krijgen. „Kroa
tië zal Oost-Slavonië desnoods met
geweld heroveren", aldus de minis
ter.
DEN HAAG-ZAGREB GPD-Rtr-DPA
Oost-Slavonië heeft zich evenals het nu
weer door de Kroaten ingelijfde West-Slavo-
nië en Krajina in 1991 afgescheiden van
Kroatië. Het gebied, dat direct grenst aan
Servië, is gewild vanwege de rijke land
bouwgronden. Volgens het onafhankelijke
Servische persbureau Beta is gisteren een
colonne tanks, pantserwagens en stukken
geschut vanuit Belgrado naar Oost-Slavonië
vertrokken. Ook zouden Servische en Mon-
tenegrijnse reservisten zijn gemobiliseerd.
De Servische president Milosevic zou
hiertoe opdracht hebben gegeven om zijn
boze landgenoten gerust te stellen. Milose
vic is gisteren van diverse kanten fel bekriti
seerd. De leiding van de Servisch-Ortho-
doxe Kerk heeft vandaag het aftreden van
Milosevic geëist. De Bosnisch-Servische lei
der Radovan Karadzic stelde hem verant
woordelijk voor de val van krajina. ,,De Ser
vische Krajina is in de steek gelaten", aldus
Karadzic.
Het Bosnische regeringsleger heeft van
morgen zes Servische dorpen in het noor
den van Krajina in brand gestoken. Het
Kroatische leger bombardeerde stellingen
van Servische troepen die nog weerstand
bieden in het gebied dat de Kroaten1 inmid
dels grotendeels op de Serviërs hebben her
overd.
Milosevic heeft gisteren gevraagd om een
spoedzitting van de Veiligheidsraad over
economische sancties tegen Kroatië wegens
het bliksemoffensief in de Krajina. De Rus
sische president Boris Jeltsin heeft Milose
vic en de Kroatische president Franjo Tudj-
man in Moskou uitgenodigd voor vredesbe
sprekingen. De Kroatische regering liet gis
teravond weten niet meer te willen praten
met EU-bemiddelaar Bildt, die had ver
klaard dat de Kroaten zich in de Krajina
mogelijk schuldig maken aan oorlogsmis
daden.
De Kroatische regering ontkent dat Tudj-
man en Milosevic Bosnië onderling willen
verdelen, zoals de Britse krant The Times
gisteren meldde. De president heeft nooit
een kaart getekend en dat zal bewezen wor
den", aldus een regeringswoordvoerster.
Het offensief in de Krajina werd gister
avond om zes uur officieel beëindigd en
heeft volgens Susak aan 118 Kroatische sol
daten het leven gekost; 620 raakten ge
wond. In de strijd om de 'hoofdstad' Knin
zouden 700 Kroatisch-Servische soldaten
zijn 'uitgeschakeld', aldus Kroatische leger-
kringen.
NEW YORK AP
De Verenigde Staten gaan een
Hamas-leider uitwijzen die in
Israël is aangeklaagd wegens
terrorisme. Dat heeft een
woordvoerder van de Ameri
kaanse Immigratie- en Naturali
satiedienst vanochtend laten
weten.
De 45-jarige Mousa Abu Mar-
zouk, die veertien jaar in de VS
heeft gewoond, werd op 25 juli
op een vliegveld in New York
aangehouden omdat hij op een
lijst stond van mensen die van
terrorisme werden verdacht.
Een week geleden heeft een Is
raëlische rechtbank een arresta
tiebevel tegen hem uitgevaar-
digd.
Volgens Israël heeft Marzouk
het bevel gegeven voor aanval
len op Israëlische militairen en
burgers en heeft hij geld naar de
Westelijke Jordaanoever ge
stuurd dat door Hamas is ge
bruikt om wapens te kopen.
zagreb hans gertsen
correspondent
Het International Rode Kruis (ICRC) en
andere humanitaire organisaties proberen
met man en macht de problemen rond de
immense vluchtelingenstromen in Bosnië
de baas te worden.
Volgens de laatste schattingen zouden
minstens 150.000 en mogelijk zelfs
200.000 mensen vanuit de Krajina naar
Bosnië zijn gevlucht. Tienduizenden ande
ren zouden nog onderweg zijn, terwijl ook
vanuit de regio Bihac een vluchtelingen
stroom op gang komt. ICRC-hulpcoordi-
nator John Roche noemde de situatie van
morgen tijdens een perconferentie in Za
greb 'uiterst chaotisch'.
De situatie rond steden als Prijedor en
Banja Luka, de eerste reisdoelen van de
meeste vluchtelingen, is zo chaotisch dat
hulporganisatis nog altijd geen goed beeld
van de omvang van de humanitaire cata
strofe hebben. Het Rode Kruis en andere
organisaties kunnen op veel plaatsen nau
welijks tot bij de vluchtelingenstromen
komen omdat het verkeer totaal is vastge
lopen.
Het Internationale Rode Kruis opent
morgen een humanitaire luchtbrug naar
Bosnië en probeert vandaag nog een aan
tal hulpkonvooien naar het gebied te stu
ren. De tienduizenden vluchtelingen heb
ben volgens Roche vooral behoefte aan
drinkwater, eten en onderdak.
Bogota Rtr-afpkwamen daarbij om. Volgens de
politie was de aanval gericht te
gen de basis van de politie
macht die zich bezighoudt met
drugbestrijding.
De politie en het leger zonden
versterkingen en helikopters om
de FARC-leden te achtervolgen.
Volgens de politie was de aanval
een represaille voor de recente
vernietiging van meer dan dui
zend hectare coca- en papaver-
aanplant, die onder de bescher
ming van de guerrillabeweging
viel, en voor de vernietiging van
laboratoria voor de vervaardi
ging van drugs. Drugbaronnen
maken vaak gebruik van guer
rillastrijders om de plantages te
beschermen.
Bij verscheidene aanvallen van
de communistische guerillabe-
weging Gewapende Revolutio
naire Strijdkrachten van Colom
bia (FARC) zijn gisteren meer
dan veertig doden gevallen. De
meeste slachtoffers waren poli
tieagenten. Het was gisteren
precies een jaar geleden dat de
liberale president Ernesto Sam
per zijn ambt aanvaardde.
De grootste aanval had plaats
in Miraflores, in het oosten van
het land. Zo'n driehonderd re
bellen vernietigden regeringsge
bouwen en het plaatselijke poli
tiestation. Negen politieagenten
en dertien guerrillastrijders
Rechter schort
executie van
Abu Jamal op
i5
<j De voor 17 augustus geplande
terechtstelling van de Ameri-
3 kaanse zwarte activist Mamu
- Abu-Jamal is voor onbepaalde
8 tijd uitgesteld. Volgens 'rechter
Sabo van het hof van be
roep in Philadelphia moet eerst
voldoende tijd worden uitge
trokken voor de beroepsproce
dure. De tien dagen die resten
tot zijn executie zijn onvoldoen-
aldus Sabo. Hij vindt ook
Abu-Jamal „het recht moet
hebben te worden gehoord
door de hoogste rechtelijke in
stantie in het land, het Hoogge
rechtshof'.
Abu Jamal, een voormalig lid
van de zwarte organisatie Black
'anthers, werd in 1982 schuldig
'evonden aan de moord op een
'olitieman. Hij heeft altijd ont
kend de schoten te hebben ge-
ost en pleitte voor een herope
ning van zijn zaak. Volgens hem
was de rechtbank bevooroor-
d deeld en zijn verdediging onbe
kwaam. Verder heeft het open
baar ministerie de procesregels
ieschonden, aldus Abu Jamal.
De nu 41-jarige veroordeelde
leeft in de hele wereld steun
'evonden voor zijn petitie. Zo
leed de Franse president Chi-
ac onlangs nog een klemmend
'eroep op de Amerikaanse am-
'assadeur om alles te onderne
en om het leven van Abu
Iamal te sparen. Duitsland riep
rijdag de Amerikaanse autori
tten op van de executie af te
den haag cees van der laan
Kroatië heeft met de snelle
herovering van de door de
Servische bevolking bezette
Krajina een belangrijk doel
verwezenlijkt. De Kroatische
president Franco Tudjman
kan nu rustig achterover leu
nen en samen met zijn Servi
sche tegenspeler Slobodan
Milosevic de 'Bosnische kwes
tie' aan de onderhandelingsta
fel regelen.
Militair-onderzoeker G.C. de
Nooy van het Instituut Clin-
gendael meent dat 'nog voor
het einde van de herfst de on
derhandelingen tussen Kroatië
en Servië op gang zullen ko
men op basis van de huidige
frontlijnen. Beide partijen heb
ben nu alleen maar belang bij
een snelle regeling'.
De door moslims gedomineer
de Bosnische regering in Sara
jevo heeft formeel de val de
door niemand serieus geno
men 'Servische Republiek Kraj
ina' (SRK) met trompetgeschal
verwelkomd. Maar of de Bosni
sche regering werkelijk zo ver
heugd is over de Kroatische op
mars, is nog maar de vraag.
Want met de herovering van de
Krajina heeft Tudjman zijn
handen vrij om tot een akkoord
te komen met president Milo-
sovic, waarbij Bosnië er be
kaaid vanaf zou kunnen ko
men.
Tudjman tekende in mei tij
dens een diner in Londen voor
Paddy Ashdown, de leider van
de Britse liberaal-democraten,
op de menukaartje een kaartje
hoe volgens hem Bosnië er uit
moet komen te zien.
De Noordbosnische stad Tuzla
zou gegeven worden aan de
Bosnische-Serviërs in ruil voor
West-Bosnië met de stad Banja
Luka (nu nog in handen van de
Bosnische Serviërs). Dit gebied
alsmede Sarajevo en centraal
Bosnië zouden onderdeel moe
ten worden van de Bosnisch-
Kroatische federatie. Dit kaartje
van Tudjman versterkt het
bange vermoeden dat hij en
zijn Servische collega Bosnië al
hebben verdeeld.
Concreter is dat beide landen
in januari 1994 een akkoord
sloten om de betrekkingen te
normaliseren. In dit verband is
het opvallend dat Milosevic
zijn Servische lotgenoten in de
Krajina en Bosnië militair niet
te hulp schoot toen het Kroati
sche leger eind vorige week de
aanval opende. Dat deed Servië
evenmin toen in mei West-Sla-
vonië door de Kroaten werd
veroverd.
Volgens waarnemers duidt dit
er op dat er inderdaad sprake is
van een 'verborgen agenda'
tussen Milosevic en Tudjman.
Oost-Slavonië, het restant van
'de SRK dat tegen de Servische
grens ligt, zou aan de onder
handelingstafel kunnen wor
den opgelost. Iets anders is dat
Milosevic zijn buik vol heeft
van de wispelturige Bosnische
Serviërs die ieder akkoord de
afgelopen jaren hebben ge
blokkeerd.
De overwinning van Kroatië
wijzigt het machtsevenwicht
hfRuaTil*'
CoW
i'RELStw" fcoATMMC
Hoe ziet Bosnië er over tien jaar uit? Dat was de vraag van Paddy
Ashdown aan president Franjo Tudjman van Kroatië. Het schetsje op
de menukaart toont een tussen Kroatië en Servië verdeeld Bosnië.
foto ap
aanzienlijk, met name in Bos
nië. De verwachting is dat de
Serviërs sneller bereid zijn tot
onderhandelen en ook conces
sies willen doen. De Verenigde
Staten en Duitsland, die heel
zwakjes protesteerden tegen de
Kroatische 'Operatie Storm', en
Rusland zullen aansturen op
een nieuwe oplossing voor het
conflict.
Het oude vredesplan van de
contactgroep (Amerika, Rus
land, Duitsland, Groot-Brittan-
nië en Frankrijk) voor Bosnië
kan uit de ijskast worden ge
haald. Dit ging uit van een op
deling van Bosnië in 49 procent
voor de Kroaten en moslims en
51 procent voor de Serviërs. De
Bosnische Serviërs onder lei
ding van 'president' Karadzic
hebben voortdurend nee tegen
dit plan gezegd. Nu bezitten ze
nog circa 70 procent van Bos
nië.
„De verwachting is dat Milose
vic de Bosnische Serviërs zo
onder druk zal zetten, dat ze
hiermee toch akkoord gaan. Er
staat nu veel voor hen op het
spel. Hun zwakheid is overdui
delijk aangetoond", zegt De
Nooy. Hij denkt dat de Bosni
sche Serviërs bijvoorbeeld
West-Bosnië zouden kunnen
afstaan. In ruil daarvoor zou
den ze Oost-Bosnië kunnen
krijgen, inclusief de moslim
enclave Gorazde. Op deze wij
ze kunnen ze zich eenvoudig
aansluiten bij Servië.
Hebben de Bosnische Serviërs
voldoende land in Bosnië, de
moslims hebben veel te weinig.
Na het verlies van Zepa en Sre
brenica, beschikken ze over
minder dan 18 procent van
Bosnië. De moslims voelen
vrijwel niets meer voor een po
litieke oplossing van het con
flict. Ze voelen zich in de steek
gelaten door de internationale
gemeenschap. Bovendien heb
ben ze zich in het afgelopen
jaar militair aanzienlijk kunnen
versterken en hebben ze ook
voldoende manschappen om
oorlog te voeren. Ook gokken
ze er op dat het wapenembar
go zal worden opgeheven.
Het is de vraag of de moslims
hun doelen kunnen verwezen
lijken als er een akkoord wordt
gesloten tussen Kroatië en Ser
vië. Zo willen de moslims de
weg vrijmaken naar Sarajevo,
een corridor naar Gorazde, het
kleine Servische gebied ten
zuidwesten van Tuzla verove
ren en de Bihac-enclave be
houden. DeTuzla-regio af
staan, lijkt in dit verband voor
de moslims onaanvaardbaar.
De moslims zijn afhankelijk
van de steun van de Tudjman-
regering. Formeel zijn de mos
lims en Kroaten in Bosnië vere
nigd in een Bosnische federa
tie, waarbij het gebied opge
deeld wordt in kantons naar
Zwitsers voorbeeld. Deze
Bosnische staat zou uiteindelijk
een confederatie moeten vor
men met Kroatië. „Dit is voor
Bosnië de beste oplossing. De
confederatie garandeert Bosnië
bestaansrecht, zowel politiek
als economisch. Want één ding
is duidelijk. De Bosniërs zijn
voor hun aanvoerlijnen vol
strekt afhankelijk van Kroatië",
zegt een westerse diplomaat in
Zagreb.
Met andere woorden: Kroatië
bepaalt hoe ver de Bosnische
moslims mogen gaan, ook mi
litair. Een akkoord tussen Kroa
tië en Servië zou tot gevolg
kunnen hebben dat de Bosni
sche staat slechts een klein deel
zal beslaan van het huidige
Bosnië.
den haag gpd
De Bosnische minister van bui
tenlandse zaken Mohammed
Sacirbey heeft gewaarschuwd
dat de bewapende weerbare
mannen die de Krajina zijn ont
vlucht mogelijk gaan meevech
ten aan Bosnisch-Servische zij
de in de strijd om de moslim
enclave Bihac.
Vanuit het Bosnisch-Servi
sche hoofdkwartier in Pale is al
gevraagd om 'vrijwilligers'. Om
die reden wil de Bosnische re
gering dat de vluchtelingen en
militairen doorreizen naar
klein-Joegoslavië.
Weer doden door
bomexplosies
op Sri Lanka
COLOMBO Rtr
Een bomexplosie heeft vanmor
gen in de Oostsrilankaanse stad
Batticaloa twee mensen het le
ven gekost en twaalf personen
verwond. Een bompakket was
op het marktplein van het stad
je gelegd. Vermoedelijk hebben
Tamil-strijders de bom ge
plaatst. De Tamil-beweging
vecht voor een onafhankelijke
staat in het noorden en oosten
van Sri Lanka.
Gisteren kostten twee bomex
plosies in de hoofdstad Colom
bo aan 22 mensen het leven.
