m BIJ VAN TIL
Kabinet wil gemeenten groter maken
'Een voedselvergiftiging kan je overal oplopen'
Jonden stemmen in met
vername Credit Lyonnais
Binnenland
CHITTERENDE AANBIEDING
4995.-
Elektriciteitsvoorziening
J leis wijk sterk verouderd'
Mijd de bereklauw als de zon schijnt
D66: Evolutietheorie mag in
eindexamen niet ontbreken
van tilViiHüiNiii
ITERDAG 29 JUL11995
Han uit Geldrop ontvoerd en mishandeld
empde Twee onbekende mannen hebben donderdagavond
jen 29-jarige inwoner van Geldrop ontvoerd en ernstig mishan-
jeld. De daders zijn spoorloos, aldus de politie.'Het tweetal
Iverviel de man bij zijn woning en dwong hem met hen in zijn
ïuto weg te rijden. Onderweg mishandelden ze hem, waardoor
lij flauwviel. Toen hij bijkwam, lag hij naast zijn auto, die in
jrand stond. Hij liep brandwonden op aan zijn hoofd en armen
in bleek ook blauwe plekken en een lichte hersenschudding te
lebben. De politie weet nog niet wat het motief van de ontvoe-
jng is.
Dijkstal en Van Mierlo naar Turkije
en haag Nederland probeert de moeizame diplomatieke be
dekkingen met Turkije verder te verbeteren. De ministers Van
flierlo (Buitenlandse Zaken) en Dijkstal (Binnenlandse Zaken)
irengen komend najaar afzonderlijk een bezoek aan de Turkse
joofdstad Ankara om de banden aan te halen, zo is gisteren uit
jronnen in Den Haag vernomen. De Turks-Nederlandse relatie
lereikte in april een dieptepunt toen de Koerdische verzetsbe
weging PKK in Den Haag een parlement-in-ballingschap op-
chtte.
J rietkaartenactie tegen kernproeven
/1STERDAMBoomerang Freecards, die de gratis kaarten-stan-
^aards in bars en cafés exploiteert, start volgende week met een
jriefkaartenactie tegen de Franse kernproeven op Mururoa. Op
je briefkaart staat het hoofd van de Franse president Chirac, af-
ebeeld in het lichaam van de tekenfilmheld Beavis, bekend van
MTV-serie Beavis and Butthead. Tegenstanders kunnen hun
laam en adres invullen en de kaart opsturen naar een ant
woordnummer in Amsterdam, waarna ze worden doorgestuurd
aar Chirac.
elektriciteitsvoorziening in
liswijk voldoet niet aan de ei-
c/ji. De capaciteit is voldoende,
-iar de inrichting van het net
de en de materialen waarvan
té is gemaakt, zijn sterk verou-
rd.
jgpat heeft woordvoerder Dub-
I van het energiebedrijf Delf-
tojd gisteren gezegd. In de loop
ïtfi gisteravond en vannacht
rügen de meeste inwoners, die
jads donderdagochtend zon-
i-r stroom zaten, weer elektri-
ïreit.
j^olgens Dubbel is van ver-
liljarlozing door het energiebe-
Ijf echter geen sprake. „De af
lopen drie jaar hebben we
i ft extra inspanningen gedaan
Ti de stroomfaciliteiten voor
reze gemeente te verbeteren",
ipgt hij. „Toen wij het onder-
ipud van het toenmalige ge-
efcuLibai
janeringsplannen worden afgezwakt'
isterdam anp
»11|
nf vakbonden in Nederland
n akkoord met de overname
;nji Credit Lyonnais Bank Ne-
j rland (CLBN) door de Gene-
rcje Bank. Donderdag zijn zij er
kjoverleg met bestuurders van
n(BN en Generale Bank van
prtuigd geraakt dat die zich
!pel willen opstellen bij de ef-
ëntie-operaties binnen CL-
Generale Bank en CLBN la-
zich echter desgevraagd
r voorzichtig uit over de in-
'isiteit van de saneringsplan-
'e bonden gaan ervan uit dat
Ibegin dit jaar gepresenteerde
innen van CLBN om bovenop
lopende sanering tot 1997
g eens vijfhonderd banen te
irappen, worden afgezwakt,
uidelijk is geworden, dat die
nnen niet zo automatisch
^orgaan als aanvankelijk was
irgenomen", aldus bestuur-
P. van den Ban van de Unie
^jHP. Momenteel telt CLBN
20 personeelsleden. Inclusief
ïoemde vijfhonderd banen
i de totale sanering, die in
)2 startte, twaalfhonderd ba-
1 n kosten.
,J)e bonden hebben herhaal-
lijk hun vrees geuit over de
ANP Algemeen Nederlands Persbure
CPD Geassocieerde Pers Diei
Uit uitgelekte notitie blijkt:
1 tyle
Signet is een tijdloos bankstel van
kwaliteit. De zitkussens zijn afgedekt
.3 en hebben dus een prima zitkomfort.
njkussens zijn afgewerkt met ritsen. Het bank-
I is geheel bekleed met rundleder, ook de
btjes. Zolang de voorraad strekt is dit model
Van Til leverbaar voor een zéér speciale prijs;
Tijdelijk in dik 'Derby'-leder
kleur petrol:
2,5-zits (175 cm)
3-zits (205 cm)
van 7315.-
Het kabinet streeft naar grotere en sterkere gemeenten.
Dat kan voor gemeenten een forse schaalvergroting bete
kenen. Dat blijkt uit een uitgelekte discussienota van mi
nister Dijkstal en staatssecretaris Van de Vondervoort
van binnenlandse zaken. De notitie is besproken met
provincies en gemeenten en zal in augustus door het ka
binet definitief worden vastgesteld.
den haag gpd
rende en verdelende' taken
worden uitbesteed aan regiona-
Dijkstal en Van de Vondervoort le samenwerkingsverbanden,
bepleiten versterking van de ge- Nadeel daarvan is dat de burger
meenten, omdat nu te veel 'stu- geen democratische controle
over deze 'vierde bestuurslaag'
van intergemeentelijke regio's
heeft. Gemeentelijke herinde
ling kan ervoor zorgen dat ge
meenten weer zelfstandig taken
als toerisme, milieu, ruimtelijke
ordening, verkeer en vervoer
uitvoeren.
In de via het weekblad Bin
nenlands Bestuur uitgelekte no
titie wordt geen minimum-in
wonertal aangegeven voor toe
komstige gemeenten. De be
windslieden willen rekening
houden met verschillen tussen
gemeenten in stedelijke gebie
den, centrumgemeenten en
landelijke gemeenten. In de
praktijk bepalen provincies op
dit moment de gemeentelijke
herindelingen, maar volgens de
notitie moet het Rijk er in de
toekomst meer greep op krij
gen.
De notitie maakt deel uit van
de voorstellen voor bestuurlijke
vernieuwing, die het kabinet
kort na de zomer zal presente
ren. Dan moet ook duidelijk
worden wat het kabinet wil met
de vorming van stadsprovincies.
Dit proces is vastgelopen omdat
bewoners van Amsterdam en
Rotterdam in referenda de
stadsprovincie hebben afgewe
zen.
De gezamenlijke provincies,
verenigd in het IPO, hebben de
bewindslieden van binnenland
se zaken gisteren laten weten
ook niets meer te zien in dit fe
nomeen. Volgens het IPO, dat
nooit een groot voorstander is
geweest, kunnen provincies en
gemeenten beter samen de pro
blemen van grote steden aan
pakken. In de gebieden waar
het kabinet grootstedelijke pro
blemen signaleert behalve de
drie grote steden zijn dat
Utrecht, Eindhoven/Helmond,
Arnhem/Nijmegen en Ensche
de/Hengelo is gemeentelijke
herindeling een alternatief voor
de stadsprovincie, aldus het
IPO.
Op de inhoud van de uitge
lekte notitie willen noch IPO,
noch de Vereniging van Neder
landse Gemeenten reageren,
omdat deze in een vertrouwelijk
overleg is besproken.
Voordvoerder energiebedrijf Delfland:
meentelijk energiebedrijf Rot
terdam overnamen, troffen we
een sterk verouderd net aan.
Dat kun je niet in een oogwenk
verbeteren. Dat kost tijd."
De storing is het gevolg van
een brand in een transformator
huisje. Bleiswijk en een deel van
Bergschenhoek kwamen zonder
stroom te zitten. In Bergschen
hoek kon de storing in de nacht
van donderdag op vrijdag wor
den verholpen, maar de Bleis-
wijkers moesten het nog tot
vannacht zonder elektriciteit
doen.
De Bleiswijkse ondernemers
uit de levensmiddelenbranche
mogen hun winkels vandaag tot
21.00 uur openhouden. De ge
meentelijke reinigingsdienst
deed vanmorgen een extra ron
de om de ontdooide en bedor
ven inhoud van koel- en vries
kasten op te halen.
werkgelegenheid bij CLBN,
wanneer die door Generale
Bank zou worden overgeno
men. In hun ogen zou het per
soneel beter af zijn indien de
Nederlands-Belgische Fortis
CLBN zou hebben gekocht.
Bestuurder L. Wijnen van de
FNV Dienstenbond ziet de per
soneelsreductie bij CLBN bijna
helemaal van tafel gaan. Van de
vijfhonderd te schrappen ar
beidsplaatsen kunnen er waar
schijnlijk 150 gehandhaafd wor
den wegens de invoering van de
36-urige werkweek volgens de
nieuwe CAO, zo meent Wijnen.
Met het aantreden van een
nieuwe moeder kan ook de 5-
procents bezuinigingsoperatie
komen te vervallen die de Fran
se CL voor al haar activiteiten
had aangekondigd. „Daar kun
nen dan ook 130 banen mee
worden gered. Het feit dat Ge
nerale Bank de verzekeringstak
wil behouden, scheelt nog eens
honderd banen. En dan zullen
extra commerciële activiteiten
die Generale Bank wil aanbren
gen, nog eens banen uit de
wind kunnen houden. Ons uit
gangspunt is dat we op een ver
lies van nul arbeidsplaatsen uit
komen", aldus Wijnen.
den haag gpd
De reuze-bereklauw is het aardigst als de zon niet
schijnt. Meer dan drie meter hoog kan hij wor
den, met prachtige, witte schermbloemen. In de
schaduw beslist het bekijken waard. Maar wan
neer de zon schijnt, kun je de Heracleum mante-
gazzianum maar beter mijden. Wie de plant dan
aanraakt, krijgt last van blaren. 'Fytofotodermati-
tis' luidt de officiële naam van dit verschijnsel.
Als hij wordt aangeraakt, scheidt de plant een
sap af dat onder invloed van de zon blaren ver
oorzaakt. Om blaren te voorkomen, is het zaak de
geraakte plek zo snel mogelijk af te spoelen, advi
seert een woordvoerder van het Amsterdamse
stadsdeel Noord.
Een bewoner van dit stadsdeel is een campag
ne begonnen tegen de 'gevaarlijke' bereklauw in
het publieke groen, maar het stadsdeel is niet on
der de indruk. „Een storm in een glas water", al
dus de woordvoerder. Net als in bijvoorbeeld de
gemeente Den Haag worden de reuze-bereklau-
wen langs voet- en fietspaden gemaaid. Op plek
ken waar ze geen kwaad kunnen, mogen ze blij
ven staan.
Over de hele wereld zijn in totaal zeventig Her-
acleumsoorten bekend. In Nederland hebben we
er twee. De gewone inheemse Heracleum sphon-
dylium, die maximaal één meter hoog wordt, en
zijn uit het buitenland afkomstige grote broer
de reuze- of Kaukasische bereldauw die ge
makkelijk de drie meter haalt.
Zo'n vijftien tot twintig jaar geleden werd er
ook al actie tegen de reuze-bereklauw gevoerd,
herinnert de Leidse bioloog F. Spieksma zich.
Toen circuleerde er een griezelverhaal over kin
deren die de holle stengels als verrekijkers had
den gebruikt en met hun met sap besmeurde
oogleden in de zon zaten. „Maar dat was natuur
lijk een extreem geval". Wat Spieksma betreft
hoeft de reuze-bereklauw niet uit de tuin te ver
dwijnen. Per slot van rekening roeien we muggen,
wespen en bijen ook niet uit.
den haag anp
den haag De meer dan honderd Koerden die sinds acht dagen bij de Hofvijver in Den Haag een honger
staking houden, zijn niet van plan door te gaan tot de dood erop volgt. Ze drinken kamillethee en water
met suiker of zout. Ze blijven wel actie voeren zolang de houding van Turkije dat vergt, aldus woordvoer
der Halbest, maar verzwakte mensen worden afgewisseld door andere medestanders. Volgens Halbest
zijn er inmiddels vijf mensen naar huis gestuurd omdat ze niet meer konden. Halbest schat de 'reserve'
op ongeveer driehonderd tot vierhonderd Koerden. Met de hongeractie werd op 14 juli begonnen door
10.000 Koerdische krijgsgevangenen in Turkije en Koerdistan. De actie is volgens het Solidariteitsbureau
in België overgenomen door Koerden in acht Europese landen en in de Verenigde Staten, foto reuter
De fractie van D66 in de Twee
de Kamer vindt dat de zoge
noemde evolutietheorie weer in
het centraal schriftelijk eindexa
men biologie van het voortgezet
onderwijs moet worden opge
nomen. Dat blijkt uit vragen
van de Kamerleden Lambrechts
en Bakker van D66 aan staatsse
cretaris Netelenbos van onder
wijs. Ze vinden het onderwerp
zo belangrijk dat het niet in het
centraal schriftelijk mag ontbre
ken.
Lambrechts en Bakker men
gen zich daarmee in een al lan
ger lopende discussie tussen
wetenschappers en docenten
over de plaats van de evolutie
theorie in het voortgezet onder
wijs. In 1991 besloot het kabinet
die theorie, over de ontwikke
ling van het leven op aarde, met
ingang van het schooljaar
'93/'94 uit het centraal schrifte
lijk examen voor HAVO en VWO
te schrappen. Het onderwerp is
nog steeds wel verplichte kost
in de schoolonderzoeken, die
door de scholen zelf in het eind
examenjaar worden afgeno
men.
Vorig jaar nam het kabinet
hetzelfde besluit ten aanzien
van de eindexamens biologie
voor MAVO en VBO (voorberei
dend beroepsonderwijs). Daar
is de evolutietheorie met ingang
van het schooljaar '96/'97 on
derdeel van de schoolonderzoe
ken.
De maatregel is bedoeld om
de scholen de vrijheid te geven
het onderwerp op een eigen
manier te behandelen. In chris
telijke kringen is de theorie van
Charles Darwin dat de mens
van de aap afstamt omstreden,
omdat die niet strookt met het
bijbelse scheppingsverhaal over
Adam en Eva.
De Koninklijke Nederlandse
Akademie van Wetenschappen
(KNAW) deed vorige week een
beroep op Netelenbos om bij de
komende vernieuwing van het
onderwijs in de hoogste klassen
van HAVO en VWO de evolutie
theorie weer in het centraal
schriftelijk examen op te ne
men.
„Inzicht in evolutionaire pro
cessen is dermate essentieel
voor een goeJ uegrip van biolo
gische kennis, dat het volstrekt
onvoldoende is om deze kennis
alleen via het schoolonderzoek
te toetsen", aldus de KNAW in
een brief aan Netelenbos. Ne
derland dreigt te worden opge
nomen in een rij van landen
waar niet vrijelijk over weten
schappelijke theorieën gedis
cussieerd kan worden, vreest de
Akademie. De KNAW meent dat
er geen tegenstelling hoeft te
bestaan tussen de evolutietheo
rie en „op religie geënte opvat
tingen over de schepping".
Lambrechts en Bakker sluiten
zich bij die opvatting aan.
Eén op vijf kruideniers krijgt keurmeester op bezoek
DESIGNCENTRUM
capelle aan den ussel frank hollaar
Alle aanwezigen kijken bezorgd naar het broodje
gezond dat keurmeester Krekels beetpakt. De be
drijfsleider, de verkoopster en het winkelend pu
bliek zien toe hoe hij een thermometer in het
broodje steekt. „Een gevaarlijk produkt, zo'n
broodje gezond, als het niet goed wordt gekoeld,"
zegt Krekels. „Vooral de gekookte ham, het ei en
de rauwkost kunnen snel bederven." De tempe
ratuur van het onderzochte broodje gezond blijkt
met 7 graden in orde te zijn.
In een andere supermarkt even verderop ontdekt
Frans Krekels (45) dat de temperatuur van de
ham/kaasbroodjes en mini-pizza's 23 graden is.
Zeker 15 graden te veel. Met een zuur gezicht legt
de verkoopster van de banketafdeling de broodjes
apart. Keurmeester Krekels eist echter dat de
broodjes worden weggegooid. De vrouw legt ze
bovenop in de afvalbak. Voor alle zekerheid
vraagt de keurmeester haar de broodjes nog een
stukje dieper in de bak te duwen.
In dezelfde zaak blijkt een huzarensalade een
temperatuur te hebben van 12 graden, terwijl de
fabrikant 2-5 graden aanbeveelt. Verbazing bij de
verkoopster, want de thermometer van de koel
kast staat op 3 graden. „Op de diepste plek zal het
wel 3 graden zijn, maar als de produkten hoog
staan opgestapeld, krijg je dit soort fouten", ver
klaart de keurmeester.
De controles van Krekels hebben plaats in het ka
der van de actie Cool down van de Keuringsdienst
van Waren, Inspectie Gezondheidsbescherming.
Van 1 juli tot 1 oktober trekken 250 controleurs
door het land om in honderden winkels de koel
ruimten te onderzoeken. Zeker één op de vijf
kruideniers krijgt onverwacht een keurmeester op
bezoek.
Cool down is beslist geen nutteloze actie om de
keurmeesters door de zomer te helpen. Bij eerde-
Keurmeester Frans Krekels steekt een thermometer in een beker yoghurt.
foto anp ruud hoff
re grootscheepse controles in 1990 en 1991 bleek
meer dan de helft (59 procent) van de tweedui
zend geteste produkten warmer te zijn dan de
vereiste 7 graden. Beide acties leverden ruim ze
venhonderd verbalen op.
Krekels werkt al jarenlang als keurmeester in Rot
terdam en omgeving. Hij vindt dat de consument
veel beter moet opletten bij de aankoop van een
produkt. Vooral of het goed gekoeld is. De men
sen moeten volgens hem vooral uitkijken voor
snel bederfelijke produkten als nasi, kip of bij
voorbeeld garnalen. Ook bij salades, verse melk-
produkten en gebak met gele room en slagroom
moet de consument alert zijn.
„Let wel, een voedselvergiftiging kan je overal op
lopen. Mensen denken meteen aan het kleine af-
haalzaakje op de hoek, maar ook in een 'sjiek'
restaurant ligt het gevaar op de loer als je iets be
stelt waarin weinig omzet is." De keurmeester
waarschuwt verder voor gebakken vis die te lang
blijft liggen en zachte kazen als camembert en
brie. Ook bij schimmelkazen is waakzaamheid
geboden.
De komst van een keurmeester wordt meestal
niet bejubeld. Twee keer was Krekels het slachtof
fer van agressie. „Op een kwade dag verliep de
communicatie erg moeizaam en vloog er een
hakmes langs mij hoofd." In bepaalde buurten
van Rotterdam gaan de keurmeesters 's avonds
uitsluitend met zijn tweeën op pad. De agressie
blijft gelukkig bijna altijd beperkt tot dreigemen
ten.
Maar één keer kreeg Krekels een plastic zak yo
ghurt met aardbeien naar het hoofd gesmeten.
„Ik zal die smaak nooit meer vergeten. Ik betrapte
een zuivelhandelaar die in de hal van een verzor
gingshuis melkprodukten, waarvan de datum was
verlopen, aan oude mensen verkocht. Bovendien
was de temperatuur ruim boven de 7 graden. Bij
na crimineel; een stevige voedselvergiftigihg kan
voor sommige ouderen net het laatste zetje bete
kenen."
Gepokt en gemazeld door jarenlange ervaring
weet Krekels vaak bij binnenkomst al hoe laat het
is. „Alle smoesjes en trucs zijn mij inmiddels wel
bekend. Als je opvallend lang en hartelijk wordt
begroet, dan kun je vanuit een ooghoek soms
zien dat bijvoorbeeld de puddingbroodjes door
een ander snel in de koeling worden gelegd."
Krekels laat het uitgebreide arsenaal aan smoes
jes meestal maar gewoon over zich heen komen.
„Ik laat ze vaak maar praten. Je moet ze ook een
beetje de ruimte geven. Het gaat er om dat ze na
mijn bezoek weten wat ze moeten doen. Kruide
niers en consumenten worden gelukkig steeds
bewuster. Een goed voorbeeld is sulfiet in gehakt
om het rood te maken. Vroeger zeiden slagers dat
ze het er wel in moesten doen omdat ze anders
geen gehakt verkochten. Nu eist de conusment
van de slager dat er geen sulfiet in zit."
