'Dat kan m'n kleine broertje ook' Hedendaagse schilders van formaat Gepunteerd ritme met prettig presto '•I i Am tte of Röses Cultuur&Kunst ZATERDAG 29 JULI 1995 Cursussen in Museum Boerhaave leiden Het Kunsthistorisch Centrum organiseert verschillende cursussen kunstgeschiedenis die worden gegeven in het Muse um Boerhaave in Leiden. 'Hoogtepunten', 'Antiek van Neder landse bodem', 'Vertellingen uit het oude testament', 'Vertellin gen uit het nieuwe testament' en 'Van Lucas van Leyden tot Rembrandt van Rijn' staan op het programma. Voor meer infor matie en inschrijvingen: tel. 020-6265490. Componist Rozsa overleden los angeles De componist Miklós Rozsa (88), die drie Oscars voor zijn filmmuziek heeft gewonnen, is donderdag in een zie kenhuis in Los Angeles aan een longontsteking overleden. Rozsa werd beroemd om zijn broeierige muziek voor klassiekers van de 'film noir', maar ook om zijn heldhaftige toonzetting van epi sche drama's als 'Ben Hur'. Voor zijn bijdrage aan deze laatste film won hij een van zijn Oscars. Andere bekende films waar Ro zsa de muziek voor heeft geschreven, zijn 'Jungle Book', 'Spell bound', 'The Asphalt Jungle' en 'Julius Caesar'. Veilingomzet Christie's gestegen londen Christie's International heeft het afgelopen haar veilingen de omzet met 13 procent zien stijgen tot ruim 2,2 miljard gulden ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Daarmee is de hoogste omzet bereikt sinds 1989-1990. Deze ontwikkeling illustreert volgens Christie's International het her stel van de internationale kunstmarkt. Dat gold vooral voor de markt voor impressionistische en moderne en eigentijdse kunst. Christie's kon hierbij een omzetstijging van 34 procent noteren tot een bedrag van 430 miljoen gulden. Ook sieraden en juwelen deden het goed. De groei was vooral te danken aan belangstel ling uit Saudi-Arabië en Zuidoost-Azië. Concert Red Hot Chili Peppers Rotterdam» Het concert van de Red Hot Chili Peppers in Ahoy' Rotterdam is op maandag 16 oktober, en niet zoals eerder mee gedeeld 29 oktober. Dit heeft Mojo Concerts bekendgemaakt. De voorverkoop voor dit concert begint vandaag bij de bekende adressen. De symfonische rockformatie Marillion komt op 29 september voor een eenmalig concert naar Ahoy'. Oxydiaen in Hooglandse Kerk leiden In de Hooglandse Kerk is van 9 augustus tot en met 7 september een overzichtsexpositie te zien van beeldend kunste naar Oxydiaen, ter gelegenheid van diens 25-jarig jubileum. Oxydiaen is het pseudoniem van de romanschrijver Barend Roest Crollius die in 1970 zijn schrijfmachine verwisselde voor kwast en penseel. De jubileumexpositie is te zien van dinsdag tot en met zaterdag, van 11.00 tot 16.00 uur en op maandag van 13.00 tot 16.00 uur. Rembrandt-atelier stelt toeristen vaak teleur Propvol is het Rembrandt-atelier, na drie maanden werk. Olieverfschilderijen bedekken nagenoeg alle muren van de voormalige Stadstimmerwerf in Leiden. Aquarellen staan en liggen rijen dik op de grond, tussen een box en twee kinderwagens. De familie Kanbier, vader Jacob, moeder Laura en twee zoons, doet er alles aan om van de nieuwste toeristische trekpleister een succes te maken. heeft geschilderd, ook al zie je daar niets meer van. Maar het graf van Jezus is toch ook alleen maar een open plek in de grond?" Kanbier doet zijn uiterste best om in het atelier een 'Rem- brandt-sfeer' te creëren. Bij de ingang staat een tafel met boe ken over Rembrandt en een reeks beschilderde bordjes met de afbeelding van de oude meester: het door de VW geïn troduceerde 'Leids Rood'. „Als mensen hier binnenko men houd ik meestal een stan daardverhaaltje over Rem brandt en dat beëindig ik dan met mijn eigen verhaal. Dat ik de uitvinder ben van het neo- symbolisme, daar is men altijd heel erg van onder de indruk." Het meest recente werk van Kanbier, dat hij in het Reiti- brandt-atelier maakt, is beïn vloed door zijn idool uit de 17e eeuw. ,,Ik voel me sterk verwant met Rembrandt en dat wordt eigenlijk steeds erger. Een aan tal werken van mij is geïnspi reerd door zijn manier van schilderen. De lichtval die hij gebruikte zie je terug op som mige doeken en de filters die hij schilderde, laagjes over elkaar. Maar ik maak ook moderne schilderijen. Veel aquarellen, die Rembrandt nooit heeft ge maakt, maar die wel enorm „Niet dat ik van de verkoop van mijn schilderijen kan leven, maar dat zit er wel in," zegt Ja cob Kanbier. „Iets dat goed is heeft tijd nodig." De toeristen weten de weg wel te vinden, maar hopen dan iets aan te treffen wat er helemaal niet is. Het Rembrandt-atelier is een Kanbier-atelier, waar geen enkel doek van de oude meester hangt. Wel een grote verzame ling recente werken van Kanbier en zijn vrouw. De teleurstelling is vaak groot. „Er is een kleine groep bezoekers die hier komt en zegt: wat heeft dit nou te maken met Rembrandt? Of: dat kan m'n kleine broertje ook. Laatst waren hier vier jongens die begonnen de boel echt af te kraken. Als mensen boos wor den vanwege die zogenaamde 'klodderschilderijen' van mij ga ik daar met een kogelharde ge balde vuist op af. Want wij zijn hier wel ontzettend integer be zig." Gewijde plek „Mensen beseffen het niet al tijd, maar dit is een gewijde plek. Dit is de Stadstimmerwerf, een plek waar het vroeger ge krioeld moet hebben van schil ders en timmerlieden. Ik ga er vanuit dat Rembrandt hier echt Jacob Kanbier: „Wij zijn hier wel ontzettend integer bezig." goed verkopen. Een doek van 50 bij 70 centimeter verkoop ik voor 200 gulden, dat is bijna net zo goedkoop als een poster. Vanochtend heb ik er nog drie gemaakt." „Het moet natuurlijk niet te commercieel worden want dat zou Rembrandt niet gewild hebben, maar we moeten van ons werk wel kunnen leven. Al thans, dat is de bedoeling. En ik denk dat dat er op termijn in Het plan om toeristen te por tretteren is mislukt („daar is geen belangstelling voor"), maar Kanbier heeft goede hoop dat het Rembrandt-atelier hem in de toekomst meer zal opleve ren. „Rembrandt was een top per in zijn tijd en ik ben een topper in deze tijd. Wat hier hangt kan wedijveren met het beste in de wereld. Maar een kunstenaar wordt altijd meer FOTO BEN DE BRUYN gewaardeerd in het buitenland dan in zijn eigen land. Wat dat betreft heb ik heel veel aan de buitenlandse contacten met Ja panners en Amerikanen, die ik hier opdoe." „Iets dat goed is heeft gewoon tijd nodig. En er zijn mensen die hier komen en zeggen 'ik heb liever van u een schilderij dan van Rembrandt'. En dat heeft niet alleen met verzeke ringen te maken hoor." Moderne bloemstillevens bij AZL Een bloemstilleven (zonder titel) van Tim Maguire. FOTO PR/COURTESY COKKIE SNOEI beeldende kunst recensie roos van put Expositie: Schilderijen van Tim Maguire, tekeningen en schilderijen van Martin van Vreden, te zien t/m 3/9, dagelijks 9-17 uur, Galerie AZL, Gebouw 1, Rijnsburger- weg 10, Leiden. Het bloemstilleven is een genre in de kunst dat al vanaf de 16de en 17de eeuw wordt beoefend. Een belangrijke pionier was bij voorbeeld Ambrosius Bos- schaert (1565-1621) die het bloemstilleven als een van de eerste schilderde. Met een exac te gedetailleerdheid schilderde hij veelal bloemen in een vaas met op de achtergrond een Ne derlands of Vlaams landschap. In de 17e eeuw ontwikkelde zich de belangstelling voor de natuur, dit kwam tot uiting in de stillevens die door bekende schilders werden geschilderd. De schilderijen waren niet al leen decoratief, maar hadden ook als doel dat de toeschouwer ervan kon leren. Vele kunste naars hebben dit genre in hun oeuvre toegepast. Een bekende Nederlandse schilder is Jan van Huysum (1682-1749) die pronkstillevens maakte met heldere kleuren, waarbij de achtergrond in lichte tinten werd weergegeven. De Amerikaanse Georgia O'Keefe (1887-1986) specialiseerde zich ook in zorgvuldig geschilderde bloem- en plantvormen. Haar schilderijen laten deze vormen voornamelijk in close-up zien, waardoor de oorspronkelijk fi guratieve vorm bijna abstract lijkt te worden. Haar bloemen zijn te beschouwen als symbo len van de vormkracht van de natuur. Zo is een bloemvorm van haar bijvoorbeeld te 'verta len' als een verbeelding van de vruchtbaarheid. Wanneer een hedendaagse schilder zich toelegt op bloem stillevens, dan is het een bijna onmogelijke taak om de voor gangers van dit genre in de schilderkunst te evenaren. Zo wel in achterliggende gedachte als in de weergave. Hoeveel bloemaquarellen zie je in ver schillende galeries? Weliswaar gemaakt doorverschillende kunstenaars, maar veelal is een onderscheid niet te maken, ze lijken allemaal zo vreselijk veel op elkaar. Tim Maguire en Martin van Vreden zijn 20ste eeuwse schil ders die zich toeleggen op het bloemstilleven. In Galerie AZL zijn hun op enorm formaat ge schilderde varianten van bloemstillevens te zien. Maguire laat zich inspireren door details van reprodukties van 17de en 18de eeuwse stillevens. Deze details van (delen van) bloemen zet hij tegen een 'platte' achter grond, diepte wordt door hem niet gesuggereerd. Zijn bloemen zijn van een afstand echte bloe men, wanneer je het schilderij nadert zijn de verfstreken dui delijk zichtbaar en lijkt het eer der een abstract werk. Hij schildert 'alla prima': een werkwijze uit de 17de eeuw, waarbij als het ware nat-in-nat wordt geschilderd. Zonder dat de ene laag gedroogd is, wordt de volgende al weer aange bracht. Zowel in techniek als qua inhoud refereert hij bewust aan de 17de eeuw. Alleen geeft Maguire zijn (20ste eeuwse) persoonlijk handschrift door de wijze van het weergeven Van de bloem tegen een vlakke achter grond, waarbij de nadruk valt op de (symboliek van) de bloe- Martin van Vreden laat ook zijn bloemen opdoemen uit een 'platte' achtergrond. Ook zijn weergave van de natuur is een precieze. Opvallend aan zijn bloemstillevens is dat er bij zijn schilderijen een sensuele of een dreigende uitstraling waar neembaar is. Vergelijkbaar met O'Keefe zijn de bloemen van Van Vre den metaforen. Symbolen en tekens van een andere orde. Op een 'ghost'achtige wijze ver schijnen de bloemen vanuit een donkere achtergrond op het enorm grote schilderij. Saillant detail bij beiden is dat de olie verfschilderijen alle zonder titel zijn. Op deze manier wordt de toeschouwer een stap verder van de realiteit gebracht. Je ziet bloemen, maar dat wat je ziet is niet dat wat de schilder je wil la ten zien. Achter de visueel waarneembare werkelijkheid schuilt een andere boodschap. Dat is ook een van de redenen waarom deze bloemstillevens- childers in het rijtje-van de gro ten van de kunstgeschiedenis kunnen worden geplaatst. Mulder jubileert met concertenserie Hooglandse kerk, Leiden Klaas Jan Mulder viert zijn jubileum met een concertenserie, nöch turbulent noch spektaculair. Dat heeft zo zijn voor- en ha- delen. Een van de voordelen is dat Mulder het niet zoekt in over- gedoseerde registraties of bulderende fortissimi. Wat ook voor delig uitpakt, is zijn aangepaste repertoire. Niet, zoals in de krant vermeld Liszt, Widor of Reger, die principieel niet kunnen op dit Hooglandse Kerkorgel, daarvoor in de plaats Bach en Handel. Deze muziek én de interpretatie van Mulder waren dan ook de meest geslaagde kant van de medaille. Fris en feestelijk weerklonk Bachs Toccata in F, een virtuoos stuk met veel passagewerk. Ook Handels tiende orgelconcert had iets luchtigs, misschien zelfs wat tè losgeslagen qua aanpak. Toch was hier sprake van een sprankelend allegro, een pastorale siciliano in een kalm gepunteerd ritme en een prettig geagiteerd presto. De nadelen voerden helaas de boventoon. Vooral in de Kora len van Brahms waren maatgevoel, helderheid en articulatie ver te zoeken. Na de Passacaglia in e-mineur van Joseph Rheinber- ger (1839-1901) hoorde ik eén 'kenner' treurig fluisteren: „Die Mulder moddert maar aan." Laten we het eleganter houden: met name Brahms was in Mulders optie verworden tot een dif fuse brij. Jammer, want deze organist heeft capaciteiten genoeg om alsnog te doen aan zelfkritiek. Dat moet na 50 jaar musice ren toch steeds opnieuw mogelijk zijn voor een organist-compo nist die begint en eindigt met eigen werk en getuige zijn inlei dend koraalspel 'het ganse hart naar boven heft'. NIEUWE CD'S KLASSIEK Hindemith - Mathis der Maler - Symphonische Metamorpho- sen op een thema van Carl Ma ria von Weber - Nobilissima Vi sio ne. The Philadelphia Or chestra o.l.v. Wolfgang Sawal- lisch (EMI) Duitse dirigenten doen het mo menteel goed in de Verenigde Staten en dat geldt kennelijk vooral voor de nu 72-jarige Wolfgang Sawallisch. Zijn be noeming bij het Philadelphia Orchestra betekende in 1993 het einde van een indrukwek kende loopbaan als leider van de Beierse Staatsopera in Mün- chen, maar het Amerikaanse or kest vaart er wel bij. Sawallisch slaagt erin de bijna spreekwoor delijke virtuositeit van een van de beste Amerikaanse ensem bles te combineren met een Duits-romantische orkestklank. Dat levert schitterende resulta ten op, vooral in de symfonie 'Mathis der Maler', waarin Hin demith de beste delen uit zijn gelijknamige opera samen bracht. De combinatie is boven dien bijzonder gelukkig (de Symfonische Metamorfosen op een thema van Weber verdie nen een veel grotere bekend heid!) en de opname speelt prachtig in op het door Sawal lisch en zijn orkest opgeroepen klankbeeld. Paul Korenhof JAZZ Abbey Lincoln: A Turtle's Dream (Verve/Polygram) Met de jaren heeft Abbey Lin- coln^sten^ai^fitdrukkin^^ ctt Bette Midler leeft zich uit. vaardigheid en diepte gewon nen, hoewel ze nog steeds op haar best is wanneer ze ballads zingt die enige dramatiek in de teksten hebben. Technisch is Lincoln nooit perfect geweest, maar sfeer kan ze scheppen als geen ander. Ze heeft die typisch klaaglijke stemverbuigingen (een beetje zoals Billie Holiday) die, mits met mate gebruikt, een bepaalde charme bezitten. Voor 'A Turtle's Dream' heeft de Franse producer enkele onver wachte gastmusici uitgenodigd, onder wie gitarist Pat Metheny die hier de zangeres zeer goed aanvult. Een ongemakkelijke combinatie met Lincolns stem vormen in één nummer de vo calen en de gitaar van Lucky Pe- tei^or^oo^d^onderlin^ve^ dcttcAhph cd 'Some people's lives' uit 1990. Een plaat waarop Midler zich uideeft in tal van genres, countryrock tot jazz. De lecteerde nummers, van onder anderen Maria McKee ('To de- serve you' en 'The last time'), getuigen van goede smaak. De interpretatie die Midler, en de haar begeleidende muzikanten er aan geven, is helaas wat aan de vlakke kant. De laatste twee nummers vormen daarop gun stige uitzonderingen. Alleen in 'It's too late' en 'I believe in you' haalt Midler het onderste uit de kan. schillende timing en Lincolns beperkte affiniteit met het bluesidioom. Het is ook wen nen aan haar Franse uitspraak in Léo Ferrës klassieker 'Avec le Temps'. In de overige stukken klinken Lincoln en haar mede musici, met name pianist Rod ney Kendrick, echter op hun best. Ken Vos POPULAlr Bette Midler - 'Bette of Roses' (Ati an tic/Warner) De laatste jaren is ze vooral als actrice werkzaam en komen er voor het merendeel soundtracks uit. 'Bette of Roses' is de eerste niet-soundtrack van Bette Mid ler sinds de verschijning van het dubbelmlatip.a bekroonde Marcel de Groot - 'Manen Kwe ken' (CNR) Langzaam begint Marcel de Groot enige bekendheid te krij gen bij het Nederlandse pu bliek. De zoon van Boude wijn presenteerde in 1992 zijn de buutalbum en komt nu met een opvolger, die 11 augustus in de winkel ligt. 'Manen kweken' heeft een wat 'voller' geluid dan de voorganger en is geprodu ceerd door vader 'Bo'. Marcel beschikt over een stem die veel lijkt op die van zijn vader, maar die veel wanner klinkt. Teksten (en muziek) zijn veelal door de zanger/gitarist zelf geschreven, maar Lennaert Nijgh, Bram Vermeulen en Henk Westbroek leveren ook bijdragen. Gastmu sici zijn onder anderen de ach tergrondzangeres Lilian D. Jack son (ex-Spargo) en pianist Ern- stz Jansz (ex-Doe Maar). Het re sultaat is een veelzijdig album van hoge kwaliteit. Erna Straatsma BIOSCOPEN LEIDEN LIDO 1, 2, 3, 4 en STUDIO tel 0 124130/133210, Steenstraat 3| LIDO 1 Casper al., dag. 14.30, 19.0Q 1 91 IA 21.15 LI DO 2 Flodder III 16 jr., dag., 14 15 18.45,21.15 LIDO 3 Tommy Boy 12 jr., dag. 19.0C 21.15. Frank Frey al., dag. 14.30. LID0 4 First Knight 16 jr., dag. 18.4Q 21.15. Power I 14.30. STUDIO "l Free Willy 2 al., dag. 14.30, u 19.00,21.15. h LUXOR tel: 071-121239, Statio^ wee 19. 14.30. TRIANON tel: 071-123875, Br( straat 31. Outbreak do t/m zo, 19.30, 2 Don Juan do t/m zo, 19.30, 2 Pulp Fiction ma t/m woe, 20. Jack and Sarah ma t/m woe 1' 21.45. KIJKHUIS tel: 071-142895, Vr< wenkerksteeg 10. ALPHEN AAN DEN RIJN EUROCINEMA tel: 01720-2080: Van Boetzelaerstraat 6 Flodder III al., dag. 18.45, 2l|f! zo ook 16.00. 11 Die Hard., with a vengeance 1 dag. 18.30, 21.15, zo ook 16 E Casper al., dag. 13.45, 19.00n •21.30, zo ook 16.00. Power Rangers, the movie al., I" 14.00. Franken Frey al., Ned. gespr.JK* 14.00. rr VOORSCHOTEN e( KINDERBIOSCOOP CC tel: 071-O( 790698, Prinses Marijkelaan 4. 101 Dalmatiërsal., Ned. gesp di woe 14.00 Kipling's Junglebook al.. 15.30. addi 13.15, ldh' Paul Verhoeven test Amerikaanse filmkeuring washington hans de bruun gese- correspondent Drie jaar nadat Paul Verhoeven de Amerikaanse filmwereld schokte met zijn erotische thril ler Basic Instinct, probeert de Nederlandse succesregisseur opnieuw de Amerikaanse waar den en normen te verleggen. Zijn nieuwste film Showgirls zal de aloude discussie over de zin en onzin van de filmkeuring in de VS doen oplaaien. De filmkeurders gaf Showgirls vorige week het predicaat NC- 17. Daardoor mogen alleen per sonen van 17 jaar en ouder de film gaan bekijken. In Amerika betekent zo'n klassering vaak de commerciële doodsteek. NC-17 heette nog maar vijf jaar gele den 'X' en dat was synoniem met (zachte) porno. In het preutse Amerika is dat een taboe. Grote winkelcentra willen vaak niet dat de bio scoopcomplexen op hun terrein NC-17-films draaien. Tal van Amerikaanse kranten weigeren advertenties voor deze films op te nemen. Verhoeven en MGM/United Artists geven onomwonden toe dat zij met Showgirls proberen uit te vinden of er in Amerika toch een markt is voor grote, erotische films. De film gaat over de lotgevallen van een meisje uit het Amerikaanse midden-westen, gespeeld door Elisabeth Barley, dat terecht komt in de erotische showwe reld van d^okstadLas Vegas. DEN HAAG ASTA 1 tel: 070-3463500, SpuL| Casper al., dag. 13.15, 16.0Q" 18.45,21.30. |<j< ASTA 2 Flodder III al., c 18.45,21.30. Ir ASTA 3 I Bad Boys 16 jr., dag. 18.45, jr 21.30. r Frank Frey al., dag. 13.15, 16.00. BABYLON 1 tel. 070-3471656,!t naast Centraal Station. p First Knight al., dag. 13.15, 16.00,18.45,21.30. (f BABYLON 2 La Reine Margot 16 jr., dag. 13.15,16.30,20.30. BABYLON 3 Miami Rhapsody al., dag. 13.1 16.00,18.45,21.30. METROPOLE 1 tel. 070-34567f Carnegielaan 15. Die Hard., with a vengeance ijl dag. 13.15, 16.00, 18.45, 2jf METROPOLE2 Casper al,, dag. 13.15, 16.00 18.45,21.30. METROPOLE 3 Free Willy 2 al., dag. 13.15, 16.00,18.45,21.30. r METROPOLE 4 P? Tommy Boy dag. 16.00, 18.4P 21.30. pc Frank Frey al., dag. 13.15. er METROPOLE 5 |vê Don Juan al., dag. 18.45, 21-p, DeZwanenprinses al., dag. 13u. 16.00. MOVIEWORLD Kurhausweg 2. té" 070-3515738, reserveren tel: Of" 3515778 Flodder III al., dag. 13.00, l%r 18.20,19.00,21.00. Ti( Outbreak 12 jr., dag. 21.20. i Die Hard., with a vengeance lfe dag. 12.40, 15.30, 18.30, 2RC Casper al., dag. 12.00, 14.1Che 16.30,18.40,21.10. L Bad Boys 16 jr., dag. 13.30, 16.40,19.10,21.55. -■ Power Rangers, the movie al,l I 11.40, 14.00, 16.20, 18.50J The Quick and the Dead al., dj 19.20,22.10. L Crimson Tide alvr en za 22.31 Free Willy 2 al., dag. 11.45, I 13.50, 16.00, 18.10,20.30' en zo t/m wo 22.30. Frank Frey al., dag. 12.20, bT< 14.10, 16.50. ODEON 1 tel. 070- hi 3462400/3462401. HerengracU- Free Willy 2 al., dag. 13.15, R1 16.00,18.45,21.30. P' ODEON 3 N Die Hard., with a vengeance lRLi dag. 21.30. Ec Power Rangers, the movie dag>j; 13.15,16.00,18.45. ODEON 4 RIKSBIOSCOOP Disclosure 12 jr., dag. 11.45 14.15, 16.45, 19.15,21.45 Harpsymposiu in Amsterdam amsterdam anp In de Amsterdamse Rode wordt van 28 augustus L september het derde Euri Harpsymposium gehoudei De harp in al haar om lingen, van de Middeleei tot heden, staat er centras totaal worden 25 zingen en workshops Tevens vindt één plaats in het kader van co Zomerconcerten in certgebouw. In Muziekcentrum de Ijl ker zijn voorts zes premièif0 beluisteren. Cecilia Chaillp er op 2 september de mogïui heden van de elektronisch^ demonstreren aan de handel haar eigen composities, 's l11' gens geven solisten vaifa avondconcerten workshop^

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1995 | | pagina 12