Senaat zwicht niet voor druk Clinton Buitenland Karadzic en Mladic 'oorlogsmisdadigers' Beria experimenteerde met gif op gevangenen vn blijven toch praten met Karadzic en Mladic 'België is goedkope drugwinkel' Nigeria nieuwe paria van Afrika WOENSDAG 26 JULI 1995 Een Israëlisch meisje brandt een kaarsje ter nagedachtenis van de slachtoffers van de bomaanslag. foto epa sven nacktstrand Dodental aanslag Israël stijgt tot zeven Jeruzalem» Het dodental door de bomaanslag op een stadsbus in Ramat Gan is tot zeven gestegen. De 38-jarige Modechai To- bai overleed vanmorgen aan zijn verwondingen. Bij de aanslag werden behalve zes Israëli's ook de dader gedood. Waarschijn lijk was hij lid van de fundamentalistische islamitische beweging Hamas, die het vredesakkoord tussen Israël en de PLO afwijst. Jeugbende steekt zigeuner in brand Bratislava Een Slowaakse jeugdbende heeft het afgelopen weekeinde een groep zigeuners aangevallen en een van de zi geuners met benzine overgoten en aangestoken. Het 17-jarige slachtoffer heeft brandwonden over zestig procent van zijn li chaam. Tientallen skinheads werden maandag in een lokale dis cotheek gearresteerd en op drie man na vrijgelaten, aldus een politiewoordvoerdergisteren. Zuil van getrokken tanden en kiezen peking Een tandarts in China heeft van getrokken tanden en kiezen een zuil van twee en een halve meter hoog gemaakt om de bevolking te wijzen op de noodzaak van goede tandverzor- ging. Met hulp van studenten verzamelde de 52-jarige Yu Qian 28.000 tanden en kiezen voor zijn 'kunstwerk'. Volgens het Sjanghai book of records is de zuil de eerste in haar soort en is zij daarom aangemeld als wereldrecord. Parlementariërs tegen kernproeven Sydney Voor het zeilschip dat eind volgende maand uit protest tegen de hervatting van de Franse kemproeven naar Mururoa vaart, hebben zich 58 parlementariërs uit Australië en Nieuw- Zeeland als vrijwilliger aangemeld. Een aantal andere Australi sche, en Japanse, Deense, Duitse en Oostenrijkse parlementari ërs sluit zich daar waarschijnlijk nog bij aan, aldus gisteren Fran ca Arena, afgevaardigde in New South-Wales. Russische aardappeldievegge gegeseld jaroslav Boze volkstuinders hebben in het Russische Jaroslav een vrouw die zij van aardappeldiefstal verdachten uitgekleed, aan een boom vastgemaakt en gegeseld, meldde gisteren het persbureau Itar-Tass. De vrouw zou er naar verhouding goed vanaf zijn gekomen. Een jaar geleden hebben boeren uit de streek een aardappeldief doodgeslagen. Felle kritiek op Schengen-computer münchen Vier maanden na het in werking treden van het ver drag van Schengen over vrij personenverkeer heeft de Duitse deelstaat Beieren felle kritiek op 'grote lacunes' in het informa tienetwerk van Schengen. De minister van binnenlandse zaken van de deelstaat, Günther Beckstein, zei gisteren dat bij zijn we ten de databank vrijwel uitsluitend is gevoed door Duitsland. De tijd die nodig is om gegevens te raadplegen is volgens hem ook te lang. Ten slotte kan het invoeren van gegevens weken in be slag nemen. De minister eiste nieuwe onderhandelingen. Meisjes verdronken in Nijl cairo» Een veerboot met dertig tienermeisjes aan boord is gis teren omgeslagen op de Nijl. Aangenomen wordt dat zeven meisjes zijn verdronken. De boot sloeg om in de buurt van het dorp Rashid, ten noorden van de Egyptische hoofdstad Cairo. Naar vier vermiste meisjes, van wie wordt aangenomen dat ze zijn verdronken, wordt nog gezocht. Dodental hittegolf loopt fors op sevilla Het dodental in Spanje en Italië als gevolg van de hitte golf is fors opgelopen. Spaanse media meldden gisteren dat in dat land al 33 mensen zijn gestorven als gevolg van de hitte. In Italië is het aantal slachtoffers tot tien opgelopen. De meeste do den in Spanje zijn in het zuidelijke Andalusië gevallen: 28. Vijf mensen kwamen om in de regio's Madrid en Aragon. De slacht offers waren vooral ouderen. Russische krant over Stalins beul: moskou hans hoogenduk correspondent Dat Stalins beul Lavrenty Beria miljoenen mensenlevens op zijn geweten heeft, is algemeen bekend. Maar dat hij ook ge vangenen in een laboratorium met vergif liet vermoorden, is nieuw. De Russische krant Ros- siikije Vesti onthulde gisteren dat in een geheim laboratorium in hartje Moskou dodelijke ex perimenten werden uitgevoerd met als bedoeling gifmoord- operaties in het buitenland mo gelijk te maken. Beria zelf werd in 1953 geëxecuteerd nadat hij na Stalins dood de strijd om de macht had verloren. Als proefkonijnen voor de ex perimenten dienden ter dood veroordeelden uit kampen van de geheime dienst NKVD, de voorloper van de KGB. Maar ook Japanse krijgsgevangenen zijn mogelijk het slachtoffer ge worden van deze beestachtige praktijken. 'Een snelle dood was een goed resultaat: een langza me was slecht', vertelt Vladimir Bobrenev, de assistent van de vroegere hoogste militaire aan klager, in de krant. Hij sluit zelfs niet uit dat onschuldigen als proefkonijnen zijn misbruikt. Dat dit hoofdstuk uit de stali nistische tijd nu bekend is ge worden, dankt de wereld aan de vroegere Sovjet-president Gor- Oog van koraal voor meisje in Noord-Engeland londen afp Oogartsen in Noord-Engeland zijn erin geslaagd bij een vijfja rig meisje een koralen oog te implanteren. Volgens de Britse pers vervangt de nieuwe tech niek het traditionele glazen oog. Naarmate het meisje gro ter wordt, groeien de weefsels en bloedvaten in het koraal mee. Amanda Hopkins was vijf tien maanden geleden haar linkeroog kwijtgeraakt nadat een vriendje haar een dakpan in het gezicht had gegooid. Volgens haar moeder is het ko ralen oog niet van een mense lijk oog te onderscheiden. In tegenstelling tot een glazen oog beweegt het namelijk mee met het andere oog. De oogarts die de operatie heeft uitgevoerd acht de risi co's klein. Hij zegt dat deze op lossing ondanks de hoge kos ten de voorkeur heeft boven het veel vaker toegepaste im planteren van siliconen of het ouderwetse glazen oog. Wapenembargo tegen Bosnië moet worden opgeheven 'Fransen bombardeerden Pale' NEW YORK Rtr-AFP De verwoede pogingen van president Bill Clinton ten spijt zal de Amerikaanse Senaat vanavond (half negen Nederlandse tijd) met overgrote meerderheid besluiten dat het VN-wapenembargo tegen de Bosnische moslims moet worden opgegeven. Clinton krijgt zo een zware tik van een coalitie van zowel Republikeinse als Democrati sche senatoren, die vinden dat zijn Bosnië-beleid totaal gefaald heeft. WASHINGTON HANS DE BRUUN CORRESPONDENT De Senaatsmeerderheid steunt een wetsvoorstel van oppositie leider Robert Dole, waarin staat dat de VN-vredesmacht uit Bos- nië-Hercegovina moet worden teruggetrokken en dat de mos lims de kans moeten krijgen om zichzelf te verdedigen. „De Bosniërs begrijpen mis schien nog dat de internationa le gemeenschap hen niet wil helpen, maar zij kunnen niet begrijpen dat zij niet het recht krijgen zichzelf te verdedigen", zei Dole gisteren. De afgelopen dagen heeft een aantal islami tische landen gezegd zich niet langer aan het VN-embargo te zullen houden. Clinton heeft al aangekondigd het besluit van de Senaat met een veto te zullen treffen, maar gezien de grote meerderheid voor het voorstel is het zeer waarschijnlijk dat de tweederde meerderheid gevonden zal wor den die nodig is om zo'n veto te overstemmen. Clinton probeerde gisteren vergeefs om senatoren in per soonlijke gesprekken op andere gedachten te brengen. Hij wordt nu gedwongen om de steun van de VS voor het VN- embargo in te trekken. Het Huis van Afgevaardigden heeft zich in juni al met 318 tegen 99 stemmen voor nog verdergaan de maartegelen uitgesproken. De president komt hierdoor in een zeer moeilijke positie te genover de Europese bondge noten te staan, die net als hij te gen opheffing van het embargo zijn. Waarnemers verwachten dat Clinton nu alsnog zal probe ren het met het Congres tot een compromis te komen. Clinton waarschuwde de Se naat dat opheffing van het em bargo tot 'Amerikanisatie' van de oorlog zal leiden, omdat voor een veilige terugtrekking van de VN-soldaten tienduizenden Amerikaanse soldaten ter bevei liging zullen moeten worden in gezet. Tegenstanders vinden dat geen Amerikaanse soldaten mo gen worden opgeofferd aan de oorlog in Bosnië. I looggeplaatste Amerikaanse functionarissen zijn ervan over tuigd dat Frankrijk begin deze week gevechtsvliegtuigen naar Pale, het bolwerk van de Bosni sche Serviërs, heeft gestuurd voor een vergeldingsbombarde ment. Dit meldde The New York Times gisteren, die daarmee de lezing van de Franse krant Libé- ration bevestigt. Parijs ontkent op eigen houtje een aanval te hebben uitgevoerd. Een topfunctionaris van de regering-Clinton met toegang tot uiterst geheime spionage- rapporten verklaarde dat Frank rijk drie Mirage-gevechtsvlieg- tuigen naar Pale zond. De aan val was een vergelding voor de dood van twee Franse blauw helmen zaterdag. De zegsman kon niets meedelen over de ge volgen van de Franse actie. De Serviërs weigeren media de toe gang tot de plekken die zouden zijn getroffen in de dicht bij de Bosnische hoofdstad Sarajevo gelegen stad. DEN HAAG»GPD-ANP De aanklacht tegen Karadzic, Mladic en Martic maakt vredes besprekingen met de drie Servi sche leiders wel vrijwel onmo gelijk. „Praten met die heren wordt erg moeilijk, willen de Verenigde Naties niet in strijd komen met hun eigen beginse len", meent Theo van Boven, hoogleraar internationaal recht en oud-griffier van het Joegosla- vië-tribunaal. Openbaar aankla ger Richard Goldstone had al eerder laten weten zich niet te storen aan de politieke gevolgen van zijn beslissingen. De woordvoerder van VN-se cretaris-generaal Boutros Chali zei gisteren in een eerste reactie dat de Verenigde Naties met 'al le betrokken partijen' in Bosnië blijven praten. „Als je in een oorlogssituatie bent, onderhan del je met alle kampen." Eerder had VN-afgezant Akashi al laten weten dat hij 'niet in de luxepo sitie verkeert dat hij zijn onder handelingspartners kan uitkie zen'. Arrestatiebevel Joegoslavië-tribunaal tegen leiders Serviërs batsjov. Dankzij diens perest rojka kon Bobrenev in de super geheime dossiers van de KGB duiken. En hij vond het bewijs dat de leiders van dit repressie apparaat op de hoogte waren van de experimenten. Begonnen was het allemaal in 1937 toen Beria de vermaarde Russische toxicoloog Veselovsky liet opdraven. Veselovsky was al sinds de jaren twintig met deze materie bezig. Hij gebruikte let terlijk proefkonijnen. Van Beria kreeg hij de opdracht zijn expe rimenten op mensen voort te zetten. Professor Veselovsky en zijn assistenten werkten zeer nauw samen met de Russische bui tenlandse spionagedienst, die plannen smeedde om 'staatsvij anden' in het buitenland, onder wie Leon Trotzky, te vermoor den. Verder verlieten gifpennen en giftige wandelstokken het la boratorium. Ook was er een speciale eenheid gevormd om Hitler met gif te vermoorden. In december 1951, toen Sta lins en Beria's achtervolgings waanzin een climax bereikte, werd Veselovsky zelf opgepakt. Hij zou een Japanse agent zijn. Zijn laboratorium werd gesloten en alle documenten werden vernietigd. In het begin van de jaren zestig kwam hij vrij, maar kort daarna overleed hij op mysterieuze wijze. den haag «gpd-anp Het Joegoslavië-tribunaal van de VN heeft gisteren een arres tatiebevel uitgevaardigd tegen de Bosnisch-Servische leider Radovan Karadzic en zijn mili taire commandant Ratko Mla dic. Het tribunaal wil dit twee tal berechten wegens volkeren moord, oorlogsmisdaden, en misdaden tegen de menselijk heid. Het gaat hier volgens woordvoerder Christian Char- tier zeker niet om een loos ge baar. „In feite wordt het hun op termijn onmogelijk ge maakt te functioneren. Zo gauw als ze een voet over de grens zetten, kunnen ze gear resteerd worden". Naast Karadzic en Mladic is ook de leider van de Kroatische Ser viërs, Milan Martic, aange klaagd en nog 21 andere Bosni sche Serviërs. Martic heeft het bevel gegeven voor de beschie ting van Zagreb eerder dit jaar. Bij twee opeenvolgende aanval len op 2 en 3 mei kwamen ze ven burgers in de Kroatische hoofdstad om het leven. In to taal zijn nu 46 personen aange klaagd. Van hen is de Bosnische Serviër Dusan Tadic de enige die is opgepakt. Hij zit vast in de Scheveningse gevangenis. In een lange opsomming zeg gen de aanklagers dat Karadzic en Mladic zich 'door hun han delen en verzuimen' tussen april 1992 en juli dit jaar schul dig hebben gemaakt aan onwet telijke gevangenneming, moord, verkrachting, marteling, beroving, deportatie van bur gers, beschieting van burgers, de vernietiging van huizen en moskeeën. Als Karadzic en Mladic de systematische vervolging van moslims en Kroaten door hun ondergeschikten al niet hebben gepland en aangemoedigd dan hebben zij in ieder geval ver zuimd in te grijpen. De aankla- Weer aanslagen op Turkse doelen in Duitsland stuttgart dpa Onbekenden hebben de afgelo pen nacht drie nieuwe aansla gen gepleegd op Turkse doelen in de Zuidwestduitse deelstaat Baden-Württemberg. Volgens de eerste berichten zijn er geen gewonden gevallen. De schade wordt voorlopig geraamd op in totaal 50.000 mark (ruim een halve ton). De politie verdenkt de verboden Koerdische Arbei derspartij PKK van de aansla gen. In de nacht van maandag op dinsdag waren in Baden-Würt- temberg al acht anti-Turkse brandaanslagen gepleegd, vol gens de autoriteiten mogelijk ook door Koerdische separatis- De Bosnisch-Servische leider Karadzic (midden) en zijn commandant Ratko Mladic (rechts) zijn gisteren door het Joegoslavië-tribunaal beschuldigd van het plegen van oorlogsmisdaden. foto reuter gers wijzen bijvoorbeeld op de NAVO-luchtaanvallen, is vol- sluipschutters in Sarajevo en op gens de aanklagers een oorlogs- het bombardement eind mei op misdaad. Tuzla, waarbij tientallen doden Het Joegoslavië-tribunaal be vielen. Ook de gijzeling van VN- gon gisteren aan de behande- soldaten die zijn gebruikt als ling van de eerste van drie mo- menselijke schilden tegen ties die de verdediging van de van oorlogsmisdaden beschul digde Tadic heeft ingediend. Volgens Tadic' advocaat Michail Wladimiroff moeten oorlogs misdadigers worden berecht door een permanent tribunaal en niet door een ad-hoc opge richt orgaan als het VN-oorlogs- tribunaal voor ex-Joegoslavië. Hij betoogde dat het Joegosla vië-tribunaal geen bestaans recht heeft. ROTTERDAM GPD De Belgische politie vreest dat België de komende maanden overspoeld wordt door drugstoeristen uit Frankrijk, Nederland, Duits land en Spanje. Als gevolg van een 'coup' van de Turkse maffia is de heroïne in België voor het eerst goedkoper dan in Nederland of Duitsland. De drugscel van het Centraal Bureau Opsporingen (CBO) van de Belgische rijkswacht concludeert in een analyse verontrust dat België voor West-Europa de positie van marktleider heeft ingenomen voor de verkoop van heroïne aan junks en dealers. Volgens de rijkswacht heb ben de Turkse drugcrimine len zich onlangs in Limburg en in de streek rond Charle roi geworpen op de 'klein handel' in heroïne. De invoer en de handel in het groot wa ren al in Turkse handen. Is tanbul is een belangrijke doorvoerhaven voor heroïne uit Afghanistan, Pakistan, Iran en Turkije zelf. Nu de hele handel in Turkse han den is en er geen 'vreemde' dealers meer nodig zijn, kun nen de misdaadorganisaties goedkoper dan elders heroï ne op de markt brengen. Blijkbaar is dat laatste ook al doorgedrongen tot de af nemers van de drugs, want volgens het CBO komen steeds meer Franse jongeren hun inkopen doen in de 'goedkope drugwinkel Bel gië'. Op de ring rond Antwer pen en Brussel worden steeds vaker drugrunners ge signaleerd die onder auto mobilisten met buitenlandse voertuigen klanten proberen te werven. ACHTERGROND NAIROBI FRANS VAN DEN HOUDT CORRESPONDENT AFRIKA Guerrillastrijders Libanon gedood MARJAVOUN Rtr Bij een gevecht met Israëlische soldaten in het zuiden van Liba non zijn vanmorgen twee isla mitische guerrillastrijders ge dood. Een Israëlische militair liep verwondingen op. Dat heb ben pro-Israëlische Libanese veiligheidsfunctionarissen mee- Gezien de vergelijking met het voormalige apartheidsregime is het geen toeval dat juist Zuid-Afrika een prominente plaats inneemt op het toneel van de internationale diplomatie in Nigeria. Eerst toog bisschop Desmond Tutu naai" Abuja om Abacha op andere gedachten te brengen en het afgelopen weekeinde was vice-president Thabo Mbeki als afgezant van president Mandela in Nigeria. Samen met Jerry Rawlings van Ghana zorgt Mbeki voor Afrikaanse druk die meer succes lijkt te hebben dan die vanuit het Westen. Na overleg met beide leiders liet Abacha tenminste weten de zaak van de 40 vermeende 'coup plegers' opnieuw te willen bezien. Westerse critici, met name de Britten, kregen daarentegen te horen dat ze beter een toontje lager konden zingen omdat anders oliebedrijven als Shell en BP het land uitgegooid zouden worden. De schrik zit er sindsdien goed in bij de Westerse olieboeren. Daar ruwe olie duidelijk Abacha's belangrijkste (en enige) wapen is in de internationale arena, hebben de Verenigde Staten en binnenlandse opponenten van de militaire junta al opgeroepen tot een olie-boycot. Dat dit mogelijk de gewone man in Nigeria zou treffen, gaat volgens Abacha's tegenstanders niet op omdat de bevolking nauwelijks profiteert van de olierijkdommen. Minder dan de helft van de opbrengst komt in de staatskas terecht, de rest vloeit naar de privé-rekeningen van hooggeplaatste militairen bij buitenlandse banken. „De toestand van gewone Nigerianen is nu al rampzalig en kan nauwelijks verslechteren door een olieboycot", meent een Nigeriaanse journalist. „Integendeel, de wederopstanding van zwart Afrika's reus kan er juist door versneld worden". Moegestreden en verpletterd door het hardhandige en compromisloze optreden van de militaire leiders, doen Abacha's opponenten nu een dringend beroep op de internationale gemeenschap om, net als destijds met het apartheidsbewind in Zuid-Afrika, het regime in Abuja de duimschroeven aan te draaien. Net zo lang De huidige toestand in Nigeria valt nog het best te vergelijken met de periode waarin de apartheid in Zuid-Afrika zich het meest hemeltergend manifesteer de. Mensenrechten lijken er niet meer te bestaan, het volk is monddood gemaakt en wordt stelselmatig on derdrukt door een oppermachtig wezen, militair leider Sani Abacha. De laatste hoop van de bevolking is dat druk vanuit andere Afrikaanse naties en het Westen de totalitaire koers van de junta nog enigszins kan bij stellen. totdat er sprake is van een fikse politieke en economische koerswijziging in de richting van een heuse democratie. En die druk dient niet alleen gericht te zijn op de vrijlating of strafherziening van de veertig mensen die in het geheim zijn veroordeeld voor het beramen van een staatsgreep, de zaak waar alle internationale kritiek zich nu op toespitst. Want met clementie de provisonele regering buigt zich vandaag over de gratieverzoeken voor de veertig, onder wie oud-president Obasanjo schieten slechts weinigen iets op. Wat de Nigerianen willen, is dat er een eind komt aan Abacha's terreurbewind, dal hun land niet alleen op het gebied van de politiek en economie, maar ook wat betreft onderwijs, gezondheidszorg en andere sociale voorzieningen tot aan de rand van de afgrond heeft gemanoevreerd. In alle grote steden heerst chaos en het recht van de sterkste, zware misdaad heeft vanwege de wijdverbreide armoede buitenproportionele vormen aangenomen. Slechts een kleine kliek militairen en hun aanhang gaat het steeds beter. I.eden van de oppositie en kritische journalisten worden onder onmenselijke omstandigheden vastgehouden of leven gedwongen als permanente onderduikers of ballingen in het buitenland. Nogal wat kranten en tijdschriften zijn verboden. Moshood Abioia, die de presidentsverkiezingen van 1993 won en zich vorig jaar tot de enige wettige leider van het land uitriep, kwijnt langzaam weg in de gevangenis. Zwak en verdeeld moet de oppositie nu ook nog met lede ogen toezien hoe prominente leden in het militaire kamp worden gelokt. In een poging de wereld te laten zien dat hij het helemaal niet zo slecht voorheeft met zijn volk, riep Abacha vorig jaar een conferentie in het leven die een nieuwe Grondwet moest opstellen. In het ontwerp dat onlangs is gepresenteerd, staan redelijke voorstellen, zoals een tussen het Noorden en Zuiden roterend presidentschap en de introductie van een heus meer- partijensysteem. Het vefbod op politieke partijen is inmiddels opgeheven, maar voor de rest gelooft niemand dat Abacha zich iets van de aanbevelingen zal aantrekken. Temeer daar iedereen van mening is dat Abachaen de zijnen absoluut niet van plan zijn de macht over te dragen aan een democratisch gekozen regering. 'De militairen in Nigeria zijn inmiddels zo gewend geraakt aan alle luxe en rijkdom, dat zij geen verschil meer zien lussen kazerne en regeringsgebouwen', meent een waarnemer. Wat Abacha ongetwijfeld zal doen, is met fraaie, naar democratie riekende beloften en een overgangsprogramma op de proppen komen, waarbij hij de datum voor de definitieve machtsoverdracht almaar voor zich uit kan schuiven, zoals zijn voorganger Ibrahim Babangida placht te doen. En wie weet laat hij deze week ook de veertig vermeende samenzweerders vrij. Hij mag dan zelf graag in het zadel blijven zitten, met de algehele toorn van het Westen is hij ook niet gebaat, want hij wil ook graag dat zijn land een zetel in de VN- veiligheidsraad krijgt. Gebaseerd op Nigeria's omvang en belang voor het hele continent. Het is voor de 88 miljoen Nigerianen te hopen dat de rest van de wereld hier geen enkel belang aan hecht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1995 | | pagina 5