Surveillant neemt taken agent over
Binnenland
oNog eens vijfduizend
ei)anen weg bij GAK
Genemuiden droogt de biezen
Tien verstekelingen op containerschip
Ontoerekeningsvatbaar,
kan het zover komen?
Koper huis sleept vaker
aannemer voor rechter
Shhhhhhhh!
Ik durf hier niet meer te lopen, ik ben bang meneer'
j>INSDAG 25 JUL11995
ANP Algemeen Nederlands Persbureau CPD Geassocieerde Pers Dier
Eis: Vijf jaar voor doden bejaarden
den haag Een tweede psychiatrisch onderzoek in het Pieter
iBaan Centrum heeft bevestigd wat andere psychiaters al eerder
hadden geconstateerd: de 39-jarige verpleegkundige van het
'Haagse bejaardentehuis Moerwijk die betrokken is geweest bij
enkele raadselachtige sterfgevallen, is sterk verminderd toereke
ningsvatbaar. De vrouw, die gisteren tijdens een vervolgzitting
Voor de Haagse rechtbank moest verschijnen, werd ten laste ge-
Hegd dat zij zeker één bejaarde bewoner 'uit de weg heeft ge
kruimd', zoals de officier van justitie het omschreef. Daarnaast
Wordt zij als de dader gezien van de vele diefstallen die tijdens
haar vierjarig dienstverband in het tehuis werden gepleegd. De
officier eiste vijfjaar celstraf en TBS met dwangverpleging.
efj
Onderzoek naar vliegbereik hommel
^utrecht Wie dezer dagen een hommel met een verfstip ziet
befondvliegen, moet niet vreemd opkijken. De Universiteit van
;e fJtrecht is namelijk een onderzoek begonnen naar het vliegbe-
3 cfeik van de hommel. De wetenschappers willen vooral weten of
lijmannetjeshommelsen hommelkoninginnen verschillende af
vliegen. Daarom hebben ze een aantal hommels ge
merkt met een verfstip. De universiteit verzoekt iedereen die
hommel ziet, dat te melden op telefoonnummer 030-
535421. De onderzoekers verwachten dat de hommels vooral
fond Utrecht gesignaleerd worden, maar misschien ook veel
w|/erder.
nl
"TBS-patiënt verdacht van moord
3nbïrechï» Een weggelopen TBS-patiënt heeft vermoedelijk een
"^-jarige Utrechtse vrouw om het leven gebracht. De 26-jarige
eeWian heeft inmiddels een 'bekennende verklaring' afgelegd, zo
rejnaakte de Utrechtse politie gisteren bekend. De vrouw werd za
terdag 15 juli dood aangetroffen in haar woning. Zij was door
Verstikking om het leven gekomen. De vrouw woonde alleen en
Betond erom bekend dat zij zich erg inspande voor mensen met
feestelijke problemen. De verdachte en de vrouw kenden elkaar
de politie oppervlakkig.
"t Nieuwe voorlichtingscentra KNMI
anpE bilt Het KNMI zal in drie plaatsen in het land een ruimte in-
richten, waar het publiek een kijkje achter de schermen kan ne-
bij het instituut. Het zijn Natura Docet in Denekamp, het
Vluseon in Den Haag en de volkssterrenwacht in Hoeven. Het
koonderkomen van het KNMI in De Bilt is volgens een woordvoer
ster niet geschikt om bezoekers te ontvangen. De ruimte is te
5 hjdein en het bezoek stoort de KNMI-medewerkers. Belangstel-
jn aenden worden voortaan doorverwezen naar een van de drie
centra.
en|
°nkarop-postduiven vermoedelijk vergiftigd
Elf top-postduiven zijn het afgelopen weekeinde in
eigen hok waarschijnlijk vergiftigd. Acht zijn er inmiddels al
iscjlood. Voor de eigenaar, een 52-jarige inwoner uit Bovensmilde,
!s dat een gigantische strop. De prijs van een goede postduif kan
en de tienduizenden guldens lopen. Het is nog niet zeker hoe de
om het leven zijn gekomen. Wel is er in het hok voer ge-
tonden dat niet van de eigenaar was. Dat voer wordt nog onder-
ij 1
hoi
op
\antal files weer gestegen
en )en haag Het aantal files in Nederland stijgt nog steeds. Vol
gens de gisteren verschenen Kerncijfers Mobiliteit van de stich-
'i ing Weg nam het aantal filemeldingen in één jaar tijd toe van
•tjeT.742 tot 13.819. In 1991 waren er maar 7.483 filemeldingen.
t Jtructurele verkeersknelpunten en ongevallen waren de belang-
iiijkste oorzaken van de files. Minister Jorritsma (verkeer) heeft
geloofd het fileprobleem serieus aan te pakken. De minister
c Jenkt onder meet aan de invoering van elektronische tolheffing
rijden), een goede planning van nieuwe woon- en
verklokaties en meer speciale wegstroken voor economische
-.^ielangrijk verkeer.
do
log
\sterdam anp
;ker
bi
het Gemeenschappelijk Ad-
instratiekantoor (GAK), dat de
ministratie voert voor acht-
n bedrijfsverenigingen, ver
pijnen tot het jaar 2000 nog
ns vijfduizend arbeidsplaat-
n. Een woordvoerder van het
MC heeft dat vanmorgen be-
stigd. Het verlies van werkge-
jenheid komt bovenop de cir-
vierduizend banen die al ver-
zijnen door de invoering van
Wet Terugdringing Ziekte-
rzuim en wijzigingen in de ar-
idsomstandighedenwetge-
lig. Het GAK verwacht dat het
|rk over vijf jaar kan worden
daan met tienduizend werk-
imers, de helft van het oor-
fonkelijke aantal.
De verwachtingen van het
Lk zijn volgens bestuurster
slotboom van de FNV Dien-
inbond gebaseerd op 'een he-
trits' nieuwe ontwikkelingen,
laronder wijzigingen in de
iktewet, ontvlechting van de
'rijfsverenigingen, verder-
F'
Evaluatie na vier jaar positief met kritische kanttekeningen
De komst van politiesurveillanten bij de Nederlandse po
litie heeft geleid tot meer 'blauw op straat'. Naar ver
wachting zal het huidige aantal van bijna duizend sur
veillanten de komende jaren worden uitgebreid tot drie
duizend. Vooral het toezicht op straat, waarvoor de ba
sispolitie steeds minder tijd had, wordt door de surveil
lanten overgenomen. Dit staat in een nog niet gepubli
ceerd rapport van de Raad van Hoofdcommissarissen.
amsterdam gpd
Volgens het rapport kan op ter
mijn wellicht twintig procent
van de werkzaamheden van ge
wone agenten worden overge
nomen door hun lager opgelei
de collega's. De kortere oplei
ding van de surveillanten (ze
ven tot twaalf maanden) en de
lagere loonkosten (14.000 gul
den minder per jaar) leveren
een besparing op die tot 'meer
politie' op straat leidt. Uit het
onderzoek komt naar voren dat
de aanvankelijke vrees bij de
burger voor een 'tweederangs
agent' blijkt mee te vallen.
In de evaluatie van vier jaar
ervaring met de surveillanten
worden tevens kritische kantte
keningen geplaatst. Zo hebben
sommige korpsen de surveillan
ten te veel bureauwerkzaamhe
den laten verrichten. Ook moe
ten de taken van surveillanten
duidelijker worden omschre
ven. Dit laatste is vooral een
wens van het openbaar ministe
rie.
Surveillanten blijken hèt ant
woord te zijn op de toenemen-
automatisering en inge
bruikname van nieuwe produk-
tieprocessen. Bovendien valt
volgens Slotboom het aanbod
van werk lager uit dan ver
wacht. Daar staat tegenover dat
het GAK nieuw werk kan gene
reren met het aanbieden van
particuliere verzekeringen,
maar dat zal het banenverlies
niet volledig kunnen compen
seren.
In september praten de bon
den met de directie van het
GAK. Dan zal duidelijk zijn wat
de directie aan reorganisaties in
gedachten heeft. Het huidige
sociaal plan verplicht het GAK
te overleggen met de bonden
als zich dramatische nieuwe
ontwikkelingen voordoen. „En
daarvan is nu zeker sprake", al
dus Slotboom. Om het banen
verlies te beperken zal de FNV
Dienstenbond proberen het res
terende werk zoveel mogelijk
verdeeld te krijgen, onder meer
door verkorting van de werk
week.
GENEMUIDEN Een van de Genemuidense gebroeders Visscher pakt zijn biezen om ze te laten drogen
in de warme zomerzon. Genemuiden is het centrum van de biezenindustrie. In de maanden juli en augus
tus wordt de vezel er op kleur gesorteerd, gedroogd en daarna verwerkt tot bijvoorbeeld stoelmatten.
foto anp herman pieterse
dordrecht-duisburg anp
Aan boord van het container
schip Parsival zijn tien versteke
lingen ontdekt. Acht van hen
werden vorige week in
Dordrecht van boord gehaald.
Nog eens twee verstekelingen
werden afgelopen weekeinde in
een container ontdekt toen het
schip in Duisburg arriveerde.
Dat hebben de rivierpolitie in
Rotterdam en de douane in
Duisburg bekendgemaakt.
De kustvaarder was met 36
containers met machineonder
delen uit de Marokkaanse ha
venstad Nador vertrokken en
had als eindbestemming Duis
burg. Op 21 juli hoorde de be-
mannning hulpgeroep uit de
ankerkettingruimte. Na enige
commotie vluchtten de onge
node gasten de boegschroef
ruimte in. Volgens de politie
maakten de verstekelingen de
boegschroef onklaar.
In Rotterdam sloot de politie
de verstekelingen op in een an
dere ruimte, in afwachting van
de douane in Dordrecht waar
de lading zou worden inge
klaard. De boegschroef werd
ondertussen gerepareerd. Het is
nog onbekend wat er met de il
legale pasasagiers in Dordrecht
is gebeurd. De twee later ont
dekte verstekelingen zijn in
Duisburg aan wal gebracht.
de werkdruk bij de politie. Zij
doen de werkzaamheden waar1"
de 'gewone' agent al geen tijd
meer voor had. Vooral in de
centra van grotere steden voe
ren surveillanten politietaken
uit die minder risico's met zich
meebrengen, zoals preventie,
toezicht, hulpverlening en
een klein beetje opsporing.
Surveillanten hebben minder
bevoegdheden en beschikken
over een wapenstok en hand
boeien. Een wapen dragen zij
(nog) niet. Wel staan ze in direct
contact met bewapende agen
ten. Verder hebben surveillan
ten dezelfde rechtspositie en ar
beidsvoorwaarden als hun beter
opgeleide collega's.
Een woordvoerder van de
Amsterdamse politie bevestigt
de positieve ervaringen met
surveillanten. „We hopen er in
de toekomst nog meer gebruik
van te maken. Ze nemen een
aantal taken uit handen van
mensen die je beter voor het
specialistischer politiewerk kunt
gebruiken. Door de komst van
de surveillanten kan de politie
op straat meer zichtbaar zijn."
Voorzitter Hans van Duijn
van de Nederlandse Politiebond
(NPB) vindt het rapport van de
hoofdcommissarissen te posi-
hilversum gpd
Moeder vermoorde Marijke van Dijke:
recht moet worden gedaan. Wat
mij betreft mogen de daders al
le vier de doodstraf krijgen",
zegt Van Klooster. „Want als ze
weer op vrije voeten komen,
gaan ze weer met hun misda
den door. Ik weet het zeker. En
dat kan toch niet?"
De moeder en de zuster van
Marijke van Dijk zijn na de eer
ste zitting van de strafzaak be
gin juli, weer naar Nederland
teruggekeerd. Onder meer de
Nederlandse ambassade in Tur
kije houdt hen op dit moment
op de hoogte. Ze zeggen het
volste vertrouwen te hebben in
de rechtbank en in het advoca-
tenteam dat de twee vriendin
nen van Marijke bijstaat, die het
verkrachtingsdrama in mei wel
overleefden. „Die mensen doen
echt hun best, dat kun je zien."
Ook het contact met de inwo
ners van Alanya heeft Van
Klooster goed gedaan. „Het is
heel goed geweest voor ons dat
we dat hebben ervaren. Anders
was ik nu misschien voor iedere
Turk die ik hier zag, bang ge
weest. Maar nu heb ik gezien
hoe warm de mensen daar wa
ren. Er zijn goeien en slechten
overal. En dit waren toevallig
hele slechte mensen."
Mevrouw Van Klooster zegt de
vele publiciteit rond wat haar
dochter overkwam, niet erg te
vinden. „Het moet onder de
aandacht worden gebracht. Het
mag toch niet gebeuren dat
men geweld gewoon gaat vin
den? Dat het gewoon is dat
vrouwen worden verkracht, als
of het erbij hoort? Ik zei altijd,
voorzichtig zijn hoor, toen mijn
dochters klein waren. En dan
wordt je dochter 35 en gaat ze
een weekje op vakantie..."
In Hilversum vertelt een vrouw
over de gruwelijke moord op
haar dochter. Een paar duizend
kilometer verderop loopt de va
der van de dader met een zak
geld rond, naar men vermoedt
om het hachje van zijn zoon te
redden. Zou het werkelijk zo ver
kunnen komen? Mevrouw
A. M. van Klooster, de moeder
van de in Turkije vermoorde
Hilversumse Marijke van Dijk,
kan het nauwelijks geloven.
Het nieuws dat de vader van de
verdachte Hakan Karayavuz
met 140.000 gulden een verkla
ringvan ontoerekeningsvat
baarheid zou proberen te kopen
bij justitiële artsen in Istanbul,
heeft de moeder van de Hilver
sumse ertoe gebracht zich tot
de pers te wenden. „Dit moet
zoveel mogelijk onder de aan
dacht worden gebracht. Zover
kan het toch niet komen?"
„Ontoerekeningsvatbaar... Ik
heb voor die man gestaan in de
rechtszaal. Het is een slimme,
sluwe man, volkomen gevoel
loos. En alles vond immers juist
zó bedacht en georganiseerd
plaats", zegt Van Klooster. De
gedachte dat juist Hakan Ka
rayavuz er makkelijk vanaf zou
komen, is voor haar onverdra-
gelijk. Van hem is immers, weet
zij, bekend dat hij meervrou
wen heeft verkracht en min
stens een van hen net als haar
dochter vervolgens heeft ver
moord. „Het zijn niet alleen die
Duitse en dat Georgische meis
je. Ook een paar Turkse vrou
wen schijnen nu aangifte te
hebben gedaan. Gelukkig."
„Ik ben nooit wraakzuchtig ge
weest. Maar nu vind ik dat er
den haag gpd
De Vereniging Eigen Huis eist
dat aannemers stoppen met het
miskennen van de rechten van
kopers. Ook moet de voorlich
ting van bouworganisaties over
de rechten van de consument
worden verbeterd. Kostbare
procedures bij de rechter kun
nen daardoor worden voorko
men, aldus de vereniging. Zij
meldt in haar juridisch jaarver
slag dat huizenkopers steeds va
ker aannemers voor de rechter
moeten slepen.
Consumenten hebben recht
op een schadevergoeding als
hun nieuwbouwwoning te laat
wordt opgeleverd. De Vereni
ging Eigen Huis constateert dat
de bouwers dreigen de opleve
ring niet door te laten gaan op
het moment dat de kopers van
hun recht op schadevergoeding
gebruik willen maken. „Zij wor
den op die manier gedwongen
om toch alles te betalen en
daarna ten koste van duizenden
guldens via de rechter alsnog
schadevergoeding te eisen", al
dus de vereniging.
Onwillige bouwondernemers
werden vorig jaar veroordeeld
tot het betalen van bijna een
kwart miljoen gulden aan scha
devergoedingen. Vorig jaar wa
ren bij rechtszaken of geschillen
meer dan achttienhonderd le
den betrokken met een geza
menlijk financieel belang van
8,5 miljoen gulden. De juridi
sche afdeling noteerde een stij
ging van het aantal adviezen
met dertig procent.
tief. „Als er meer surveillanten
en minder basis-politiemensen
komen, wat de bedoeling is, zijn
er minder mensen voor de
nachtdienst. Dat levert een pro
bleem op voor de burger, die
dan minder politie ziet, èn voor
de agent, die zich ook minder
veilig voelt. Bovendien weten
we ook dat agenten liever niet
samen met een surveillant uit
rukken. Dan hebben ze het ge
voel dat ze vooral hun collega
moeten beschermen. Dit soort
zaken is niet onderzocht."
Dienstenbonden:
CLBN kan meer
banen behouden
rotterdam gpd
De Dienstenbonden FNV en
CNV vinden dat er bij Credit
Lyonnais Bank Nederland (CL
BN) minder banen weg hoeven
nu deze Rotterdamse bank
straks in de Belgische Generale
Bank (GB) een 'sterker' moeder
bedrijf krijgt dan de huidige,
noodlijdende Franse eigenaar
Crédit Lyonnais. Volgens een
bestaand reorganisatieplan
zouden bij CLBN tot 1998 vijf
honderd van de 2.650 arbeids
plaatsen dienen te verdwijnen.
„Dat is onacceptabel", stelt
bestuurder Lou Wijnen van de
Dienstenbond FNV, die gisteren
overleg voerde met de top van
de Generale Bank over de aan
staande overname. „Volgens
Crédit Lyonnais Parijs moest er
bij CLBN vijf procent worden
geschrapt. Met deze nieuwe ge
zonde moeder ligt dat natuurlijk
anders," meent Wijnen.
Het uitvoeren van de CAO
met arbeidstijdverkorting levert
volgens de Dienstenbond FNV
werk voor circa tweehonderd
mensen op. Verder maken de
bonden zich sterk voor het be
houd van de assurantiepoot van
CLBN. Dat levert volgens Wij
nen nog eens honderd banen
op.
Asielzoekers
werken voor een
gulden per uur
dordrecht anp
Een volledige baan, 38 uur per
week, voor een maandsalaris
van 152 gulden. Officieel mogen
asielzoekers helemaal geen be
taalde arbeid verrichten, maar
sinds begin juni dit jaar mogen
zij in Dordrecht voor het sym
bolische bedrag van 1 gulden
per uur werken voor het Buurt
Service Team (BST). Het experi
ment duurt een jaar. Via het
team gaan de asielzoekers de
wijken in en knappen tal van
klusjes op. Zo verwijderen zij de
rommel die blijft liggen als de
vuilophaaldienst is langs ge
weest. Ook in de plantsoenen is
er volop werk, zoals het snoeien
van bomen en struiken, en het
wieden van onkruid.
De acht leden van het BST
zitten nu op Nederlandse les,
een verplichting als de asielzoe
kers op straat willen werken. De
Bosniër Gasic vindt het best.
„Hier op straat kom je in con
tact met de Nederlanders, dat
vind ik erg belangrijk. Soms ma
ken we met voorbijgangers een
babbeltje 'goeientorgen, hoe
maakt u het, lekker weer, etce
tera', daar geniet ik van. Gasic is
eigenlijk radiomonteur. „Het
werken voor het BST is natuur
lijk niet mijn droombaan, maar
alles is beter dan de hele dag in
die boot liggen te lummelen."
Udder kerk» Een brandweerman
{isteren uitrukken om een brand
brengt zijn collega wat verkoeling. De brandweer moest in Ridderkerk
in een uiteraard lege school te blussen. foto anp ceesspruijt
Rotterdamse Heemraadspark domein van dealersjunks en prostituées
rotterdam gpd
Het Rotterdamse Heemraadspark. Ooit
een stukje groen langs de singel tussen
de Vierambachtsstraat en het Heem
raadsplein. Later, door verplaatsingen
versmalling van de weg ontstond een
breed stuk groen met een tennisveld,
een speelplaats en een basketbalveldje
dat voor Rotterdamse begrippen im
mens populair is. Tijdens mooie zomer
avonden kon je er met gemak vijftien
honderd flanerende bezoekers tellen.
Picknickend, sportend, bivakkerend in
de schaduw van een boom, vijftiendui
zend mensen op een avond was geen
uitzondering.
Het Heemraadspark, het was er zo goed
toeven. Vorig jaar is onder druk van de
bewoners nogal wat gedaan aan de dich
te struiken, waardoor het park gebruiks
vriendelijker is geworden. Tot er dit jaar
abrupt een einde kwam aan dit kleine
paradijs op aarde. Het Heemraadspark is
nu het domein van prostituées, dealers,
alcoholisten, verslaafden. Ze pikken daar
klantjes op, ze handelen in drugs, ze
schreeuwen, ze vechten. Dreigen met
messen, als het moet. En dat is geen om
geving die uitnodigt tot ontspannen re
creëren.
Op een bankje voor café Out of Time op
de hoek met de Nieuwe Binnenweg doet
een wijkbewoner zijn beklag. „Ik durf
hier niet meer te lopen," zegt hij. „Ik ben
bang." Hij wijst naar de politie die met
twee wagens door het park patrouilleert.
„Ze pakken wel mensen op, maar even
later zijn ze weer vrij. Praten, praten, en
ze lopen weer op straat. Ik ben bang,
meneer."
Niet dat de politie zich er gemakkelijk
van af maakt. Zeker niet. Het is de agen
ten van bureau Marconiplein ook een
doorn in het oog dat allerlei randfiguren
bezit van het park genomen hebben.
'Het zomerproject' noemt de politie de
strijd om de openbare ruimte in Rotter
dam, inclusief het Heemraadsplein. Er
rijden permanent twee busjes en een VW
Golf van de politie door het park. De
agenten hebben hnn handen vol aan de
scene.
Aan de waterkant zit een groepje junks
te basen (roken van gekookte cocaïne).
Het begint gemoedelijk, maar al gauw
staan twee verwaarloosde mannen tegen
elkaar te krijsen. Er wordt een mes ge
trokken, de belaagde man slaat op de
vlucht. Er wordt geschreeuwd, de vluch
teling zoekt bescherming bij de politie
die hem in bescherming neemt. „Niet
meer doen, hè Joe," bitst een potige
agente terwijl haar collega de andere
kemphaan afschermt. Maar Joe is zo te
zien woedend. Hij gaat even terug naar
zijn plekje onder de bomen, en dan
komt hij weer terug. Daagt zijn belager
opnieuw uit. Roept smalend 'Politie, Po
litie'. Even later worden twee mannen
geboeid afgevoerd.
Verslaafde Rudy bekijkt het strijdgewoel
op afstand, rustig vanaf een bankje. Hij
bietst twee sigaretten bij een trampassa
gier. Nee, Rudy kan zich absoluut niet
voorstellen dat de wijkbewoners last
hebben van hem en zijn mede-verslaaf
den. „Integendeel," klinkt het zelfbe
wust. „De verslaafden hier, van wie ik er
één ben, bezorgen helemaal geen over
last. Het is een soort gedrag waar de
mensen niet aan gewend zijn. Ze kun
nen het niet plaatsen, en daarom wor
den ze bang."
Die slaande ruzie van zojuist, geeft Rudy
toe, was inderdaad wat teveel van het
goede. ,,U was zojuist getuige van een
verslaafde die een dealer.wegjoeg," for
muleert hij een tikkeltje formeel. „De
dealer heeft hem ervan beticht dat hij
een moord heeft gepleegd. Wat zou u
doen als iemand u daarvan beschuldig
de?" Rudy noemt het logisch dat de ver
slaafden samenkomen in het Heem
raadspark. „We worden overal opge
jaagd. We moeten wel."
Een wijkbewoner uit de Schietbaanlaan
heeft de moed al opgegeven dat het ooit
nog goed komt met net park. „Het is
vechten tegen de bierkaai," meent hij.
„Om de overlast te bestrijden zou de po
litie hier permanent aanwezig moeten
zijn, maar dat gaat natuurlijk niet." Hij
wijt alle problemen aan de verhuizing
van de prostitutiezone naar de Keileweg,
waar overdag niet getippeld mag wor
den. „Die gasten zoeken toch de drukte
op," meent hij. „Die hele operatie was
van tevoren tot mislukken gedoemd."
