Major zet stempel
op nieuw kabinet
^'Onze tijd raakt op. Aan onderdrukking moet einde komen'
Buitenland
Scherpzinnige advocaat
'Rood alarm' voor
7" Nederlandse VN'ers
Franse premier Juppé zit in de
lift maar wel naar beneden
bONDERDAG 6 JULI 1995
n ««'Spookschip' schaduwt Rainbow Warrior
Wellington Een 'spookschip' volgt de Rainbow Warrior II tij
dens diens protesttocht tegen de voorgenomen Franse kern
proeven in de Stille Oceaan. Greenpeace veronderstelt dat het
om een fregat van de Franse marine gaat. De Rainbow Warrior II
e/ei's °P we8 naar ^et at0' Mururoa.
Irak bekent kweek bacteriën
ter^NEWYORK* Irak heeft voor het eerst toegegeven dat het 'grote
[hoeveelheden' bacteriën voor biologische aanvalswapens
(kweekte. De regering in Bagdad beweert dat zij het programma
al in oktober 1990 afbrak. Alle bacteriën zouden zijn vernietigd.
—Busongeluk in Wales
Iraglan In Wales zijn gisteren ten minste acht mensen om het
leven gekomen en ongeveer veertig gewond geraakt toen de tou
ringcar waarin zij zaten door nog onbekende oorzaak over de
kop sloeg. Flet ongeluk deed zich voor bij het provincieplaatsje
Raglan in het graafschap Gwent.
Massale vissterfte in Seine
argentueil De rivier de Seine zit sinds gisteren vol dode vis.
[Volgens de brandweer zijn alleen al in Parijs en omgeving hon
derden tonnen dode vis in de rivier ontdekt. Volgens de autori
teiten is de massale sterfte waarschijnlijk het gevolg van de zwa
re onweersbuien de afgelopen dagen. Daardoor is veel ongezui
verd afvalwater direct de rivier in gestroomd. De vissen zijn bij
gebrek aan zuurstof gestikt.
Ethiopië boos op Egypte
[addis abeba» De spanningen tussen Egypte, Sudan en Ethiopië
zijn gisteren verder opgelopen. Ethiopië heeft de samenwerking
met de Egyptische justitie naar de achtergronden van de aanslag
op president Mubarak verbroken. Sudan en Egypte hebben el-
T-kaar beschuldigd van nieuwe provocaties in de Halaïb-driehoek
I waarop beide landen aanspraak maken.
Jeltsin: Troepen toch weg uit Tsjetsjenië
moskou De Russische president Boris Jeltsin heeft gisteren be
loofd het decreet dat voorziet in de permanente stationering van
Russische troepen in Tsjetsjenië in te trekken nadat woedende
Russische vredesQnderhandelaars hadden gedreigd het bijltje er
bij neer te gooien.
Promotie voor Heseltine en Rifkind
John Major heeft een dag na zijn herverkiezing als Con
servatief partijleider de bezem door het Britse kabinet ge
haald. Vijf nieuwe ministers maakten gisteren hun op
wachting. Majors uitdager John Redwood bezuurde zijn
verloren race om het partijleiderschap met terugkeer
naar de Lagerhuisfractie. Major gunde hem geen plaats
in het kabinet meer.
londen» hans geleunse
correspondent
De dinsdag met Majors herver
kiezing bezegelde interne partij
twisten leverden de meeste
winst op voor de centrumfractie
in de partij. Michael Heseltine,
de grote tegenstander van Ma
jors voorgangster Thatcher, pro
moveerde van minister van
handel en industrie tot vice-
premier en eerste minister. Wat
hij precies moet gaat doen is
overigens nog niet duidelijk. De
promotie van de keiharde de
bater is een opzichtige beloning
voor zijn steun aan Major tij
dens de verkiezingscampagne.
Heseltine is een excentrieke
62-jarige miljonair, met liberale
opvattingen en in politieke de
batten vrijwel onverslaanbaar.
Hij geldt als een voorstander
van Europese integratie, uiter
aard binnen het kader van de
Britse opvatting dat er zo min
mogelijk nationale bevoegdhe
den aan Brussel moeten worden
afgestaan.
Met die opwaardering van
Heseltine wekt Major de indruk
dat hij een stapje terugdoet. De
verkiezingen om het partijlei
derschap waren vooral uitgelokt
omdat rechts met succes kon
wijzen op het zogenaamde ver
liezersimage van Major. Zijn re
gering werd geteisterd door
schandalen, de partij verloor
drastisch bij regionale verkie
zingen en in de opiniepeilingen
maakt de partij onder zijn lei
ding geen schijn van kans tegen
het Labour van Tony Blair. Met
Heseltine als eerste luitenant
heeft Major nu een Figuur die,
alweer volgens de opiniepeilin
gen, Labours opmars enigszins
kan stuiten.
De rechtse, anti-Europese
vleugel in de partij die Hesel-
PORTRET: MALCOLM RIFKIND
tine haat als de pest moet nu
boeten voor een mislukte guer
rilla-strijd tegen Major. Re
dwood verdween, en een ande
re kampioen van rechts, minis
ter van werkgelegenheid Mi
chael Portillo kreeg defensie.
Dat is een tactische promotie,
want Portillo krijgt nu hij zich
intensief met de bouten en
moeren van het wapentuig
moet bemoeien veel minder de
kans om partijpolitiek te bedrij
ven. Illustratief daarvoor was
dat zijn ministerie werd opge
heven en samengevoegd met
onderwijs.
Portillo's voorganger, Mal
colm Rifkihd, volgt Douglas
Hurd op als minister voor bui
tenlandse zaken. Rifkind is min
der Europees gezind als Hurd
die zich terugtrok uit de politiek
maar kan zeker niet tot de
harde anti-Europese vleugel van
de partij worden gerekend.
Volgens Major vertegenwoor
digt het nieuwe kabinet alle
stromingen in de partij. Maar
sommige rechtse Lagerhuisle
den waren het daar allerminst
mee eens. „Hij schijnt te verge
ten dat eenderde van de fractie
tegen hem is", zei een van hen.
Malcolm Leslie Rifkind heeft
zijn doel bereikt. De minister
van defensie die drastische be
zuinigingen in de Britse krijgs
macht doorvoerde, heeft er
nooit een geheim van gemaakt
leiding te willen geven aan de
Britse diplomatie.
De 49-jarige advocaat, wiens
accent zijn Schotse afkomst ver
raadt, volgt Douglas Hurd op als
minister van buitenlandse za
ken. Hij geldt als een scherpzin
nige intellectueel die in staat is
zaken tot in hun kleinste details
te doorgronden. Critici verwij
ten hem echter dat hij vaak on
duidelijk blijft over zijn stand
punt. „Hij is een man wiens in
tellectuele kracht normaliter
slechts wordt benaderd door de
draagwijdte van zijn voorzich
tigheid", heeft een van hen eens
gezegd. Onder journalisten ge
niet hij faam omdat hij zich bij
zijn toespraken in het parle
ment nauwelijks van aanteke
ningen bedient.
Evenals John Major heeft Rif
kind zijn aanvankelijk sterk pro-
Europese houding gematigd.
Maar hij is nooit gaan behoren
tot de zogeheten Euro-sceptici,
die Brussel als het grootste ge
vaar voor de Britse soevereini
teit beschouwen.
/Vis een van de bewindslieden
die het meest met de Europese
Unie te maken hebben, zal Rif
kind alle zeilen moeten bijzet
ten om de rechtervleugel van de
Conservatieve Partij tevreden te
stellen. Eén mijnen
veld doemt al op: de
vervolgconferentie
volgend jaar over
het Verdrag van
Maastricht.
Als minister van de
fensie was Rifkind
een enthousiast
voorstander van
meer samenwerking
met Europese lan
den. Maar hij bleef
beklemtonen dat
Groot-Brittannië
zijn eigen krijgs-
macht moet blijven
beheren. Na het
einde van de Koude
Oorlog bezuinigde
Rifkind drastisch op
de Britse defensie.
Hij stuitte daarbij
op verzet van zowel
ontmoedigde mili
tairen als critici bin
nen zijn partij die
vonden dat hij te
veel snoeide.
Rifkind verkreeg
grote internationale
ervaring door de be
langrijke rol die Groot-Brittan-
nië in VN-operaties, zoals die in
Bosnië, speelt. Hij zou de man
zijn geweest die uiteindelijk tot
terugtrekking van de Britse
troepen uit de voormalige Joe
goslavische republiek had moe
ten beslissen.
Rifkinds joodse grootvader
vluchtte een eeuw geleden uit
Litouwen naar Schotland om
aan pogroms te ontkomen. Rif
kind werd in 1946 in Edinbrugh
geboren.
In 1986 werd Rifkind minister
voor Schotland. Vier jaar later
werd hij minister van transport.
Het ministerschap van defensie
viel hem in 1992 ten deel.
LONDEN Rtr-AFP
PERIDA REORGANISEERT. op alle voorraad en showroommodellen. Dus
Perida gaat de zaken anders aanpakken. a's u a' een handgemaakt Perida
Natuurlijk blijft Perida zitmeubelen van top- zitmeubel had willen hebben heeft u nu meer
kwaliteit maken maar een nieuwe vinding ^an honderd kansen. Een kleine greep uit het
zorgt voor grote aanpassingen in de collectie. aanbod:
Het succes van de onlangs geïntroduceerde Fauteuils Contessa ƒ950
waterfauteuil is zodanig dat Perida een com
plete collectie zitmeubelen ontwikkelt voor- Banken Rio in Torro J-J-AQ0- 4.450
zien van dit revolutionaire systeem. Dat bete-
Banken Chateau L-5-r9fKT 2.900
kent voordeel voor iedereen die nu niet met i
vakantie is. Enorme kortingen van 30-tot 60% Karpetten 100% wol ƒ900
KROMME SPIERINGWEG 565 VIJFHUIZEN (BIJ HAARLEMI TEL. 02508-1044 norirlq
STUDIO RIJSWIJK ZH PATRIJSWEG 16 (A13 AFSLAG DELFT NOORD/RIJSWIJK ZUID! UollUd
STUDIO OISTERWIJK HEUSDENSEBAAN 65 I: 5 I C N
In de Bosnische moslimenclave
Srebrenica zijn afgelopen nacht
zware gevechten uitgebroken.
Bij de Nederlandse soldaten van
het Dutchbat is 'rood alarm'
van kracht, de hoogste staat van
paraatheid bij de VN-Vredes-
macht. Dat heeft een woord
voerder van Unprofor in Saraje
vo meegedeeld.
De Bosnische Serviërs hebben
zes raketten afgevuurd op de
stad. Daarna kwam het tot ge
vechten, waarbij partijen mor
tieren, zware artillerie en tanks
inzetten. Over doden en gewon
den is niets meegedeeld. Het
alarm houdt in dat de VN-me-
dewerkers hun stellingen niet
meer mogen verlaten en per
manent een kogelvrij vest dra
gen. Ook in de moslim-enclave
Bihac is zwaar gevochten.
Er is geen sprake van een op
handen zijnd optreden van de
snelle interventiemacht in Bos
nië. De VN weerspraken giste
ren een dreigement van de op
perbevelhebber van de Franse
strijdkrachten, Jacques Lanxaj
de, die waarschuwde dat het
Frans-Brits-Nederlandse reac-
tieleger uiterlijk komend week
einde klaar is om in actie te ko
men tegen de Bosnische Ser
viërs.
De VN hebben geen plannen
de nieuwe troepen te gebruiken
om hun verdediging legen de
aanvallen op VN-konvooien te
versterken. De aanhoudende
blokkade van het vliegveld van
Sarajevo en de beschietingen op
de berg Igman, de enige toe
gangsweg die nog voor de be-
voorrrading van Sarajevo kan
worden gebruikt, dreven Ixinxa-
de tot zijn dreigement met ge
weld.
Jonge Tibetanen vieren verjaardag Dalai Lama vol ongeduld
Japanner vast
als verdachte
van gasaanval
tokyo Rtr
De Japanse politie heeft een 29-
jarige man gearresteerd in ver
band met de mysterieuze gas
aanslagen afgelopen april in Yo
kohama, waarbij honderden
mensen gewond raakten. Dat
heeft het Japanse TV-station
NHK vandaag gemeld.
Volgens het persbureau Jiji is
de man een voormalig lid van
de misdaadorganisatie Yakuzai
Het is nog niet duidelijk of de
verdachte, wiens naam niet is
genoemd, banden heeft met de
Aum Shinri Kyo-sekte die ver
antwoordelijk zou zijn voor de
gifgasaanslag op de metro van
Tokyo. Daarbij kwamen op 20
maart elf mensen om het leven
en raakten meer dan 5.000
mensen gewond.
Tijdens het spitsuur vanoch
tend klaagden forensen op het
centraal station van Tokyo over
bijtende gassen. Dat heeft een
woordvoerder van de brand
weer meegedeeld. Niemand
raakte gewond. Voor de zeker
heid werden negen ambulances
in gereedheid gebracht. De poli
tie onderzoekt de aard van de
mysterieuze geurstoffen.
Leger Indonesië
tegen gratie
ex-communisten
JAKARTA ANP
Het Indonesische leger wil niet
dat voormalige communisten
die 30 jaar geleden zijn veroor
deeld wegens betrokkenheid bij
de mislukte couppoging door
de Indonesische Communisti
sche Partij (PKI), gratie krijgen.
Opperbevelhebber Tanjung
meent dat er van hen nog
steeds een bedreiging van de
veiligheid uitgaat. Het gaat om
het drietal Soebandrio, Omar
Dhani en-Abdul Latief. /.ij wer
den ter dood veroordeeld. Hun
vonnissen zijn door president
Soeharto omgezet in levens-
lang.
PARUS CEES VAN ZWEEDEN
CORRESPONDENT
..Politieke partijen horen niet
buiten de wet te staan", oor
deelde Alain Juppé gestreng,
toen de onderzoeksrechter drie
jaar geleden een inval deed in
het hoofdkwartier van de rege-
rende Parti Socialiste. Deze
week, nadat Justitie een ander
hoofdkantoor had doorzocht,
zweeg de man die nu premier
is. De partij in kwestie was zijn
eigen RPR.
Eerst bracht Le Monde het
nieuws van de inval in het Parij-
se hoofdkantoor van de RPR. De
'|l rechter-commissaris, was naar
de Rue de Lille getogen, en had
een aantal documenten in be-,
slag genomen. Vervolgens had
hij zich naar het appartement
begeven van Louise-Yvonne Ca-
i setta, directrice van de partij,
voor verder onderzoek. Maar ze
was 'met vakantie'. De inval was
vooral een domper voor Chirac,
de nog altijd populaire leider.
Casetta was een van de sleutel
figuren geweest voor Chiracs
verkiezingscampagne. Haar
taak: de werving van fondsen
voor die langdurige campagne.
Als zij zich aan corruptie schul
dig heeft gemaakt, zal het moei
lijk zijn voor Chirac om buiten
schot te blijven.
Dat was dinsdag het verhaal
in Le Monde. En gisteren bracht
Le Canard Enchainé de premier
in verlegenheid. Alain Juppé,
schreef het weekblad, had zich
een wel een erg toegewijd huis
vader getoond: hij had zijn
naaste familieleden aan gesub
sidieerde woonruimte gehol
pen. Zijn vrijgevigheid dateert
uit de periode dat hij als onder
burgemeester van Parijs nog
verantwoordelijk was voor de fi
nanciën.
Zijn zoon kreeg een apparte
ment van 88 vierkante meter,
nadat dit eerst voor 125.000 gul
den was opgeknapt. De huur
was minder dan de helft van
wat gebruikelijk is voor een der
gelijk appartement in Parijs.
Juppé's stiefbroer kreeg een
pied a terre toebedeeld voor de
halve prijs, en ook zijn eerste
vrouw en zijn dochter aten mee
uit de ruif van de gemeente.
Geconfronteerd met de ont
hullingen verweet Alain Juppé
het weekblad 'een destabilisa
tiecampagne' begonnen te zijn.
Het verhaal bevatte 'geen enkel
feit dat niet reeds bekend was',
zei Juppé. Maar Le Canard En
chainé meende dat de populari
teit van de premier nu pas goed
in de lift zit de lift naar bene
den.
DHARAMSALA ANP
Vrolijk gezang klinkt door de kronkelige
straatjes van het noord-Indiase bergplaatsje
Dharamsala. Groepen Tibetaanse jonge
mannen en vrouwen oefenen volksdansen. -
Kleermakers draaien overuren in hun gam
mele ateliertjes, terwijl zware moessonregens
het oord veranderen in een jaarlijks terugke-
J rende modderpoel. Dat mag de pret niet
drukken: de verjaardag van de Dalai Lama,
mj, de geestelijk en politiek leider van de Tibeta
nen, staat voor de deur.
Vandaag is de Dalai Lama zestig jaar gewor
den. Volgens de boeddhistische leer is dat
een risicovolle leeftijd waarop Zijne Heilig
heid extra voorzichtig door het leven moet
stappen. Maar ook politiek gaat de Dalai La
ma een spannende tijd tegemoet. Zal hij Ti
bet ooit nog terugzien als een autonoom of
zelfs geheel onafhankelijk land, vrij van Chi
nese overheersing?
In elk geval dringt de tijd. Sinds China in
1950 Tibet met een overmacht aan militaire
troepen binnenviel, heeft het er tot hu toe
nooit serieus naar uitgezien dat de Chinezen
er weer zouden vertrekken.
/Sterker, als gevolg van de Chinese migratie-
politiek wonen inmiddels meer Chinezen
dan Tibetanen op het 'Dak van de Wereld'.
Politieke vervolging, beestachtige martel
praktijken en regelrechte executies kostten
de afgelopen decennia aan tienduizenden Ti
betanen het leven.
Volgens de Tibetaanse regering-in-balling-
schap zijn 1,2 miljoen Tibetanen dodelijk
slachtoffer geworden van de Chinese over
heersing. De Tibetaanse cultuur in Tibet
staat zwaar onder druk en dreigt als er niets
gebeurt geheel te verdwijnen.
Dat maakt ongeduldig, vooral de Tibetaanse
jongeren. De Dalai Lama heeft vanuit zijn In
diase ballingoord Dharamsala, aan de voet
van het Himalaya-gebergte, onafgebroken de
geweldloosheid gepredikt. Maar sommige
jongeren in Dharamsala trekken die onder
handelingsstrategie steeds openlijker in twij
fel.
Tsewang Puntso, voorzitter van het Tibetan
Youth Congress (TYC), een kweekvijver voor
toekomstige Tibetaanse politici, zegt: „Onze
tijd raakt op. Tibetanen in Tibet worden on
derdrukt terwijl er niets gebeurt. Wij hebben
binnen het congres al veel gesproken over
het gebruik van geweld. Onder de jongeren
heerst wanhoop. Die vind ik gerechtvaardigd.
Er moet iets gebeuren, anders zal de Tibet
aanse bevolking straks alleen nog bestaan uit
De Dalai Lama, winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede en onvermoeibaar strijder voor de zelfstandigheid van Tibet.
mensen die in Tibet onder de Chinese bezet
ting zijn opgegroeid en mensen die in bal
lingschap zijn geboren en westerse ideeën
hebben. Wij doen wel ons best om de strij
dersmentaliteit onder jongeren Jevend te
houden, maar dat wordt steeds moeilijker."
Hoewel geweld volgens Tsewang een optie is,
vindt hij het voor dit moment nog niet de
beste oplossing. „Ik denk dat het gebruik van
geweld nu nog niet verstandig is. Kijk, China
is enorm aan het veranderen, het is een
stoomketel. De economische openheid in het
land zal denk ik leiden tot meer politieke
openheid. Dat kan voordelig zijn voor Tibet.
Het is een kwestie van tijd. Daarom moeten
we nog even geduld hebben. India heeft
tweehonderd jaar onder de Britten geleefd.
Vijfenveertig jaar Chinese bezetting van Tibet
is dus relatief kort."
Dat soort relativeringen maakt andere jonge
ren, zoals Tsering, kwaad. Lid van het Tibet
aanse jongerencongres is de jongeman niet
meer sinds de vorige voorzitter opstapte.
„Die had tenminste duidelijke standpunten",
zegt hij. „Ze weten daar nu niet meer wat ze
willen: wel of geen geweld. Wij wisten dat
FOTO REUTER RUSSELL BOYCE
wel: geweld. Maar dat rigoureuze standpunt
gaf problemen onder de bevolking."
Tsering kan niet wachten tot hij zijn weg naar
Tibet gewapend kan beginnen. Natuurlijk,
zegt hij, met guerrilla-acties, want een groot
schalige oorlog tegen de Chinese militaire
reus zou per definitie verlies betekenen. Vele
jongeren zouden volgens hem bereid zijn om
de wapens op te pakken. Maar waarom is dat
nog niet gebeurd? „Wij hebben geen goede
leider, althans nog niet", zegt Tsering cryp
tisch. En even later: „Het is moeilijk om hier
hardop te praten over een guerrilla. De mees
te mensen denken meteen dat je tegen de
Dalai i^ma bent, omdat hij tegen geweld is.
Die reactie maakt ons zwak. Ik ben niet tegen
de Dalai Lama. Ik aanbid hem."
Westerse landen zouden de mensen moeten
oproepen tot een toeristische boycot van Ti
bet, vindt Tsering. Tibet moet wat hem be
treft uit de reisgidsen verdwijnen zolang de
Chinezen er de scepter zwaaien. Zonodig wil
Tsering wel een handje helpen door met ter-
reur-acties onrust te zaaien. „Als er geen toe
risten komen, gaat het daar economisch
sl§c,bLen kui} j<j China eigens toe bewegen.
Alleen de Chinezen profiteren ervan en wij
komen geen stap verder met onze strijd voor
een vrij Tibet."
Tsering heeft zo zijn redenen om graag terug
te willen. Hij werd bijna dertig jaar geleden
geboren in Nepal. Zijn oudste broer, die in
Tibet woont, heeft hij nog nooit gezien. Die
persoonlijke redenen en ook de opvoeding
zijn bij velen bepalend voor betrokkenheid
bij de Tibetaanse strijd. En dat maakt dat tijd
steeds kostbaarder wordt. Met elke volgende
generatie zal de persoonlijke band met Tibet
waarschijnlijk minder sterk worden.
Zou een Tibetaan teruggaan naar Tibet als hij
in het buitenland is geboren, in die samenle
ving is geïntegreerd, daar een bestaan heeft
opgebouwd en verder geen familie heeft in
Tibet? Laat staan bereid zijn zijn leven daar
voor op het spel te zetten?
Tsewang Puntso van het Tibetaanse jonge
rencongres denkt graag van wel. „Wij hou
den oriëntatiebijeenkomsten voor Tibetanen
die in het buitenland zijn opgegroeid", zegt
hij. „We sporen mensen aan om zelf een keer
met vakantie naar Tibet te gaan. Velen voe
len zich niet verbonden met Tibet maar als
ze er een keer zijn geweest, zijn ze verkocht."
Gesprekken op straat geven een ander beeld.
Een hoog opgeleide Tibetaanse vrouw en ge
boren in het westen, heeft nog twijfels. Ze
zegt: „Stiekem hoop ik dat als Tibet vrij is,
voldoende mensen teruggaan zodat ik hier
kan blijven. Ik zou daar weer bij nul moeten
beginnen. Maar als iedereen zo blijkt te den
ken als ik, ga ik zonder meer terug."
Een vlotte jongen in moderne afgesleten
jeans, is meer resoluut: „Ik naar Tibet? Nee
hoor, ik geloof in het boeddhisme, ik voel me
Tibetaan, maar ik ga echt niet vechten om
Tibet te bevrijden. Ik wil niet dood. Boven
dien, ik ben vanwege mijn opvoeding hier
van hun vervreemd. Dat zou nog wel eens
grote onderlinge problemen kunnen geven."
