Een oorlogsveterane
in muziek
T
192 J
ZATERDAG 1 JUL11995
Marianne Faithfull zingt op nieuwe CD over wie ze is en waar ze in gelooft
-i d
axichauffeur Maarten Spanjer
wordt steeds vaker herkend, en
dus bedacht de redactie van zijn
Irogramma dat het misschien wel aardig zou
om heel bekende mensen een ritje te la-
en maken. Richard Krajicek, Joe Cocker, Ma-
ianne Faithfull. Een interview op locatie. In
iet geval van de zangeres zeurde Spanjer wel
irtéél erg door over haar relatie met Mick Jag-
nier.
gf Dat is de reden waarom de kijker het bij-
ondere taxiritje niet zal zien. Want Marian-
le mag dan uitgegroeid zijn tot de Mariene
ac)ietrich van de jaren negentig, dat wil nog
"riet zeggen dat ze zich elke keer maar weer
™at vertellen waar de bloemen zijn. Het
oorval vertelt iets over onze stereotiepe ma
van kijken naar bekende personen,
ipanjer zal misschien wel altijd de taxichauf-
ïur blijven en Faithfull de betreurde minna-
es van Jagger.
j Terwijl het met een dame op leeftijd altijd
jardig thee drinken is. Onder het mom van
en gezond bakje leut kringelt vanzelf de on
deugd omhoog. Marianne Faithfull slaat één
Cenetkoust been over het andere en roept dat
iet werk voor de lol komt. Zo lang die belo-
ting maar voor de arbeidzamen ligt te wach-
.211, leidt ze nog geen gemummificeerd leven,
j £g ik snel.
Niet dan? Ja, toch. Roerende eensgezind-
:id. „Tegenwoordig moet ik me zorgen ma
in over de discipline van dit vak", zegt ze,
irwijl ze zich hardop afvraagt of ze straks de
idische, de Italiaanse of de Franse keuken
iet een bezoek zal vereren. Heb ik geen sug-
sties?
„Het is een van de weinige genoegens die
nog kan combineren met het tourneele-
en. Op de eerste plaats komt de performan-
e. Is die slecht, dan kan ik wel inpakken,
jee, je hoeft me niet te herinneren aan die
eer dat ik zowat straal bezopen van het po-
ium van Paradiso struikelde. Drank is uit
en boze, althans in grote hoeveelheden.
Irugs? Absoluut niet. Seks is niet echt je dat,
je bent dan de hele nacht op. Nee, het is
-en filmpje zien, een boek lezen. Het echte
jetere tourneebestaan is goed eten en het
jrekken van vermoeide benen tijdens een
prte wandeling."
ittpedsel is toch een aardige metafoor voor
fk?
IgUcht hard en innemend) „Ja! Af jij! Het is
)k een aardige vervanging van vermoeid-
Ij: sid. Ik heb leren omgaan met het leven dat
nu leid. Ik denk meer na over wat ik moet
aen dan vroeger. Mijn plaat A Secret Life
)rmt daar de weerspiegeling van. Ik ben
)oit zo'n chirpie chirpie cheep cheep-meis'je
weest, maar ik sta positiever in het leven
vroeger. Ik ben nog steeds behoorlijk
waad over sommige dingen, maar ik heb
ezelfin de hand."
mvoud is toch iets anders. In de proloog van
Secret Life haal je Dante Alighieri (van La
vina Commedia) aan, in de epiloog duikt
mkespeare (tekstfragment uit The Storm)
Je spreekt op statige toon teksten uit over
>op op leven en de eindigheid ervan, dat al-
j(Js getoonzet op de romige muziek van Angelo
ulalamenri, die we natuurlijk kennen van
ft plaatsje Twin Peaks. Dat is nogal monu-
entaal.
aat me daar Angelo de schuld van geven.
wilde graag dat ik in een paar regels zou
irtellen wat me beweegt in dit leven, en
aar het toe leidt. Als ik naar New York ga
n wekenlang onder te duiken in een opna-
estudio, dan heb ik altijd al het idee dat ik
een veteraan terugkeer naar de jungle van
etnam, maar dit verzoek viel me zwaar,
este Marianne, graag het leitmotiv van je
wen in acht regels. Je eigen manifest'.
|.,Wie je bent en waar je in gelooft, in acht
'ls? Ik begaf het bijna. Je wordt bedankt!
heb het geprobeerd, echt. Maar ik kon het
't. Toen bedacht ik me waar ik de zinnen
>u kunnen vinden die dat manifest voor mij
luden weergeven. Op één van de Newyork-
metrostations staan regels uit La Divina
Marianne Faithfull: „Ik ben nog steeds behoorlijk kwaad over sommige dingen, maar ik heb mezelf in de hand."
Een geruchtmakende affaire met Mick Jagger en aanhoudende verhalen over fors
heroïnegebruik leverden Marianne Faithfidl in de jaren zestig een reputatie op die
wel wat vergelijkbaar was met die van Jackie Kennedy. Pas na 1979 (Broken
English) weet ze zich te profileren als een artieste met diepgang en een actrice van
niveau. Op haar nieuwe CD, A Secret Life, geeft ze haar gevoelsleven gedeeltelijk
bloot en werkt ze samen met de hofcomponist van Twin Peaks, Angelo
Badalamenti. Op 6 juli staat ze eenmalig in Theater Carré, als een
jaren-negentigversie van Mariene Dietrich.
Commedia. Kende ik uit
mijn leven als actrice, na
tuurlijk, maar je maakt ze
nooit helemaal van toepas
sing op het leven."
De metafoor uit dit fragment
is natuurlijk die van het och
tendlicht dat op ons levens
pad schijnt.
(Ze zet een brilletje op en
met plechtige stem draagt ze
het gedicht voor) „Ik zal je
niet tegenspreken. Natuurlijk
heb ik me gewaagd in het
donkere bos dat Dante be
schrijft en heb ik moeten
zoeken naar de weg naar
buiten. Ik neem de tekst echt letterlijk. Ik heb
mazzel gehad: ik ben er niet op eigen kracht
in geslaagd om mijn hachje te redden. Maar
de epiloog is misschien wel onthullender."
In dat slotwoord venvijs je naar de bevrijden
de slaap aan het eind van onze kleine le
ventjes.
„Op dit album zingen we veel over de nacht
en dus over de dood. Maar ook over de illusie
die dit leven is, en over de rol die we als ac
teur of actrice spelen. Ik geloof daarin.
Badalamenti wilde een manifesto. Ik wilde
nooit vertellen wat me beweegt: mijn hele le
ven heb ik dat weten te vermijden. Nu ik het
uiteindelijk op zijn verzoek heb gedaan, voelt
het als bevrijdend aan. Je moet altijd op je
hoede zijn om niet te veel over jezelf te ver
klappen, want je wordt er zo voorspelbaar en
melig van.
„Badalamenti kende ik natuurlijk van Twin
Peaks, maar ook van zijn filmmuziek voor
Blue Velvet en The Comfort of Strangers. Zijn
FOTO MICHEL COMTE
nis van zaken over mezelf
schrijven: hoewel mijn tek
sten zelden alleen op mezelf
slaan."
Gaat de rock kapot aan zich
zelf? Heb je The Rolling Stones
op tournee gezien?
muziek klinkt vaak beter dan de beelden
ogen. Als je ooit rondloopt met de gedachte
dat je een plaat wilt maken die als een film
soundtrack aandoet, dan kom je bij hem uit.
Maar ik durfde niet van hem te dromen, tot
een wederzijdse vriend over de gedachte be
gon. Het kostte me twee jaar om hem zover
te krijgen en nog eens drie om dit project
stukje bij beetje af te ronden. Badalamenti
doet namelijk duizend dingen tegelijk, zoals
iedereen in de filmindustrie.
„Natuurlijk kan ik wachten: ik ken weinig
andere zangeressen die daartoe bereid zijn,
maar ik heb het wachten wel geleerd."
Laat me een voorbeeld geven. Neem de tekst
van Flaming September, duidelijk een sleu
tellied op deze plaat. Een oudere vrouw over
ziet nog een maal...
„Het is ook de eerste song die we samen
maakten. Ik schreef de tekst thuis, faxte hem
de regels. Hij belde op om te bevestigen dat
hij ze mooi vond. Toen hoorde ik maanden
lang niets, en besloot ik dat dit samenwer
kingsproject niet te realiseren zou zijn. Weer
een paar weken later trof ik hem in New York
en stond ik op het punt hem'de mantel uit te
vegen. Over zijn gezicht lag een zelfvoldane
grijns. Hij speelde op de piano de muziek die
hij op Flaming September had geschreven. Ik
vond het briljant en besefte dat ik door de hel
moest marcheren om samen een collectie
songs te kunnen schrijven."
„Nee, nog niet. Het is amper
voorstelbaar dat ze dit nog
even doen. Nee, ik geloof niet
dat de muziek waar zij voor
staan morgen ophoudt, om
dat er geen functie meer voor
is. De show die ik zelf naar
Amsterdam breng is een rock
'n roll-show. Als ik het zelf
nog doe, waarom de Stones
dan niet? Flaming September is natuurlijk de
metafoor voor Mick Jagger. Hij is de verper
soonlijking voor de ouder en ouder worden
de jeugd. Zolang ze werken, zolang ze nog
adem hebben voor deze muziek, is de rock 'n
roll nog niet dood. De Stones hebben dat nog
steeds."
Jij klimt ook nog steeds het podium op.
„Je kunt het met niets vergelijken. Er is niets
beters dan optreden, je helemaal geven. Ik
houd van de muziek die Badalamenti heeft
geschreven, maar in de concertzaal kan ik
onmogelijk met tientallen strijkers de sfeer
„Ik ken die gedachte: ik heb de September van de plaatopnamen recreëren. Natuurlijk
Nog even over de song zelf. September staat
voor het moment waarop je je nu in het leven
bevindt?
Song van Kun Weill uitgevoerd, maar het was
ook werkelijk september toen ik die tekst
schreef. Ze gaat ook niet direct over mezelf.
*Het is een metafoor voor rock 'n roll, nu het
jeugdige er wel zo'n beetje af is. Nee, net be
schrijft niet de uiteindelijke ondergang van
de muziek. Ik heb het wel letterlijk over mijn
eigen geknakte jeugd. Ik kan slechts met ken
zou dat ideaal zijn en als mijn adviseur
Denny Cordell niet tijdens de produktie was
overledep, zou het ook zo in Carnegie Hall
zijn uitgevoerd al was het maar eenmalig.
Deze vertaling in een rockarrangement is de
enige andere, bruikbare mogelijkheid. Per
slot van rekening kan ik zowel met een orkest
als met een band uit de voeten."
Veel van je teksten op A Secret Life verraden
dat je hebt gekeken naar de manier waarop
dialogen in filmscripts tot stand komen. In
The Wedding vertel je het verhaal van een re
latie vanuit het gezichtspunt van man en
vrouw. In She idem dito.
„Onze discussies gingen vooral over de vraag
wie je jouw verhaal laat vertellen. In The Stars
Line Up hanteren we die wisseling van on
derwerp ook. Natuurlijk denk ik na over de
vraag hoe mensen over mij denken. Mis
schien heeft het met het klimmen der jaren
te maken dat je beseft dat je niet alles uitslui
tend door je eigen bril kunt waarnemen. Als
je alleen autobiografisch schrijft, dan luistert
op den duur niemand meer naar je proble
men en zorgen. Je moet wel je eigen ervaring
gebruiken, maar dan zó dat je je ook afvraagt
hoe bijvoorbeeld een man naar jouw gedrag
kijkt."
Zoals in Love in the Afternoon, waarin een
vrouw het initiatief neemt voor een vrijpartij
tje zonder verpl ich ti ngen
„Nou, daar handelt de vrouw zoals een ste
reotiepe man zich in een dergelijke situatie
gedraagt. Toen ik die tekst aan Angelo
Badalamenti gaf, dacht hij dat die tekst over
hem ging. Hij vertelde hoe hij als aanstor
mend componist werd versierd door een le
venswijze vrouw. Hij is er nooit van losgeko
men. Ik ben vijftien jaar geleden aan die tekst
begonnen. Het idee was er al, alleen de erva
ring niet. Dat je de liefde nodig kunt hebben,
maar de verliefdheid kunt missen als kies-
pijn.
„Ik heb me altijd verzet tegen het heeld dat
ik nog eens in de voetsporen van Dietrich
zou treden. Zo'n grandioze dame, neem die
relatie ze met Burt Bacharach heeft gehad
dat moet toch een enorme geschiedenis zijn
geweest. Toen ik jonger was, begreep ik het
verband ook niet dat de mensen tussen haar
en mijn leven zagen. Dat ligt ook niet zo voor
de hand. Het is moeilijk om mezelf te zien als
een oorlogsveterane, maar ik veronderstel
dat ik aardig aan die omschrijving voldoe.
„In tegenstelling tot zoveel anderen leef ik
nog, ligt de 'oorlog' van de sixties achter de
rug, maar denken de latere generaties nog
net zo aan de Summer of Love terug als onze
ouders aan de Tweede Wereldoorlog. Ik houd
van mensen als. Mariene, omdat ze echte
professionals zijn. Ze verstaan de kunst om
alle vuilnis van het leven bij de deur te zetten
en zich te concentreren op die dingen die
werkelijk belangrijk voor hen zijn. Toen
Bacharach uit haar hand at, besefte hij waar
schijnlijk niet eens ten volle welke ervaring
hij opdeed.
„Ik denk dat Mariene te lang is doorge
gaan. Ik denk dat ik eerder de eer aan mezelf
zou houden. Ik wil niet zo lang op het podi
um staan dat ik een karikatuur van mezelf
word. Misschien is dat de reden dat ik nu zo
hardwerk."
Het komt me voor dat je juist alleen maar ge
wonnen hebt met het klimmen der jaren.
„Ik ben een Steenbok, net als Mariene Diet
rich. Het ligt in onze aard dat we pas op late
re leeftijd tot bloei en kracht komen. Het
heeft me niet verbaasd dat ik pas na mijn
dertigste mezelf ben geworden. Tot die tijd,
misschien nog wel langer, was ik diegene
voor wie jij of het publiek me aanzag. Nu ben
ik wie ik ben, om de mensen dat nou leuk
vinden of niet."
Wat bepaalt nou precies het moment waarop
je zult stoppen?
„Ik wil het niet echt opgeven: ik ben gelukkig.
Ik ben nu 48, dus ik kan me niet voorstellen
dat ik dit leven nog langer dan een jaar of
tien volhoud. Ik wil nog zo graag een aantal
grote rollen spelen, als actrice en als zange
res, voordat het doek voor de laatste keer op
gaat. De Zeven Doodzonden van Brecht doen
in Wenen. This is my Life doen in het nieuwe
Rock 'n Roll-cabaret in New York. En dan een
echt Requiem."