Denksport
E
ZATERDAG 1 JUL11995
BRIDGE
Het Hans de Vries viertallentoemooi in Bloe-
mendaal is deze zomer voor de 18e keer van
start gegaan. Verheugend is, dat de sterkte van
de viertallen behoorlijk is gestegen. Teleurstel
lend was, dat weinig nieuwe viertallen de
sprong van het spelen tegen goede tegenstan
ders durfden te maken. Na de eerste speelavond
staat Hans de Vries zelf niet zijn team met mevr.
De Vries, mevr. Koelemij en mevr. Sueters fier
aan kop met de maximale score van 50 compe-
titiepunten. Met zoveel spellen op een avond
zijn er altijd wel, die een theoretische nabe
schouwing verdienen. In het eerste spel was
Noord gever en OW waren kwetsbaar.
Zuid had: sch H 8 7; ha 7 4 2; ru V 6 3; kl H B 10
8.
Noord was gever en OW waren kwetsbaar.
Noord opende aan beide tafels met 1 sch; Oost
volgde met 2 kl; Zuid Is dit spel een strafdou-
blet waard? Tegen kwetsbare tegenstanders is
het aantrekkelijk om te doubleren voor straf. Als
2 kl gemaakt wordt, is er nog geen man over
boord, omdat de manchepremie niet in het ge
ding is. Tegen pleit de geringe puntenkracht en
vooral de steun voor de vijfkaart of langer in
schoppen van Noord. Persoonlijk zou ik op deze
kaart nooit voor straf doubleren en eerst met 2
sch mijn steun en puntenkracht aangeven. Bij
elk hoger bod kan ik dan met goed fatsoen dou
bleren. De problematiek ligt echter niet in het
eerste bod van Zuid, want Zuid kan in het mo
derne bieden geen strafdoublet plaatsen, omdat
een doublet negatief is met hartens.
Als Zuid 2 kl gedoubleerd wil tegenspelen, zal
hij eerst moeten passen. Na pas van West zal
Noord de bieding ook met een zwakke kaart
moeten heropenen met een doublet, die Zuid in
kan laten. Maar beide Zuidspelers hadden bui
ten de waard gerekend en niet verder gekeken
dan het eerste bod. Beide Zuidspelers pasten.
Aan tafel I werd rondgepast (een fout van
Noord) en mocht Oost 2 kl ongedoubleerd spe
len. Aan tafel II bood West 2 SA; Noord paste;
Oost 3 ru. En nu mocht Zuid opnieuw! Stan
daardtheorie is om met doublet aan partner te
vertellen, dat de oorspronkelijke pas op 2 kl een
strafpas was geweest. Dus doubleerde Zuid 3 ru.
En dat werd het eindcontract. Het hele spel zag
er zo uit:
t. A632
B63
B875
w *-J->
t A V9
H 1042
tA9764
k H 8 7
r 742
»V 63
k HB 108
Zuid kwam uit met schoppen. Hartenheer is
door het bieden bij Noord gemarkeerd. NZ kun
nen slechts maken klaverenheer, twee ruiten-
honneurs en een afgetroefde klaveren door
Noord. En de kwetsbare manche werd door OW
gemaakt! Wie is de schuldige? Want ook als
West klaverenvrouw niet heeft, wordt het con
tract gemaakt. Het is duidelijk, dat het doublet
op 3 ru alleen mag worden gegeven als Zuid
weinig kaarten heeft in de openingskleur, waar
door naast klaverenslagen Zuid ook aftroevers
in schoppen zou kunnen maken. Daarom is het
passen op 2 kl ook zo slecht!. Noord heeft nu
geen aanleiding om er uit te lopen. Maar als
Zuid in de eerste biedronde 2 sch heeft gebo
den, is een doublet op 3 ru als voorstel voor de
partner goed bridge, waarop partner zonder
twijfel nog 3 sch zal bieden voor een goede sco
re. 4
Het tweede spel is voer voor de kansberekening:
Oost
i B 7 6 2
West als gever opende met 1 kl (echte kleur); NZ
pasten steeds; Oost 1 ru; West 1 ha; Oost 1 sch
(4e kleur en forcing); West 2 kl en Oost bepaalde
het eindbod op 3 SA. Zuid kwam uit met ha 10.
De boer werd gedekt door de vrouw bij Noord
en genomen met de heer. Hoe moet de leider
het spel afwikkelen? De leider heeft acht slagen
van top. Als klaverenboer of ruitenboer valt,
heeft de leider zijn contract binnen. De kans,
dat ruitenboer valt, is 36% (3-3 zitsel) 16% (4-2
en boer bij de doubleton) 2% (boer sec). De
kans op het vallen van klaverenboer is 27% (bij
4-3 zitsel) 9% (bij 5-2) 1% (bij 6-1). Samen is
dat 71% kans van slagen, een grote winstkans. Is
er een beter alternatief? Het alternatief is om in
slag 2 een kleine klaveren naar de 10 te spelen.
Heeft Zuid de boer (50%) dan is 3 SA gemaakt.
Maar 3 SA is ook gemaakt als Noord klaveren
boer maakt en NZ niet direct vier schoppensla
gen kunnen incasseren.
NZ kunnen alleen direct vier schoppenslagen
maken als Zuid vier schoppens heeft (niet meer
en niet minder), een of twee schoppenhonneurs
(niet drie) plus nog sch 9. De kans op dat zitsel
is zonder verder gegevens ongeveer 15%. Deze
kans, dat NZ vier schoppens kunnen meene
men, wordt nog sterk verminderd, omdat Zuid
niet met schoppen is uitgekomen. Al met al is
de kans van slagen met een snit op klaveren
boer tenminste 93% en dat is veel beter dan de
eenvoudige speelwijze van het uitspelen van al
le honneurs. Hoe het allemaal afliep ziet U aan
het hele spel:
B 7 4 2
*108 N B 762
B 7 6 2 t v A H 8
H4 w *ir* 0 AV1072
A H V 10 9 Z *3
H943
v 103
8653
*865
Diagram 3.
De meest kansrijke speelwijze bleek toch verlie
zend. Maar Zuid had met de uitkomst met ha 10
wel veel geluk nodig. Aan de ander tafel kwam
Zuid wel met schoppen uit, maakten NZ de eer
ste vier slagen en toen gaf de snit op klaveren
boer maar een kans van 50%. Bij het uitspelen
van alle honneurs viel ruitenboer. Zo ziet U dat
bridge altijd een kansspel zal blijven. De slechte
start werd niet bestraft en de goede speelwijze
niet beloond.
PUZZEL
Nummer26
Horizontaal: 1. vergiftige spin; 8. belemme
ring; 9. knaagdier; 10. gewicht; 12. soort visnet;
13. projektiel; 15. schermwapen; 16. bijbelse
naam; 18. zangstem; 20. voedsel; 21. hoofddek
sel; 22. schouwburgrang; 24. Engels bier; 26. wa
terstand; 28. kledingstuk; 30. legerleiding; 33. bij
woord; 34. autostalling; 35. toejuiching; 36. spil;
37. rundermaag; 39. wel; 40. bazige vrouw; 42.
grootmoeder; 45. hoofd v.e. moskee; 48. rad
krans; 49. kledingstuk; 51. boomvrucht; 53.
zwaardwalvis; 54. sterke neiging; 55. tapijtweef
sel; 56. gissen; 57. golfterm; 58. verhoogde toon;
60. kippenloop; 61. medaille.
Verticaal: 1. anti; 2. slotwoord; 3. voertuig; 4.
schade; 5. motorraces; 6. takje; 7. insektewapen;
8. schrijflijn; 11. Spaanse titel; 12. schaakterm;
14. zwaarlijvig; 15. afvaardiging; 16. dierenver
blijf; 17. vogel; 19. ontspanning; 23. vertrouwd;
25. stad in Zwitserland; 27. zangstem; 28. hoofd
deksel; 29. telwoord; 31. insekt; 32. vurig bewon
deraar; 33. loofboom; 38. alleenspel; 39. zitplaats;
41. vuurpijl; 43. vr. paard; 44. huilen; 46. soort
brood; 47. strijdgewoel; 49. zuidvrucht; 50. laag;
52. hijswerktuig; 54. pampahaas; 58. voor de
middag; 59. sint.
Welke twee woorden worden gevormd door de
letters in de volgende vakjes: 25 41 58 3
45 27 53 33 28 en 56 20 34 45 29
13 *7* 54* 23*41.
Oplossing
nummer 25
De twee woorden van de opga
ve van vorige week waren: RE
CHERCHETEAM en CRIMINA
LITEIT.
pendule-scooter
r--riooom--o
o-pater-asiel-u
club-tipsy-noot
eertoptri
dief-purim-stan
e-elias-casco-e
ieltee
f-enter-henna-c
list-tapir-elba
onsyeneen
boef-horde-sela
e-noden-ester-s
r--oirlam--t
typiste-tapioca
Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en/of
het cryptogram, per briefkaart, dienen uiterlijk
woensdag a.s. in ons bezit te zijn. Indien per
post wordt ingezonden, als volgt adresseren:
Redactiesecretariaat, Uitgeversmaatschappij
Leidsch Dagblad b.v., Postbus 54,
2300 AB Leiden.
Winnaars
De winnaars van een luxe
potlodenset zijn:
Mevr. De Klerk,
Lammeschansweg 155, Leiden
(kruiswoord).
N.S. de Kok-Eygenraam,
Nachtegaalstraat 8, Leiderdorp
(cryptogram).
Cryptogram
nummer 26
Horizontaal: 4. De helft van twee druppels wa
ter (12); 8. Schitterend toestel (15); 9. Om de ma
tras te bekritiseren (9); 11. Vat voor voetbalsup
porters (4); 12. Menigte voor de gemeenschappe
lijke opleiding (13); 14. Boeiende kraai (10); 16.
Hij schaft kleding aan tijdens de uitverkoop (9);
17. Dat dier loopt tussen de bomen (6); 19. Noot
voor Europeanen die aangevoerd worden (7).
Verticaal: 1. Meereizende knechten (8); 2. Die
jongens zitten flink in de kleren (6); 3. Dogma
van taai materiaal (4); 4. Serpent in de badkamer
(11); 5. Veel kerels in Zuid-Afrika (12); 6. Godin in
het hart van de sergeant (3); 7. Met een vlag afge
dekt (6); 10. Voeren de rook af van hoeden (11);
11. Hierin gepikt is men beledigd (4); 13. Tot na
dere gedachten brengen na een autoongeluk (9);
15. Die keet doet dienst als kledingmagazijn (8);
18. Tamelijk onbezet (3).
Oplossing
cryptogram 25
- -v-
kielhalen
1-r-o-u--
opheffing
o-o-a-e-o
stuurgroep
-t-d-td-
gezinsvorming-
-r-nn-o-a-b
big-correctie
a-s-o-e-d-u-1
legeren-i-u-e-
-s-e-p-d-garage
wegwijs -au-
-m-ij-b-b-
slagen
--1-1-
DAMMEN
Het Maars Wereld Damtoernooi
is gewonnen door regerend we
reldkampioen Guntis Valneris.
Een meer dan voortreffelijk re
sultaat van deze grootmeester
uit Letland. In tegenstelling tot
tal van voorgangers kende Val
neris na het behalen van de we
reldtitel geen terugval. Met zijn
toch wat sober ogende spelstijl
zet Valneris steeds een goede
prestatie neer. Met name het
toernooi in Harderwijk is daar
een zeer goed voorbeeld van.
Zelden kende een dergelijk
toernooi een zo sterke bezet
ting. Van de twaalf deelnemers
kwamen er immers vooraf zo'n
vijf in aanmerking voor de eind
zege. Maar met de, bij wijze van
experiment met drie punten ge
honoreerde, overwinningen op
Scholma, Baljakin, N'Diaye en
Vermin eindigde hij met vier
punten voorsprong ver buiten
het bereik van de concurrentie.
Overigens lijkt de drie-punten-
regel zo gek nog niet. Baljakin
bijvoorbeeld dankt zijn tweede
plaats terecht aan deze punten
telling. Met drie overwinningen
en een nederlaag scoorde hij
een punt meer dan Ton Sij
brands die tot twee zeges
kwam. Bij de gebruikelijke pun
tentelling zouden Baljakin en
Sijbrands op een gedeelde
tweede plaats zijn geëindigd.
Belangrijker is echter dat deze
waardering in bepaalde situa
ties zal leiden tot meer winstpo
gingen. En daar heeft het wed-
strijddammen in toernooivorm
alleen maar baat bij. Opmerke
lijk is voorts de klassering van
Hans Vermin die zich vrij ge
ruisloos in de kopgroep nestel-
Diagram 1
de en in de slotronde theore
tisch het toernooi zelfs had kun
nen winnen, Maar hij verloor in
een mooi duel uiteindelijk toch
van Valneris. Dan Ton Sij
brands. De oud-wereldkam
pioen liet weten best tevreden
te zijn met zijn prestaties in dit
toernooi. Op zich is dat natuur
lijk ook waar. Toch hebben ve
len nog altijd het gevoel dat er
meer te halen moet zijn voor de
Voorstenaar. Daartoe zou hij
dan wat meer risico in zijn spel
moeten leggen. Maar Sijbrands
is nu eenmaal een speler die
slechts „gecalculeerde" risico's
wenst te nemen en dat weten
zijn opponenten in de top ook
en stellen zich daar dan ook op
in. Een opmerkelijk voorbeeld
was de partij N'Diaye-Sijbrands
uit de voorlaatste ronde. U
krijgt de partij en het verhaal.
Wit: Mac. N'Diaye; zwart: T.
Sijbrands (H'wijk 95). Partij: 1.
32-28 17-21 2. 37-32 11-17 3.
31-26 18-22 4. 41-37 13-18 5.
37-31 6-11 6. 31-27 22x31 7.
36x27 1-6 8. 35-30 9-13 9. 30-
25 19-23 10. 28x19 14x23 11.
Diagram 2
25x14 10x19 12. 46-41 (zie dia
gram 1). De damzet die zwart
kan nemen staat al zo'n jaar of
tien te boek als winstgevend. In
die wetenschap verkeerde ook
Ton Sijbrands. Op dit moment
echter zag Sijbrands alsnog dat
de dam kan worden afgenomen
waarna er niet meer niet meer
dan een puntendeling resteert.
Er zijn dan spelers die op zo'n
moment besluiten de plannen
te wijzigen en de opsluiting
maar voor lief te nemen. Maar
niet Ton Sijbrands, die de zwar
te stand niet vertrouwt en zich
dan maar liever op de volgende
afwikkeling in laat. Een afwikke
ling overigens die in het geheel
niet aan de witspeler bekend
was. 12. 23-29 13. 34x14 13-
19 14. 14x23 18x29 15. 33x24
15-20 16. 24x15 4-10 17. 15x4
12-18 18. 4x22 17x4 19. 26x17
11x31 20. 39-33 46-10 21. 38-
32 10x46 22. 43-38 31-37 23.
42x31 46-10 24. 47-41 10x46
25. 38-32 46x39 26. 44x33 6-
11. Het elimineren van het
steunpunt 47 is een minimaal
voordeeltje voor zwart. Daaren
tegen heeft wit een kleine i
sprong in ontwikkeling;
nonchalance van N'Diaye
de partij onverwacht een
re wending: 27. 49-43 11-1
43-38 7-12 29. 40-34 8-1
34-29 17-22 31. 31-26
32. 38-32 22-27 33. 3
16x27 34. 33-28 3-8 35.
12-17 (zie diagram 2). Di
speler heeft overzien dat
de gemene dreiging 17-2)
23 en 8-12 in de stelling
gevlochten. De volgende zi
wit is dus gedwongen en
ogenschijlijk nog wat ki
aan Sijbrands: 36. 29-23
37. 50-44 8-12 38. 44-39
39. 40-35 10-14 40. 39-3
29 41. 34-30 29x18 42.
Een correct gambiet,
zwart komt nu niet echt vt
42.18-22 43. 28-23 27-:
24-19 14-20 45. 19-13
46. 13-9 37-41 47. 9-3
48. 3x25 46x10 49. 25-3
50. 34-43 12-18 51. 43-11
52. 16-38 22-28 53. 38-1!
54. 35-30 18-23 55. 15-31
56. 38-49 15-47 57. 49-1
29 58. 16-49 29-15 59.
15-4 60. 16-38 4-13 61.
13-36 62. 48-42 36-4 63.
4-15 64. 38-24 28-32 65
32x43 66. 24-47 15x2
47x15 43-49 68. 15-33 en
se overeengekomen.
2.53/2.59 uur.
Overigens was het aantal
partijen in Harderwijk i
hoog. Zeker als men kijk
de bezetting. Bijna 30% i
ontmoetingen kende een
sing. Reden om u vo|
week meer uit dit toernoo
ten zien.
SCHAKEN
Het vierde AKN-toemooi, dat
het afgelopen weekeinde door
het Haarlemse HWP werd geor
ganiseerd, zag drie spelers gelijk
door de finish gaan. Bij het in
gaan van de laatste ronde gin
gen de titelloze(!) Est Tarvo See-
man en IM Liafbem Riemersma
met 5 uit 5 aan de leiding, ge
volgd door IM Rini Kuijf met 4,5
punt. Het duel Riemersma -
Seeman eindigde onbeslist en
doordat Kuijf zijn laatste partij
wist te winnen eindigde dit
drietal gelijk. Voor Rini Kuijf be
tekende dit een revanche voor
de onfortuinlijke wijze waarop
hij vorig jaar in de laatste ronde
verloor. Favoriet GM Loek van
Wely kwam in de vierde ronde
tegen de Est Seeman in een ver
velende penning terecht het
geen hem een stuk en de partij
kostte. Zo'n weekendtoernooi
kent een moordend tempo. In
slechts drie dagen moeten zes
partijen worden gespeeld. Voor
al zaterdag (3 ronden) geldt als
bijzonder zwaar. Het Zwitsers
systeem leidt vaak tot verras
sende uitslagen. De 10-jarige
Daan Jongsma uit Hillegom
maakte in de eerste ronde bijna
remise met IM Bruno Carlier
doch ging op het laatste mo
ment, zo omstreeks de 60-ste
zet, in de fout. Carlier had het
trouwens toch niet gemakkelijk
in Haarlem gezien zijn remises
tegen achtereenvolgens Frans
Erwich, HWP-clubkampioen
Jan van den Bergh, Zaandam
mer Hans Galjé en Haarlemmer
Frans Arp. Naast het succes van
Rini Kuijf werden de beste re
gionale prestaties (4,5 uit 6) be
haald door de Leidenaren
Jeroen Willemze en Edwin van
Haastert, alsmede de Haarlem
mer Aad de Bruijn. Uit het toer
nooibulletin heb ik een aantal
opvallende gebeurtenissen ge
selecteerd. De plaatselijke fa-
vourit voor een hoge klassering,
FM Rob Bertholée, beleefde
reeds tijdens de tweede ronde
een deceptie. Met zwart had hij
li
Ill
III
i
III
4
H|
vlüii
Hl
§1
0
lil
III
ÊL
de Leidse Linda Jap Tjoen San,
die de Siciliaan misschien wel
origineel maar zeker niet sterk
tegenspeelde, in een verloren
positie gemanoeuvreerd. (Zie
diagram 1). Zwart staat niet al
leen een gezonde kwaliteit voor
doch kan tevens de partij gefor
ceerd en simpel uitmaken. Men
zie: 37.Tag2+; 38. Kfl e2+; 39.
Kei Thl+; 40. Kd2 elD+; en uit.
Dat een speler van het niveau
Bertholée zoiets overziet is al
bijna onverklaarbaar. Maar het
zou nog erger worden. Er volg
de: 37. Thg2+; 38. Khl e2;
39. e5 Td2; 40. Pf6+ Kf7; 41.
Tel Tg5??. Kost een volle toren!
Het pleit voor het moreel van de
zwartspeler dat hij de schade tot
een half punt wist te beperken.
42. Pe4 Txe5; 43. Pxd2 Txa5;
44. Pc4 Tc5; 45. Pd6+ Ke6; 46.
Pxb7 Tc2; 47. Kg2 Kd5; 48. Kf2
Tc3; 49. Txe2 Txh3; 50. a4 Th2
51. Kf3 Txe2; 52. Kxe2 Kc4;
53. a5 Kb5; 54. Kf3 Ka6; 55.
Pc5+ Kxa5; 56. Kg4 Kb5; 57.
Pe6 Kc6; 58. Kg5 en remise.
In de derde ronde leverde het
duel tussen de Friese crach Yge
Visser en GM Loek van Wely
een spectaculair schouwspel op.
Na de 24e zet van de met wit
spelende Visser was de volgen
de stelling ontstaan. (Zie dia
gram 2) Wit heeft een gevaarlij
ke aanval ontketend terwijl de
zwarte dame gedeplaceerd
staat. Tot vreugde van de toe
schouwers ging Van Wely op
het avontuur in. 26.Dxg4; 27.
Pg5+ hxg5; 28. Dxg4 f5; 29.
De2 gxf4; 30. Td6 Tc6; 31. Txc6
Pdxc6; 32. h5 Pd8; 33. Kg2 Lg7;
34. hxg6+ Kxg6; 35. Thl Kf7;
36. Tel fxg3; 37. £xg3 K
Dh5 Pf7; 39. Te6 Tb8; 4
Pg8; 41. cxb4 axb4; 42.1
43. a5 Pe7; 44. Df4 Tc8;
Pd8; 46. Txe7 Kxe7; 4"
Pe6; 48. Dxd5 Lxd4; 4
Tc7; 50. Db5 Lxb2; 51.
Kf7; 52. a7 Txa7; 53. Dx.
54. Dd5 Lf6; 55. Ke4 I
Db3 Tel. Wit geeft op. C
loze en zeer bescheiden I
vo Seeman bezit slechts
ting van 2310. OngetwijfP^
deze speler, die vorig
tweede werd en in twei
toernooien een score v\
uit 12(!) heeft behaald, m
IM zijn indien hij in het)
woonachtig zou zijn. I
schikt over een gedegeiheid
wijze die aan Karpov dop»
ken. De manier waaropf
in de vijfde ronde Erik Ky
uitschakelde voor eeiflj
klassering was in ieder
overtuigend. (Zie diagra?^
volgde: 41. Txg7+ Kxhst(
Lxh6+ Kxh6; 43. Dxf8
44. Df7+ Kh6 en zwart^
lijktijdig op. wU
Opgave vorige week Dzet
(Wit: Kgl, Ld5, Pc3, a?der
g3, h2. Zwart: Ke8, Dh3wpi
h6. Wit aan zet wint). bes
sing: Wit is in staat om»3"1'
tenspel staande zwarte r f0L
vangen. Dat gaat ge£nt^
maar ook erg fraai. 1. aireid
Gedwongen. 2. Lc6+ I
keurig; 3. Le8H. Ontn^jj^
dame het vluchtveld hjaris
Kxe8; 4. Pd5!. Nu volgt
Dh5; 5. Pf6+ en op alle^j!1
antwoorden 5. Pf4, telk(.^'er
damewinst. euk 1
Nieuwe opgave D Nc
In 'Ceskoslovensky S4nt°c
scheen in 1929 de nu v
studie van J.Hasek.
gram 4). Om zijn sup«
tegenover de beide zwaK
nen tot uitdrukking te Ke
zal de witte loper bereid^
zijn zichzelf weg te cijfer
FILATELIE
PTT POST en PTT Telecom
hebben samen een nieuw ver
zamelobject geïntroduceerd: de
Telebrief. Op de Telebrief, die
steeds in het teken zal staan van
een thema, worden twee dezelf
de bijzondere zegels en een bij
zondere telefoonkaart ter waar
de van 1 samengebracht. De
zegels worden van een speciale
stempelafdruk voorzien. De
prijs van een telebrief bedraagt
8,75.
Het is de bedoeling dat er
maximaal acht keer per jaar een
telebrief wordt uitgegeven.
Hierbij wordt voor het thema
steeds uitgegaan van het post-
zegeluitgifteprogramma. Er
wordt dus geen aparte postzegel
voor een telebrief ontworpen.
Dat is wel het geval voor het
stempel en voor de telefoon
kaart. Die wordt per telebrief
speciaal ontworpen en is NIET
los verkrijgbaar. De telebrief is
te koop via de Verzamelservice
van.PTT Post Filatelie te Gro
ningen (050-86 12 34) en de
Verzamelservice Telefoonkaar
ten (06-099 33 60, gratis).
Telebrief nummer 1 staat in het
teken van Sail '95 te Amster
dam. Op de vensterenvelop
twee Sail-zegels, die zijn voor
zien van een stempel waarin de
tekst 'SAIL 95 Amsterdam' en
een afbeelding van drie zeiltjes.
In het venster is een hoesje aan-
ICtl
intl
gebracht waarin de telefoon
kaart is gestoken. Voorshands
zijn 15.000 telebrieven aange
maakt.
ZWEDEN heeft 12 mei behalve
de reeds besproken Noordse ze
gels nog twee series uitgegeven,
beide in boekjes: bloemen en
planten die in de Zweedse ber
gen zijn te vinden en oude
trams. De bergbloemenserie be
staat uit vier 3,70 kr.-zegels (er
zitten tien in een boekje; prijs
37,00 kr.): rotsereprijs (Veronica
fruticans), kruipbraam (Rubus
chamaemorus), blauw immer-
groen (Phyllodoce caerulea) en
valkruid (Amicaaugustifolia).
Op de vijf 7,50 kr.-tramzegels,
die in een boekje zitten (prijs
37,50 kr.) staan van boven naar
beneden: de paardetram in Go
thenburg (1879), twee elektri
sche trams in Norrköping
(1905), trams in Helsingborg
(1921), mijnwerkers in Kiruna in
de sneeuw op weg naar hun
tram (1958) en de Mustang die
van 1946 tot 1967 in Stockholm
reed.
TELEFOONKAARTEN Vanaf
nu zult u in deze mbriek ook re
gelmatig op de hoogte
gehouden van de uitg
Nederlandse telefoorï
Dit ondanks het feit ren
foonkaarten, aldus a 0
spraak van de FIP, niet 1
latelie uitstaande hetyen
zijn echter langzamer!
veel verzamelaars van |om
kaarten dat dit verzarri
niet meer verwaarlotjanc
worden. Bovendien g|
verzamelgebied, zoals j
de telebrief zien, aan d£ *e
Ter gelegenheid van hel
bestaan van de PTT Telhaa
titie verscheen medio F
bijzondere telefoonk^oa
kaart heeft een waarde
gulden (dat is uitgednfcud
tekst 'tien ballen'), de
20.000 stuks en ze is te
Primafoon.
Toerisme in Nederlaii
thema van een serie'
kaarten die 2 juni were
duceerd. Waarden em
een gulden (16.000 st
gulden (1,5 miljoen),
den (500.000 stuks) a
twintig gulden (450.00C
Op 6 juni verscheen
foonkaart ter gelegen
Sail '95. Op de voorka
kaart zijn details van
schip te zien; op de
een Mexicaanse
Prijs 10; c
J.of
