Dassen weer terug in Twente
Natuur Milieu
Foto-archief zeehondencrèche op CD
Groen bondgenootschap
krijgt steeds meer vorm
WOENSDAG 28 JUN11995
REDACTIE BERT DE JONG 072-196276
Jacht verbod
goed mogelijk
Nederland kan de plezier
jacht best verbieden zonder
in botsing te komen met de
Europese regelgeving. Er
zijn geen wettelijke belem
meringen om de jacht te
beperken tot het bestrijden
van schadelijke dieren, zo
blijkt uit onderzoek van de
Universiteit van Amster
dam.
De Dierenbescherming,
die opdracht gaf tot de stu
die, zoekt juridische moge
lijkheden om de jacht in te
dammen. Voor de dieren
beschermers is plezierjacht,
die jaarlijks honderddui
zenden vogels en dieren het
leven kost, uit den boze. Ze
willen het doden van dieren
uitsluitend toestaan als er
sprake is van aantoonbare
schade, overlast of gevaar
voor de volksgezondheid.
Maar zelfs dan moet eerst
worden gezocht naar alter
natieven, „De jager gaat
met het geweer over de
schouder het veld in om te
zien of er schade is. Over al
ternatieven wordt niet eens
nagedacht", schampert een
woordvoerster.
Om die reden wordt ge
pleit voor het uitbreiden
van de regionale wildbe-
heerseenheden (WBE's)
met dierenbeschermers en
vertegenwoordigers van de
overheid. Nu bepalen ja
gers, boeren en in een
enkel geval natuurbescher
mers in deze commissies
hoeveel wild er mag wor
den geschoten.
Positief nieuws over de das, Nederlands grootste lan-
droofdier. Op twee plaatsen in het Dinkelgebied (Twen
te) wonen weer dassen in onderaardse burchten, en sla
gen ze er in jongen groot te brengen. In 1950 werden de
laatste Twentse dassen na decennia van bloedige vervol
ging op het landgoed Singraven vergiftigd. Daarna duur
de het tot 1985 voor de markant zwartwit getekende
beesten weer zwervend in Twente en de Achterhoek wer
den waargenomen. Hun lot was vaak ellendig: ze sneu
velden op het wegdek, of verzopen in een kanaal met (te)
steile oevers.
Toch blijken de dassen er in ge
slaagd zich weer in Twente te
vestigen. Er zijn nieuwe be
woonde burchten gevonden.
Het betreft vermoedelijk emi
granten uit Duitsland. De kan
sen voor uitgroei tot een flinke,
levensvatbare dassenpopulatie
in Twente (minstens 10 paren)
is aanwezig, mits het dier ook in
Duitsland goed beschermd
wordt. En daar wringt de
schoen, want in Duitsland mag
sinds 1992 weer op dassen ge
jaagd worden.
De plaatsen van de Twentse
dassenburchten worden door
natuurbeschermers angstvallig
geheim gehouden. De angst
voor vervolging/verstoring met
vergiftigd aas, ldemmen of in de
burchten gepropte brandende
autobanden is nog groot.
Twente probeert de das zo
veel mogelijk terwille te zijn.
Zoals door onder tal van wegen
dassentunnels te leggen, zodat
de dieren veilig de andere kant
van de weg kunnen bereiken.
Naast tunnels zijn in- en uit-
stapplaatsen in waterwegen
geen overbodige luxe. Dassen
kunnen goed zwemmen, maar
verdrinken als de oevers te steil
zijn om uit het nat te kunnen
klauteren. Vorig jaar verdron
ken er in Twente op verschillen
de plaatsen nog vijf dassen.
In Noord-Holland leefde
voorheen een (kleine) dassen-
populatie in Het Gooi, maar die
stierf uit toen hun leefgebied
door asfalt werd afgesneden van
de Utrechtse Heuvelrug. Inmid
dels zijn voorzieningen getrof
fen om zwervende dieren via
ondertunneling weer richting 't genoeg wegen over waarop das- baarheid van de das in het ver-
Gooi te laten trekken. De tun- sen bij het oversteken sneuve- keer is en blijft in geasfalteerd
nels functioneren, er worden len. Van vaste vestiging van een Nederland een groot probleem,
weer dassen waargenomen in "t nieuwe dassenpopulatie is dan
Gooi. Maar er blijven helaas nog ook nog geen sprake. De kwets-
Werkvakantie
voor jongeren
Jongeren vanaf 15 jaar die het
leuk vinden om met natuur en
milieu bezig te zijn kunnen
meedoen aan vakanties van de
vereniging voor natuur en
milieu-educatie (IVN). De deel
nemers steken de handen flink
uit de mouwen; door bijvoor
beeld jonge bomen te rooien in
veenweidegebieden, hooi te
oogsten in schraalgraslanden,
enzovoorts. Bovendien wordt er
met elkaar van gedachten ge
wisseld over natuur- en milieu
vraagstukken. Van 31 juli tot en
met 5 augustus organiseert het
IVN zo'n doe-vakantie in
Noord-Holland: in Ouderkerk
aan de Amstel. Het thema luidt
'natuur in stad en dorp'. Ofte
wel: ontdek wat er leeft en
groeit in en rondom de stad. En
wat kan er gedaan worden om
meer natuur in de stad te krij
gen. Gewerkt (hooien en oever
beschermingen maken) wordt
er in het Groengebied Amstel-
land. Deze IVN-natuurvakantie
kost 47,50 gulden. Aanmelden
via telefoonnummer 020-
6228115.
Het immense foto-archief van
de zeehondencrèche in Pieter-
buren wordt compleet gedigita
liseerd. Vele duizenden dia's en
negatieven worden op CD over
gezet, om verval te voorkomen
en om het archief beter toegan
kelijk te maken.
Het digitale archief is een ge
schenk van de fotograaf James
van Leuven uit Oirschot. De
Brabander heeft twee jaar in
tensief met het zeehondenop
vangcentrum samengewerkt.
Aanvankelijk was het de bedoe
ling dat hij een fotoreportage
zou maken. Hij maakte zoveel
foto's dat besloten werd een
boek samen te stellen. Bedrij
ven werden met succes bena
derd met de vraag of zij het pro
ject wilden ondersteunen. Het
boek 'Zeehonden, hun mo
ment/Seals, their moments', is
in een oplage van duizend
exemplaren verschenen. Lenie
't Hart van de crèche nam het
eerste exemplaar in ontvangst.
De opbrengst van de boeken
verkoop komt geheel ten goede
aan het centrum.
Het zeehondencentrum, met
23 mensen op de loonlijst en
tientallen vrijwilligers, heeft vol
gens Lenie 't Hart een opmerke
lijk drukke periode achter de
rug. Er zijn in de eerste vijf
maanden van dit jaar al meer
zeehonden binnengekomen
dan in de twaalf maanden van honden in de Waddenzee. Mo-
1994. Echte oorzaken zijn vol- menteel verblijven in Pieterbu-
gens 't Hart niet aan te wijzen, ren 14 huilers, jongen die hun
Wellicht dat het weer een rol moeder zijn kwijtgeraakt, en 15
speelt, wellicht is het een gevolg volwassen zeehonden,
van het groeiende aantal zee-
Het groene bondgenootschap,
tussen recreatie en natuur en
boer en natuur, krijgt in Neder
land steeds meer vorm. Die
optimistische conclusie trok
ken bestuurders van Rijk, pro
vincies, landbouw- en natuur
beschermingsorganisaties tij
dens een manifestatie in het ka
der van het Europees Natuurbe
schermingsjaar 1995.
Waar recreatie en natuur tot
voor kort nog eikaars vijanden
waren, trekken ze nu op vele
plekken samen op. De een kan
ook niet zonder de ander, vond
men. Zonder natuur is er geen
recreatie, andersom leveren re
creanten, bijvoorbeeld finan
cieel, een maatschappelijk
draagvlak voor natuurbehoud.
Het punt is een juiste balans
tussen recreatie en natuur te
vinden, want kwetsbare natuur
gebieden schade ondervinden
van hordes dagjesmensen.
Volgens W. van Gelder, com
missaris der Koningin in Zee
land en voorzitter van het Na
tionaal Comité Natuurb'escher-
mingsjaar 1995, moeten recre
anten nog veel sterker betrok
ken worden bij het beheer en
behoud van de gebieden waar
van ze in hun vrije tijd en va
kanties genieten, onder meer
via voorlichting en educatie. Als
dat lukt zouden er wellicht wat
minder hekken en verbodsbor
den om natuurgebieden gezet
hoeven te worden.
Hoewel: veel hekken staan er
niet om recreanten buiten te
houden, maar juist om de na
tuur binnen te houden. Zo is
een enorm natuurgebied als de
Oostvaardersplassen goeddeels
afgehekt sinds er edelherten,
wilde paarden en koeien lopen.
Natuur is mooi, tot ze het cul
tuurland betreedt en zich te
goed doet aan gewassen of
huisdieren (vossen). Vliegende
natuur laat zich niet tegenhou
den door hekken, maar daar
wordt dan ook op geschoten.
Toch gloort er volgens Van
Gelder, die voordat hij naar
Zeeland vertrok lange tijd gede
puteerde natuurbeheer in
Noord-Holland was, óók in de
relatie tussen landbouw en na
tuurbescherming een kentering.
Minder goede landbouwgrond
wordt uit produktie genomen
en krijgt een natuurbestem-
ming, boeren sluiten overeen
komsten voor zogeheten 'agra
risch natuurbeheer' (waarbij de
boer geld krijgt voor natuurpro-
duktie op zijn land) en meer
boeren gaan over op milieu
vriendelijke teeltmethoden.
PUZZEL
123456789
OPGAVE
KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaal:
1onderwereld, vervoermiddel;
2. snedig; 3. muzieknoot, hevig,
persoonlijk vnw.; 4. lofdicht,
vrucht; 5. ijzer, waswater, mili
tair; 6. vernis, Turkse koordans;
9. voertuig, behoeftig, voorzet
sel; 10. gebak; 11. schel, muur
holte.
Verticaal:
1. schoeisel, tijdperk; 2. vogel;
3. landbouwwerktuig, persoonlijk
vnw.; 4. durf. sportartikel, vis; 5.
ik verbied, bladader; 6. speel
goed, kostuum, onbepaald vnw.;
7. grondtoon, Chinese maat; 8.
lijdzaam; 9. graansoort, brieven-
OPLOSSING
CRYPTOGRAM
omgaan
k-s-o-f-e
loten-g-s
o-o-exact
kapot-a-e
pknol
kribbe
a-nu
magiër
TOMPOES
Heer Bommel en de Hachelbouten
Over een lange, stoffige weg liepen
heer Bommel en Hobbel Hachel-
bout. De eerste sleepte zich met
zwakke benen voort, de tweede stap
te stevig naast hem en sprak van tijd
tot tijd een kort, vermanend woord.
„Voedsel verzwaart het lichaam",
prevelde hij dan. „Richt uw gedach
ten op de wind. Bedenk, dat wij
voortgaan als pluisjes, op zoek naar
een vruchtbare bodem."
„Ja, ja", kreunde heer Ollie, „Maar
met een lege maag kan een heer van
mijn stand zich geen pluisje voe
len..." Hij zweeg en staarde verrast in
de verte. „Dat zit Tom Poes!" ver
volgde hij met herwonnen levens
kracht. „En er staat een picknick
mand naast hem! Ach, wat een ge
lukkig toeval!" Zo sprekende versnel
de hij zijn pas, zodat Hobbel al spoe
dig achterbleef.
„Ik kom, jonge vriend!" riep heer
Bommel reeds van verre. Nu trad er
echter onverwacht een veldwachter
uit een zijweg te voorschijn. Fron
send bezag hij de zwerver die zich
daar met waaiende flarden en een
koortsblikvoorthaastte.
„Wacht eens!" riep hij bars. „Waar ga
je heen?"
Heer Bommel hield verslagen de pas
in en keek om. „Eh... nergens", sta
melde hij. „Zoals de wind waait, als u
begrijpt wat ik bedoel".
„Mooi. Ik begrijp watje bedoelt", zei
de veldwachter. „Landloperij. Schui
men langs de boerderijen, huh? Dat
wordt eerst cel en daarna werkkamp
om een eerlijk vak te leren. Kom
mee."
„Wacht even!" piepte heer Ollie. Hij
wees naar Hobbel, die inmiddels ge
naderd was. „Deze meneer kan ge
tuigen, dat ik geen landloper ben!"
vervolgde hij. „Vraag het hem maar,
agent. Ik ben een heer van stand."
Weersvooruitzicht
DONDERDAG 29JUNI
H E T
DOOR HANS VAN ES
Ook dinsdag deelde een zomers
hogedrukgebied de lakens uit bo
ven grote delen van Europa. Na
enkele dagen van intense zonne
schijn is het overal warmer ge
worden. Tot in Schotland en
Zuid-Scandinavië overschrijdt
het kwik de grens van 25 graden
en afgezien van het Middelland
se Zeegebied, zien we nu ook bo
ven West- en Midden-Europa ge
bieden waar de tropische waarde
van 30 graden wordt gehaald. In
ons land was het temperatuur-
beeld gistermiddag vrij egaal; op
de meeste plaatsen werd het 27
tot 29 graden. Ook op de stran
den was het nu zomers warm; al
leen op sommige plekken aan de
Zuidhollandse kust viel er 's mid
dags een verkoelende zeebries
in, waarbij het kwik terugviel
naar 20 graden. De soms vrij
krachtige noordoosten- tot oos
tenwind, die over het land stond,
zorgde ervoor, dat de warmte goed te verdragen was. Vandaag lijkt hj
weer heel sterk op dat van dinsdag. De zon schijnt vrijwel onbelem- j
merd. Op grote hoogte trekken wat vegen cirrusbewolking voorbij.
Misschien dat er op het heetst van de dag een enkele stapelwolk
wordt gevormd, maar buien zullen er niet komen. In de wat hogere
luchtlagen is het relatief warm, waardoor opstijgende bewegingen l
vanaf het aardoppervlak worden ontmoedigd. We spreken dan van ei
stabiele opbouw van de atmosfeer. Die stabiliteit houden we de ko- ju
mende dagen al trekt de kern van hogedruk zich wat terug op de ocef
aan. Koudere lucht krijgt nu de kans om langzaam vorderingen te mj1
ken. Morgen is er nog weinig aan de hand. De noordoostenwind voert
nog altijd droge en warme lucht aan met veel zon en maxima rond 21
graden. Vrijdag sijpelt de koelere lucht - heel aarzelend - vanaf de i
Noordzee binnen. Landinwaarts blijft het zomers warm; in de kustpif
vincies koelt het af tot ca. 23 graden met mogelijk een wolkenveldje(
Tijdens het weekeinde houdt het hoog bij IJsland een uitloper over
onze omgeving. Het blijft droog en de zon zal waarschijnlijk overhee^
sen, al is de kuststrook wat gevoeliger voor Noordzee-bewolking. De
temperatuur blijft met 20 tot 25 graden uitstekend voor allerlei bui-?
tenactiviteiten. f
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
donderdag.
Noorwegen:
In het zuiden aanhoudend
zonnig. Middagtempera-
tuur tussen 19 en 25 gra
den. In het midden en
noorden meer bewolking
en af en toe regen. Daar
temperaturen tussen 10
en 15 graden.
Zweden:
Vandaag in het midden en
'noorden meer bewolking
en kans op een bui. Mor
gen opnieuw zon. In het
zuiden aanhoudend zon
nig. Middagtemperatuur
tussen 16 graden in het
noorden en 25 in het zui-
Denemarken:
Zonnig en warm. Middag-
temperatuur iets dalend
naar 25 graden.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Zonnig, maar morgen in het noorden van
Schotland kans op wolkenvelden. Mid
dagtemperatuur op veel plaatsen rond
25 graden, maar in de kuststreken en
kele graden lager; morgen in het noor
den van Schotland bij wolkenvelden on
geveer 16 graden.
België en Luxemburg:
Zonnig en warm. Middagtemperatuur
circa 27 graden, vandaag lokaal
mischien 30.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Zonnig, maar morgen in midden-Frank-
rijk kans op wolkenvelden en op een on
weersbui. Middagtemperatuur rond 28
graden, langs de noordwestkust rond
22.
Portugal:
Overwegend zonnig, maar met name in
het noorden ook stapelwolken en kans
op enkele onweersbuien. Middagtempe
ratuur vlak aan zee van 21 graden bij
Porto tot 25 in de Algarve; landinwaarts
maxima rond 29 graden.
Madeira:
Wolkenvelden afgewisseld door zon.
Kleine kans op wat regen. Maximum
temperatuur ongeveer 24 graden.
Vrij zonnig, in het noorden ook flinke
wolkenvelden en enkele regen- of on
weersbuien. Middagtemperatuur aan de
costa's van 25 graden aan de Costa Bra-
va tot 30 in het zuiden, aan de noord
westkust rond 22 graden; maxima
landinwaarts rond 31 graden.
Canarische Eilanden:
Op de zuidstranden vrij zonnig. In het
noorden ook wolkenvelden en een kleine
kans op wat regen. Middagtemperatuur
rond 26 graden.
Marokko:
Westkust: flink wat zon, soms ook wol
kenvelden; op de meeste plaatsen
droog. Middagtemperatuur vlak aan zee
rond 25 graden.
Tunesië:
Vrij zonnig. Middagtemperatuur vlak aan
zee rond 30 graden of iets hoger.
Zuid-Frankrijk:
Naast zon van tijd tot tijd ook wolkenvel
den en op beide dagen kans op een paar
stevige regen- en onweersbuien. Mid
dagtemperatuur rond 28 graden, maar
aan de Cóte d'Argent enkele graden la
ger.
Mallorca en Ibiza:
Flinke perioden met zon, ook kans op
enkele wolkenvelden en mogelijk een
onweersbui. Maximumtemperatuur on
geveer 28 graden.
Italië:
Vandaag overwegend zonnig. Morgen in
het noorden en midden meer wolkenvel
den en kans op enkele onweersbuien, in
het zuiden weinig verandering. Middag
temperatuur meest tussen 28 en 31
graden.
Corsica en Sardinië:
Zonnig, maar soms ook wolkenvelden en
kans op een regen- of'onweersbui. Maxi
ma rond 29 graden.
Malta:
Vandaag kans op wolkenvelden, verder
flink zonnig. Middagtemperatuur circa
31 graden.
Griekenland en Kreta:
Veel zon, morgen in het noorden van
Griekenland ook kans op een lokale on
weersbui. Middagtemperatuur vlak aan
zee rond 30 graden, landinwaarts nog
warmer
Turkije en Cyprus:
Overwegend zonnig. Middagtempera
tuur vlak aan zee rond 30 graden.
Duitsland:
Overwegend zonnig, morgen in het noor
den kans op wolkenvelden. Middagtem
peratuur van 25 tot 28 graden; morgen
in Sleeswijk-Holstein ongeveer 22 gra
den.
Zwitserland:
Aanvankelijk vrij zonmg, maar vooral Vancouver onbew
morgen meer wolkenvelden en kans op
enkele onweersbuien. Maximumtem
ratuur circa 26 graden.
Oostenrijk:
Vrij zonnig, in Tirol mogelijk ook een
kele onweersbui. Middagtemperatr
ongeveer 26 graden.
Flinke perioden met zon en op de me
te plaatsen droog. Middagtemperatr
rond 22 graden, morgen op veel pla
sen enkele graden hoger.
Tsjechië en Slowakije:
Vandaag in Slowakije wellicht eerst r
wolkenvelden en een kleine kans op
onweersbui. Verder droog en flink i
zon. Middagtemperatuur oplopend
rond 26 graden op morgen.
Hongarije:
Geleidelijke overgang naar droger, zi
niger en warmer weer. met op morj
maximumtemperaturen rond 27 grad
DONDERDAG 29 JUNI 1995
Zon- en maanstanden
Zon op 05.23 Zon onder 22
Maan op 07.03 Maan onder22.
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 05.25» 17.51 04.58
Laag 01.16» 13.24 00.57
Weerrapporten 28 juni 08 u
Amsterdam onbew. no 4
De Bilt onbew no 2
Deelen onbew. ono3
Den Helder onbew.
Rotterdam onbew.
Maastricht
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Boedapest
Bordeaux
Dublin
Frankfurt
Genève
Helsinki
Innsbruck
Istanbul
Klagenfurt
Kopenhagen
licht bew.
half bew
Las Palmas licht bew
Lissabon zwaar bei
Lccarno motregen
Londen zwaar bei
Luxemburg onbew.
Madrid onbew.
onbew. no 4
Rome h
Split li
Stockholm li
Warschau o
Wenen o
Bangkok h
Buenos Aires h
Casablanca z
Johannesburg o
Los Angeles z
New Orleans o
New York c
TelAviv c
28 17
29 17
29 17
28 13
29 16
24 18
28 18
29 15
26 18
28 17
23 7
32 23
25 18
23 11
26 19
29 18
25 12
28 19
23 13
18 10
26 20
25 18
30 19
27 12
18
15
28 21
26 17
28 21
26 12
22 16
28 21
27 14
28 19
25 10
28 19
28 20
23
27 12
23 15
27 14
ono2 24 20
w.s.0 22
Tokyo
22 17
36 21
22 14
33 23
26 21
22 19
32 20
26 12
Door de kwetsbaarheid in het verkeer blijven dassen het moeilijk houden in ons land. foto martijn de jonge
