Janvier geeft contacten toe Fransen dreigen Chaos kenmerkt voorbereiding verkiezingen Haïti Buitenland feitsin zet Russische larlement voor keuze |Eigen stukje land in Zwitserland mogelijk met grensblokkades Dehaene handhaaft kern van ministers Loyale minister houdt eer aan zichzelf Mythe ontzenuwd: geen GI's naar Sovjetunie TERDAG 24 JUNI 1995 RTR* Reuter UPI onge arbeiders in India bevrijd ew delhi Een Indiase actiegroep tegen de kinderslavernij heeft e bevrijding van twaalf jonge arbeiders in de tapijtindustrie be- endgemaakt. Sommige kinderen, in de leeftijd van negen tot eertien jaar, werkten al vijfjaar vastgeketend aan weefgetou- en in de deelstaat Uttar Pradesh, aldus de voorzitter van de uidaziatische Coalitie tegen Kinderslavernij (SACCS) gisteren in ew Delhi. 'Franse premier Juppé corrupt' Parus De Franse premier Alain Juppé is gisteren onder vuur fcomen te liggen wegens mogelijke betrokkenheid bij een huis- pestingsschandaal in Parijs. Volgens de krant Libération liet de Kersverse regeringsleider enkele jaren geleden op kosten van de belastingbetaler een dure renovatie uitvoeren van zijn goedkope nuurappartement in de Franse hoofdstad. De krant baseerde de melding op de informatie van een medewerker bij de stad, die anoniem wenst te blijven. Shell geeft pompstationhouders geld Lamburg Deutsche Shell AG heeft een miljoenenfonds inge steld om Shell-pomphouders schadeloos te stellen voor de boy cot tegen de dumping van de Brent Spar. De boycotactie die een jveek duurde, heeft sommige pomphouders aan de rand van de kfgrond gebracht. Minister-president Schroder van de Duitse deelstaat Nedersaksen heeft het olieconcern Shell gisteren aan geboden te praten over het demonteren van het olieplatform Brent Spar in de haven van Wilhelmshaven. Kaper wilde sekteleider ontmoeten rokyoDe vliegtuigkaper die afgelopen woensdag in Japan 364 pensen bijna 16 uur lang gegijzeld hield, wilde volgens een Ja pans dagblad de leider van de sekte Aum Shinri Kyo ontmoeten. De kaper, de 52-jarige Fumio Kutsumi, zou hebben gewild dat ekteleider Shoko Asahara hem zijn leer bijbracht. Kutsumi, een pankemploye die al geruime tijd met ziekteverlof is, heeft vol- zens kranten ook gezegd dat hij voor opschudding wilde zorgen. Graven joodse begraafplaats vernield fqekarestOnbekenden hebben vorige week 86 graven op de joodse begraafplaats in Boekarest metbeitels en hamers ver meld. Dit heeft de voorzitter van de joodse gemeente in de Roe meense hoofdstad, Ozi Lazar, gisteren meegedeeld. Om het poli- 'Jie-onderzoek niet te hinderen is het nieuws nu pas naar buiten gebracht. /an Rossem in beroep weer veroordeeld Irussel De Belgische 'beursgoeroe' Jean Pierre Van Rossem is Jisteren door de Antwerpse rechtbank opnieuw tot vijf jaar cel feroordeeld, wegens oplichting, fraude en bedrieglijke bank- preuk. De uitspraak bevestigt het vonnis dat de rechtbank eerder lit jaar over de beursmanipulaties had geveld. Met de uitspraak p Van Rossem echter nog niet achter de tralies. Hij kan nog in gioger beroep en daarna nog in cassatie. VN verlegen met geheim Frans overleg met Sen'iërs Protest tegen eurovignet ïlgende week zaterdag, 1 juli, prdt in het Russische parle- ent, de Doema, beslist over it lot van de volksvertegen woordiging of van de regering- ijernomyrdin. Die dag stem- Q|en de afgevaardigden over In door minister-president ijernomyrdrin verlangde mo- i van vertrouwen. Krijgt hij it vertrouwen niet, dan kan -resident Boris Jeltsin het par- ment ontbinden en vervroeg- verkiezingen uitschrijven, verkiezingen staan nu voor :ember op de agenda. !t parlement heeft ook nog de igelijkheid voor de tweede ir een motie van wantrouwen ;en Tsjernomyrdin aan te ne- :n. In dat geval moet Jeltsin n nieuwe regering benoemen het parlement naar huis stu- De directe aanleiding voor t conflict tussen regering en rlement vormt het gijzelings- ama in de Zuidrussische stad edjonnvosk, yvaarbij 121 do- n vielen. regering heeft volgens het ij 'jain referendum over grondverkoop jeve gpd-ap Zwitserse kiezers gaan mor- n naar de stembus om te be ien of het makkelijker moet irden voor buitenlanders om n huis te kopen in hun land. lgens de nieuwe wet mag ie reen die in Zwitserland ver- jft een huis kopen, ongeacht n nationaliteit. Aankoop voor eculatieve doeleinden blijft Jhter voor buitenlanders ver den. leiijNu hebben buitenlanders die inder dan vijf jaar in Zwitser- ïd wonen nog een vergun- ïg nodig om een huis te ko lt en ze moeten kunnen aan- ten dat het hun permanente itigingsplaats wordt. Boven in mogen ze over het alge- ien niet meer dan 200 vier- nte meter grond kopen. Voor kantiehuizen gelden nog engere regels. Jaarlijks mogen slechts 1.400 aan buitenlan- rs verkocht worden. De regering wil af van het ver- nningenstelsel en het jaarlijk- quotum op vakantiehuizen trekken naar 2.000. Volgens nister Koller (justitie), die het heeft genomen voor Bt plan, zijn de buitenlandse ^vesteringen van groot belang por de economie. Veel Zwitsers hebben zo hun bedenkingen bij de aanpassing van de wetgeving, aangezien 19 procent van de zeven miljoen inwoners van het land buiten lander is en de grond schaars is. De kleine nationalistische Zwit serse Democratische Partij, waarschuwt voor een 'uitver koop van het vaderland'. Vol gens Koller zal een nee-stem de Franstalige kantons zijn voor, een deel van de Duitstali ge uitgesproken tegen een economische ramp betekenen. „Als onze zakenwereld wordt versterkt en als het imago van ons land wordt verbeterd, dan zullen alle inwoners profiteren van het gevolg van deze ontwik keling", zei hij. In een tweede referendum moeten de Zwitsers instemmen met wijzigingen in de AOW-re- geling, waardoor mannen en vrouwen na een scheiding gelij ke pensioenrechten krijgen. Om de regeling te bekostigen moet echter de BTW omhoog en wordt de pensioengerechtigde leeftijd voor vrouwen verhoogd van 62 tot 64 jaar. De socialisten hebben hier een alternatief voorgesteld waarbij iedereen naar keuze met 62 jaar met pensioen kan gaan zij het ook met een gekorte toelage. De Verenigde Naties zijn gisteren in verlegenheid ge bracht door onthullingen dat' Frankrijk in het geheim over de vrijlating van gijzelaars door de Serviërs heeft on derhandeld. Parijs stelt dat het steeds heeft aangedron gen op onvoorwaardelijke vrijlating. van de VN", aldus de generaal. „Als chef van de VN-troepen is het toch heel normaal dat ik met de verantwoordelijken van het Bosnische drama praat." Met zijn uitspraken, die van daag in de Franse krant Le Figaro zijn verschenen, reageert Janvier op een bericht in The New York Times. Het Ameri kaanse blad schreef over gehei me ontmoetingen, waarbij Jan vier beloofde dat er geen NAVO-luchtaanvallen meer PARUS-ZAGREB Rtr-AFP-DPA De Franse commandant van de VN-vredesmacht in ex-Joegosla- vië, generaal Bernard Janvier, gaf gisteravond toe dat hij tij dens de gijzelingscisis twee keer een ontmoeting heeft gehad met de leider van de Bosnisch- Servische militairen, generaal Ratko Mladic. „Maar daar was niets geheims aan. De ontmoetingen zijn vast gelegd in interne documenten zouden plaatsvinden als de ge gijzelde VN-militairen en waar nemers werden vrijgelaten. Daags na de tweede ontmoe ting in Zvornik op 17 juni stel den de Serviërs de gijzelaars in vrijheid. De New York Times ziet in het besluit van VN-ge- zant Akashi donderdag om geen NAVO-luchtaanval op de Ser viërs af te roepen, hoewel die met twee vliegtuigen het vlieg verbod hadden geschonden, een aanwijzing dat er mogelijk een akkoord was gesloten. Eerder deze maand ontkende de Franse president Chirac in alle toonaarden dat er over de gijzelaars is onderhandeld. De VN-leiding zei steeds dat over de gijzelaars niet met de Ser viërs is gesproken of onderhan deld. Maar een VN-woordvoer der in Sarajevo zei vrijdag dat de VN-top gedurende de hele crisis contact had met alle strij dende partijen 'op alle niveaus, zowel in het openbaar als in het geheim'. Westerse diplomaten in de Kroatische hoofdstad Zagreb konden het bericht over de ge heime ontmoetingen niet be vestigen, maar achten het zeer wel mogelijk dat de Fransen het op een akkoordje met de Ser viërs gooiden. „De Serviërs zou den hun gijzelaars nooit hebben vrijgelaten zonder een akkoord over het staken van luchtaan vallen", meent een van hen. STRAATSBURG AFP-ANP Oostfranse vrachtwagenchauf feurs dreigen het komende weekeinde de grens met België, Duitsland en Luxemburg te blokkeren uit protest tegen het eurovignet, een belasting op vrachtverkeer. Pierre Fuchs, se cretaris-generaal van de afde ling Elzas-Lotharingen van de Franse nationale vrachtrij dersfederatie FNTR, maakte dat gisteravond bekend. Volgens hem heeft de sector al maanden vergeefs de autori teiten gewaarschuwd voor de gevolgen van de invoering van het eurovignet in België, Duits land en Luxemburg op 1 januari van dit jaar. Het eurovignet is gericht op vrachtwagens van twaalf ton en zwaarder. Woordvoerster Brands van de vervoersorganisatie Transport en Logistiek Nederland ziet de zin van de actie niet zo. „Iedere vrachtrijder moet tol betalen." Onduidelijk is ook wat de Fran se rijders met hun actie willen bereiken. Er zijn vijf landen be trokken bij het vignet. TLN gaat zonodig de FNTR en anders de Franse overheid bewegen de vrije doorgang te verzekeren, aldus Brands. BRUSSEL PETER DE VRIES parlement op alle fronten ge faald en zou daarom moeten verdwijnen: Jeltsin weigert ge volg te geven aan de woensdag met overweldigende meerder heid aangenomen motie van wantrouwen en dreigt het par lement naar huis te sturen. En Tsjernomyrdin verklaarde pas op tè willen stappen als zich ie mand meldt die het beter kan. Intussen zijn beide partijen be gonnen met het zoeken naar een compromis. Gisteren nam het parlement een motie aan waarin het ontslag van de drie zogenoemde machtsministers wordt verlangd, die volgens de kamerleden verantwoordelijk zijn voor het gijzelingsdrama. De Doema wil dat Jeltsin de mi nisters Gratsjov (defensie), Tsjerin (binnenlandse zaken) en Jegorov (nationaliteiterf) ont slaat. Een motie om ook Ste- pasjin, de chef van de centrale veiligheidsdienst FSK, vroeger KGB, de laan uit te sturen haal de geen meerderheid. Jeltsin heeft nog niet gereageerd op deze motie. Donderdag had hij wel verklaard dat er 'koppen zullen rollen'. Jean-Luc Dehaene heeft koning Albert II gisteren zijn nieuwe kabinet voorgesteld. De koning (links) heeft de ministersploeg daarna beëdigd. foto epa PORTRET: DOUGLAS HURD CORRESPONDENT De Belgische premier Jean-Luc Dehaene heeft de meeste ver trouwde gezichten uit zijn vori ge kabinet ook weer een minis terspost gegund in zijn nieuwe rooms-rode coalitie. Dehaene presenteerde zijn ministers ploeg van socialisten en chris tendemocraten gisteren aan ko ning Albert II. De kern van het kabinet, de vier vice-premiers uit de coali tiepartijen, is volledig in stand gebleven. Het vijftien leden tel lende kabinet, dat gisteren de eed aflegde, telt slechts twee vrouwen en vijf nieuwe gezich ten. De christendemocraten blij ven het geld beheren met de trouwe ministers Van Rompuy (begroting) en Maystadt (finan ciën). De socialistische vice- premiers Elio Di Rupo en Johan Vande Lanotte blijven ook, als minister van economische za ken en van binnenlandse zaken. Dat laatste is opmerkelijk en pikant, omdat de SP'er Vande Lanotte lang getipt werd als nieuwe minister van justitie. De Vlaamse socialisten liggen sinds de Agusta-corruptie-affaire zwaar overhoop met het ge recht, en menig magistraat vreesde dan ook de komst van Vande Lanotte. Opvallend is Eric Derycke mi nister van buitenlandse zaken blijft. Deze Vlaamse socialist viel enkele maanden geleden in als minister, maar maakte een grijze en vlakke indruk. De def tige Waalse christendemocraat Wathelet leek de beste papieren te hebben, maar hij moet ge noegen nemen met het door niemand begeerde departe ment van Defensie. Een in het oog springende nieuwkomer in het kabinet is de nieuwe staatssecretaris van ont wikkelingssamenwerking: dat wordt de voormalige voorzitter van de hulporganisatie Artsen zonder Grenzen, Reginald Mo reels. Sir Douglas Richard Hurd, gisteren afgetre den als minister van buitenlandse zaken van Groot-Brittannië, behoort tot een be dreigde soort. Adellijke komaf, de exclusie ve opleiding voor jongens in Eton, gevolgd door de onvermijdelijke carrière in de Britse diplomatie. Een man van goede manieren dus. Eentje die uit de toon valt in het gezelschap van nieuwe rijken, makelaars, ex-journalisten en andere politieke avonturiers waarmee de Conservatieve gelederen tegenwoordig overbevolkt zijn. De 64-jarige Douglas Hurd is bovenal wars van politieke kuiperijen en complotten en alleen al daarom lag het voor de hand dat hij er voortijdig de brui aan zou geven. Hurd had Major al eerder laten weten dat hij nog dit jaar zou willen aftreden. Ver wacht werd dat dit zou gebeuren rond de partijconferentie die de Conservatieven in november gaan houden. Maar de escalaties in de partijruzie over vooral de Europese politiek dwong hem tot een ander scenario. Hurd wordt gezien als het brein achter het verrassende optreden van premier Major donderdag. Als minister van buitenlandse zaken moet hij doodziek zijn geworden van de sluipende ondermijning van Majors po sitie en in-het verlengde daarvan ook het Britse aanzien in Europa door Tory-dissi- denten in en buiten het kabinet. Iets daarvan was merkbaar in een debatje over de Europa-politiek eerder deze week in het Lagerhuis. Hurd, daartoe aangezet door de bloed ruikende oppositie, bestreed voor zijn doen heftig dat de door John Major ge leide regering Groot-Brittannië belangen had uitverkocht aan Europa, zoals zijn voorgangster Thatcher had beweerd. Douglas Hurd: bedreigde soort. foto epa Volgens Thatcher had Major haar 'no, no, no'tegen verdere Europese integratie om gezet in twee keer 'ja'. Hurd: „In mijn her innering was haar standpunt in Europa 'nee', 'misschien ja'. Hurd kan het weten, want hij zat al sinds 1979 in door Thatcher gejeide kabinetten. In 1990, toen Thatcher door een partijrevol te aan de kant werd geschoven, zag Hurd zichzelf nog als de man die de Conservatie ven zou kunnen aanvoeren. Maar hij ver loor de verkiezingen voor het leiderschap kansloos van zijn latere chef, John Major. Misschien kwam dat wel mede doordat de nette kostschooljongen zich verheven voel de boven politieke straatvechterij. In de campagne voor het leiderschap weigerde hij ook maar iets ten nadele van zijn rivaal Major te zeggen. Hij beperkte zich tot het bescheiden aanprijzen van zijn eigen kwali teiten. Voor de Conservatieve achterban de bevestiging dat Hurd in de eerste plaats een ouderwetse chique meneer was. Maar achter het uiterlijk van de vriendelijke gentleman ging een gewiekst en keihard onderhandelaar schuil, hetgeen Europese ministers en diplomaten zullen bevestigen. Binnen het kabinet hoorde hij met minister van financiën Clarke tot de zogeheten Euro vleugel. Bij alle druk op Major om het kabi net meer 'Euro-sceptisch' te maken, viel steeds de naam van Hurd als een van de potentiële slachtoffers van een onvermijde lijk komende kabinetswijziging. Door nu op te stappen, houdt Hurd de eer aan zichzelf en offert zich op voor Major. De premier kan, in het heetst van de strijd om het leiderschap, nu een nieuwe minister benoemen die ook voor de gematigde Euro sceptici in de partij aanvaardbaar is. Minis ter van defensie Rifkind bijvoorbeeld, of diens óollega van binnenlandse zaken How ard. londen hans geleunse correspondent washington ap Krijgsgevangenen niet weg uit Vietnam dat er intensieve contacten hierover bestonden tussen de Sovjetunie en Vietnam. De on derzoekers beschikken ook over 'belangrijke en unieke' informa tie van Russische ooggetuigen over specifieke gebeurtenissen^ in Vietnam. De commissie onder leiding van Malcolm Toon, een voor malige Amerikaanse ambassa deur in Moskou, en de Russi sche generaal Dmitri Volkogon- ov, onderzoekt tevens wat er is gebeurd met duizenden Russen die tijdens de Koude Oorlog bij conflicten en incidenten zijn- verdwenen. Er zijn tot nu toe geen aanwij zingen gevonden dat vermiste Amerikanen tegen hun yril wor den vastgehouden op Russisch grondgebied. Volgens de com missie moet er echter nog veel werk worden verzet tot beide zijden „overtuigd zijn dat ze al les weten wat er te weten valt over hun-vermiste militaire per soneel en andere burgers wier lot nog steeds onbekend is". De VS hebben Rysland uitge breide informatie verschaft over verliezen van het Sovjetleger tij dens de Koude Oorlog. Door deze informatie heeft Rusland bijvoorbeeld het aantal vermiste soldaten tijdens de oorlog in Af ghanistan terug kunnen bren gen van 350 naar 290. Amerikaanse en Russische on derzoekers die zich buigen over het lot van Amerikaanse en Russische soldaten die tijdens de Koude Oorlog verdwenen zijn, hebben geen bewijs gevon den dat Amerikanen (GI's) die tijdens de Vietnamoorlog krijgs gevangen zijn gemaakt zijn overgebracht naar de Sovjetu nie voor ondervraging. Ook is er 'geen geloofwaardig bewijs' dat Sovjet-functionarissen Ameri kaanse gevangenen hebben on dervraagd in Noord-Vietnam. Wel is uit onderzoek van ooit uiterst gefieim archiefmateriaal van de Sovjets gebleken dat er tijdens de Koreaanse oorlog „incidenten waren waarbij de Sovjet veiligheidsdienst de 'con crete opdracht had om actieve bijstand te verlenen bij de on dervraging van Amerikaanse krijgsgevangenen', aldus het voorlopige rapport van de on derzoekscommissie. De Russisch-Amerikaanse commissie blijft onderzoek ver richten om erachter te komen of Vietnamese functionarissen aan de Sovjets hebben doorge geven hoeveel Amerikanen ze hadden opgepakt, wat hun na men waren en wat ze met de krijgsgevangenen deden. Amerikaanse functionarissen hebben aanwijzingen gekregen den haag frans bothof Trammelant over de registratie van kandida ten. Diefstal van bijna een miljoen stemkaar- ten. Aanslagen op politici. Het met geweld ver storen van campagnebijeenkomsten. Haïti maakt zich op voor de algemene verkiezingen, de eerste sinds Amerikaanse mariniers half ok tober 1994 de terugkeer van president Jean- Bertrand Aristide mogelijk maakten. Morgen kunnen circa 3,6 miljoen stemgerechtig de Haïtianen een vrijwel geheel nieuw nationaal en lokaal bestuur kiezen. Tweederde van de 27 senaatszetels, alle 83 lagerhuiszetels, meer dan 130 burgemeestersposten en 565 andere ge meentelijke bestuursposten zijn vacant. De ver kiezingen worden gezien als graadmeter voor de mate waarin de nog altijd zeer zwakke democra tie in dit armste land op het westelijk halfrond functioneert. Over belangstelling heeft de voorlopige kiesraad, die de stembusgang in Haïti organiseert, niet te klagen. Zo'n 23 politieke partijen hebben bijna 12.000 kandidaten naar voren geschoven, van wie er meer dan tienduizend zijn geaccepteerd. Zesduizend VN-militairen, onder wie 150 Neder landse mariniers, zien toe op een eerlijk verloop. Evenals vierhonderd waarnemers van de OAS, de Organisatie van Amerikaanse Staten. Medewerkers van de Verenigde Naties in Haïti zijn niet te spreken over de chaotische voorbe reidingen. Zij vrezen dat de achttien miljoen stembiljetten, elke kiezer krijgt vier verschillende lijsten, nooit op tijd in de meer dan tienduizend stembureaus zullen zijn. Bovendien staan bij ten minste twaalf onafhan kelijke kandidaten geen symbolen afgebeeld, een behoorlijke omissie in een land waar tachtig procent van de kiezers analfabeet is. Maar vooral de diefstal vorige maand van de omvangrijke hoeveelheid stemkaarten baart de VN zorgen. Want omdat op deze kaarten geen foto's waren bevestigd, kan er vrij simpel mee worden gefrau deerd. Het geweld, dat in relatie staat met de verkiezin gen, neemt toe. Maar volgens VN-woordvoerder Eric Fait vallen de incidenten in het niet in ver- gelijking met vroeger. En dat klopt. Vorige ver- kiezingen, als daar al sprake van was, kenmerk ten zich door grove moordpartijen. In 1987 schoten militieleden van de aan de vroe gere dictator Duvalier gelieerde Tonton Macou- tes zoveel Haïtianen dood dat de autoriteiten zich gedwongen zagen de verkiezingen uit te stellen. Bovendien was terreur in de voormalige slavenkolonie gemeengoed. Haïti heeft in zijn bijna twee eeuwen onafhankelijkheid tientallen bizarre en vaak bijzonder wrede tirannen ge kend. In 1991 verjoegen militairen de eerder met grote meerderheid gekozen linkse priester-president Aristide. In opdracht van legerleider Cedras en politiechef Frangois werden tal van Aristides- aanhangers vermoord. Onder dreiging van een Amerikaanse invasie en dank zij de diplomatieke kunsten van oud-president Jimmy Carter stapte de junta op. Amerikaanse mariniers herstelden de democra tie zodat Aristide tot grote vreugde van de mees te Haïtianen kon terugkeren. Door ontbinding van het leger, de inbeslagname van zo'n twintig duizend wapens en de opleiding van een nieuwe politiemacht legden zij bovendien de basis voor de aanstaande verkiezingen. Er bestaat nauwelijks enige twijfel over de uit komst. Hoewel de euforie enigszins is getem perd, zullen de kandidaten van Aristides bewe ging Lavalas de meeste zetels winnen. De presi dent krijgt internationaal veel lof voor de door gaans verzoenende toon die hij sinds zijn terug keer aanslaat. Intern is zijn beweging echter enorm verdeeld. Zo heeft de burgemeester van Port-au-Prince, Evans Paul een eigen partij opgericht, hoewel hij een belangrijk medestander van Aristide is. Hij is na de president de populairste politicus van het land. Evans meent dat een kliek van adviseurs in het presidentiële paleis wil voorkomen dat hij Aristide volgend jaar opvolgt. De verdeeldheid is mede veroorzaakt omdat de hooggespannen verwachtingen niet zijn uitge komen. Veel Haïtianen dachten dat het herstel van de democratie tot meer welvaart zou leiden. De inflatie nam echter alleen maar toe en de meeste Haïtianen bleven werkloos. Van de hon derden miljoenen dollars toegezegde internatio nale hulp is slechts een miniem deel gearriveerd. Plannen voor grootschalige privatisering en het openstellen van de nationale economie zijn niet verwezenlijkt. Buitenlandse bedrijven wachten af. Iedereen wacht in spanning af hoe de verkie zingen verlopen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1995 | | pagina 5