Lezersdebat over het AOV
AOV niet alleen politieke, maar ook juridische warboel
Feiten &Meningen
Ouderen zijn
net mensen
Jet Nijpels:
'Geen excuus'
ZATERDAG 24 JUN11995
152
Europa vergrijst en Nederland in het bij
zonder. Die vergrijzing vindt zijn oorzaak in
het teruglopende kindertal en doordat we
alsmaar ouder worden. Ook onze gezond
heidstoestand verbetert nog steeds. De grij
ze mens zal dus in veel opzichten het maat
schappelijke beeld gaan bepalen. Hij zal in
toenemende mate worden ontdekt als con
sument.
In het vroege voorjaar van 1994 maakte
het CDA, achteraf gezien, dan ook een stra
tegische blunder van de eerste orde, door in
het verkiezingsprogramma de bevriezing
van de AOW op te nemen. Ikzelf was zo on
verstandig daar nog een schepje bovenop te
doen door in deze krant te pleiten voor enig
medegevoel van de ouderen met de nood
zaak voor jongeren om aan de slag te ko
men. En dat kan niet in het kader van de in
ternationale concurrentie, indien de ar
beidskosten zo hoog blijven. Terugdringing
van die kosten brengt naast het snoeien van
veel verzorgingsarrangementen ook het
matigen van de AOW met zich mee.
Welnu dat heb ik geweten. De ouderen
van Haarlem en omstreken hebben mij, op
initiatief van het Haarlems Dagblad, te
woord gestaan en hoe. Ik verbaas mij er nog
altijd over dat ik het pand zonder enig letsel
heb mogen verlaten. Een paar stevige whis
ky's en twaalf uur non-stop slapen waren
nodig om enigszins van deze ontmoeting te
bekomen. Maar dit alles is natuurlijk niets
in vergelijking met het electorale pak slaag
dat het CDA in mei
1994 heeft moeten
incasseren en de
entree van de oude
renpartijen met zes
zetels in de nieuwe
Tweede Kamer.
Daarmee is een
keerpunt gemar
keerd. Ouderen zijn
niet meer weg te
denken van de poli
tieke agenda. Elke
partij zal rekening
hebben te houden
met deze groeiende
groep kiezers.
Het optreden van de ouderenpartijen,
vooral van het AOV, is, om het eufemistisch
te duiden, tot nog toe geen succes. De ru
zies en partijstrijd zijn niet van de lucht.
Men royeert en schoffeert elkaar dat het een
lieve lust is. Het doet me allemaal denken
aan het sektarisme van extreem links aan
het begin van de jaren zeventig. Men sneed
elkaar daar toen letterlijk de keel af over de
juiste interpretatie van Marx, Lenin en Sta
lin en ook Mao speelde als de grote roer
ganger een niet geringe rol. De interpreta
tie-ruzies leidden steevast tot weer een
nieuwe splintergroepering.
De manier waarop de ouderen elkaar te
lijf gaan binnen het AOV heeft er veel van
weg. Eerlijk gezegd verbaast het mij na mijn
eigen ervaring in Haarlem niks. Ook daar
een tomeloze agressie en veel ongegeneer
de gelijkhebberij. Ook daar veel vertoon van
zieligheid en van heldhaftigheid. Wij heb
ben de crisis en de oorlog meegemaakt, wij
hebben de koloniale oorlog in Indië ge
vochten en tenslotte hebben wij het land
opgebouwd. Men wilde op grond van al de
ze heldhaftige ervaringen nu wel even afre
kenen, dus handen af van de AOW.
Een weinig verheffend beeld als je nog de
naïeve gedachte koestert dat ouderdom
met wijsheid gepaard gaat. Als ouderdom
het geestelijke leven meer op de voorgrond
laat treden en het materiële leven minder
belangrijk laat vinden. Er zullen naar ik
hoop zeker nog zulke oude mensen in ons
land bestaan. Ik hoop er tenminste zelf zo
een te worden. De conclusie moet echter
zijn dat ouderen op dezelfde manier reage
ren als willekeurig welke andere belangen
groep, als je een vinger naar hun materiële
positie durft uit te steken.
Het gaat om verworven-, verdiende- en
vooral gerechtvaardigde rechten, kortom
om te houden wat je hebt. Dat kan de ko
mende tijd dus nog heel gezellig worden in
een samenleving die links om of rechts om
een paar flinke materiële stappen terug zal
moeten doen. Wat daarvan zij, ouderen zijn
niet meer weg te denken uit het lijstje van
politieke problemen en de politiek zal daar
mee hebben te rekenen.
In de mate waarin zij dat doet, ligt de
ruimte voor specifieke ouderenpartijen.
Mijn verwachting is dat met de vergrijzing
die ruimte zal inschrompelen tot minder
dan niets. En zegt u nu zelf hoe moet je nu
een ouderenstandpunt verzinnen over de
aanleg van de Betuwelijn of de uitbreiding
van Schiphol? Neen toch? Ouderen zijn net
mensen, moet u maar denken.
Ik schaam mij
Ik ben blij dat de krant mij de
gelegenheid geeft om te schrij
ven wat ik van het AOV vind.
Nu, ik vind het heel erg, dat ou
deren die vijftig jaar geleden de
oorlog mee hebben gemaakt,
nog niet eens onder elkaar de
vrede kunnen bewaren. Ik ben
zelf bijna 79 jaar, maar ik
schaam mij voor deze ouderen.
Dat zijn meestal de ouderen,
die de jeugd afkammen.
Nu, zij kunnen een voorbeeld
nemen aan de jeugd.
Want ik ken er heel veel, die
hard werken en heel goed hun
best doen en leuk gezellig met
elkaar zijn. En geen ruzie ma
ken.
Laat de jeugd de toekomst maar
hebben, dat vind ik beter.
HAARLEM MEVR. C. SCHILTMAN
Zelfbevrediging
Het AOV is niet Batenburg en
zeker niet Nijpels.
De kiezers, al dan niet oud, zijn
hét AOV en die waren er in rui
me mate, dus wel degelijk be
staansrecht. Zij lieten zich ver
tegenwoordigen door Baten
burg, zijn doel was om de stem
van de oudere te laten horen in
de Kamer en in het land. Hij
hoeft geen top-politicus te zijn,
sterker nog, hij mag zo nu en
dan falen of fouten maken.
Waar val je immers minder op
dan in de politiek als je niet ge
heel capabel bent.
Of kan iemand beweren dat de
generaties politici van de laatste
25 jaar het zo geweldig hebben
gedaan. Een onvoldoende op
het gebied van woningnood,
criminaliteit, asielbeleid, werk
loosheid, staatsschuld, sociale
zekerheid etc. Dit in willekeuri
ge volgorde. Wat je Batenburg
niet kan verwijten is dat hij zijn
toekomst financieel veilig wil
stellen, dit'bezien zijn hoge leef
tijd.
Bij mevrouw Nijpels heb ik
meer dan sterke vermoedens
dat zij slechts één belang verte
genwoordigt en dat is haar ei
gen belang, een vorm van zelf
bevrediging qua publiciteit. Een
Financieel sterke toekomst, op
kosten van de belastingbetaler,
staat bij haar primair, daar mag
zelfs de stem van de ouderen
ondergeschikt aan worden ge
maakt. Dat is wat men onder
capaciteit verstaat in de poli
tiek.
HAARLEM «G.B.JANSSEN
Bestaansrecht
Ik vind dat het AOV met een be
ter leiderschap en capabele
kandidaten voor een rol in de
politiek zeer zeker bestaans
recht moet hebben.
Vooral in deze tijd met een za
kenkabinet waarin de mening
heerst dat degenen die niet
meer werken, onder anderen de
ouderen, maar terug moeten
naar het bestaansminimum. De
taak van het AOV in de toe
komst moet zijn om voor de ou
deren op te komen, bijvoor
beeld wat betreft de gezond
heidszorg, huisvesting, inko
men enz.
De ouderen hebben geen ande
re dwangmiddelen, zoals sta
ken. Het is alleen jammer dat de
partij ineens te groot is gewor
den en er geen capabele leden
voorhanden waren, daarom
heeft men maar familie en
vrienden benoemd om de kies
lijsten vol te krijgen en daarna
een greep naar de macht te ma
ken. AOV ga verder met andere
capabele kandidaten.
UMUIDEN W. WEURING
Veel lezers hebben gereageerd op onze oproep in de
krant van vorige week woensdag om hun mening te ge
ven over het Algemeen Ouderen Verbond (AOV). Van
daag publiceren wij de eerste serie reacties. Volgende
week worden op deze pagina de overige meningen afge
drukt. Het AOV maakte vorig jaar met zes mensen zijn
debuut in de Tweede Kamer, maar is inmiddels door ru
zies in twee fracties uiteengevallen. De rechter moet nu
uitmaken wie zich nog kamerlid, voorzitter en fractie
voorzitter van het AOV mogen noemen. Vooruitlopend
op die procedure geeft juridisch medewerker Gijs
Schreuders vandaag al zijn mening over de toekomst
van het AOV. De pagina wordt gecompleteerd met bij
dragen van columnist Pim Fortuyn, cartoonist Wim Ste
venhagen en een reactie van Jet Nijpels, voorzitter van
de Tweede-Kamerfractie van het AOV.
Recht op stem
Natuurlijk hebben ouderen
recht op een stem in het be
stuur van het land ter beharti
ging van hun belangen. Ook in
andere overheidsorganen zou
den zij zitting moeten hebben.
Het is jammer, dat in het AOV
verkeerde elementen zijn te
rechtgekomen. Een volgende
keer beter.
HEEMSTEDE WJ. WIERS
Geen verstand
Volgens mij had de ouderenpar
tij al geen bestaansrecht vóór zij
werd opgericht. Het helpt alleen
een heel klein aantal mensen
aan een goed salaris, maar die
hebben weinig of geen verstand
van politiek, met het gevolg van
onenigheid onder de gekozen
mensen. Die dan gaan kibbelen
als kleine kinderen. Met als re
sultaat: de een zet de ander op
straat.
VOORSCHOTEN GJ J. VAN SEGGELEN
DAOV
Hoera. Een alternatief voor de
PvdA. Mooi niet dus. Geen AOV,
maar DAOV. Demente enz. enz.
HAARLEM FJ. VAN GEUTENBEEK
Abnormaal
Het is abnormaal dat een meid
van 47 jaar de baas is in een ou
derenpartij. Het AOV wil ge
woon voor ouderen opkomen
en dat wil Jetje niet. Zij wil poli
tiek en dat is onnodig.
HAARLEM D.C. KOUWENBERG
Vermaak
Niets wil ik er van missen. Het
gebrek aan respect voor de an
der en relativeringsvermogen,
en het amateurisme, maken het
AOV tot een bron van vermaak.
Het is net een groep 'oudjes' die
zich enorm kwaad maakt tij
dens een spelletje monopoly,
daarbij niet de spelregels volgt
en vervolgens vindt dat de win
naar van de Kalverstraat in het
gemeentebestuur van Amster
dam hoort.
Dit gedrag heeft niets te maken
met het bestaansrecht van de
partij. De hoeveelheid stemmen
zegt daarover genoeg: er is be
staansrecht. De vraag is wel
voor hoe lang. De partij richt
zich te veel op het belang van
één groep. Zodra partijen met
een bredere doelstelling hun
programma iets wijzigen, houdt
de belangenpartij op te bestaan
en kan alleen verder als vereni
ging die zich inspant om de po
litieke partijen te beïnvloeden.
VELSERBROEK F. OUDEMAST
TEKENING WIM STEVENHAGEN
Nooit meer
Een partij speciaal voor oude
ren leek mij een goed idee, dus
ik heb er op gestemd en met mij
vele anderen. Toen een flink
aantal kamerzetels beschikbaar
kwam, begon het gekrakeel om
de goed-betaalde functies en
machtsposities in de partij. Al
thans zo zie ik het.
Het hele gedoe is te bescha
mend, maar anders zou er een
komische, avondvullende film
van zijn te maken.
Daarom stem ik nooit meer op
een partij, speciaal van of voor
ouderen en vertrouw nu maar
op de sterke bonden, zoals de
ANBO of PCOB. Tot nu toe ma
ken zij de senioren niet bela
chelijk. Integendeel, zij doen
goed werk.
LEIDEN T.G. KOKKEDEE-MONTANUS
Mooi voorbeeld
Het is toch niet te geloven dat
een stel ouderen van wie mag
worden verwacht dat ze het
voor hun leeftijdsgenoten zullen
opnemen in de politiek, aan het
ruziën zijn.
Enerzijds worden ouderen aan
getrokken om hun kennis door
te geven aan de jongeren, en nu
dit. Mooi voorbeeld. Schanda-
MEVR. VAN LIESHOUT-BRAAKMAN
Ga door AOV
Natuurlijk heeft het AOV recht
van bestaan, ondanks uw we
kenlange agitatie in uw dagblad,
samen met De Telegraaf.
De Telegraaf (WD) is enorm
geschrokken van de vele stem
men uitgebracht op het AOV.
Een negatieve berichtgeving
slaat niet bij iedereen aan.
Mijns inziens ga door AOV, laat
ruziën aan anderen over, help
mee regeren, ook voor de ver
guisde ouderen.
HOOFDDORP L.A. STOKX
Overbodig
Het AOV heeft laten zien een
overbodige partij te zijn. Mijn
verwachting was al niet groot.
En nu blijkt dat zes mensen in
de Tweede Kamer niet met el
kaar in gesprek kunnen komen.
Dan is dat voor de stemmers zo,
er is niets goeds te verwachten.
Om in de Tweede Kamer of in
de politiek te komen, moetje
dat wel leren.
LISSE P.C. RUIGROK
Uit op macht
Gedurende mijn werkzame pe
riode ben ik meer dan veertig
jaar georganiseerd geweest bij
een vakbond (ABVA).
Zolang je deelneemt aan het
opbouwen en in stand houden
van een leefgemeenschap heb
je het recht en de plicht je met
het bestuur van stad en land be
zig te houden.
Ben je echter eenmaal een uit
keringstrekker, zoals ik thans-in
de VUT, dan moet je je niet
meer als belangenpartij opwer
pen. De zorg voor ouderen is nu
een sociaal probleem voor de
thans werkenden.
Zou je de mensen van het AOV
hun zin geven, dan zouden zij
wel eens even uitmaken wat de
jongeren moeten doen, maar
dat werkt dus niet!!
Bovendien is het hele zooitje
(Nijpels voorop!) totaal onge
loofwaardig en alleen maar uit
op macht en makkelijk geld ver
dienen, alweer over de rug van
de werkende klasse.
Weg met organisaties van nul
verdieners! Zolang zij zichzelf
bevoordelen. Als ze graag wat
doen is er nog zat te doen in
liefdadige instellingen.
UMUIDEN «P.OEPKES
Niets iets
Zelf 65plusser schaam ik mij
voor de manier waarop de AOV-
bestuurders de ouderen in het
nieuws weten te brengen. Ou
deren die nota bene zelf preten
deren de wijsheid in pacht te
hebben. Vermoedelijk gaat hier
het gezegde 'als niets iets wordt'
op!
In een samenleving waarin de
nog steeds groeiende groep
55plussers in de verdrukking
gaat komen zie de rem op de
faciliteiten in Haarlem-Schalk
wijk blijft een ouderenpartij
noodzakelijk. Mits geleid door
mensen die enig politiek benul
hebben. Met de public relations
die het AOV bedrijft, zal het
moeilijk zijn ooit weer een partij
van de grond te krijgen.
Speelt bij mij de vraag of het
AOV geen statuten kent waarin
de verkiezing respectievelijk
royering van bestuursleden is
ARCHIEFFOTO
Dat de reactie van veel lezers op de re-Ne
cente gebeurtenissen in en om het
AOV kritisch is, vind ik zeer begrijpe- ni
lijk; ik ben er zelf ook allerminst geluk-k'
kig mee.
Er is geen excuus voor het feit dat het
kennelijk bij het AOV niet lukt om de
problemen, die andere partijen natuurie;
lijk ook hebben, intern op te lossen. Er^'
is echter wel een mogelijke verklaring. NS
Vrijwel alles is terug te voeren tot fou- -ei
ten die in het allereerste, gehaaste be- *v
gin zijn gemaakt. Fouten in de struc- 1j(
tuur van de organisatie, maar niet in
het idee!
Ik ben vorig jaar met veel enthousias-
me begonnen, omdat ik werkelijk vond
dat het de hoogste tijd was om op te
komen voor de belangen van ouderen j»<
in de politiek. En dat vind ik nog jw
steeds! pe
Vooral als het gaat om inkomen, ge-
zondheid, wonen en maatschappelijke^
participatie moet bij de algemene be-
langenafweging óók, maar niet uitslui-ia
tend, op de positie van ouderen wor-
den gelet. Er is ook al het nodige be
reikt in de Tweede Kamer, onder ande>
re door de koppeling van de AOW aan V'
de lonen en de verlaging van de rnedi--^
cijnprijzen. Van een 'grote mislukking'1!
kan dus mijns inziens niet worden ge-
sproken.
Als in de nabije toekomst nog meer
voor en door de ouderen in de Tweede
Kamer zal worden bereikt dan is dit
omdat wij juist wèl politiek zullen be-
drijven. Mij staat een AOV voor ogen
dat de democratische spelregels, ook f.
intern, respecteert en dat een realisti-
sche kijk heeft op (het bestuur van) de11
samenleving die zij namens de oude-
ren in het oog houdt. 'e
Dat de kiezers het AOV daarbij zeer krif
tisch volgen is terecht.
tki
DEN HAAG. JET NUPELS«
VOORZITTER TWEEDE-KAMERFRACTIE AOV
HAARLEM RUK VAN BENNEKOM
Doorgaan
Mijn mening ten aanzien van
het AOV is dat het moet blijven
bestaan. Maar dan wel zonder
problemen en op een gezonde
basis. De zeer grote groep oude
ren heeft recht op een bond die
hun verdedigt en wensen ken
baar maakt op de plaats waar
het moet. Problemen op ver
schillende terreinen zijn mede
door de bezuinigingen, finan
cieel zowel wat betreft verzor
ging, volop aanwezig. Ook ten
aanzien van het verkeer wordt
het door de verloedering van de
verkeersgedragregels voor vele
ouderen moeilijk zich daarin te
begeven. Je kan zeggen er
heerst onder vele ouderen een
zekere onrust, terwijl ze gezien
hun leeftijd van hun rust zou
den moeten kunnen genieten.
HAARLEM F. SINNING
De persoonlijke tegenstellingen en ruzies in het Alge
meen Ouderen Verbond hebben niet alleen de kie
zers van deze partij voor de vraag gesteld waar zij nu
eigenlijk op hebben gestemd, maar ook gezorgd voor
een complete juridische warboel. Als de Batenbur
gers en Nijpelianen elkaar met procedures gaan be
stoken, moet de rechter de kluwen ontwarren. Die
komt dan voor een zware klus te staan, want aan de
besluitvorming binnen het AOV valt geen touw vast
te knopen.
Het komt allemaal neer op de vraag: van wie is het
AOV? Van oprichter Batenburg? Van het bestuur? Van
de leden? In elke vereniging heeft volgens de wet de
algemene ledenvergadering de hoogste macht. Zo'n
algemene vergadering moet bijeengeroepen worden
door het bestuur of, als dat onwillig is, op schriftelijk
verzoek van ten minste 'tien procent van de leden.
In het AOV was op 10 juni een ledenvergadering ge
pland, maar het bestuur onder waarnemend voorzit
ter Turkenburg blies de bijeenkomst af wegens ge
brek aan geld voor de zaalhuur. Voor de tegenverga-
dering die AOV-oprichter (en afgezet voorzitter) Ba
tenburg vervolgens uitschreef, zijn echter de wettelij
ke vereisten niet in acht genomen. De besluiten van
die vergadering hebben dus geen enkele geldigheid,
of, om het met een juridische term uit te
drukken: de Batenburg-vergadering
heeft geen rechtsgevolg.
Maar aan de andere kant mist ook het
besluit van het bestuur-Turkenburg om
het faillissement van het AOV aan te vra
gen elke rechtskracht. Het is wel moge
lijk dat een rechtspersoon om de
schuldeisers voor te zijn zélf zijn eigen
faillissement aanvraagt. Maar als die
rechtspersoon een vereniging is, dan
moet aan zo'n verzoek een besluit van
de algemene ledenvergadering ten
grondslag liggen. Omdat er echter geen
rechtsgeldig bijeengeroepen vergadering
heeft plaatsgehad, kan de rechter in Den
Bosch dus voorlopig niets beginnen met
de faillissementsaanvraag.
Intussen is onduidelijk wie nu eigenlijk
het AOV-bestuur vormt. In het verenigingsregister bij
de Kamer van Koophandel in Eindhoven heeft op
richter Batenburg de namen van alle bestuursleden
behalve de zijne laten schrappen. Volgens de partij
statuten is dat mogelijk, als Batenburg tenminste nog
steeds voorzitter was. Zowel het gehele dagelijks be
GIJS SCHREUDERS
juridisch
medewerker
stuur als de voorzitter of de secretaris per
soonlijk zijn namelijk volgens de statuten
bevoegd de vereniging te vertegenwoordi
gen. Overigens kan een bestuurslid van
het AOV alleen persoonlijk aansprakelijk
worden gesteld voor de schulden van de
vereniging als hem of haar persoonlijk een
verwijt treft.
Al deze verwikkelingen hebben strikt ge
nomen niets te maken met de fracties van
het AOV in de Staten-Generaal. In de sta
tuten is voorgeschreven dat kandidaten
van het AOV voor de Tweede en Eerste
Kamer en andere vertegenwoordigende li
chamen zich moeten voegen naar de par-
tijbesluiten. Zij moeten het programma en
de reglementen onderschrijven, werkaf
spraken nakomen, de fractieleiding accep
teren, meebetalen aan eventuele financië
le verplichtingen van de fractie en daar gaat het
natuurlijk om hun zetel afstaan als zij uit het frac-
tieverband stappen.
Op grond daarvan dachten de Batenburgers dat zij
de Nijpels-aanhang van de kamerzetels weg zouden
kunnen krijgen na schorsing of ontzetting uit het
partijlidmaatschap. Maar die vlieger gaat niet op.
Zelfs als de door Batenburg bijeengeroepen leden
vergadering wèl rechtsgeldige besluiten had kunnen
nemen, zouden de kamerleden zich daar niets van
hebben hoeven aantrekken.
Politieke partijen hebben geen enkele grondwettelij
ke of staatsrechtelijke basis. Het zijn gewone vereni
gingen die bij verkiezingen kandidaten op een lijst
zetten, maar over de eenmaal gekozen vertegen
woordigers formeel niets meer te vertellen hebben.
Wie een kamerzetel heeft bemachtigd, kan die per
soonlijk bezet houden tot en met de volgende verkie
zingen. Kamerleden en andere volksvertegenwoordi
gers hebben een zogeheten vrij mandaat, los van elke
partijbinding.
De enige juridische consequentie van splitsingen in
een kamerfractie betreffen de subsidies van de over
heid aan met de partij verwante stichtingen. Afhan
kelijk van het aantal fractieleden krijgen de aan de
politieke partijen verbonden wetenschappelijke- en
vormingsinstituten een bedrag uit de schatkist. Uit
de statuten van het AOV valt echter niet op te maken
wat de relatie is tussen de partij en de verwante
stichtingen die subsidie krijgen. Ook over de benoe
ming van de bestuursleden van deze stichtingen is in
de AOV-statuten niets geregeld.
Het is voer voor juristen. Twee juristes die werk^,
zijn aan de Vrije Universiteit, mr. Buijs en
mr. Groeneveld, hebben zich de afgelopen wekt !v
gewaagd aan een onderzoek in het juridische m
nenveld van het AOV, maar hun conclusies zijn
niet gepubliceerd. Hoe het verder moet met de i l0
chaos verkerende vereniging blijft vooralsnog et n
raadsel. Een in het ongelijk gestelde minderheic
in bepaalde gevallen aan de rechter vragen een
meerderheidsbesluit nietig te verklaren wegens
digheid met de wettelijke bepalingen die de be
voegdheid van de algemene vergadering regeler
Maar dan moet er natuurlijk wel eerst zo'n verj
ring rechtsgeldig hebben plaatsgehad.
Ieder AOV-lid kan ook naar de rechter stappen a[e
een besluit volgens hem in strijd is met de statu
met de goede trouw. Wie tegen zijn schorsing of
stoting in beroep wil gaan, zal echter hoe dan o(
eerst bij de interne beroepscommissie van de pi
moeten aankloppen. En dan is het maar weer da
vraag of daar de Nijpelianen danwel de Batenbu
de dienst uitmaken.
