„Dat noem ik
spectaculair,
rente die klimt
naar 10%."
Herkeuringen voor WAO
blijven toch zoals ze zijn
Ze gingen Marijke vermoorden, zei de bewaker, en daarna ons
Binnenland
Hof: Kabinet hoeft
niet te koppelen
Enkelband met zender
vervangt celstraf
)AG 23 JUNI 1995
ANP Algemeen Nederlands Persbureau CPD Geassociet
chtojfers gruwelijke verkrachtingen terug naar Turkije voor proces
tsum madeleen wesseling
ildeit eerst helemaal niet praten. Ver
fijn ze. Emotioneel en lichamelijk een
De steekwonden in hun nek, bedoeld
en net als hun vriendin Marijke af te
ten als een beest, genezen langzaam,
de geestelijke wonden is veel langer
aar misschien helpt het als we open
rlijk praten over onze gruwelijke erva-
n. We gaan die beesten ook zien in de
szaal over twee weken. Ik zal ze trots
ogen kijken. Want wij zijn de over-
aars"
28-jarige Hanneke Adrichem uit Hil-
m praat zachtjes en moeizaam. De
tmerrie komt weer boven. De zo vro-
)egonnen vakantie met haar twee
dinnen Marijke van Dijk (35) en Su-
e Kranenburg (26) naar de zonnige
Turkse stranden, eindigde een dikke
maand geleden in een hel. ,,Een hel waar
uit wij nog konden ontsnappen, maar Ma
rijke niet. Met doorgesneden keel werd ze
gevonden in een ravijn. Zij was het flinkste
en het meest rustig toen ze ons om beurten
verkrachtten in de rijdende bus." Hanneke
wil het verhaal wel kwijt. ,,Ik ga het op 6 ju
li, als de verdachten terecht staan, ook ver
tellen in de rechtbank van Alanya in Tur
kije. Alléén al voor Marijke wil ik dat doen.
Het héle verhaal."
Hanneke: „We hadden heerlijk gewin
keld die dag en wilden 's avonds terug met
de bus naar ons hotel in Alanya. Het was al
donker toen de bus, een soort mini-busje,
stopte bij de halte. Er zaten, naast de
chauffeur, al twee Turkse mannen in de
bus en twee stapten in, met ons. Die gin
gen er een paar haltes verder weer uit. We
volgden aanvankelijk de goede weg naar
het hotel, maar ineens sloeg de bus af. We
kregen onmiddellijk argwaan en vroegen
waar we heengingen. Ze zeiden, in slecht
engels, iets over gevolgd worden door de
politie. We begrepen er niets van".
Bij een tankstation kwam er nog een
man bij. ,,We probeerden toen het busje uit
te klimmen, maar ze blokkeerden de deur.
Bovendien was de plek helemaal verlaten.
We reden verder, in het pikkedonker, ver
weg van de stad. De gordijnen in de bus
waren dicht, maar er brandde wel licht. En
toen gebeurde het. We werden om beurten
door de mannen verkracht. De bus bleef
rijden, met steeds een andere chauffeur.
Het duurde uren. Marijke was heel lief.
Probeerde vooral mij te sussen, want ik was
vreselijk agressief en hysterisch. Maar werd
daardoor wél het meest geslagen. Pijn voel
je niet. je bent verdoofd."
De vrouwen keken elkaar volgens Han
neke steeds aan om emotionele steun te
krijgen. „Toen ineens stopte de bus. Drie
mannen namen Marijke rrtee. De ander be
dreigde ons. Ze gingen Marijke vermoor
den, zei onze bewaker. En daarna ons. We
waren als in een shock. De drie mannen
kwamen terug, zonder Marijke. Kort tevo
ren hadden we haar nog horen gillen. De
bus reed verder door de donkere nacht,
maar na die stop herinner ik me ook niets
meer. Tot het moment dal Suzanne en ik
brakend wakker werden. We lagen met ie
der vier of vijf steekwonden in de keel in
een greppel. Suzanne vertelde dat ze ons
ook nog geprobeerd hebben te wurgen.
Strompelend, slepend zijn we weggelopen
door het zand. Steeds een paar meter. Dan
zakte ik weer in. Tot iemand ons vond en
naar het ziekenhuis bracht. Het was toen al
licht en erg heet."
Hanneke zucht diep. „Het is zo vreselijk
moeilijk dit allemaal opnieuw naar voren te
halen. Maar in het ziekenhuis waren ze zo
lief. We zijn behandeld om niet zwanger te
kunnen raken en de AIDS-testen waren
goed. De politie, de verpleegkundigen, de
bevolking, de restauranthouders waar we
geweest waren. Iedereen bracht bloemen
of stuurde briefjes. We hebben hen deze
week via een grote brief in de plaatselijke
krant bedankt voor die steun. En toen kon
den we naar huis, met hulp van alles en ie
dereen. Marijkes lichaam kwam later. Wij
hebben het, als een wonder, overleefd."
De vreselijke affaire voor de drie vrien
dinnen die een weekje van hun werk als fy
siotherapeute en verpleegkundigen wilden
(jitrusten, bracht in Turkije, vooral rond de
stad Alanya, een golf van afschuw teweeg.
De vier mannen werden een dag later al
aangehouden, mede op grond van Suzan-
nes beschrijving van de daders. ,,Ik heb ge
hoord dat het volk ze wilde lynchen", aldus
directeur Sonmez van het Turks Nationaal
Verkeersbureau. Advocaten verklaarden de
mannen niet te willen verdedigen. De
rechtbank in Alanya, waar de vier op 6 juli
terechtstaan, voegde inmiddels een paar
verdedigers toe. Naast de moord op Marij
ke en de verkrachting en poging tot moord
van en op Suzanne en Hanneke worden ze
ook verdacht van het vermoorden en ver
krachten van een Georgische vrouw kort
daarvóór.
Belangrijkste gasten daar zijn de twee
slachtoffers Suzanne en Hanneke met hun
mannen. Ook de moeder en het zusje van
de vermoorde Marijke van Dijk zullen er
zijn. Alles wordt betaald door de Turkse
staat. Over de uitslag van het proces wordt
in Turkije druk gepraat. Formeel bestaat de
doodstraf nog in het land, maar deze wordt
al jaren niet meer ten uitvoer gelegd. Han
neke: „We zien er natuurlijk vreselijk te
genop. Vooral tegen de emoties die natuur
lijk weer hoog oplaaien. Maar niet om die
beesten weer te zien. Zij hebben verloren,
wij niet."
3é UUR WGRKÊN.
DMR ZUUizU Z£
NI£T Ztyi
itzen blundert bij ontslagen HBO'
iaag De Tweede Kamer vindt dat minister Ritzen 'de botte
ïanteert en 'broddelwerk' levert bij het voorkomen van ont-
:n in het hoger beroepsonderwijs (HBO). Ritzens eigen PvdA
lat de minister met de HBO-scholen 'reële afspraken1 gaat
en over de terugdringen van het aantal wachtgelders. De
scholen kampen met veel wachtgelders die ouder zijn dan
ar en nauwelijks nog aan de bak komen. Ritzen wil voort-
die ontslagaanvragen toetsen om te kijken of scholen niet
nrechte personeel ontslaan. De minister hield de Kamer
dat hij geen ander beleid kan voeren omdat de hogescho-
i hoge mate zelf verantwoordelijk zijn voor de wachtgelden,
inde week praat de Kamer opnieuw met de minister over
kwestie.
i jaar voor moord op vriend
iarden De Leeuwardense rechtbank heeft een 44-jarige
ër veroordeeld tot zes jaar cel voor de moord op zijn 25-jari-
- vriend. Wegens de problemen die hun homoseksuele rela-
Iran gaf, waren de mannen naar Nederland gevlucht. Hier
iden ze samen, maar toen bleek dat de jongste ook met an-
mannen omging, was dat het einde van hun verhouding,
udste kon dat niet verkroppen en tijdens een bezoek kwam
>t een dodelijke steekpartij.
tsvoorstel winkeltijden naar Kamer
aag» Minister Wijers van economische zaken heeft gisteren
'etsvoorstel voor ruimere winkeltijden naar de Tweede Ka-
jestuurd. Winkeliers mogen straks zelf uitmaken wanneer
>e lang zij open zijn. Alleen tussen tien uur 's avonds en zes
morgens en op zondag moeten winkels zijn gesloten. De
lenten mogen ontheffing verlenen. Met de verruiming wil
abinet inspelen op de veranderde werk- en leefgewoonten
jopt het extra banen te scheppen.
ïltijdwerker krijgt gelijke rechten
aag» Deeltijdwerkers krijgen dezelfde rechten voltijdwer-
blijkt uit een wetsvoorstel van de ministers Melkert van
le zaken, Sorgdrager van justitie en Dijkstal van binnen-
le zaken. Het voorstel garandeert werknemers gelijke voor
den voor het aangaan, voortzetten of beëindigen van een
dsovereenkomst, ongeacht het aantal uren per week. Uit-
V eringen zijn alleen mogelijk als daarvoor een objectieve
vaardiging bestaat. De Commissie Gelijke Behandeling
daarop toezien.
iivisten vernielen lampen vliegveld
Milieuactivisten hebben woensdagnacht grote schade
ibracht aan de luchthaven in Eelde. Er werden onder meer
en lekgestoken en borden voorzien van leuzen als 'milieu-
ir' en 'ga toch fietsen'. Ook werden circa 1.500 lampen uit
idingsverlichting gehaald en vernield. De schade wordt op
e tienduizenden guldens geschat. De actie is opgeëist door
't nu toe onbekende Milieu Bevrijdings Team, dat regionale
jhavens als Eelde bestempelt als 'puur pretwerk en volstrekt
leo over misdaad werkt averechts
aag Voorlichtingsvideo's over misdaad hebben een ave-
s effect op criminele jongeren. Niet-criminele jongeren
en zich wel iets aan van dergelijke films, maar criminele
iren doen er juist nieuwe ideeën van op, aldus de Utrechtse
rzoekster Jonkers na gesprekken met ruim vijfhonderd
elbare scholieren. Jonkers pleit ervoor om in de voorlich-
video's geen 'nieuwe' criminele handelingen te laten zien,
activiteiten die de kijkers al eens gezien of gehoord heb-
CNV-eis ook in hoger beroep verworpen
Het kabinet hoeft dit jaar de mi
nimumlonen en de uitkeringen
niet te koppelen aan de loon
stijging in het bedrijfsleven. Me't
die uitspraak volgde het Haagse
gerechtshof een eerdere uil-
spraak van de rechtbank in een
kort geding dat de vakcentrale
CNV had aangespannen tegen
de staat. De vakcentrale is te
leurgesteld.
Het CNV had zijn vordering
gebaseerd op de koppelingswet.
Volgens de christelijke vakcen
trale bepaalt de wet dat de kop
peling moet doorgaan als lonen
en uitkeringen zich in gunstige
zin ontwikkelen. Dat zou dit
jaar voor het eerst in jaren het
geval zijn: de loonmatiging
bleef gehandhaafd, terwijl het
beslag van de sociale zekerheid
op het nationale inkomen af
nam.
Rechtbankpresident Van Del-
den wees die redenering eind
vorig jaar al af. IJkpunt voor
herstel van de koppeling is vol
gens hem Veel meer een I/A-ra-
tio van 82,6, als er tegenover
honderd werkenden niet meer
dan 82,6 uitkeringsontvangers
staan. Voor dit jaar is een I/A-
ratio van 84,5 voorspeld.
Herstel van de koppeling zou
uitkeringsontvangers en mini
mumloners dit jaar een koop
krachtvoordeel van slechts een
half procent opleveren. Het is
het CNV dan ook niet in eerste
instantie daarom te doen. De
zaak had voor de vakcentrale
veeleer een principieel karakter.
„Het jaarlijkse onzekerheidscir
cus van wel of niet koppelen
blijft nu helaas bestaan", aldus
CNV-voorzitter Westerlaken in
een eerste reactie.
Overigens heeft het kabinet in
april besloten de koppeling vol
gend jaar wel te herstellen, of
schoon volgens ramingen van
het Centraal Planbureau de ver
houding werkenden-uitkerings
ontvangers dan nog uit komt op
82,7.
den, en moet ingrijpen als het
mis gaat. Wie de regels over
treedt, met zijn enkelbandje
knoeit, of zonder toestemming
buiten het bereik van een ont
vangstpaneel komt, gaat onher
roepelijk alsnog (weer) achter
tralies.
Het Rotterdamse beveili
gingsbedrijf ADT Security Sys
tems bewaakt de veroordeel
den. Zij krijgen thuis een ont-
vangst-eenhpid bij de telefoon
en een niet zonder dat het
alarm afgaat te verwijderen
band met zender om de enkel.
.Ms ze buiten het bereik van de
ontvanger komen, krijgt ADT
een seintje en kunnen politie en
reclassering worden ingescha
keld.
Volgens projectleider Droog-
endijk van Justitie moet ET enig
soelaas bieden voor het cellen
tekort, maar is het zeker niet de
bedoeling dat nu opeens men
sen tot huisarrest worden ver
oordeeld die er voordien zonder
straf zouden zijn afgekomen.
De alarmcentrale staat op
scherp, de enkelbanden zijn van
verse batterijen voorzien, de
zenders zijn nog eens gecontro
leerd: het experiment met elek
tronisch huisarrest kan van
start. Vanaf half juli kunnen de
rechters in Groningen, Assen en
Leeuwarden besluiten tot Elek
tronisch Toezicht (ET) in plaats
van gevangenisstraf.
De proef duurt voorlopig twee
jaar en is bedoeld om alle voors
en tegens van bewaking op af
stand in kaart te brengen. ET is
bedoeld voor langgestrafte cri
minelen die de laatste fase van
hun straf thuis mogen uitzitten
en voor mensen die een delict
hebben begaan waarop maxi
maal een half jaar cel staat. Een
combinatie met een taakstraf is
ook mogelijk, waarbij ET als
strafverzwarend element wordt
toegevoegd.
De reclassering moet de gega
digden selecteren en begelei-
Introductie tarief tot 1 juli 1995.
Sinds de introductie van de Postbank
limrente' rekening is het sparen er een
uk spectaculairder op geworden.
En zoals u van de Postbank gewend
werkt het eenvoudig.
De minimum-inleg bedraagt f5000,-.
U kunt kiezen uit 2 looptijden: 5 jaar en
10 jaar. Als u vóór 1 juli 1995 een
Postbank Klimrente rekening opent, klimt
de rente gegarandeerd naar respectievelijk
Sparen doe je bij de Postbank.
elde rentevergoeding: 5,7% per jaar. ""Gemiddelde rentevergoeding: 6.6%
7,5%* in het 5e jaar en 10%**
in het 10e jaar.
Eveneens uniek is het ge
mak waarmee u tussentijds geld
kunt opnemen.
We willen het u gezien de
hoge rente niet aanraden, maar
tussentijds opnemen is geheel
kosteloos. U neemt dan per
keer ten minste f 1000,- op en
laat minimaal f 1000,- staan.
Zo ziet u maar, sparen kan
wel degelijk spectaculair zijn.
Bel voor meer informatie (020) 591 82 80
en vraag de folder 'Postbank Klimrente
rekening' aan of haal hem
op het postkantoor. POSTBANK
PvdA en D66 slikken plannen ontzien ouderen in
De herkeuringen van ou
dere arbeidsongeschikten
gaan gewoon door. Onder
druk van het kabinet en
coalitiepartner WD heb
ben PvdA en D66 gisteren
afgezien van hun eis ook
groepen WAO'ers onder de
50 jaar te vrijwaren van de
herkeuring volgens de
nieuwe, strengere normen.
den haag gpd
De 'ommezwaai' van PvdA en
D66 kwam ze gisteravond tij
dens het WAO-debat op harde
kritiek te staan van de opposi
tie. ,CDA en Groen Links noem
den de opstelling van de twee
regeringspartijen 'uiterst teleur
stellend'. Afgelopen maanden
lanceerden immers zowel PvdA
als D66 plannen om arbeidson
geschikten die in 1993 reeds 45
jaar waren, te ontzien. Zij wil
den voorkomen dat deze groep
door de strengere keuringsre-
gels de WAO-uitkering verliest,
zonder dat er uitzicht is op
werk.
Indentieke voorstellen van
CDA en Groen Links zullen het
evenwel volgende week bij de
stemmingen niet halen omdat
PvdA en D66 ze dan niet steu
nen. Adelmund (PvdA) verklaar
de na afloop van het debat ge
noegen te nemen met de toe
zeggingen van staatssecretaris
Linschoten om de WAO op een
aantal punten te versoepelen.
Ook D66 ging royaal door de
knieën. Woordvoerster Schim
mel verklaarde dat D66 'nooit
tegen herkeuring is geweest'.
Volgens Rosenmöller kon de
Democrate 'dit niet met droge
ogen zeggen'. Schimmel verde
digde zich met een verwijzing
naar de soepeler keuringsregels,
die volgens haar soelaas bieden
aan oude en nieuwe gevallen.
Linschoten noemde zijn voor
stel 'kwalitatief buitengewoon
hoogstaand'.
Onderdeel van het kabinets
voorstel is het afschaffen van
gewraakte WAO-boete voor
werkgevers per 1 juli. De Kamer
was het gisteren helemaal met
FNV-voorzitter Stekelenburg voerde gisteren struisvogels op het Bin-
de bewindsman eens, maar de nenhof ter gelegenheid van het afsluitende debat over de WAO-her-
datum van 1 juli wordt echter keuringen. De FNV en andere vakcentrales wilden zo eens benadrukken
vrijwel zeker niet gehaald om- dat de Kamer wegloopt voor het gegeven dat veel herkeurde WAO'ers
dat de Eerste Kamer het voor- nooit aan de slag zullen komen. Struisvogelpolitiek dus.
stel niet tijdig kan behandelen. foto anp paul wolk
Onderlinge ruzie
breekt bende
criminelen op
arnhem «anp
Twintig criminelen uit Door-
werth, Arnhem, Nijmegen, Ze
venaar, Dinxperlo en Zutphen
zijn tegen de lamp gelopen om
dat zij onderling ruzie kregen
over de verdeling van de gesto
len goederen. In totaal verdien
den de mannen, voornamelijk
aan het stelen en doorverkopen
van auto's, ruim anderhalf mil
joen gulden.
Hoofdverdachte is eên 25-ja-
rige man uit Doorwerth. Hij gaf
drie Arnhemmers opdracht
voor hem auto's en aanhangwa
gens te stelen. Die werden in
losse onderdelen doorverkocht,
met name naar het voormalige
Oostblok. Een groot deel van de
andere verdachten liet hun ei
gen auto door het drietal stelen
en streek vervolgens de verzeke
ringspenningen op.
De zaak kwam in januari aan
het rollen via een onderzoek
naar de handel in gestolen au
to's. In die zaak hield de politie
verdachten aan, die ruzie ble
ken te hebben met de hoofdver
dachte en prompt een groot
aantal belaslende verklaringen
aflegden waarmee de politie
verder aan de slag kon. Er is vol
gens een woordvoerder van de
politie een meters dik dossier
opgesteld.
Jongen (13) uit Emmen in cel wegens misbruik
Wegens het plegen van ernsti
ge zedendelicten met twee jon
ge kinderen van zeven en tien
jaar is een 13-jarige jongen uit
Emmen ongesloten in een po
litiecel. De ontuchtzaak speel
de zich de afgelopen maanden
af. Er is volgens justitie geen
enkele aanwijzing dat de jon
gen zich aan meer kinderen
heeft vergrepen.
Om de betrokken minderja
rigen zo veel mogelijk te be
schermen, is de Drentse pers
officier Van der Velde uiterst
terughoudend met details. De
jongen zit al sinds maandag
vast en is inmiddels voorgeleid
aan de officier van justitie en
de kinderrechter.
In samenwerking met de
Drentse Raad voor de Kinder
bescherming wordt op een rij
tje gezet wat er met de jongen
moet gebeuren. Van de aanpak
die wordt gekozen, hangt af
hoe lang hij nog in de cel moet
blijven.
Voor de kinderen met wie
ontucht is gepleegd, wordt een
begeleidingsplan gemaakt.
Brengt de gezondheid ernstige schade toe. kb. 4.10.1994 Stb.720.
