Waardering voor
j ongerengemeente
Nederlands met elfenvoetjes
k
Kerk Samenleving
Bureau Internationale Solidariteit
herdenkt zaterdag 20-jarig bestaan
Leiden
Parmentier herdacht
DINSDAG 13 JUNI 1995
BUITENLAND KORT
Lugano
De 67-jarige Giuseppe Torti
is door paus Johannes Paulus
II benoemd tot bisschop van
Lugano. Sinds de dood van
bisschop Eugenio Corecco,
die op 1 maart aan kanker
overleed, leidde Torti als
apostolisch administrator het
bisdom. Hij staat bekend als
een open man die bereid is
tot dialoog. Torti. afkomstig
uit dit bisdom in het zuiden
van Zwitserland, was 35 jaar
pastoor in Bellinzona voor
dat hij in 1987 directeur van
de diocesane afdeling van
Caritas werd. In 1991 werd
hij vicaris-generaal van Lu
gano. Na de benoeming van
Torti zijn nog twee van de
zes bisdommen in Zwitser
land vacant.
Vrouwelijke rabbijn
De joodse gemeenten in Ol
denburg en Braunschweig
hebben met ingang van 1 au
gustus een vrouwelijke rab
bijn benoemd. De Zwitserse
Bea Wyler is sinds de Tweede
Wereldoorlog de eerste vrou
welijke rabbijn in Duitsland.
Voorzitter Sara-Ruth Schu
mann van de Oldenburgse
gemeente omschreef de be
noeming als 'baanbrekend'.
Zij hoopt op navolging door
andere gemeenten. De be
noeming van Wyler, die aan
het liberale Joodse Theologi
sche Seminarie in New York
studeerde, betekent volgens
Schumacher geen breuk met
de joodse traditie. De ge
meente heeft echter bewust
gezocht naar 'gelijkberechti
ging van vrouwen en man
nen'.* Een grote meerderheid
van de ongeveer honderd ge
meenteleden heeft met het
besluit ingestemd.
Kastelozen
I)e Indiase kerken houden de
onderdrukking van de kaste
lozen (dalits) in stand. India
se kerkleiders zijn meestal af
komstig uit de hogere kasten
en proberen te voorkomen
dat de zogenaamde onaan-
raakbaren belangrijke posi
ties bereiken. Dat zeiden ver
tegenwoordigers van het Da-
li t - sol id ari tei tsprogramma
vrijdag bij hun bezoek aan de
Wereldraad van Kerken in
Genève.
amersfoort anp
De Remonstrantse Broederschap heeft de snel groeiende
jongerengemeente Arminius als zelfstandige gemeente
erkend. Het kleine, vergrijsde kerkgenootschap hoopt
met deze stap de jongeren binnen zijn muren te houden.
waarbij inmiddels zo'n 150 jon
geren zijn aangesloten, denken
daar anders over. „Dit kerkge
nootschap is op sterven na
dood. Er zijn bijna geen jonge
ren meer in de gemeenten.
Daarom zoeken wij elkaar opJ',
zei secretaris Caecilia van Peur-
sem in maart toen de initiatief
nemers de plannen voor het
eerst bespraken.
De vraag om erkenning kwam
op het bordje van de vergade
ring omdat enkele jongeren be
lijdenis wilden doen in de Armi-
niusgemeente. Dat kan echter
De algemene vergadering in
Amersfoort ging in grote meer
derheid akkoord met de erken
ning. De tegenstemmers vrees
den dat de nieuwe categoriale
gemeente de weinige jongeren
uit gewone gemeenten wegtrekt
met als gevolg verdere uithol
ling van het gemeenteleven. Zij
zijn van mening dat in een ge
meente jong en oud'thuis ho
ren.
De initiatiefnemers van de
landelijke gemeente Arminius,
alleen in een kerkrechtelijk er
kende gemeente. De jongeren-
gemeente kan met de erken-
nening op zak tevens afgevaar
digden sturen naar de landelijke
kerkelijke organen.
Secretaris M. Bosman-Hui-
zinga van de Broederschap
hoopt dat ook andere kerken
iets zullen leren van dit remon
strants experiment. De kerk ziet
zichzelf immers graag als kerke
lijk voortrekker. Eerder besloot
zij als eerste kerk tot inzegening
van niet-huwelijkse relaties. In
navolging van de remonstran
ten besprak de lutherse synode
deze kwestie zaterdag, maar zij
kwam niet tot een duidelijke
uitspraak.
roermond anp
Het Bureau voor Internationale
Solidariteit (BIS) van het bis
dom Roermond herdenkt ko
mende zaterdag het twintigjarig
bestaan. Het BIS ontstond in
1975 na een conflict met de
toenmalige bisschop van Roer
mond, mgr. J. Gijsen. Hij was
het niet eens met de werkwijze
van de diocesane instelling voor
internationale samenwerking,
dat werd geleid door de re
demptorist Piet Nelen.
De landelijke missionaire or
ganisaties (Pauselijke Missie
werken, Bisschoppelijke Vasten-
aktie en de Week voor de Ne
derlandse Missionaris) gingen
met BIS in zee. Daarop verbrak
Gijsen het contact met deze in
stellingen. Hij richtte zijn eigen
missiebureau op dat vooral geld
voor de Limburgse missionaris
sen inzamelde.
De Bijzondere Synode van de
Nederlandse bisschoppen be
sloot in 1980 dat de bisschop
van Roermond weer met de drie
landelijke instellingen moest sa
menwerken. Pas kort voor zijn
aftreden in januari 1993 herstel
de Gijsen wel de band met
PMW, dat inmiddels Missio
heet, maar niet met de andere
organisaties.
Bij het aantreden van de
nieuwe bisschop, F. Wiertz,
sprak BIS de hoop uit dat aan
deze situatie snel een eind zou
komen. Dat is helaas nog niet
gelukt, aldus pater K. Weer-
kamp van BIS. „Wij namen het
initiatief tot een gesprek met
het bisdom, maar het beoogde
doel, één vastenaktie en één
collecte voor de Nederlandse
missionaris, is nog steeds niet
bereikt."
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen: te De Meern: G.J. Ruiten-
burg te Noordwijk (Z. H.). te Heelsum-
Kievitsdel: D. Heuvelman te Urk, die
bedankte voor Zuidwolde (Dr.); te Ge-
nemuiden.- J. Plomp te Wierden; te
Stavoren (SoW) (toez.).- M. Dijkstra,
kandidaat te Groningen; te Arnhem
(Parkstraatgemeente, remonstrantse-
vrijzmnig hervormde gemeente, part
time): I.M. de Jong, kandidaat te
Bathmen, die dit beroep heeft aange
nomen; te Zwolle (toez.): E.K. Teyge-
ler te Zeist,
Aangenomen: naar Eindhoven: mevr
BEROEPINGSWERK
M. van Nie te Burgwerd c.a. en Lol-
lum c.a. (part-time); naar Gorinchem:
D M. van de Linde te Groningen, die
bedankte voor Bergschenhoek (toez.);
naar Almkerk (toez.)-. A.N. Rietveld te
Sliedrecht.
Bedankt: voor Zetten en Andelst
(toez.): J. van Dijk te Tholen; voor Op
en Neder-Andel: A. van Vuuren te
Zoetermeer.
NED.GEREF. KERKEN
Bedankt: voor Dalfsem G.J. Zwarts te
Amsterdam-Centrum.
CHR.GEREF. KERKEN
Beroepen: te Noordscheschut-
H.J.Th. Velema te Ermelo
Aangenomen: naar Nieuwe Pekela:
W.J A. Ester, kandidaat te Apeldoorn.
Bedankt: voor Rotterdam-West: H.
Korving te Kerkwerve.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Beroepen: te Arnhem: J.S. van der
Net te Apeldoorn.
BAPTISTEN GEMEENTEN
Beroepen: te Westerhaar: R. Venema
te 's-Gravenhage, die dit beroep heeft
aangenomen en hier reeds intrede
heeft gedaan.
REDACTIE DICK VAN DER PLAS. 071 -3;
Het werk van oude bouwmeesters gezien door de
lens van fotograaf Loek Zuyderduin. Vandaag in De
Spits: de toren van de kerk van de Gereformeerde
Gemeente Leiderdorp.
Rooseveltstraat 82 071-356356
Postadres Postbus 54.
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-128030
Geen krant ontvangen7
Bel voor nabezorging:
Ma. tfm/vr 18 00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-128030
DIRECTIE
B M. Essenberg,
G. P Arnold (adjunct), J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G Majoor, F. Nypels,
H. G. van der Post (adjunct)
PUBLIC RELATIONS
W. H C. M. Steverink 071-356356
OMBUDSMAN
R. D.Paauw 071-356215
Tel dag. 9.30- 11.30 uur of per post.
REDACTIE
G.J. Visser, chef redactie nieuwsdienst/kunst
H.W. van Egmond, chef red. Groot Leiden
A.J B.M. Brandenburg, chef eindredactie regio
F. Blok, chef eindredactie algemeen
W F Wegman, chef red. Duin- en Bollenstreek
W. Spierdijk, chef sportredactie
J Preenen, chef binnen-, buitenland, eco
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
lei
Redactie:
Hoofdredactie:
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8 30 tot 17 ui
071-35fcis
RUBRIEKSADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8 30 tot 17 u
071-14
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per maand (autom. betaling)
per kwartaal (acceptgiro)
per kwartaal (autom betaling)
per jaar (acceptgiro)
per jaar (autom. betaling)
VERZENDING PER POST
per kwartaal (NL)
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTEBAN
Voor mensen die moeilijk lezen, slechtei
hebben of blind zijn (of een andere lees
dicap hebben), is een samenvatting van
regionale nieuws uit het Leidsch Dagbl;
geluidscassette beschikbaar. Voor inforn
08860-82345 (Centrum voor Gesproken
ir, Grave)
in
z i
N H U I Z
ONGEVAI.LKNDIENST
Academisch Ziekenhuis vanaf zaterdag 13.00 t/m dinsdag 13.00 en vara'
woensdag 13.00 t/m vrijdag 13.00, woensdag 13.00 uur (Diaconessenhi i
en dagelijks St.Elisabeth Ziekenhuis.
BEZOEKUREN
DIACONESSENHUIS
(tel 071-178178): dagelijks 14.30-15.15 uur en 19.00-19.45 uur
Kraam- en zwangerenafdeling: buiten de gewone bezoektijden, voor pkt
ners bovendien van 10 30- 11.15 uur en van 19.45 - 21.00 uur m
Special Care Unit: 10.30-11.00 uur, 15 00 - 15.30 uur en 19.00-19.30 uu
na overleg met de dienstdoende verpleegkundige.
Kinderafdeling: 10.30-19.00 uur, na overleg met de dienstdoende
pleegkundige
Jongerenafdeling: 14.30-15.15 uur en 19 00-19.45 uur.
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging St. Elisabeth
(tel. 071-454545): dagelijks 14.00-15.00 uur en 18.30-19.30 uur, klasse
II daarnaast ook 11.15-12.00 uur.
Kraamafdeling: 14.30-15.30 uur en 18.30-19.30 uur (voor vaders tot 2 nl
uur).
Kinderafdeling: 14 30-19.00 uur (voor ouders de gehele dag).
Afdeling hartbewaking (CCU)en intensive care (IC)- 14.00-14.30 i
18.30-19.00 uur.
Spoedeisende hulp: dag en nacht geopend
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging Rijnoord le
(tel 01720-63131): dagelijks 14.00-15.00 uur en 18.30-19.30 uu
en II daarnaast ook 11.15-12 00 uur.
Geen spoedeisende hulp meer mogelijk
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
(tel. 071-269111): alle patiënten (behalve kinderen) 14.15-15.00 uurèi'
18.30-19.30 uur. e
Avondbezoekuur afdeling Verloskunde 18.15-19.00 uur, 19.00-20.00 uur,,
leen Partners/echtgenoten met kinderen.
Voor zwangeren: zaterdag en zondag van 10.00 tot 11.00 uur, uitsluite
voor partners/echtgenoten en eigen kinderen.
Kinderafdelingen: voor ouders van opgenomen kinderen is er een ruime
zoek mogelijkheid in overleg met de hoofdverpleegkundige.
Voor andere bezoekers gelden de volgende.tijden: keel-, neus- en oorh^
kunde en neurologie: 14.15-15.00 uur en 18.30-19.30 uur; oogheelkund^-
heelkunde 14.15-15.00 uur en 18.30-19.00 uur.
Kinderkliniek: zalen voor peuters, kleuters en grote kinderen: 15.15-1
uur; babyzaal en boxenafdeling: volgens afspraak.
leiden De eens zo trotse textielfabriek van J. Parmentier Zonen is verdwenen. De acties van de stichting Industrieel Erfgoed Leiden konden
niet voorkomen dat het fabriekscomplex aan de Lammermarkt twee jaar geleden bezweek onder de slopershamer. De eens zo moderne fabriek -
met een stoommachine van veertig paardekrachten - bestaat alleen nog in de herinnering. Om die levend te houden heeft de stichting in het ap
partementencomplex een steen laten inmetselen ter nagedachtenis aan de de oude textielstad Leiden. Gisteren werd de steen onthuld door Lyd
Aalders, die in 1942 als zestienjarige in dienst kwam van de breifabriek en die in 1969 als procuratiehouder samen met haar broer de directeur
de beslissing moest nemen de fabriek te sluiten. foto henk bouwman
VRIJE TIJD
LEIDEN
Beat. Turn the beat around' is
de titel van de dansavond voor
dertigers die op zaterdag 17 juni
wordt gehouden in het Antonius
Zalencentrum aan de Lange
Mare. Toegang tot de dansavond
met muziek uit de periode 1975-
'85 kost 12,50 gulden.
Rommelmarkt. De Leidse afde
ling van het Rode Kruis houdt
op zaterdag 17 juni een open
dag met rommelmarkt in het af
delingsgebouw aan de Apol-
lolaan. De open dag duurt van
10.00 tot 15.00 uur. Er is onder
meer een informatiemarkt en
een demonstratie van het ram-
penbestrijdingsteam.
Bos. In het bos van Bosman
wandelt op zondag 18 juni de
vereniging voor natuur- en
milieueducatie IVN. De wande
ling begint om 14.00 uur op de
hoek van de Wassenaarseweg en
de Blauwe Vogelweg.
Fietsvierdaagse. Voor de twin
tigste keer organiseert de Leidse
Toerfietsvereniging Swifttoer de
avond-fietsvierdaagse, die van
maandag 19 tot en met vrijdag
23 juni wordt gereden. Deelne
mers kunnen kiezen uit afstan
den van 15 of 30 kilometer en
starten Rissen 18.30 en 19.30 uur
vanaf het Swift-clubhuis aan de
Roomburgerweg. Inschrijving
kost 6 gulden voor deelnemers
boven de 16 jaar en 5 gulden
voorkinderen.
Computers. De Hobby .Compu
ter Club houdt op dinsdag 20 ju
ni een demonstratie Flightsimu-
lator in buurthuis 't Spoortje aan
de Bernhardkade. Aanvang:
20.00 uur.
ALPHEN AAN DEN RUN
Bingo. Een hoofdprijs van 300
gulden is op donderdag 15 juni
te winnen bij een bingo voor
volwassenen in buurtcentrum
Elckerlyc aan de Havixhorst.
Aanvang: 20.00 uur.
Fancy fair. De christelijke basis
school De Rank aan het Arte-
siaplantsoen houdt op vrijdag 16
juni een fancy fair van 16.00 tot
20.00 uur. De opbrengst is be
doeld voor een nieuwe glijbaan
op het kleuterplein en een video
en televisie voor de midden
bouw.
Nachtwandeling. Juni is wan-
delmaand bij uitstek. Ook op 16
juni kunnen liefhebbers onder
begeleiding van IVN/Alphen aan
den Rijn vanaf 22.30 uur een in
teressante wandeling maken. In
het Zegerplasgebied wordt dan
gezocht naar vleermuizen met
behulp van een heuse 'bat-de
tector'. Beginpunt is de parkeer
plaats bij kinderboerderij Zeger-
sloot aan de Burgemeester
Bruinsslotsingel in Alphen aan
den Rijn. De deelname is gratis.
Voor informatie: 01714-12595
(Nico Verwoerd).
Adriacin van Dis houdt vlammend betoog over de taal en cultuur van Zuid-Afrika
,,En hier is... Adriaan van Dis!"
Een kwartier te laat. maar daar
was hij dan toch. Van Dis bracht
gistermiddag een bliksembe
zoek aan de Leidse Rijksuniver
siteit waar hij herinneringen
ophaalde aan zijn eigen studie
tijd. De schrijver was in Leiden
op uitnodiging van het Afrika-
Studiecentrum dat op een spe
ciale bijeenkomst het boek 'Taal
en identiteit' presenteerde. Dit
boek bevat een unieke bunde-,
ling van letterkundige studies
van het Nederlands, het Zuid-
Afrikaans en het Vlaams.
Van Dis, die behalve Neder
lands ook Afrikaans heeft gestu
deerd, sprak over de plaats van
de Afrikaanse taal in een demo
cratisch Zuid-Afrika. Onder zijn
gehoor bevonden zich staatsse
cretaris Aad Nuis (onderwijs,
cultuur en wetenschappen), de
ambassadeur van Zuid-Afrika,
Z. de Beer, wetenschappers en
Afrika-kenners.
De welbespraakte schrijver
hield - in een mengeling van
Nederlands, Engels en Afrikaans
- een vlammend betoog waarin
hij wees op het belang van de
taal en cultuur van Zuid-Afrika.
„Nederlanders hebben in het
verleden vooral girale belang
stelling gehad voor Zuid-Afrika.
Het ging daarbij vooral om het
storten van onze schuldgevoe
lens. Maar om nou te zeggen
dat we veel over het land lazen:
nou nee. Boeken van schrijfster
Nadine Gordimer bleven in één
druk steken. En de belangstel
ling voor de zwarte cultuur was
nög geringer."
Van Dis verklaarde dat zijn ei
gen belangstelling voor de taal
en cultuur van Zuid-Afrika des
tijds is aangewakkerd door een
gedicht van Breyten Breyten-
bach. „Dat hing op de deur van
het toilet in het studentenhuis
waar ik woonde. Al zittend en
denkend begonnen de woorden
op mij in te werken. Wat een
prachtige taal: het was alsof het
Nederlands elfenvoetjes kreeg!
Door dat gedicht begon ik mij te
verdiepen in de esthetiek en
ethiek van het Afrikaans."
„Maar in die tijd. begin jaren
zeventig, was het not done om
die taal te gaan studeren. Op
De welbespraakte schrijver Adriaan van Dis in het Afrika-Studiecentrum in Leiden: „Van die vermaledijde
cultuur valt nog veel te leren."
het instituut kwam je alleen be
jaarde dames tegen die ver
klaarden zo heerlijk in Zuid-
Afrika te hebben gewoond, waar
ze rijen personeel tot hun be
schikking hadden. Je begon aan
die taal, maar je voelde je
meteen schuldig in Nederland.
Want het was de taal van de on
derdrukker. Daarom werd je au
tomatisch lid van de anti-apart
heidsbeweging. Als een soort
dubbel-verkoop."
Van Dis verwees naar de ja
renlange cultureie boycot van
Zuid-Afrika. „De Nederlanders
merkten dat ze eindelijk in het
verzet konden gaan. Eerder was
dat niet gelukt", zei hij spot
tend. „Het gevolg was dat we
niets meer over Zuid-Afrika wil
den lezen. We waren gewoon
tégen. En daar, in Zuid-Afrika,
was de Nieuwe Revu verboden,
maar die zou eigenlijk nóg ver
boden moeten zijn."
Stamtaal
Van Dis memoreerde de af
schaffing van de apartheid en
vroeg zich af wat de toekomst is
van het Afrikaans in het land
waar nu elf talen officieel wor
den erkend. „Het Afrikaans was
niet alleen de taal van de onder
drukker, maar ook van de on
derdrukten. Het Afrikaans als
stamtaal heeft zowel een zwarte
als een witte loot. Hoewel het
belangrijk is om te schrijven in
je eigen volkstaal, zijn zwarte
schrijvers nog veel te afhanke
lijk van blanke lezers en over
zeese uitgevers. Als zwarte
foto ben de bru
schrijvers kiezen voor
zwarte moedertaal, dan heb!
ze geen kopers. De vraag is
wat er met de zwarte talen
beurt in Zuid-Afrika. Heb
die nog een toekomst?"
„Onderzoek naar talen is
langrijk en het is goec
leerden te hebben die een
vastleggen. Maar het gaat
eindelijk om de sprekers. Er
schrijver: die schrijft in de
waarin hij zijn emotie en
ratio het beste kan verwoord
Dat kan het Afrikaans zijn, m
ook het Engels, het Zoeloe
zo voorts. Toch valt er van
Afrikaanse cultuur, die verm
dijde cultuur, nog veel te le:
Maar nu in vrijheid."
