Feestje van weerbarstige padvindsters
'Dankzij Björk breken we door in Europa'
32
Cultuur Kunst
Rembrandts
zijn te huur
Kleurrijke vlinders
Collegium Musicum
DAG 9 JUNI lyyb
Expodessa en andere exposities
nFN/regioIn eetcafé Odessa, aan de Hogevvoerd in Leiden,
n deze maand acrylschilderijen, zeefdrukken en een plastiek
zien van 'Decent Exhibitionists'. Janny van Egmond en Jan
leijer exposeren tot en met 14 juli hun pastels en beelden in
it gemeentehuis van Zoeterwoude. Acrylschilderijen en teke-
ingen van Brigitte Drexhage zijn de hele maand juni te zien in
jbliotheek De Aarlezer in Ter Aar. In het verenigingsgebouw De
jster en in de Gereformeerde Kerk aan de Heereweg 105 in Lis
zijn foto's te zien van de Rotterdamse kunstenares Karin Op-
>lland. Deze expositie is te bezichtigen op 18 en 25 juni, van
.00 tot 14.00 uur.
"entoonstelling Bram van Velde
;rwoude« Ter gelegenheid van de 100ste geboortedag van
;Zoeterwoudse kunstenaar Bram van Velde is aanstaande za-
en zondag een tentoonstelling van zijn grafisch werk te
n. en in het Heineken Ontvangstgebouw 'De Hooiberg' aan de
urgemeester Smeetsweg 1 in Zoeterwoude. De tentoonstel-
ngsruimte is beide dagen geopend van 10.00 tot 16.00 uur.
heaterprijs Alex van Warmerdam
■n haag De Prins Bernhard Fonds Theater Prijs 1995 is toege-
>nd aan Alex van Warmerdam voor zijn werk als film- en thea-
•rmaker. De prijs bestaat uit een bedrag van 100.000 gulden,
an Warmerdam (1952) is medeoprichter van de muziekthea-
gezelschappen Hauser Orkater en De Mexicaanse Hond. Van-
^fde jaren zeventig heeft hij zich als een eigenzinnig theaterma-
•x doen kennen, vindt de jury die ook zegt een duidelijk ver
and te zien tussen Van Warmerdams theaterwerk en zijn twee
oeelfilms, Abel (1986) en De Noorderlingen (1992). ,,Een bij-
inder gevoel voor humor, het spelen met typisch Nederlandse
rschijnselen en sterke visuele kwaliteiten vallen in het bijzon
der op."
Jederlandse animatiefilm bekroond
aarlem De Nederlandse animatiefilmer Michael Dudok de Wit
lt eeft op het filmfestival Annecy '95 in Frankrijk een speciale ju-
r i rprijs gewonnen voor de artistieke kwaliteit van zijn film 'Le
a ioine et le poisson' ('De monnik en de vis'). Eerder dit jaar
erd de film al genomineerd voor een Oscar, de hoogste Ameri-
lanse filmonderscheiding. De Wit (1953) woont sinds 1980 in
onden waar hij werkt als freelance animator (vooral voor recla-
- ïefilms) en regisseur van commercials. Dit is zijn eerste onaf-
j ankelijke film.
Topactrices luiden met 'De GidsenLeids theaterseizoen uit
Ondermaatse
interviewer:
footeboom grof
en kribbig
recensie susanne lammers
:ht Literair: Cees Nooteboom in
ik met Arjan Berben. Gezien: 8/6,
ciëteit De Burcht, Leiden.
es Nooteboom was een
misnoegd gisteravond,
viel het niveau van het inter-
ook niet mee. Arjan Ber-
i stelde nogal wat vragen die
loteboom deden twijfelen
n de geestelijke vermogens
de interviewer. Zijn vragen
liren ook niet altijd even pre-
.ïs geformuleerd. Nogal afwij-
md dus van de heldere, ele-
ïte stijl die Nooteboom zelf
iteert.
Aanvankelijk onderging hij
i ondervraging welwillend,
werd echter allengs kribbiger
uiteindelijk grof. Nooteboom
I graag voorzetjes tot het ver-
len van mooie verhalen, zo
iek bij het publieksrondje,
nt dan is hij op zijn best.
'as toen het publiek aan de
urt kwam, pakte de reiziger
:h nog even de meegebrachte
i met cadeautjes uit. Aan de
le kwamen onder meer het
dain voor het genre 'reisver-
len', zijn veranderde kijk op
iderland, de esthetiek en de
vaarlijke kanten van c.q de te-
nslagen bij het reizen. Gevan
genomen worden in Afrika,
voorbeeld, omdat je niet tij
van je fiets afstapt als het
latshoofd passeert.
De interviewer werd soms
n beetje flauw misverstaan,
antwoordde Nooteboom op:
loe reist u?" met „Niet te
ard." In elk geval werd duide-
dat iemand die reisverhalen
hrijft, al dan niet voor de
'enue, niet slechts oog voorde
thetische kanten van de we
id heeft.
de observatie dat Noote-
Om zich vaak bevond op
ekken waar 'het' gebeurde,
als in Berlijn in 1961 en 1989,
data van 'de muur', reageert
met: „Als je maar genoeg be-
eegt, kom je wel ergens waar
ts gebeurt."
Waarom de val van de muur
ingrijpend was, wilde Berben
en weten. Nooteboom ver-
:et hem een „lichtelijk gebrek
historisch besef' en het
vam niet meer goed tussen
De Amsterdamse kunsthan
del Van Rossum Co heeft
een collectie van 45 etsen
van Rembrandt aangekocht.
De collectie is afkomstig van
een Nederlandse particuliere
verzamelaar en werd aange
boden door de Voorschoten-
se kunsthandelaar T. Lauren-
tius. De etsen zullen worden
voorzien van onderzoeksrap
porten van de Foundation
for Paper Research, waarna
ze worden geleased aan het
'Een gids weet altijd wel
een weg, al doen haar voe
ten zeer. Een gids bereikt
altijd haar doel, al valt ze er
bij neer.' Maar liefst 21
topactrices Are Go! Net als
de Thunderbirds worden
de als padvindsters uitge
doste dames vanuit alle
hoeken en gaten in het
theater gelanceerd als sei
zoensuitsmijter. 'De Gid
sen' heet de situatie-kome
die die Edward Montie
schreef in nauwe samen
werking met initiator, re
gisseur en mede-produ
cent Viktor van Swaay. Op
donderdag 29 en vrijdag 30
juni is het spektakel te zien
in de Leidse Schouwburg.
leiden hans kottmann
Van Swaay kreeg het ja-woord
van onder anderen Nelly Frijda,
Elsje de Wijn, Heddy Lester, Yo-
ka Berretty, Liz Snoyink, Doris
Baaten, Moniek Kramer en Het
ty Blok, met haar 75 jaar de
oudste van het gezelschap. Van
Swaay (37) spreekt na de eerste
voorstellingen over 'een intens
goed gevoel' en 'een heerlijk
feestje'.
Edward Montie schreef eer
der een voorstelling waarin tien
mannen alle vrouwenrollen
speelden. Een aantal actrices
die kwamen kijken beklaagde
zich over deze gemiste kans in
theaterland, waar volgens hen
toch al zo weinig goede vrou
wenrollen te vergeven zijn. Van
Swaay: „Ik riep toen impulsief:
we doen een stuk voor 21 actri
ces, ik heb iets met getallen, en
het moeten padvinders zijn."
Honorarium
Het verhaal in een neftedop:
drie akela's verliezen tijdens een
zomerkamp in 1972 hun greep
op een groep van 16 weerbarsti
ge padvindsters. De zaak dreigt
volledig te ontsporen. Of slaagt
'Het geheim verbond der mar
telaressen voor de natuur' erin
de chaos te bezweren?
Van Swaay maakte dankbaar
Net als de Thunderbirds worden de als padvinders uitgedoste dames vanuit alle hoeken en gaten in het theater gelanceerd.
gebruik van de spontane advie
zen en suggesties van zijn actri
ces, die voor deze speciale gele
genheid vrijwillig inleverden op
zowel honorarium als vakantie
dagen. „Zo kwam Yvonne van
den Hurk (onder meer bekend
uit 'Pleidooi', red.) bij voorbeeld
gelijk met een Brabants accent
aandragen, terwijl Wivineke van
Groningen zelfs naar haar tand
arts is geweest om een buiten-
bpord-beiigel op maat te laten
maken."
„We hebben drie weken gere
peteerd. Er is een heel bijzonde
re, natuurlijke solidariteit ont
staan. Niet alleen om hun kun
nen en hun talent, maar vooral
vanwege hun sportieve instel
ling heb ik hun gevraagd. We
hebben geprobeerd een goeie
komedie te maken en de klucht
te omzeilen. Natuurlijk hebben
we de personages iets scherper
uitvergroot. Ze zijn leuk, on
danks zichzelf, door de situatie
waarin ze terechtkomen en
daarbij zitten ook enkele ont
roerende taferelen.
„Het gaat daarnaast ook over
wat er bijvoorbeeld gebeurt
wanneer je al dan niet als groep
je kritische zin verliest. Iedereen
is terug gaan graven in z n
jeugdherinneringen. Ik heb zelf
ooit een jaar bij de welpen geze
ten. Ik was bepaald niet de han
digste en kreeg dat pakje dus
ook niet. Toen bleef ik weg om
naar 'Ja zuster, nee zuster' te
kijken. Daar loopt dus het lijntje
naar Hetty Blok terug."
Smaak
De tandem Montie-Van Swaay
heeft de smaak te pakken. Ko
mend seizoen speelt Jeróme
Reehuis de nieuwe monoloog
'De Meester', terwijl Elsje de
Wijn op herhaling gaat met 'De
Juf. „Verder werken we aan de
musical 'Vriendschap' en de ko
medie 'Holland-Bélgië: oorlog'.
Dat moet een groot project wor
den met 22 Vlaamse en Ne
derlandse acteurs, de seizoens
uitsmijter tegen de zomer '97.
Daar kan men zich dus alvast
op verheugen. In Nederland
wordt genoeg oorspronkelijk to
neel geschreven, maar men
moeten het ook aandurven te
produceren. Ik heb het dankba
re geluk gehad dat ik me ge
steund weet door producer Jac
ques Senf."
foto gastei van koeleman
geerts, Sylvia Alberts, Doris
Baaten, Yoka Berretty, Nettie
Blanken, Hetty Blok, Margo
Dames, Renee Fokker, Nelly
Freijda, Wivineke van Gronin
gen, Marloes van den Heuvel,
Hetty Heyting, Yvonne van den
Hurk, Trudy de Jong, Debbie
Korper, Moniek Kramer, Hed
dy Lester, Babette Mulder, Er
na Sassen, Liz Snoyink en Elsje
de Wijn. Regie: Viktor van
Swaay. Kostuumontwerp: Ser
ge Henri Valcke. Liedteksten
en muziek: Hetty Heyting. De
corontwerp: Paul Gallis. Te
zien: 29/6 en 30/6, schouw
burg, Leiden.
Populairste band van IJsland speelt zondag in het LVC
leiden jan.van der plas
's Zomers wordt het er nauwe
lijks warmer dan tien graden, er
wonen maar 275.000 mensen
en de alcohol is er schreeuwend
ciuur. Toch kent IJsland een flo
rerende popscene. Zangeres
Björk is inmiddels een wereld
ster, maar de populairste band
op het eiland zelf is Jet Black
Joe. Zondagavond speelt de
groep-in het LVC.
Een toernee van het jeugdige
vijftal Jet Black Joe heeft ver
dacht veel weg van een school
reisje. 's Ochtends al aan het
bier en de hele. dag sterke ver
halen over meisjes, koffieshops
en drank. „We mogen een hele
week door Amsterdam struinen
op kosten van de platenmaat
schappij, en we mogen nog op
treden ook!", glundert zanger
Pall Rosinkrans (24). Trots ver
telt hij over de meisjes die giste
ren na het optreden meegingen
naar de hotelkamer. „Groupies
in het buitenland, dat is toch
wel het einde."
Drummer Jon Arnarson (20)
is vooral geïnteresseerd in het
bier. Gewaardeerde merken als
Hoegaarden en Koninck wor
den door drummer Jon Ar
narson afgekeurd als respectie
velijk 'te zoet' en 'mmwah'.
„Nee,. Heineken is het lekkerst.
Dat kun je de hele dag drinken
zonder ladderzat te worden."
Geen schoolreisje zonder
klein leed. Zoals de beroving in
hartje Amsterdam, de vorige
keer dat de groep in Nederland
was, die de groepskas 75 gulden
lichter maakte. Nog diezelfde
avond schreef de band er een
Een toernee van het jeugdige vijftal Jet Black Joe heeft verdacht veel weg van een schoolreisje. fojo pr
nieuw nummer over: 'Shoot
The Duck Down In Amster
dam'. Pall: „Dat is de enige ma
nier waarop we wraak kunnen
nemen. Ik hoop dat het een hit
wordt, zodat die kerel het de he
le dag moet horen dat hij ons
ooit heeft beroofd. De lui!"
Maximale inzet
Toetsenist/gitarist Gunnar
Ragnarsson (25) is het muzikale
brein van de band en het meest
geneigd het bier te laten staan
om te vertellen over de muziek.
„We zijn vooral beïnvloed door
de klassieke rockbands uit de
jaren zeventig: Deep Purple,
Pink Floyd en Uriah Heep. Ik
ken ze uit mijn vaders platen
kast. Als kind stond ik voor de
spiegel te playbacken op die
muziek. Maar we hebben aan
dat geluid wel een heel eigen
draai gegeven. Onze songs heb
ben bijvoorbeeld nauwelijks gi
taarsolo's en we klinken ook
veel harder."
Hij en Pall waren in 1991 de
genen die op een zolderkamer
woeste plannen smeedden over
een band die de wereld zou
gaan veroveren. „Het vinden
van de goede muzikanten was
het moeilijkst. We eisten een
maximale inzet: banen en
vriendinnen moesten aan de
kant. Werken kun je ook nog als
je veertig bent. Het is wel een ri
sico maar veel erger is op je
veertigste te moeten zeggen dat
je de kans hebt gehad maar het
nooit hebt geprobeerd."
Topband
De doorbraak kwam al snel.
Van het debuutalbum werden
in 1993 maar liefst achtduizend
exemplaren verkocht. „Dat is
het equivalent van acht miljoen
platen in de VS," rekent Pall
voor.
„Sindsdien zijn we de top
band van IJsland. Als we ergens
optreden spelen er zich idiote
taferelen af, met flauwvallende
meisjes en zo. Dankzij Björk
hebben we de kans nu ook in
het buitenland door te breken.
Door haar weet de muziekwe
reld dat IJsland bestaat en dat er
goede muziek vandaan komt."
Typisch IJslands is de muziek
van de groep niet, vertelt Gun
nar. „Rockmuziek is een inter
nationale taal die vrijwel alle
jongeren verstaan, waar ze ook
wonen. De omgeving leidt
hoogstens tot accentverschillen.
Het is bij ons bijvoorbeeld ne
gen maanden per jaar winter,
dan schrijf je geen vrolijke me
lodieën."
Net als de Vlamingen zijn IJs-
landers trots op hun taal. De re
gering doet haar best deze zui
ver te houden en weert zorgvul
dig alle importwoorden uit het
woordenboek. Een groep die in
het Engels zingt wordt met ar
gusogen bekeken, vertelt tekst
schrijver Pall Rosinkrans. „In al
le recensies werden we daarop
aangevallen. Maar \yij willen
onze muziek ook buiten IJsland
kunnen spelen, want het is
maar een klein land. In Neder
land hoeven we echt niet aan te
komen met liedjes in onze ei
gen taal. Dat vinden jullie niet
om aan te horen, net zoals Ne
derlandstalige rock in mijn oren
bezopen klinkt. Engels is dff taal
van de popmuziek, dat is nu
eenmaal zo."
werken van Britten, Stravinsky en Bern
stein, o.l.v. Gilles Michels, en 'Das klagen
de Lied' van Mahler, m.m v Djoke Wink
ler Prins, sopraan, Myra Kroese. alt, Alex
Vermeulen, tgnor, Matthijs Mesdag, bas,
dirigent René Gulikers Gehoord 8/6, Pie
terskerk. Leiden.
Alles was spectaculair, grools en
meeslepend: een bijzonder pro
gramma met als hoogtepunt
'Das klagende Lied' van Mahler,
een cantate in drie delen voor
sopraan, alt, tenor en bariton
solo; een zee van flakkerende
waxinelichtjes, een woud van
universitaire hoogwaardig
heidsbekleders op de voorste
rijen van de afgeladen Pieters
kerk, een koor en orkest in
zwart-wit. Waarom alles zo
feestelijk? Dit concert maakt
deel uit van de lustrumweek
van de Rijksuniversiteit, boven
dien neemt het orkest afscheid
van zijn dirigent René Gulikers.
Op alle fronten was de avond
goed: een prachtig homogeen
koor, met opvallend zuivere ijle
sopranen, een stevige heldere
altsectie, zeer enthousiaste te
noren en bassen, die een enkele
keer zich te buiten gingen aan
hun eigen schallend stemge
luid.
'Das klagende Lied' bestaat
oorspronkelijk uit de delen
Waldmarchen, der Spielmann
en Hochzeitsstück. Mahler
componeerde deze 'cantate'
(volgens Kloppenburg) op
18-jarige leeftijd maar schrapte
al gauw het eerste deel, het eni
ge waar de bariton een rol in
speelt. Mahler gebruikt hier net
als zijn leermeester Bruckner
oermotieven en zoekt zo aan
knoping bij de volksmuziek van
Oostenrijk en Bohemen, militai
re fanfares.
Indrukwekkend mooi zong
Collegium Musicum dit nostal
gisch droeve lied vol loodzware
romantiek en diepe treurnis.
Niet beter dan door deze prille
stemmen kon deze ballade wor
den vertolkt.
Juist die vaak transparante
klank van de sopranen, de hef
tigheid van de (zeg maar) jon
gens, de kloekheid van de alten,
gaven zo indringend de sfeer
weer van 'die Leiden des jungen
Werthcrs' of iets wat daar op
lijkt. Striemende fortissiomo
uitbarstende frasen door het
hele plenum als 'O Leide, I.eide,
Weh!' waren ëven overtuigend
als deerniswekkend gefluisterde
woorden.
Samen met het orkest zorgde
Collegium Musicum voor een
gedenkwaardige avond. Dood
zonde voor CM dat René Guli
kers opstapt. Een zeer bevlogen
'heer Prikkebeen' die de meest
kleurrijke vlinders in zijn net en
op ons netvlies toverde.
Bariton Matthijs Mesdag en
tenor Alex Vermeulen kleurden
voorbeeldig met elkaar, méér
dan de overigens spectaculair
zingende sopraan met de innig
intieme klank van de alt Myra
Kroeze. De drie kleine maar ze
ker niet geringe, ook fantastisch
gezongen a capella-werken voor
de pauze vormden een boeien
de opmaat voor deze schitte
rende uitvoering.
IOSCOPEN
ilDEN
DO 1,2, 3, 4 en STUDIO tel: 071-
Ï4130/133210, Steenstraat 39.
D01
Bad Boys 16 jr., do 20.00, verder
dag. 18.45, 21.15; vrza zo wo ook
14.15
101 Dalmatiërs al., vr za zo wo
14.30.
LID0 2
Pret-a-Porter al., do 20.00, verder
18.45,21.15.
DO 3
Richie Rich al vr za zo wo 14 30.
Nostradamus 16 jr., do 20.00; ver
der dag. 19.00,21.15
DO 4
Forrest Gump al., do 20.00; verder
dag. 20.45.
STUDIO
Jungle Book al., dag (beh. do)
18.45; vrza zo wo ook 14.30.
Rob Roy 12 jr., do 20.00; verder
dag. 20.45.
LUXOR tel: 071-121239, Stations
weg 19.
Outbreak 12 jr., do 20.00; verder
dag. 18.45. 21 30; zo ook 14.30.
TRIANON tel.- 071-123875, Bree-
straat 31.
Don Juant/m wo 19.30, 21 45.
Immortal Beloved t/m wo 19.30,
21.45.
KIJKHUIS tel: 071-142895, Vrou-
wen kerksteeg 10.
Nell t/m wo 19.30,21.45.
Lamerica t/m zo 20.00, 22.15.
Conquest of Paradise wo 20.00
ALPHEN AAN DEN RIJN
EUROCINEMA tel: 01720-20800,
Van Boetzelaerstraat 6.
Streetfighter 12 jr., dag. 18.45,
21.15;ma woook 13.45;maook
16.15.
Nell al., dag. 18.45,21.15; mawo
ook 13.45; ma ook 16.15.
Outbreak 12 jr., dag. 18.45, 21.30;
ma wo ook 13.45; ma ook 16.15.
Forrest Gump al., dag. 20.30.
101 Dalmatiërs al., dag 18.30;ma
wo 14.00; ma ook 16.15.
VOORSCHOTEN
KINDERBIOSCOOP CC tel: 071-
790698, Prinses Marijkelaan 4.
Blinky Bill, het koalabeertje al., Ne-
derl. gespr. ma di wo 14.00.
Kuifje en het Haaienmeer al., ma di
wo 15.30.
DEN HAAG
ASTA 1 tel: 070-3463500, Spui 27.
Don Juan al., dag. 13.15, 16.00,
18.45,21.30.
ASTA 2
Kiss of Death 16 jr.dag. 13.15,
16.00,18.45,21.30.
ASTA 3
Rob Roy 16 jr., dag. 13,15, 16.30,
20.30.
Legends of the Fall 12 jr.dag.
21.30.
BABYLON 1 tel. 070-3471656, naast
Centraal Station.
Pret-a-porter al., dag. 13.15,
16.00, 18.45,21.30.
BABYLON 2
Farinelli il Castrato 16 jr., dag.
13.15, 16.00, 18.45,21.30.
BABYLON 3
Forrest Gump 12 jr., dag. 20.30
De Tasjesdief a I., za t/m wo 13.15,
16.00.
METROPOLE 1 tel. 070-3456756,
Carnegielaan 15.
Rob Roy 16 jr., dag. 13.15, 17.00,
20.30
METROPOLE2
Nostradamus 12 jr., dag. 13.15,
16.00, 18.45.21.30
METROPOLE3
Outbreak 12 jr., dag. 16.00, 18.45,
21.30
Richie Rich al., t/m wo 13.16.
METROPOLE4
Boys on the Side 12 jr., dag. 16.00,
18.45,21.30.
101 Dalmatiërs al., t/m wo 13.15.
METROPOLE 5
Muriel's Wedding al dag. 21.30.
101 Dalmatians al., dag. 13.15,
16.00, 18.45.
MOVIEWORLD Kurhausweg 2. tel:
070-3515738, reserveren tel: 070-
3515778
Rob Roy 16 jr., dag. 13.10, 16.20,
18.25,21.20.
The Jungle Book al., dag. 13.30,
16.10, 18.35,21.00.
Don-Juan al., dag. 12.40, 15.00,
17.10, 19.30, 22.05.
Stargate 12 jr., dag. 13.50, 18.40.
Outbreak 12 jr., dag. 13.20, 16.00,
18.50,21.40.
Streetfighter 12 jr., dag. 14.10,
16.50, 19.20,21.55.
Malice 16 jr., dag. 21.15.
Kiss of Death 16 jr., dag. 12.30,
14.40, 17.00, 19.10, 21.45.
Muriel's Wedding al., dag. 14,00,
16.30, 19.00,21.30.
AfFair Play SI., dag. 16.25.
Richie Rich al., za zo 12.40,
15.00.
101 Dalmatiërs za zo 12.40,
14.50:
ODEON 1 tel. 070-
3462400/3462401. Herengracht
13.
Demon Knight 16 jr., dag. 16.00,
18.45,21.30.
101 Dalmatiërs al., wo 13.15.
ODEON 4 Riksbioscoop
Jurassic Park al., dag. 11.45,
14.15, 16.45, 19.15, 21.45.
HAAGS FILMHUIS tel: 070-
3656030, Spui 191.
GlenorGlenda 16 jr., dag. 19.30.
Ed Wood 16 jr., dag. 21.45.
Ludwig l881 16 jr., dag. 19.30.
El Jardin del Eden 16 jr dag.
21.45.
Trés Irmaos 16 jr., dag. 19.30
J'ai pas Sommeil 16 jr.dag
21.45.
