CDA vecht tegen vrijer drugbeleid
Finland wil Europese poort naar Rusland zijn
Feiten &Meningen
Bosnië-beleid
van Clinton
te kijk gezet
DONDERDAG 1 JUNI 1995
De penibele situatie waarin de VN-vredesmacht
in Bosnië-Hercegovina vorige week is terechtge
komen, heeft niet alleen de honderden gegijzelde
VN-soldaten, maar ook de Amerikaanse regering
in een buitengewoon lastig parket gebracht. Maar
de Amerikanen hebben dat volledig aan zichzelf
te wijten.
Het Bosnië-beleid van Bill Clinton is de afgelo
pen dagen weer eens op een pijnlijke wijze te kijk
gezet. De Amerikaanse president lijkt nu zelfs
noodgedwongen te moeten overgaan tot datgene
wat hij ten koste van alles heeft willen voorko
men: de inzet van Amerikaanse soldaten. En het is
goeddeels zijn eigen schuld.
Clinton dreef vorige week zijn wens om lucht
aanvallen op Servische stellingen uit te voeren
door, zonder daarbij uitvoerig overleg met de Eu
ropese NAVO-bondgenoten te voeren. En toen de
aanvallen onderweg waren bleken ook de VN-sol
daten niet tijdig op de hoogte, zodat zij zich niet
in veiligheid konden brengen.
De Amerikanen geven daarvan het VN-hoofd-
kwartier de schuld en de VN wijzen met de vinger
naar Washington. Het gevolg was een blamage
voor alle partijen, ook al door de Amerikaanse
misrekening dat de Serviërs met luchtaanvallen -
de enige actie waaraan de Amerikanen willen
meedoen - tot redelijkheid zijn te bombarderen.
Het wapen van de luchtaanvallen is nu voorlo
pig onbruikbaar geworden. De Serviërs hebben,
zoals oud-minister van buitenlandse zaken Larry
Eagleburger het afgelopen weekeinde zei, de
Amerikaanse bluf beantwoord. „Zo gebeurde het
ook in Vietnam. Daar dachten we ook dat de te
genstander ons niet zou durven uitdagen."
Het gevolg is dat de VS nu dichter dan ooit
staan voor de beslissing die zij juist krampachtig
hebben proberen te voorkomen: het zenden van
grondtroepen. Clinton heeft eerder beloofd 25.000
soldaten gereed te zullen houden om te helpen bij
de evacuatie, als de VN mochten besluiten zich
geheel uit Bosnië terug te trekken.
Maar hoe harder de Serviërs zich opstellen, hoe
groter de kans is dat de Fransen en Engelsen zich
willen terugtrekken, en hoe groter de kans dat
Amerikaanse soldaten moeten worden ingezet.
Nu de Serviërs ruim 350 VN-soldaten gegijzeld
houden, gaat het immers niet alleen om terug
trekking maar ook om de bevrijding van die gijze
laars.
Als dat niet goedschiks kan - via onderhandelin
gen - dan moet het maar kwaadschiks, vindt men
in Washington. Dat zou de rol van de Amerikanen
snel kunnen veranderen. Van hulpverleners wor
den zij dan strijders. Er wordt in Washington al
gepraat over commando-acties door Amerikaanse
mariniers om de gijzelaars te bevrijden.
Dat zou de Amerikanen - ook al is het onder het
mom van een hulpactie - meteen tot een van de
strijdende partijen maken. Maar daar is de Ameri
kaanse bevolking in grote meerderheid mordicus
tegen. Clinton zal er rekprjing mee moeten hou
den dat een militaire actie hem grote' politieke
schade kan berokkenen.
De Republikeinse oppositie (en dus Clintons te
genkandidaten voor de presidentsverkiezingen
van volgend jaar) heeft herhaaldelijk tot hardere
acties tegen de Serviërs opgeroepen. Dole pleit al
maanden voor meer luchtaanvallen op Servische
stellingen en voor beëindiging van het VN-wape-
nembargo tegen Bosnië.
Maar zodra Amerikaanse soldaten op de grond
betrokken raken in een conflict dat volgens de
meeste Amerikanen hun zaak niet is, zal die steun
voor Clintons aanpak razendsnel omslaan en
worden gebruikt als een middel om de toch al
wankele politieke positie van de president verder
te ondermijnen.
Dan wreekt zich op Clinton de jarenlange Ame
rikaanse afstandelijke houding in het Bosnische
conflict. De vroegere Amerikaanse ambassadeur
in Joegoslavië, Warren Zimmerman, zei zondag
dat de VS nu de prijs betalen voor het gebrek aan
internationaal leiderschap van zowel Clinton als
diens voorganger George Bush. ,,Voor een land
met een geschiedenis en de tradities van de VS
kan niet-betrokkenheid nooit een optie zijn", zei
hij. Clinton heeft de afgelopen jaren wel keer op
keer dreigende taal laten horen, maar het telkens
weer laten afweten. Dat kan uiteindelijk ook hem
nu duur te staan komen.
WASHINGTON HANS DE BRUIJN
CORRESPONDENT
'Dat drank meer ellende veroorzaakt dan hasj, betekent niet dat je hasj moet vrijgeven
Eigenlijk, zegt Van de Camp,
zou het CDA graag alle koffie
shops waar softdrugs over de
toonbank gaan willen sluiten.
Maar dat is geen haalbare kaart,
weet ook hij: „Het zou een
ramp zijn als de scholieren voor
hun hasj of weed weer naar de
duistere achterkamertjes moe
ten. In feite hebben we het over
een onoplosbaar probleem.
Maar in ieder geval moet het
huidige aantal koffieshops sterk
worden ingeperkt door betere
controle op overtreding van de
regels. Gelukkig gebeurt dat ook
steeds meer".
De liberale route - het gedeel
telijk vrijgeven van teelt en
groothandel van softdrugs - is
voor het CDA echter principieel
fout. Van de Camp: „Mevrouw
Sorgdrager (minister van justi
tie, red.) denkt dan aan een
soort vergunningenstelsel voor
nederwiet en het verbieden van
buitenlandse softdrugs. Boven
dien zou de nederwiet niet ge
ëxporteerd mogen worden. Ik
weet niet welke naïveteit hier
heeft toegeslagen, maai' het is
natuurlijk een illusie te denken
dat organisaties uit Lille of Keu
len hier dan niet meer komen
inkopen. Of dat je buitenlandse
hasj en marihuana zou kunnen
weren".
„Je kunt het politiek nooit
verkopen. En bovendien is juist
de kwaliteit van veel nederwiet
zo beangstigend dat je het ge
woon als harddrug kunt be
stempelen. De Jelfinek-kliniek
kreeg vroeger drie of vier soft-
drugverslaafden per jaar over de
vloer, nu zijn het er al drie tot
vier per week. En dat is slechts
het topje van de ijsberg".
- Ligt het dan niet meer in de
CDA-lijn om nederwiet aan te
merken als harddrug en dus de
verkoop van kleine hoeveelhe
den aan de kleine gebruiker ge
heel te verbieden?
Van de Camp: „Ik denk dat
we die kant inderdaad opmoe
ten. Je bent natuurlijk absurd
bezig als je de criteria voor wat
je onder softdrugs verstaat ver
der oprekt. Veel nederwiet is
bedreigender voor de gezond
heid dan bijvoorbeeld Libanese
of Marokkaanse hasj".
Belangrijk argument voor ver
dergaande liberalisering van het
drugbeleid is ook het hopeloze
karakter van de war on drugs.
Zelfs in Singapore waar de
doodstraf staat op handel in
drugs, stijgt het aantal gebrui
kers. Liberalisering zou overlast
en criminaliteit bovendien ge
weldig doen afnemen.
Van der Camp: „Geloof ik niet
in. Misschien dat de criminali
teit tijdelijk zou afnemen. Maar
criminelen zoeken zeer zeker
naar nieuwe wegen. De Ne-
wyorkse maffia zit ook in het
huisvuil".
- Maar wat heeft u de wets-
handhavers dan te bieden?
„Dat we vooralsnog willen
doorgaan met het huidige scala
aan maatregelen. En verder
houden we een fundamenteel
verschil van inzicht".
heroïne
Een ander gevoelig punt betreft
de plannen van verschillende
steden om heroïne te gaan ver
strekken aan groepen proble
matische junks. Verschillende
gemeenten gebruiken hiervoor
(mede) het argument dat zo de
overlast van junks teruggedron
gen kan worden.
Maar Van der Camp wijst die
redenering faliekant af: „We
hebben met gemeentebestuur
ders gesproken en begrijpen
hun problemen. Maar wij vin
den het immoreel een dertigja
rige junk als hopeloos te kwalifi
ceren door zijn verslaving te
gaan onderhouden. Het is
weliswaar de goedkoopste,
maar ook de meest inhumane
manier om overlast te beper:
ken. Het is ook een illusie om te
denken dat dan de overlast be
langrijk terug zou worden ge
drongen. Kijk maar naar de vrije
verstrekking in Zürich".
Minister Borst van volksge
zondheid heeft overigens al ge
zegd dat dergelijke projecten
nooit uit oogpunt van overlast-
bestrijding mogen worden op
gezet, maar alleen uit volksge
zondheidsoverwegingen. Dus
nooit en te nimmer vrije ver
strekking aan nog fitte twintig
jarige junks om het aantal au
tokraken terug te dringen.
Hooguit aan de 45-jarige junk
die lichamelijk zo verloederd is,
dat hij niet eens meer in staat is
kraakjes te zetten.
Van der Camp: „Ook tegen
die 45-jarige zeggen wij: geen
gratis heroïne, maar dwangop-
name. En proberen hem psy
chisch en lichamelijk toch weer
op de been te krijgen. Vrije ver
strekking bevestigt alleen de
verslaving. Neem het evange
lisch verslavingscentrum De
Hoop in Dordrecht. Daar wordt
gezegd: cold-turkey, zonder
hulpmiddelen afkicken, is het
beste".
Onder geen enkele voorwaar
de vrije verstrekking dus? Van
de Camp: „Er zijn slechts zeer
beperkte uitzonderingen denk
baar. Zoals verslaafden in de
stervensfase. Iedereen heeft
recht op een fatsoenlijk levens
einde".
DEN HAAG HARM HARKEMA
WIM STEVENHAGEN
Finland wil zijn nieuwe partners in de
EU graag wijzen op zijn unieke ligging.
Het wil de Europese poort naar Rus
land zijn. Koningin Beatrix brengt van
daag een staatsbezoek aan Finland.
Zonder Prins Claus. Zijn arts heeft hem
afgeraden het even kalm aan te doen.
De laatste tijd heeft hij het erg druk ge
had, onder meer met het staatsbezoek
aan Israël en de vele herdenkingen en
vieringen van het einde van de Tweede
Wereldoorlog.
Als Sleepy Sleepers leidden ze een ob
scuur bestaan, zelfs voor Finse begrip
pen. Maar ze werden op slag beroemd
toen filmregisseur Aki Kaurismaki de
rockbandin zijn woorden 'de slecht
ste ter wereld' tot Leningrad Cowboys
omdoopte. Hij mat hen een enorme,
naar voren staande zwarte kuif aan, gaf
hen overmaatse puntschoenen en cre
ëerde met de film 'Leningrad Cowboys
Go America' de legende hoe de band, af
komstig uit een uithoek van de Siberi
sche toendra, de wereld introk.
De grap ging een eigen leven leiden. Ge
kleed in pseudo-uniformen, overdadig
behangen met oude Sovjet-medailles,
traden de Leningrad Cowboys in '93 in
Helsinki voor 70.000 toeschouwers op
met niet minder dan het prestigieuze,
meer dan honderd man tellende koor
van het ooit gevreesde Rode Leger. Ze
zongen een krankzinnige mengelmoes
van Yellow Submarine en Delilah tot Een
kozak reed over de Doena en Kalinka.
Andere gezamenlijke concerten volgden
en voor dit jaar zijn ze volgeboekt.
Onlangs werd een eigen biermerk van de
Leningrad Cowboys ('Tsaar onder de
bieren') geïntroduceerd met een etiket in
de stijl van de beste Sovjet-kitsch en de
ze maand komt een wodka onder hun
naam op de markt. Het is een staaltje
Fins-Russische coöperatie, waar menige
zakenman jaloers op is. Terwijl in de af
gelopen drie jaar verscheidene westerse
joint-ventures met Rusland ter ziele gin
gen, bewezen de Cowboys dat de Fin
nen, eeuwig grenzend aan tsaren- en
commissarissenrijk, met hun buren kun
nen omgaan. Dat wil Finland de rest van
de EU graag vertellen.
Ook koningin Beatrix zal het tijdens haar
staatsbezoek deze week in het stadje
Lappeenranta vlakbij de Russische grens
horen: Finland wil de Europese poort
naar Rusland en in het bijzonder Sint
Petersburg zijn, waar een gigantische
markt van miljoenen mensen braakligt.
Voor vele Nederlandse transporteurs is
dat al geen geheim meer.
De Scandinavische route naar Rusland is
in tijd gemeten flink bekort sinds de
grenzen met Zweden en Finland na hun
toetreding tot de EU op 1 januari dit jaar
wegvielen. Nederlandse vrachtwagens
komen nu al bij de Finse grensovergan
gen naar Rusland op de derde plaats na
Russische en Finse. Ze nemen de onver
mijdelijke veerboten voor lief als ze de
lange wachttijden kunnen vermijden
aan de grenzen van de 'zuidelijke' route
via Polen, Litouwen, Letland en Estland.
„Wij wonen hier op tweehonderd kilo
meter van de Nevski Prospekt in Sint Pe
tersburg", zegt burgemeester Markku
Andersson van Lappeenranta. Onlangs
lokte hij de eerste Russische bank naar
Lappeenranta. „De eerste plek in de hele
wereld buiten Rusland waar je roebels
kunt wisselen. Iedereen vond het een
idioot idee, maar dit soort idiote ideeën
moetje hebben", zegt hij, „Leningrad-
Cowboys-ideeën." In april opende hij
een directe vliegverbinding met Sint Pe
tersburg. Hij verwelkomde een Russisch
advocatenkantoor en hoopt nog een
Russisch consulaat in de wacht te sle
pen.
Maar Andersson wil vooral het westerse
zakenleven een uitvalsbasis naar Rus
land bieden. Zijn motto: Lappeenranta,
op een steenworp van de nieuwe markt,
biedt toch nog alle voordelen van het
Westen, de veiligheid van personen en
goederen voorop. „Elke ochtend vertrekt
een vrachtwagen met Reebok-, Nike- en
Adidas-schoenen vanuit hier naar Sint
Petersburg, maar alleen hier hebben ze
een veilige opslagplaats."
Lappeenranta, het nabijgelegen Imatra
en de havenstad Kotka slaan luid op de
Russische trom. Brussel helpt. Via het
T ranseuropese Netwerken-programma
is Europees geld vrijgemaakt voor een
betere Scandinavische route. Voor Fin
land betekent dat een autosnelweg (de
E18) van Turku in het westen, tegenover
Stockholm, via Helsinki naar de Russi
sche grens. Ook worden de spoorverbin
dingen Finland heeft als enig EU-land
dezelfde spoorbreedte als Rusland
uitgebreid.
Sommige Finnen vinden dat het wat veel
op 'Klondike', goudkoorts, lijkt. Het gaat
hen te snel. Toen na de ineenstorting
van de Sovjetunie de eerste Russen met
busladingen de grens overkwamen,
greep hen de angst voor de Russische
maffia om het hart. Overal ontstonden
'rode markten', waar verarmde Russen
wodka van onbestemde herkomst ver!
kochten en prostituées opdoken.
Nu de rijke Russen de arme in het stra
beeld zijn voorbijgestreefd, zijn er and J
re horrorverhalen. Zoals over dat nieuL
appartementencomplex, ten noorden
van Helsinki, waaruit in één nacht alle
net geïnstalleerdekeukenapparatuur
verdween. Iedereen denkt te weten
waarheen. Of over die dure camping, F
Russen a contant opkochten. Of over
Mercedessen die Russen uit hun achte
zak betaalden. De Finnen zelf maaktei B
de bierrally tot een begrip. Omdat ze g
makkelijk een visum krijgen, wippen z i
over de Russische grens om goedkoop r
drank in te slaan.
De douanebeambten in Nuijamaa, ev<e
buiten Lappeenranta, slaan met bewoj g
derenswaardige kalmte het dagelijks tLf
nemende grensverkeer gade. Vorig jaa ti
kregen ze er dertig mensen bij, dit jaat d
komt nog eens hetzelfde aantal. Ze inj v
vesteren driftig in nieuwe apparatuur,
zoals in een voor de EU unieke röntgej
hal, waar binnen drie tot vijf minuten L p
lading van een vrachtwagen kan wordl e
geïnspecteerd. Via een zojuist in Finla
ontwikkelde chip, de Teletrack, zien z(
binnenkort op de computer, waar zich
(gestolen) auto's en vrachtauto's bevit
den. Ook de Russische douane inves
teert, zegt de chef van de Finse douani
in Nuijamaa. „Het is eigenlijk de enige
organisatie in Rusland die werkelijk ge jg
voor de regering inzamelt. Ze hebben
berekend dat ze elke geïnvesteerde rot
bel 23 keer terugkrijgen."
HELSINKIALY KNOL
CORRESPONDENT
Binnenkort zal het kabinet de met enige tam-tam aangekondigde drugnota publiceren. Menigeen verwacht dat daarin voorzichtige stapjes naar
een verdergaande liberalisering van het drugbeleid, zoals gratis heroïne voor langdurig verslaafden en het nog verder vrijgeven van softdrugs. Eén
partij zal het kabinet vierkant op zijn weg vinden: het CDA. In een eigen drugnotitie trapten de christen-democraten onlangs hard op de rem. „Uit
onze christelijk-humanistische visie komt voort dat drugverslaving slecht is voor de mens en dus bestreden moet worden. Alcoholverslaving vormt
een groter probleem dan softdrugsverslaving, jazeker. Maar dat drank meer ellende veroorzaakt dan softdrugs, betekent niet datje dus ook de soft
drugs moet vrijgeven. Dat is de omgekeerde redenering", zegt CDA-woordvoerder Wim van de Camp.
,,y
Drugellende in Amsterdam: al 's morgens in alle vroegte
hangt
een
junkie
doelloos rond op een metrostation.
ipetffificATieflJcMT op U6f VW P££ 1 Juni1
ACH m SCHIET JE PAAP MEE op...
/'hpr pppel ner ioFi'iwiwyieR /#i\
1 7 v& Aifc-nmeypAS én je zier in £én
1 C=========J O0GtOpKAG( Of gaASTINf^e^ejENj
'V V fcw UITejAVEpATKOON) WEL gjj
V-rv eUVWÉ- ?AUEN-
I ^-—.1
l/»3
1*I\WS
PE
JU l ^EÊ^ENS
.ar A\irrc\ we YJeEe wet L
_J—VTH >.rt£&gEN V/*N
1 AFUW6AT1&-
