Moskou en Tsjetsjenië
willen vredesoverleg
De formatie in België wordt een
subtiel schaakspel op vier borden
loop op spoedig akkoord
>ver Bosnië met Servië
Buitenland
Paus wijst Polen op christelijke waarden
Belastingdienst
Jacht op Duitse gangsters
met gijzelaar duurt voort
Duitse president ontneemt
ex-SS'er onderscheiding
Politie China pakt
dissidenten op
Veto van Jeltsin treft nieuwe kieswet parlement
INSDAG 23 ME11995
er
Dorlogsmisdadiger voor Britse rechter
onden Voor het eerst zal in Groot-Brittannië, volgend jaar,
en proces tegen een vermeende oorlogsmisdadiger worden ge-
iouden, heeft de krant Independent gisteren gemeld. De krant
loemde de in Polen geboren man niet bij naam, maar zei dat hij
luder is dan 80 en de Britse nationaliteit heeft. Met de nazi's
ou hij hebben deelgenomen aan massale executies van bur-
lamelijk joden, rond de stad Mir in Wit-Rusland.
)odelijke demonstratie in Karachi
arachi Leden van een militante Pakistaanse oppositiegroep
ijn gisteren, een spoor van geweld achter zich latend, door de
traten van Karachi getrokken en hebben vuurgevechten gele
erd met de politie. Zeker 23 mensen zijn gedood en 40 ver-
vond. De groep, waarvan de leden felle tegenstanders zijn van
iremier Benazir Bhutto, legde het openbare leven geheel lam
net een staking. De staking was bedoeld als protest tegen hard
lolitie-optreden.
leve
|en ^Niet meer praten met rebellen'
I^^olombo Praten met de rebellen is van onze kant van de baan.
%B§la hun eenzijdige verbreking van het bestand in april wacht
lun de vuurkracht van de regeringstroepen. Dat zei de president
Srilanka Chandrika Bandaranaike Kumaratunga gisteren op
Ie TV. De opstandelingen vechten voor een onafhankelijke staat
het noorden en oosten van het eiland. Rond 15.000 gezinnen
an Tamils in het noorden zijn op de vlucht geslagen voor artil-
xiebeschietingen van hun dorpen door het leger.
Kenault-directeur beschuldigd
arus» De huidige bestuursvoorzitter van Renault, Louis Sch-
veitzer, is gisteren in verband met het Franse bloedschandaal
ifficieel beschuldigd van medeplichtigheid aan vergiftiging. Sch-
stafchef van de toenmalige premier Laurant Fabius,
oen Franse bloedbanken midden jaren '80 bloed verstrekten
aarvan bekend was dat het met HIV was besmet. Meer dan
200 hemofiliepatiënten zijn daardoor besmet met het AIDS-vi-
is; ruim 400 van hen zijn overleden.
Jean Tiberi burgemeester van Parijs
'arus Loco-burgemeester Jean Tiberi is de nieuwe Franse pre-
ident Jacques Chirac gisteren opgevolgd als burgemeester van
'arijs. De 60-jarige neo-gaullist had al eens de leiding over het
ir van dë Franse hoofdstad, toen Chirac in 1986-88 pre-
nier was onder president Francois Mitterrand.
Sank moet Tapie meubels teruggeven
'arus Een rechtbank in Parijs heeft de bank Crédit Lyonnais
ipdracht gegeven de voetbalbaas/zakenman/politicus Bernard
Tapie zijn in beslaggenomen meubelen en schilderijen terug te
;even. Crédit Lyonnais had vorig jaar antieke meubelen en
ichilderijen uit Tapies 'stadskasteel' in Parijs laten weghalen. De
>ank had ongeveer 400 miljoen gulden van hem te goed.
Levenreddende operatie in de lucht
onden Twee Britse artsen, die van Hongkong naar huis terug-
logen, hebben gisteren aan boord van een Boeing 747 van Bri-
ish Airways met behulp van een klerenhanger, een pleister, in
:ognac gesteriliseerd bestek en een fles mineraalwater een
Noodoperatie uitgevoerd waarmee ze het leven van een 39-jarige
nedepassagiere hebben gered. De Britse krant Today meldde
at Paula Dixon te kampen had met een ingeklapte long.
iRAJEVO-ZAGREB-LONDEN Rtr-DPA
e internationale contactgroep
lor Bosnië van de grote mo-
indheden hoopt in de komen-
paar dagen een akkoord met
irvië te sluiten over erkenning
an Bosnië door Belgrado in ruil
Dor verlichting van VN-sanc-
es. Zo'n overeenkomst zou de
ans vergroten op een einde
de oorlog in Bosnië. De lei-
er van de Bosnische Serviërs,
aradzic verklaarde zich giste-
;n fel tegen erkenning.
Bekrachtiging van een ak-
oord door de contactgroep-
inden zou volgende week kun-
plaatshebben in Nederland,
ls hun ministers van buiten-
indse zaken toch in Noordwijk
ijeenkomen voor een NAVÓ-
ïrgadering. De groep bestaat
it de VS, Rusland, Groot-Brit-
nnië, Frankrijken Duitsland.
De tijd voor een doorbraak
Iringt, omdat de partijen blij-
en vechten. En de Bosnische
erviërs tarten de VN-troepen
teeds meer. Dit tot groeiende
rs
Algemeen Nederlands f
Plaats en tijd zijn nog onbekend
Niemand weet wie, wanneer en met wie wil praten
maar achter de schermen wordt druk gezocht naar een
mogelijkheid om de oorlog in Tsjetsjenië te beëindigen.
Dat bleek gisteravond uit de verwarrende stroom mel
dingen uit de Russische hoofdstad Moskou, de opstandi
ge deelrepubliek Tsjetsjenië en uit de Oostenrijkse
hoofdstad Wenen.
moskou hans hoogenduk
correspondent
De Tsjetsjeense leider Doedajev
liet via Wenen een eerste vre
desduif los: hij was bereid met
Moskou te praten en wel onder
auspiciën van de Organisatie
voor Veiligheid en Samenwer
king in Europa, de OVSE.
,,De fungerend voorzitter van
de OVSE heeft officieel voorge
steld gesprekken te laten begin
nen tussen alle betrokken par
tijen om een vreedzame oplos
sing van het conflict te berei
ken. Alle partijen hebben deze
uitnodiging aanvaard", deelde
in Wenen de OVSE-woordvoer-
ster mee. Zij voegde daaraan
toe dat de gesprekken op 25
mei zouden beginnen. Dit werd
later in Moskou bevestigd.
De Russen hebben steeds
duidelijk gemaakt dat zij alleen
met de Tsjetsjenen willen pra
ten indien dezen de wapens
neerleggen. De Tsjetsjeense lei
der Doedajev liet gisteren ech
ter weten dat hij pas wil praten
indien de Russische troepen
zich hebben teruggetrokken.
Tegelijkertijd deelde hij mee
een eigen vredesinitiatief voor
te bereiden. Details waren nog
niet beschikbaar, aldus zijn
woordvoerder.
Intussen gaan de gevechten
in Tsjetsjenië in alle hevigheid
door. Russisch troepen probe
ren het platteland in het zuiden
en de toegangswegen tot de
deels nauwelijks toegankelijke
berggebieden onder controle te
krijgen. Daarna willen ze de
Tsjetsjeense strijders die in de
bergen een guerrilla voorberei
den, aanpakken.
Volgens het persbureau Inter
fax zijn sinds het aflopen van
het eenzijdige Russische be
stand eerder deze maand, aan
irritatie van de landen met sol
daten in de VN-vredesmacht.
Gisteren haalden de Serviërs bij
Sarajevo onder de ogen van de
blauwhelmen weer twee stuk
ken geschut uit een door de VN
bewaakt depot. De VS hebben
opgeroepen tot luchtaanvallen
om de Serviërs te straffen, maar
Karadzic waarschuwde zaterdag
al dat dan blauwhelmen wor
den gegijzeld. In Sarajevo vielen
gisteren vier doden, drie door
sluipschutters en een door een
granaatinslag.
Functionarissen van de VN-
vluchtelingenorganisatie UNH-
CR hebben gemeld dat duizen
den Sérviërs uit Kroatië door
het noorden van Bosnië trekken
om gebieden te vermijden die
in handen van het Kroatische
regeringsleger zijn. De vluchte
lingen zijn op weg naar Servisch
gebied in het uiterste oosten
van Kroatië. De UNHCR zei dat
er al 2.500 vluchtelingen op hun
bestemming in Oost-Kroatië
waren aangekomen.
CVP houdt de socialisten nog even aan het lijntje
brussel peter de vries
correspondent
De Vlaamse christen-democraten hebben
gisteren een voorzichtige voorkeur uitge
sproken voor de socialisten als regerings
partner, maar hebben daarbij de deur
naar een coalitie met de liberalen open
gehouden. De tactische openingszet in het
Belgische formatieschaakspel volgde op
de verrassende verkiezingsuitslag van zon
dag. Daarbij hield de zittende rooms-rode
regering goed stand, ondanks lichte winst
voor liberalen en extreem-rechts.
Premier Dehaene bood gisteren het ont
slag van zijn regering aan bij koning Al-
bert. De Belgische vorst begon daarna met
consultaties. Verwacht wordt dat binnen
kort Dehaene of een andere christen-de
mocraat zal worden belast met de forma
tie-opdracht. Bij het verlaten van het pa
leis verklaarde premier Dehaene doodleuk
„een vol programma te hebben: ik moet
m'n tuin op orde brengen, m'n zoon gaat
trouwen en zaterdag is de finale van het
bekervoetbal".
De Waalse en Vlaamse socialisten en de
Waalse christen-democraten hebben zich
inmiddels openlijk uitgesproken voor
voortzetting van de huidige rooms-rode
coalitie. Dehaene's CVP heeft, als grootste
partij van België, echter de regie van het
politieke spel in handen en laat zich voor
lopig hiet in de kaart kijken. Politieke
waarnemers rekenen vrijwel allen op een
tweede centrum-links kabinet-Dehaene.
De afhoudende CVP-tactiek wordt ver
klaard uit vrees dat de socialisten niet wil
len praten over ingrepen in de sociale ze
kerheid.
CVP-voorzitter Van Hecke zei gisteren
veel programmatische obstakels te ver
wachten en dat coalitiepartners zich maar
moeten schikken naar het CVP-beleid.
Van Hecke liet daarnaast doorschemeren
dat de liberale VLD alleen als regerings
partner in aanmerking komt als ze de ra
dicale voorzitter Verhofstadt aan de kant
schuift en programmatisch inbindt. Hoe
wel het binnen de VLD enigszins rommelt,
schoof zijn partij Verhofstadt als onder
handelaar naar voren.
De nationale formatie kan even gaan
duren, omdat tegelijkertijd wordt onder
handeld over coalities in de deelstaten
Vlaanderen en Wallonië en in het Brussels
hoofdstedelijk gewest. Die besprekingen
hebben officiéél niets met elkaar te ma
ken. Maar in de praktijk volgen de partijen
eikaars verrichtingen met argusogen,
waardoor de formatie een subtiel schaak
spel op vier borden wordt. De Vlaamse So
cialistische Partij, de onverwachte win
naar van de verkiezingen, wil bijvoorbeeld
alleen in de landelijke coalitie gaan zitten
als ze ook een plaats krijgt in de Vlaamse
deelregering. Een eerste aanwijzing van de
CVP-voorkeur kwam gisteren na een ver
gadering van het partijbestuur: de Vlaam
se CVP-premier Van den Brande kreeg op
dracht eerst met de socialisten te gaan
praten over de Vlaamse deelregering. In
de deelstaat bezet rooms-rood precies de
helft van de zetels en heeft centrum-rechts
een nipte meerderheid. SP en CVP in
Vlaanderen liggen enorm met elkaar over
hoop over het mestbeleid.
In Wallonië praat .voorzitter Busquin
van de oppermachtige Parti Socialiste
vandaag met de andere partijen, behalve
het extreem-rechtse Front National. Her
stel van de coalitie tussen PS en christen
democraten lijkt daar de eerste keus. In
het Brussels gewest is een 'paarse' coalitie
van Franstalige liberalen en socialisten en
een mengelmoes van Vlaamse partijen
vrijwel onvermijdelijk.
Belastingvrije dagen
Op donderdag 25 mei (Hemelvaartsdag)
en vrijdag 26 mei aanstaande zijn alle kantoren
van de Belastingdienst gesloten. Ook de Belas-
tingTelefoon is op deze dagen niet te bereiken.
Vanaf maandag 29 mei zijn onze
kantoren weer geopend. Dit geldt ook voor de
BelastingTelefoon voor ondernemers
(06-0443), de BelastingTelefoon voor particu
lieren (06-0543) en de BelastingTelefoon
Douane (06-0143). De BelastingTelefo
u gratis tijdens kantooruren bellen.
x kunt
Tsjetsjeense kant i
soldaten gedood. Over Russi
sche verliezen zijn geen gege
vens bekend. De Russische mi
nister van defensie Gratsjov
kondigde op 13 mei aan dat zijn
troepen door zullen vechten tot
de Tsjetsjenen zich onvoor
waardelijk overgeven.
Sinds de Russen medio de
cember vorig jaar het land bin
nenvielen, zijn volgens officiële
Russische bronnen meer dan
370.000 Tsjetsjenen uit hun
land gevlucht. De meesten zijn
naar buurstaten getrokken,
waar ze vaak onder erbarmelij
ke omstandigheden proberen te
overleven. De strijd in Tsjetsje
nië heeft inmiddels vele duizen
den civiele en militaire slachtof
fers geëist.
skoczow »DPA-AFP-Rtr
Paus Johannes Paulus heeft gis
teren zijn Poolse landgenoten
opgeroepen de christelijke
waarden in ere te houden. Ver
der hekelde hij de discriminatie
van christenen in zijn vader
land.
Onder het mom van ver
draagzaamheid wordt de kerk
aangevallen en worden heilige
waarden die het fundament van
de Poolse natie vormen, bespot,
zei de paus in Skoczow in het
zuiden van Polen. Het was de
zesde maal dat Karol Wojtyla
sinds hij in 1978 tot paus werd
gekozen, zijn geboorteland be
zocht.
Hoewel 90 procent van de be
volking rooms-katholiek is, gaat
het kerkbezoek in Polen sterk
achteruit. De Polen lijken ge
noeg te krijgen van een kerk die
naar hun mening te veel in
vloed op de samenleving wil
hebben. Zo heeft de RK Kerk
zich fel tegen liberalisering van
de abortuswetgeving verzet.
Polen heeft behoefte aan
mensen met een geweten, zei
het hoofd van de RK Kerk tot de
250.000 aanwezigen. Hij vroeg
zijn landgenoten de fouten van
het verleden niet te vergeten. In
de naam van totalitaire ideolo
gieën werden deze eeuw miljoe
nen mensen gedwongen tegen
hun geweten in te handelen. De
tijd waarin de vrijheid van ge
weten werd onderdrukt, moet
voor immer een waarschuwing
zijn.
In Skoczow had de paus eer
der op de dag een gesprek van
een kwartier met vertegenwoor
digers van de kleine Lutherse
Kerk in Polen. In het grens-
plaatsje Zywiec toonde de paus
zich bezorgd over de stijgende
werkloosheid en verarming in
Polen. Tweederde van de gezin
nen leeft in armoede.
Voor zijn terugkeer naar Ro
me sprak de paus gisteren in
Bielsko Biala met de Poolse pre
sident Lech Walesa en met pre
mier Jozef Oleksy.
President Walesa begroet de paus
na afloop van de heilige mis in
Skoczow. FOTO REUTER
bonn peter van nuusenburg
correspondent
"De Duitse politie heeft kenne
lijk besloten de twee gang
sters die nog steeds met een
gegijzelde cipier op de vlucht
zijn, uit te putten.
Hoewel zij de twee misda
digers gisteravond op de hie
len zat, besloot de politie hen
het vuur niet na aan de sche
nen te leggen. Men raakte
daardoor het spoor van de
twee als zeer gevaarlijk be
schreven gangsters, Strüdin-
ger en Finneisen, enige malen
bijster. Vanochtend bleek dat
de gangsters van vluchtwagen
gewisseld hadden. De Por
sche, waarmee ze hun vlucht
zijn begonnen, werd leeg aan
getroffen in Bad Eilsen. In de
ze omgeving moeten ze een
andere auto gestolen hebben.
Voor de terughoudendheid
is klaarblijkelijk gekozen om
het leven van de gijzelaar, een
36-jarige cipier, niet in gevaar
te brengen. Volgens onbeves
tigde berichten zouden de
gangsters hun slachtoffer een
springlading hebben omge
hangen die zij via een mecha
niekje tot ontploffing kunnen
brengen.
De tweede dag van het gij
zelingsdrama werd geken
merkt door het doelloze door
kruisen van de deelstaat Ne-
der-Saksen door de beide
misdadigers. Ze stopten een
keer o.a. om twee alarmpisto
len te kopen. Ze waren al in
het bezit van een zelf ge
maakt vuurwapen.
Via de autotelefoon hadden
Strüdinger en Finneisen, die
seropositief zijn, enkele keren
contact met de politie. Ze eis
ten dat deze de achtervolging
staakte. Als deze eis werd in
gewilligd, zouden zij hun gij
zelaar vrijlaten.
Finneisen belde gisteren
zelfs met het TV-station N-TV
en verklaarde dat hij en zijn
maat ondanks slaapgebrek
nog steeds fit waren. De gegij
zelde cipier zei dat hij 'goed
behandeld' werd en vroeg de
politie de achtervolging op te
geven.
De TV-zender is scherp ge
kritiseerd voor het uitzenden
van deze gesprekken. De poli
tie probeert, na slechte erva
ringen bij vorige gijzelings
drama's, de pers op een zo
groot mogelijke afstand te
houden.
Tijdens een persconferentie
gisteren in Hannover zei de
directeur van de gevangenis
in Geile, waar beide gangsters
langdurige gevangenisstraffen
uitzaten, dat hij in december
door een andere gevangene
op de hoogte was gebracht
van de gijzelplannen van
Strüdinger. Diens cel was al
leen dit jaar al negen keer
doorzocht, maar er was niets
'belastends' gevonden, üok
de cel van Finneisen was en
kele keren, zonder resultaat,
uitgekamd.
N NUUSENBURG
CORRESPONDENT
De Duitse president Herzog
heeft de onlangs als SS-er ont
maskerde rector van de Techni
sche Hogeschool in Aken een
van de hoogste onderscheidin
gen van de Bondsrepubliek, het
Bundesverdienstkreuz, afgeno-
Het is de tweede keer dat de
Duitse regering tot deze stap is
overgegaan. Wanneer de le
vensloop van dr. Hans Schwerte
(85) destijds bekend was ge
weest, was de onderscheiding
hem in 1983 niet verleend, al
dus de woordvoerder van Her
zog. Het besluit Schwerte het
Bundesverdienstkreuz af te ne
men, was al op 8 mei, de dag
van de Duitse overgave, geno
men, maar is pas gisteren be
kend gemaakt.
Schwerte was vorige maand
door de TV-rubriek Brandpunt
ontmaskerd als Hans-Emst Sch
neider, die als SS-officier had
gediend in de staf van SS-leider
Himmler en diens zetbaas in
Nederland, Rauter. In die laatste
hoedanigheid heeft Schneider
medische apparatuur van de
Leidse en Utrechtse universitei
ten in beslag genomen en naar
het concentratiekamp Dachau
gestuurd. De apparaten werden
daar gebruikt voor medische ex
perimenten op gevangenen.
Daarbij zijn honderden mensen
om het leven gekomen. Schnei
der heeft ontkend daarvan op
de hoogte te zijn geweest, hoe
wel zijn directe superieur Sie-
vers in 1947 in Neurenberg we
gens medeplichtigheid ter dood
werd veroordeeld.
Kort voor het einde van de
oorlog dook Schneider onder
om na de capitulatie weer als
Flans Schwerte op te duiken. Hij
maakte carrière als germanist
en werd in 1970 rector van de
TH in Aken. Schwerte werd ook
door de regering van de deel
staat Noordrijn-Westfalen inge
schakeld om de banden met de
academische wereld in België
en ons land aan te halen.
Herdenking studentenprotest nadert
peking yvonne van der heupen
correspondent
De politie in Peking heeft, ruim
twee weken voor de zesde her
denking van het bloedig neer
slaan van het studentenprotest
in 1989, zijn jaarlijks terugke
rende aimval op politieke tegen
standers ingezet. Minstens tien
dissidenten zijn opgepakt om te
voorkomen dat ze onrust zullen
stoken. Zes jaar geleden ge
bruikte het Chinese leger in de
nacht van 3 op 4 juni tanks bij
het beëindigen van wekenlange
demonstraties op het Plein van
de Hemelse Vrede. Daarbij zijn
honderden doden gevallen.
De veiligheidsmaatregelen in
de Chinese hoofdstad zijn, zoals
ieder jaar rond deze tijd, ver
scherpt. De videocamera's
waarmee de politie het enorme
Plein bewaakt, zijn gerepareerd.
De militaire politie heeft aange
kondigd de binnenstad in de
gaten te zullen houden vanuit
een zeppelin. Dissidenten heb
ben de wacht aangezegd gekre
gen binnen te blijven en geen
vergaderingen te houden. Som
migen is geadviseerd op kosten
van de Staat 'vakantie' te hou
den op het zuidelijk gelegen ei
land Flainan en pas eind juni te
rug te keren in Peking. Meer ar
restaties 'uit voorzorg' zijn te
verwachten.
Een van de drie activisten van
wie de aanhouding is bekend
geworden, is de dichter Huang
Xiang (45). Hij en zijn echtgeno
te Zhang Ling werden afgelopen
donderdag in alle vroegte van
hun bed gelicht. Huang is een
van de 45 vooraanstaande we
tenschappers, intellectuelen en
politieke strijders die vorige
week een gedurfd verzoek richt
ten aan partijleider Jiang Ze-
min. In het verzoekschrift eisen
zij onder meer de vrijlating van
iedereen die gevangen zit voor
zijn aandeel in de betogingen
voor democratie in 1989.
„We willen onze leiders ge
woon iets geven om over na te
denken. Volgens ons is de over
heid sinds 1989 namelijk min
der tolerant geworden tegen
over onafhankelijke denkers".
Waarschijnlijk vanwege de
'kwaliteit' van de onderteke
naars heeft de regering in te
genstelling tot eerdere verzoek
schriften geen scherpe veroor
deling uitgesproken.
De zesde herdenking van de
dramatische gebeurtenissen in
Peking bezorgt de nerveuze po
litieke leiders nog meer kopzor
gen dan anders, omdat de licha
melijke conditie van partijvete
raan Deng Xiaoping (90) voort
durend verslechtert. Hij lijkt elk
moment te kunnen overlijden.
MOSKOU HANS HOOGENDUK
CORRESPONDENT
De Russische president Boris
Jeltsin heeft vanochtend zijn ve
to uitgesproken over de nieuwe
kieswet, die het parlement, de
Doema, had aangenomen. In de
wet wordt de verdeelsleutel
voor de parlementszetels voor
de verkiezingen van december
geregeld. Het parlement wil dat
de helft van de 450 zetels vol
gens het districtenstelsel wordt
verdeeld en de rest via partijlijs
ten. Zo is in 1993 ook het huidi
ge parlement tot stand geko-
via de partijlijsten wordt ver
deeld. Om de andere plaatsen
moet in de districten worden
gestreden. Volgens hem is dat
de democratische vorm die de
Russen thans het meest aan
spreekt.
Waarnemers menen echter
dat Jeltsin wil bereiken dat de
kansen van 1
trum-rechtse blok 'Rusland is
ons huis' van premier Tsjerno-
myrdin beter worden. Zijn nieu
we voorstel is ook duidelijk ge
richt tegen de extreem-rechtse
leider Vladimir Zjirinovski,
wiens succes in december 1993
vooral te danken was aan de ve
le stemmen die op zijn partij
waren uitgebracht.
