Mezcal en tequila komen
van gegiste sap agave
Smaak
VRIJDAG 19 MEI 1995
N BEEK *072-196258
OPGAVE
KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaal:
1damp; 5. boven het genoem
de; 9. kraan; 10. gedoofd; 12. li
chaam; 13. oude lengtemaat;
14. alcoholische drank; 15. na
schrift; 17. Japanse munt; 19.
gepelde gerst; 22. brilslang; 24.
Arabische vorst; 26. knaagdier;
27. honingdrank; 28. gelofte;
29. lidwoord; 30. kloosterlinge;
31. boom; 33. filmdecor; 35.
vis; 38. staat; 40. lansier; 42.
god van de oorlog; 44. dagvlin
der;,45. schaakterm; 47. mu
zieknoot; 49. welriekende gom
hars; 50. soortelijk gewicht; 51.
Turkse titel; 53. lofdicht; 54.
liefkozing; 55. maalwerktuig;
56. kubieke meter.
Verticaal:
1. aanlegplaats; 2. hoeveelheid;
3. voorzetsel; 4. knaagdier; 5.
nuttigen; 6. buisverlichting; 7.
bevroren dauw; 8. distantie; 11.
denkbeeld; 16. deel van het
schooljaar; 18. koopman; 20.
voorzetsel; 21. Trans-Europa-ex-
press; 22. Noach; 23. persoon
lijk vnw.; 25. interest; 26.
manwijf; 32. letterkeer; 34. vor
dering; 36. Europese berg; 37.
fut; 39. slee; 41zilver; 43. ka
rakter; 45. schaakstuk; 46.
boordsel; 48. ik (Lat.); 50.
plaaggeest; 52. bijwoord; 54.
aartsbisschop (Lat.) afk.).
OPLOSSING
CITAAT
Horizontaal:
1. fooi; 2. fiool; 3. loep; 4. trui;
5. firma-, 6. meeuw-, 7. feil; 8.
doorn; 9. stier; 10. kriek; 11no
dig; 12. gauw; 13. lont; 14. mo
ker.
Het citaat is van R. Musis:
,Geen grens verlokt zo tot smok
kelen als de leeftijdsgrens".
AC-O w JSrO-B-O-C'V'S O-A-N
&-A-A-N V/-E F-F-l-T-S
6-E-D-A-<S Z-E~<5-6-E-/V
£- V-E-M K-U-K-E-N H-O-OF
O-A1 E-/-M-AC-G A-F T-E A-A-K
W-A -5 P-A-T P-l-T KT-N- O- P-J-E
O-F D-A-T A-N-D-E-FrE
TOMPOES
Heer Bommel en de Hachelbouten
„Allemaal bijgeloof!zei Tom Poes
en hij lachte smakelijk. Heer Bommel
keek hem met groeiende ontstem
ming aan.
„Het staat je niet mooi om plezier te
hebben om het ongeluk van je vriend
en beschermer", sprak hij berispend.
„Hier zit ik, in de greep van het
noodlot, als je begrijpt wat ik bedoel,
en wat doe jij? Dom lachen!"
„Het is immers allemaal onzin", zei
Tom Poes. „Die ongelukken hebt u
aan uzelf te wijten!"
„Zo", riep heer Ollie met zware stem.
„Zo! Is dat je steun!? De voorspelling
zei het al; al uw vrienden zullen u in
de steek laten. Eenzaam en verlaten
zult u tenslotte rondwaren op de
puinhopen van uw bezit. Dat zei de
heer Hachelbout - en het komt uit,
zoals ik merk."
„Maar..." zei Tom Poes.
„Niks maar", hernam heer Bommel.
„Ik zie nu maar eens net wat ik aan je
heb."
„Goed", zei Tom Poes opstaande.
„Als u er zo over denkt, kan ik beter
naar huis gaan. Ik kom weieens terug
als uw bui over is."
Met die woorden liep hij de deur uit.
„Vaarwel!" riep heer Ollie hem met
droeve stem na. „Later zal je spijt
hebben van je gedrag; maar dan zal
het te laat zijn."
Tom Poes haalde de schouders op.
„Je moet je niet zoveel van al die on
zin aantrekken", zei hij tegen de be
diende Joost die hem uitliet. „Het is
allemaal dom bijgeloof en daar word
je maar zenuwachtig van."
„Ik ben inderdaad zeer nerveus, met
uw goedvinden", gaf de knecht toe.
„Maar de toestand geeft me zorgen."
Op dat moment werd er een venster
achter hem geopend en heer Bom
mel boog zich roepend naar buiten.
W
R
Weersvooruitzicht
HET
DOOR HANS VAN ES
In de koude, onstabiele lucht aan
de achterzijde van een wegtrek
kende depressie boven Zweden
trok er donderdag een trog met
buien over het land. Op veel
plaatsen werd weer 5 tot 10
millimeter aan het mei-totaal
toegevoegd. Het zware wolken
dek bleef een groot deel van de
dag hangen; een effectieve zon
wering, waardoor het kwik bij 9
of 10 graden bleef steken. Nor
maal mag je rond deze tijd een
maximum van 17 a 18 graden
verwachten. Langs de kust
scheurde het wolkendek 's mid
dags open. Ook hier bleef het erg
fris; de noordenwind liet geen ho
gere waarde toe dan 11 graden.
De afgelopen nacht klaarde het
boven een groot deel van het
land op en aan de grond daalde
het kwik plaatselijk tot even on
der het vriespunt. Hiermee lijkt
het dieptepunt van de meikou
wel te zijn bereikt. De komende dagen gaan de temperaturen stapje
voor stapje omhoog. Een terugkeer naar zomerse omstandigheden
zoals in de eerste week van deze maand - is echter nog niet in zicht
Vandaag merken we nog niet zoveel van de ophanden zijnde verbet- Dne(
ring. In de kille noordwestelijke stroming trekt een nieuwe buienstc [13
ring mee. Vooral in het binnenland zijn de stapelwolken goed ontwil Hij
keld; hagel en onweer zijn mogelijk. Aan zee is er meer kans op wat
zon. Morgen zien we nog niet veel veranderen, wellicht blijft het op n0(
wat meer plaatsen droog, maar met 12 tot 15 graden is het nog alti
tamelijk fris. In de loop van het weekeinde stijgt de luchtdruk verde Ta
Een zwakke hogedrukkern splitst zich af van het Azorenmaximum e Ma
installeert zich in onze omgeving. Hierdoor komt er voorlopig een ei mo
de aan de buiigheid. De nachten blijven nog fris bij weinig wind en dlS
bewolking, maar zondag en maandag is het overdag zeer acceptabe l
met flink wat zon bij maxima, die uiteindelijk oplopen tot ca. 18 gr;^u,
den. Het is maar de vraag of het hogedrukgebied, dat zich maandajhei
uitstrekt van Zuid-Frankrijk tot over Scandinavië, de druk van de At
lantische storingen kan keren. Een veeg teken is de bovenstrommg
Deze blijft min of meer westelijk vanaf de Amerikaanse oostkust totVai
over de Britse Eilanden en vormt zo een prima snelweg voor regen- j,
brengend Atlantisch gespuis.
me
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig toten met
zaterdag.
Noorwegen:
Overwegend veel bewol
king en van tijd tot tijd re
gen, ook kans op sneeuw.
Morgen later op de dag in
het noorden enkele opkla
ringen. Middagtempera-
tuur ongeveer 9 graden.
Zweden:
Vandaag in het zuiden-en
kele opklaringen. Elders
overwegend bewolkt en af
en toe regen. Morgen ook
in het zuiden meer bewol
king en van tijd tot tijd re
gen. Middagtemperatuur
ongeveer 11 graden.
Denemarken:
Wisselend bewolkt en en
kele buien. Middagtempe
ratuur ongeveer 12 gra-
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Vandaag wisselend be
wolkt en een enkele bui. Morgen vrijwel
overal droog en vooral in Ierland perio
den met zon. Middagtemperatuur van
10 graden in het noorden tot 15 plaat
selijk in het zuiden.
België en Luxemburg:
Wisselend bewolkt en een enkele bui.
Vooral morgen geregeld zon. Maxima
tussen 12 en 15 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Overwegend droog en perioden met zon.
Vandaag in het oosten mogelijk eerst
nog wat regen. Middagtemperatuur tus
sen 13 en 18 graden.
Portugal:
Vandaag in het noorden nog kans op een
bui. Elders wolkenvelden, maar ook ge
regeld zon. Morgen geleidelijk zonnig en
droog. Middagtemperatuur van 19 gra
den in het noorden tot 28 in de Algarve.
Morgen in het noorden oplopend tot cir
ca 24 graden.
Vrij zonnig, maar ook enkele wolkenvel
den. Droog. Middagtemperatuur circa
24 graden.
Spanje:
In het zuiden en .midden droog en vrij
zonnig. In het noorden nog wolkenvel
den en een enkele bui. Morgen vrijwel
overal droog en ook in het noorden iets
meer zon. Middagtemperatuur in het
noorden rond 20 graden. In het midden
en zuiden aanzienlijk warmer met maxi
ma tussen 27 en 33 graden
Canarische Eilanden:
Vrij zonnig en droog. Maxima ongeveer
25 graden, aan de zuidstranden enkele
graden hoger.
Marokko:
Westkust: overwegend zonnig. Maxima
tussen 23 en 30 graden.
Droog en flink wat zon, morgen ook en
kele wolkenvelden. Middagtemperatuur
vandaag rond 30 graden, morgen langs
de kust circa 25 graden.
Zuid-Frankrijk:
Perioden met zon, maar langs de Pyre
neeën en in het oosten eerst nog enkele
buien. Morgen vrijwel overal droog en
vooral in de middag meer zon. Zowel
vandaag als morgen waait de Mistral.
Middagtemperatuur tussen 17 en 22
Mallorca en Ibiza:
Flinke zonnige perioden en vandaag
kleine kans op een bui. Middagtempera
tuur ongeveer 24 graden.
Italië:
Vandaag in het noorden kans op een
bui. Morgen breiden de buien zich uit
tot Rome. Af en toe ook onweer. In het
zuiden vrij zonnig en droog, morgen ook
enkele stapelwolken. Middagtempera
tuur van 22 graden in het noorden tot
28 in het zuiden.
Corsica en Sardinië:
Flink wat zon, ook kans op een bui. Mid
dagtemperatuur tussen 20 en 24 gra
den.
Malta:
Overwegend zonnig, maar morgen ook
stapelwolken. Kleine kans op een bui.
Middagtemperatuur ongeveer 25 gra
den.
Griekenland en Kreta:
Droog en veel zon. Morgen ook stapel
wolken en in het noorden een enkele re
gen- of onweersbui Maxima tussen 24
en 28 graden.
Turkije en Cyprus:
Overwegend zonnig, in het binnenland 's
middags ook stapelwolken. Middagtem
peratuur ongeveer 27 graden.
Duitsland:
Wolkenvelden en een enkele bui. Mor
gen beperkt de bungheid zich in hoofd
zaak tot het noorden. Middagtempera
tuur ongeveer 14 graden.
Zwitserland:
8ewolkt en perioden met regen. Van
daag aan de zuidflank en morgen overal
ook af en toe zon, Morgenmiddag vrijwel
overal droog. Middagtemperatuur
14 graden in het noorden tot 18
zuiden.
Oostenrijk:
Bewolkt en van tijd tot tijd regen
gen ook enkele opklaringen. Mid(
temperatuur van 14 graden
den tot 18 in het zuiden.
Vandaag veel bewolking en perio
met regen, in het oosten mogelijk
onweer. Morgen in het noorden en
unweer. nuuiuen en v
ten enkele opklaringen. Middagten 1 F
ratuur ongeveer 15 graden, vandaa'Or
het oosten nog lokaal 20 graden. ter!
Tsjechië en Slowakije: ke
Veel bewolking en perioden met rej )or
i Slowakije ook kans op
van het westen uit geleidelijk enkele
klaringen. Middagtemperatuur ongei:nc
15 graden, vandaag in Slowakije lol
nog circa 20 graden.
ZATERDAG 20 MEI 1995
Zon- en maanstanden
Zon op 05.39 Zon onder 21
Maanop 01.41 Maanonderll
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 08.29 21.16 08.02 2(
Laag 04.06 16.45 03.47
Weerrapporten 19 mei 08
ld
Mannen drinken
minder wijn
dan vrouwen
Wijn is geen specifieke man-
nenaangelegenheid, zoals
vaak wordt gedacht. Het
wijnvak bestaat wel uit veel
mannen (wijnbouwer, im
porteur, slijter etc.) die pro
bleemloos de wijntaai ge
bruiken als 'de neus' en 'de
afdronk' van de wijn. Maar
vrouwen drinken meer wijn
dan mannen en vrouwen be
palen doorgaans welke wijn
er thuis wordt getapt, zo
blijkt uit een onderzoek, dat
Trendbox heeft gehouden
voor het Produktschap voor
Wijn.
In 1994 dronk maarliefst
47% van de ondervraagde
vrouwen wijn, t.o.v. 17% van
de mannen. Met andere
woorden: bijna drie keer zo
veel als mannen. Daarnaast
is deze tendens steeds stij
gend (in 1991 39%) en bij
mannen redelijk stabiel. Nu
wil dit niet zeggen dat vrou
wen meer alcohol drinken
dan mannen, want de totale
alcoholconsumptie van man
nen ligt aanzienlijk hoger
dan die van vrouwen, maar
zij geven de voorkeur aan
bieren gedistilleerd.
Ruim de helft (51%) van de
aankopen voor wijn wordt in
de supermarkt gedaan. En
59% van de kopers van wijn
is een vrouw. Aangezien wijn
een produkt is, waarvan op
de winkelvloer pas de uitein
delijke keuze wordt bepaald
voor merk en type, kan ervan
worden uitgegaan dat vrou
wen voor een groot deel ver
antwoordelijk zijn voor de
keuze van de wijn. Als er een
uitsplitsing naar rode en wit
te wijn wordt gemaakt, dan
blijkt dat vrouwen de voor
keur geven aan witte wijnen.
Van de consumenten van ro
de wijn is 45% man en 55%
vrouw. Bij witte wijn ligt deze
verhouding nog extremer:
30% is man en 70% is vrouw.
Onder de witte wijnen zijn de
Elzaswijnen de meest suc
cesvolle van de afgelopen
tien jaar. Tussen 1984 en
1994 is de export naar Ne
derland in volume verdub
beld (21.500 hectoliter in
1984, 43.000 hectoliter in
1994). De waarde van de ex
port is zelfs bijna verdrievou
digd, waaruit wij kunnen
concluderen dat men ook
bereid is een goede prijs te
betalen voor de kwaliteit die
deze regio te bieden heeft.
De Elzas is nu, na de witte
Bordeaux, de grootste witte
appellation met een markt
aandeel van 21% (afgezet te
gen overige Franse wijnen).
Nederland is dan ook voor de
Elzas de tweede afzetmarkt,
aldus blijkt uit informatie
van Sopexa, het promotiebu
reau voor Franse produkten
in Den Haag.
Andere landen, an
dere dranken.
Maar hoe ver
schillend dedrin-
krituelen ook zijn,
zware gebruikers
zijn overal. Zo'n
verderfelijke le
venswijze mogen
we gevoeglijk als
ongezond be
schouwen. En
hoewel ieder indi
vidu zijn dagelijk
se dosis mag be
palen, willen overal ter wereld
de overheden regulerend optre
den.
Mexicaanse overheid pakte de
kwestie zeer drastisch aan. Hun
Filosofie laat zich het best om
schrijven als een gezond ont
moedigingsbeleid. Het begon
ermee dat ze een dranklokaal
'cantina' noemden, maar daar
schrok niemand van. De Mexi
caanse borrel heet 'mezcal' en
dat is het beruchte spul waarbij
door diezelfde beleidsmakers
onder in de fles een weerzin
wekkende worm is gestopt. Wie
het laatste slokje uit de fles
krijgt, is gedwongen eveneens
die worm of 'gusano' door te
slikken. Echt geholpen heeft de
maatregel niet, want mezcalge-
bruikers menen dat die gusano
de nadelige effecten van alcohol
teniet doet.
Pulque
Mezcal wordt gemaakt uit het
sap van de agave, een stekelige
woestijnplant die vooral rond
het stadje Tequila groeit. Eerst
laat men het zoete agavesap
een tijdje gisten, zodat het gaat
schuimen en er wat alcohol
ontstaat. Dit melkwitte spul
heet pulque' en lijkt wel een
soort licht bier. Pulque ziet er
niet bepaald smakelijk uit. Dus
hoopten de alcoholvrezende
beleidsmakers dat slechts wei
nig mensen het zouden lusten.
Maar pulque laat zich overal in
Mexico in 'pulquerias' consu
meren, want het is goedkoper
dan bier.
Veel landen koesteren traditionele
drinkgewoonten. Onze jenever moet,
zo wil het ritueel, gedronken worden
uit een kelkje dat tot de rand gevuld is.
Alleen koelbloedige kroegbazen kun
nen het borreltje zo mooi 'met een kop
d'r op' inschenken. Wie een dergelijk
kelkje optilt, wordt makkelijk op
drankmisbruik betrapt. En omdat des
drinkers hand niet altijd even vast is,
buigt hij deemoedig zijn hoofd naar
het glaasje, in plaats van zonder mor
sen het glas naar de lippen te heffen.
Nu besloten de beleidsmakers
van de nood een deugd te ma
ken en ze ontwikkelden op
nieuw een verrassende strate
gie. Ze onderkenden het gevaar
van slechte voeding bij drinkers.
Want allerlei essentiële voe-
dingsstoffen ontbreken immers
aan het rantsoen van notoire in-
nemers. Dus vonden nuchter
ingestelde Mexicanen een pro
dukt uit dat vele noodzakelijk
stoffen in geconcentreerde
vorm bevat. Zij noemden het
'sangrita' en ze zijn er zowaar in
geslaagd het op grote schaal in
cantinas te laten gebruiken.
Snipper een rauwe ui. Ui is ge
zond en heeft een sterke, darm-
reinigende werking. Snipper
ook een scherpe groene peper,
een 'chile jalapeno'. Die zuivert
het bloed. Voeg er anderhalf
deel vers tomatensap aan toe.
De 'tomatl', zoals de Azteken
zeiden, bevat veel mineralen.
Roer er voor de vitamientjes
ook een half deel sinaasappel
en een kwart deel citroensap
door. Wie veel transpireert,
krijgt gebrek aan zout. Dus ook
dat erbij en voor de smaak wat
suiker. Laat de kan met sangrita
door en door koud worden.
Gemene borrel
De uit agavesap gedistilleerde
sterke drank, mezcal dus, is een
tamelijk gemene borrel. In de
loop der tijd leerde men het
drankje te zuiveren en beter te
laten smaken. Alsof het wijn of
cognac is rijpt de drank in eike
houten vaten. Dan is het tequila
geworden, en die bestaat in
twee soorten: helder als water
en honingbruin. Hoe langer de
rijping, hoe milder en kostbaar
der het resultaat.
Net als elders laat ook de Mexi
caan zijn maaltijd graag vooraf
gaan door een glaasje of wat. En
net als elders blijkt soms dat de
disgenoten liever drinken dan
eten. Dan helpt dit unieke drin-
kritueel.
Het ritueel om mezcal of tequila
te drinken dient heel kalm en
rustig te worden voorbereid. Lik
de hand tussen duim en wijs
vinger flink nat. Strooi daar zout
op en klem een partje citroen
tussen duim en vinger. Houd in
de andere hand een glaasje
drank gereed en zet een glas
sangrita klaar. Let op, vanaf nu
verloopt de plechtigheid in
hoog tempo. Lik het zout van de
hand en griezel. Neutraliseer de
bremzoute smaak door flink in
de citroen te bijten. Al gauw
overheerst in de mond een in
tens zuur, en dat is niet lang uit
te houden. Neem dus snel een
flinke slok mezcal en werk de
smaak daarvan weg met nog
een lik zout. En nu breekt het
moment aan waarop alle
smaakjes samenkomen en wor
den afgerond met die frisse, vi-
taminerijke sangrita.
Bier per Mass
Een aantal weken gelede
bracht ik een paar uurtjes in
Miinchen door. Een stad die be
roemd is om zijn bier en zijn
bierhallen met hun restaurants,
fanfares, zang en dans. De be
roemdste bierbrouwerij is het
Hofbrauhaus aan een klein
pleintje, 'Am Platz', midden in
het stadscentrum. Onder de be
zielende leiding van het echt
paar Michael en Gerda Sperger
is het hier van 's ochtends vroeg
tot 's avonds laat een komen en
gaan van mensen. Ik heb mijn
ogen uitgekeken. Een simpel
'tapje' kent men er niet. Hier be
stel je bier per 'Mass' (een liter).
En wie van al dat bier wat hon
gerig wordt kan zich tegoed
doen aan tal van huisgemaakte
lekkernijen, variërend van een
Beierse aardappelsoep of een kip
van de grill tot een Münchener
Schnitzel of gebakken forel.
Eveneens een openbaring was
ons weliswaar kortstondige be
zoek aan het culinaire paleis Kci-
fer aan de Prinzregentenstrasse.
Kafer is wereldberoemd. Op de
bovenste verdieping bevindt zich
het restaurant en op de onder
gelegen-etages zijn allerlei trai
teurs gevestigd. Ik kwam er ogen
te kort, want alles wat je je op
culinair gebied maar kunt be
denken is bij Kaf er verkrijgbaar.
Levering aan huis behoort ook
tot de mogelijkheden. En
met familie, vrienden of zaken
relaties gezellig om de tafel wil
zitten kan een keuze maken uit
een van de vele thema-zalen die
van alle luxe zijn voorzien.
En alsof we nog niet genoeg
indrukken hadden opgedaan
betraden we toCslot het beroem
de hotel Vier Jahreszeiten aan de
Maximilianstrasse. Hier vertoe
ven 's werelds beroemdste film
sterren, politici en sportsterren,
wanneer ze de Beierse hoofdstad
aandoen. Alleen de luxe sfeervol
le lobby van het hotel is al een
bezoekje waard. „Hier ontmoet
Miinchen de wereld en de we
reld Miinchen", vertrouwde de
general-manager ons trots toe.
JOHN BEE-
REN, eigenaar
van de Bokke
doorns, een
met twee Mi-
chelin-sterren
gedecoreerd
restaurant in
de duinen van
Bloemendaal.
Nieuwe dranken: caipirinha en schizan
De Franse likeurstoker Cointreau brengt via importeur Jacobus
Boelen in Amsterdam een aanvulling op de markt voor de liefheb
bers van deze zoete alcoholische lekkernij. De naam is cointreau
caipirinha. En Schweppes in Naarden komt met een nieuwe drank,
genaamd schizan, die de kleur heeft van champagne en geen alco
hol bevat.
Cointreau heeft voor de slijterijen, cafés, andere horeca-zaken en
de consument speciaal voor de zomer dit nieuwe drankje bedacht.
Het is eenvoudig snel te maken met de traditionele cointreau uit de
vierkante fles als basis. Met een bijgeleverde stamper kunnen
partjes limoen aan de cointreau in een glas worden toegevoegd en
daar dient dan weer gecrushed ijs bij gedaan te worden, Het nieu
we verfrissende drankje is dan al klaar. De importeur heeft er ook
nog eens speciale glazen bij laten maken, een stampertje voor de li
moen en een handcrusher om het ijs te breken.
Dat andere nieuwe drankje heet schizan en is gemaakt van linde
bloesem, de schors van de Braziliaanse boom guara (Paullinia cu-
pana) en de schizandra, een van origine Chinese struik. De smaak
is, volgens Petra Kraan van Schweppes, fris en fruitig en niet te ver
gelijken met bestaande frisdranken. Schizan is vanaf deze week
verloijgbaar in bijna alle supermarkten en kost ƒ2,19.
Voor informatie over caipirinha tel, 020-5806806, voor schizan, tel.
02159-50335.
1399*1
